EIDA

Geliefden –

Van harte gelukgewenst met Thijs. We zullen hem deze maand nog wel zien daar hij zei te zullen overkomen wanneer Hok tot gezel zou worden gewijd en dat feest heeft de 30e oktober plaats. Anneke schreef ons met Lisa’s verjaardag de lijst van kleren, die zij voor ons hebben, een heleboel, dunkt me. Als ze nu maar kans ziet de boel motvrij te bewaren. Als contraprestatie wil ze onze wieg, box, babykleren en wagen! Ook gelukwensen van Tine Schepers en van Dien, en een briefkaart van Jan Schüller uit Zwitserland, waar hij het heel plezierig heeft gelukkig. Hij is 1½ dag bij zijn moeder geweest. Heb jullie Jackie al gezien! – Het lijkt me ook een goed plan om samen in een hotel te gaan en wij niet in een huisje, veel gezelliger. Er is in Batavia een verhuurkantoor die ook baboes heeft voor enkele reis. Ik zal eens informeren. Anders doe ik dunkt me maar zonder. De kinderen eten dan toch gewoon en de was geef ik dan daár, voor het geld dat ik op de baboe uitspaar, kunnen ze heel wat wassen. Als ik nu maar Lisa zindelijk krijg. Op ’t ogenblik gaat dat óp en af, hoopgevende en zorggevende dagen!! – Maar nu moeten we ‘t [2] eerst hebben over Lisa’s verjaardag. Axel was al vroeg bij ons die morgen, om half 5 n.b.! We stuurden hem dus weer naar bed, en tegen zessen zochten we alle pakjes bij elkaar, die Axel maar ál te graag op de divan wilde leggen (hij is niet altijd zo hulpvaardig!!). Ik had witte rozenknopjes voor de ouders! en voor Axel een doos met plaatjes waarin gaatjes waardoor draden getrokken worden. “Naaien” noemt hij dat en er is nog niets geweest, waarmee hij zo lang achter elkaar stil kan zitten, behalve met auto’s en treinen natuurlijk. – Lisaatje vond het fijn met groot gejuich en gezang uit bed gehaald te worden. Ook bewonderde ze de slingers die we de vorige avond door de kamer gehangen hadden. Ze zag kans enige vlaggetjes er vlug af te trekken. Voornamelijk had ik die versiering eigenlijk voor Axel opgehangen die niet tevreden was voordat er ook lampions bij hingen. Lisa was direct verrukt van het oranje bordje dat ze steeds omkeert, of er wél wat of niets óp ligt. De sinaasappelkorrels vindt ze ook heerlijk. Elke morgen krijgt ze daàr wat van, los; op de boterham wil ze ’t niet. Ze eet alleen geroosterd brood en beschuit graag en korsten, maar dat weke brood spuwt ze uit. – Ik liet haar vlug slapen want om 10 uur zouden we naar Hansje Goemans, eveneens 1 jaar. – Terwijl ze sliep, versierden we nog de auto met een lange slinger, waarmee we door de stad reden terwijl Axel en Beatrijs op toeters bliezen. Echt feestelijk dus! [3] Ik had Lisa een wit jurkje aangedaan met roze lintjes op de schouders, net zo’n lintje om het koppetje en de armen, enig stond het. Een ijdel nest overigens. Ze wilde direct het lint van haar hoofd trekken maar keek toen net in de spiegel, lachte en liet het zitten! Wij hadden witte schoentjes voor haar, die echter nog een stuk te groot zijn, maar waar ze al goed mee loopt, al moet ze ook haar voeten extra hoog optillen om de lange neuzen! – Ze maakte daar ook veel opgang omdat ze zo klein en parmantig is en allerliefst niet het minst! De jarigen speelden uitstekend samen, ruilden ook cadeautjes. We hadden veel pret en filmden ook een beetje, maar daar Hok er niet bij was, houd ik m’n hart ervoor vast! Onze taart met 1 kaars konden we dus voor ’s middags bewaren. Paul Thung had ik besteld en er kwamen nog wat meér gasten gelukkig, op een verjaardag heb ik daár bepaald behoefte aan! Chavannes bracht ook nog een apart cadeautje voor Lisa mee, kleerhangers met tekeningetjes. Hij is nl. erg verrukt van haar en wuift altijd als ze ’s morgens in de box staat en hij naar kantoor gaat. – Op de pop van jullie zullen we zuinig zijn. Tegen dat ze 1½ is zal ze er wel voorzichtiger mee zijn. Voorlopig keilt ze met alles wat in de box is! Ze was de hele dag in een pracht stemming en amuseerde haar gasten, de taart lustte ze evenwel niet, was ook zacht, maar ze at heel wat zoute krakelingen! Het zal niet lang duren of ze drinkt ook de laatste slokjes uit de portglazen! – De jongste van Ortt is ook die dag [4] jarig. Hij leende ons projectietoestel voor filmvertoning en kwam ’s avonds ook nog een tijdje. Hok bleef ’s middags thuis vanwege het feest! Het was dus een geslaagde viering. – Het is nu zeker dat we eerste klas mogen reizen en hebben nu 2 hutten, o ja, dat schreef ik al. Fijn dat jullie al plannen maakt. Het zou nét kunnen dat we tegelijkertijd in Tirol kwamen. Maar misschien kunnen we de Franse Alpen nemen omdat we tóch in Marseille komen. Wat een grote bijdrage geven jullie en Juffr. Harting er nog bij, dat lijkt me ideaal. – Ik kan me levendig indenken dat Em haar handen vol heeft. Aan een eerste baby heb je al genoeg te doen en dán de rest! Hoe is het radiotoestel van Lou uitgevallen? Fijn dat Em er weer zo goed uitziet en fietst. Ze heeft dus blijkbaar ook volop zog. En de ogengymnastiek is zeker prachtig voor Anneke Rempt. Doet Moeder daar nog geregeld aan? – Zondag zwommen Axel en ik weer, ik voel me altijd erg lekker daarna, ga het bepaald eens meer doen, maar er is altijd zoveel ’s morgens. Deze week collecteerde ik voor de werkelozen voor Kerstmanden. Ze hadden me een arme buurt gegeven waarvan de betere huizen al door een ander gedaan waren, je snapt m’n woede! Ik doe het ook nooit weer! In een hele straat kreeg ik één kwartje!! Later opeens een rijksdaalder die me zichtbaar deed opfleuren!! – Zondag na het zwemmen bleek Mamma hier te zijn. Ze liep met Lisa rond. Axel is ook gelukkig op haar gesteld en Lisa lachte direct tegen haar. Ze sliep op het veldbed bij de kinderen en was gezellig en rustig. Houw heeft dit laatste jaar een ander mens van haar gemaakt, geweldige prestatie. Ze wil met ons mee naar Holland!! – Verder hadden we een drama vanmorgen doordat de djongos een fles bleekpoeder opentrok en alles in zijn gezicht kreeg. Ik bracht hem naar het Ooglijders gasthuis, waar zijn beide ogen werden verbonden. Over 3 dagen zal ’t wel weer over zijn, maar de stakker had

[Randje pag. 4]

veel pijn. Het huis ruikt nòg naar chloor.  Vandaag zijn de kantoren gesloten, een Inlandse feestdag, maar Hok heeft weer doorgewerkt. Hij kreeg weer een pracht brief van Thalmann, die hem enorm waardeert, erg prettig. Dag kindertjes, omhelsd Eida.

[Randje pag. 2]

Max stuurde ons zijn huwelijksaankondiging per vliegpost. Fijn dat hij meteen al een plaats heeft. – Hoe maakt tante Lous het? Wanneer trouwt Oom Ben? Fijn om in Holland geen baboe te hebben. Ik wil met verlof er hélemaal uit zijn. We kennen aan boord geen Bandoengers meer!! – Dank voor het aparte briefje! [5]

HOK

G. Morgen gaat mijn reisopdracht naar de Rott. Lloyd. Dan zijn de hutten definitief besproken en wij krijgen de tickets thuis. In Holland denken we een Ford te nemen. Wij nemen hem mee naar Indië. – Ik moet dit jaar nog een reuze hoop afmaken. Anders krijg ik moeilijkheden met mijn chef. Hij is erg op me gebeten, omdat ik hem de les gelezen heb. Ik heb er nog geen spijt van. Hij is nu bezig allerlei te verzamelen om wanneer het zover is, beter tegen mij te kunnen optreden. Links en rechts vraagt hij een oordeel over mijn werk. Zelf begrijpt hij het niet; hij is niet pienter genoeg om zijn draagwijdte aan te voelen, maar wel is hij te kortzichtig om het nu alvast maar te kunnen veroordelen. Mijn collega’s zijn gelukkig op mijn hand, ze bekennen eerlijk hun incompetentie. De enige in Ned. Indië die mijn werk kent, schrijft mij naar aanleiding van een brief, waarin ik hem mededeelde, dat ik mijn chef aangeraden had, zich met hem in verbinding te stellen wanneer hij een deskundig oordeel wilde horen, o.a.: “Ihre Arbeiten sind auf dem Gesamtgebiete des Foraminiferenkunde und weit über dieses Arbeitsgebiet ganz bestimmt bahnbrechend. Ich habe mit ganz auerordentlicher Interesse alle Ihre Arbeiten durchstudiert. Ihre Resultaten sind in hohen Masze erkenttniskritisch von weittragender Bedeutung. Zeit muss man Ihnen reichlich geben, wenn man im “Mijnwezen” überhaupt Wert darauf legt, in absehbarer Zeit eine vernünftige Altersbestimmung der Tertiärschichten Ned. Indiens zu schaffen, etc.” Voor zover ik weet, wacht mijn chef zich wel door zo iemand zich te laten voorlichten, en al zou dat gebeuren, dan nog zou hij er geen waarde aan hechten! Enfin, hij krijgt mij niet klein. Met dat al moet ik echter in dienstkwesties volkomen correct zijn, zodat hij op die wijze geen vat op me krijgen kan. Het zal wel goed aflopen. Ik erger me alleen in hoge mate over het oordeel, dat mijn baas over mijn werk heeft. Hij hoeft het niet te loven, zelfs niet te waarderen, maar wel verwacht ik dat men andermans eerlijk pogen, respecteert. Maar daarvoor mist hij de nodige innerlijke beschaving.

Dag, gelukgewenst met Thijs,

Hok.

EIDA

6 okt.’36

Geliefden –

Vandaag ben ik erg laat met de brief, het is al half 9 – maar de hele morgen waren Axel en ik erop uit om behalve jullie pak ook voor ons cadeautjes voor Lisa te halen. Intussen hebben we het pak even opengemaakt om te kijken – echt gezellige dingen weer, schattige kledingstukken, waarin jullie haar vast nog kunnen bewonderen, als je denkt dat ze nu haar eerste babyhemdje nog draagt! Die pyjama echt doddig en geschikt om na te maken – en dat poppetje zal ze zeker mooi vinden. Het is zeker breekbaar? Of zou het deuken? Een beeldige chemise envelop draagt die pop, kostelijk! Een beeldig vestje, dat zal ze zeker ook mooi aan kunnen aan boord e.d., dat van mijn verjaarspak past haar nú. Ze krijgt van ons o.a. witte schoentjes, schatten dezelfde als haar makker Hansje Goemans heeft, die met haar op dezelfde dag werd geboren. We vieren dáár ’s morgens hun verjaardagen, morgen haal ik een nieuwe film! Jammer dat Hokje er niet bij kan zijn. – Ik poets de kleine oude blokken van Axel wat op, die krijgt Lisa ook! Dat doet Em zeker denken aan de jurken die zij al- [2] lemaal moest afdragen! Maar waarom nieuwe te kopen als deze ongebruikt in de kast liggen!? – De regentijd is hier alweer begonnen. We waren het lek boven het bureau alweer vergeten, maar nu laat die opeens weer van zich horen en voelen! – Deze week bezocht ik o.a. Irene met ons tweetal, waar ze natuurlijk evenals een ieder verrukt van was. Ze deed speciale groeten aan jullie. De oudste twee kinderen werken heel hard op ’t Lyceum, Hansje’s ziekte van vroeger wordt niet meer aangeroerd. Irene mag van haar echtgenoot de zoon nooit alleen laten, vandaar dat ze nergens komt, hij zal wel lang baby blijven. Hij kan nog niet eens uit een beker behoorlijk drinken – Houw logeerde 3 dagen bij ons. Fanny’s moeder is plotseling in Bandoeng overleden. De moeder, die haar ter wereld gebracht heeft, maar die ze Tante noemt, daar ze jong al is afgestaan aan de zuster van de moeder. Fanny logeerde in ’t sterfhuis en had daar zware dagen. Houw was daar ook steeds, sliep en ontbeet alleen bij ons. Op de dag van de begrafenis kwam Mamma plotseling ook over en bij ons eten. Lisa lachte direct zo innemend tegen haar en Axel weet nu gelukkig ook wie zij is. Ze bewonderde Lisa’s loopkunst die enorm snel vordert. Ze loopt nu al hele einden en vindt het niet eens nodig grote afstanden te kruipen, maar met een paar duikelingen bereikt ze de andere hoek van de [3] kamer. Mamma bewondert eigenlijk nooit de kinderen zolang ze hier is. Ze lacht dan alleen maar om ze, maar thuis bij Houw komen haar uitingen pas los. Over het eten was ze helemaal niet te spreken – ik had ook absoluut niet op haar gerekend, maar Hok vond het niet zo erg slecht. Maar ze had erg met Hok te doen en van de weeromstuit ik ook en ik nodigde haar uit de kokki te komen leren Chinees te koken. Wie weet doet ze ‘t. Houw vindt overigens dat het beter is wanneer wij eens wat meer in Buitenzorg komen. Als Lisa alles eet, zal het wel gemakkelijker gaan. Vanmorgen at ze met smaak een paar stukje brood met chocolade hagelslag. Ze zit nu ’s morgens op de kinderstoel, haar ongezeefde havermout te verorberen en daarna nog wat brood. Bij de nasi tim knabbelt ze beschuit, waar ze dól op is. De nasi tim mag ze minder graag, ik zal die nu ook maar niet meer zeven. Gauw is ze toch groot geworden, al 1 jaar geleden, hoe is ’t mogelijk. Elly Linn had 5 oktober zó in haar hoofd dat ze tóen kwam gelukwensen. Ik verwachtte haar nl. indertijd op de 5e weet je wel? – We vierden Hok’s promotiedag 9 jaar met eigengebakken vruchtentaart en lekker eten, d.w.z. het was als zódanig bedoeld. Het is erg lastig dat ik zelf Hok’s eten niet meer kan beoordelen, omdat ik steeds nog dieet eet, d.w.z. ik [4] zondig nogal veel, maar het is ook geen lolletje. – Zondag zwommen Axel en ik met Paul Thung. Hij komt bij ons in huis van eind november tot Kerstmis tot Axel’s grote vreugde. Het is ook een echt gezellige jongen maar ik moet nog leren met hem om te springen. Hij is nogal aanhankelijk maar met zo’n jongen weet je nooit in hoeverre je je met hem moet bemoeien. Ik zal maar eerst dus instructie gaan vragen bij zijn tegenwoordige kostmevrouw. Na Lisa’s verjaardag moet ik collecteren voor Kerstmanden voor de werkelozen. Ik heb enorme spijt het geaccepteerd te hebben, want het zal me veel tijd kosten. Ik zal zien of ik er nog vanaf kan, zal wel niet. – Hoe worden in Holland de werkelozen eigenlijk gesteund? Het steuncomité is toch opgeheven? – Vanmorgen zocht ik ook staaltjes voor een avondjurk voor Dien op bestelling. Sinds haar schoonmoeder er niet meer is, op Java, komt ze er zeker bij mij om. Tenminste weer eens een reden om elkaar méér te schrijven. Sinds zij 3 en wij 2 kinderen hebben, gebeurt dat hoogstens één per maand. – Gisteravond mooi concert van de Kunstkring, Hok was te moe om te gaan – Hok bracht deze week goed nieuws en wèl dat we eerste 1e klas kunnen reizen omdat we in februari opslag krijgen! We hebben nu 2 hutten gekregen maar helaas bakboord, maar een dek hoger 152-154 en grotere hutten natuurlijk, een reuze bof. Neèm jullie Lou in huis? Als dat

[Randje pag. 4]

maar geen haken en ogen met Tante Leidie geeft. – Axel praat al veel over jullie. Hij was enorm blij met het pak voor Lisa van Opa-Oma Holland. En hij wil steeds jullie film weer zien. Helaas heeft er een stukje van losgelaten en moet Hok eerst lijm halen.

Dag Eida [5]

HOK

6/10 ‘36

G.

Wat een bof, dat we in de 1e klas mogen reizen. Nu hebben we 2 hutten, waarin 3 couchettes en 2 sofa’s, zodat we dus plenty ruimte hebben. Wel zijn de hutten bakboord gelegen en op dek D. De schuit is vrijwel volgemaakt, waardoor er geen aan de andere zijde vrij was. – Wat Miolepidocychina precies betekent weet ik niet; waarschijnlijk werd bedoeld: halve lepidocychina. Het is bij ons altijd potjes latijn. Ik moet voor de Algemeene Exploitatie Maatschappij een grote collectie bewerken. Het is dus werk voor één keer. Meer moet ik ook niet hebben, omdat ik nu al zoveel te doen heb. – De vorige week voltooide ik een kritische studie, die waarschijnlijk mijn laatste geschrift van dit jaar zal zijn. Ik moet nu wat voor de dienst zelf doen. Helaas heb ik de chef niet kunnen overtuigen, dat genoemd werk niet naar behoren gedaan kan worden, wanneer ik met mijn studies niet verder ben. Er is bij hem wat onwil bij. Zo erg is het ook niet. Ik zal hem nu aan de hand van genoemd werk tonen dat hij het bij het onjuiste eind heeft. Wellicht snapt hij dan, dat hij het onmogelijke gevraagd heeft, al ben ik hier niet zeker van. –

Dag Hok.

EIDA

29-9-‘36

Geliefden –

Zaterdagavond zagen we de intocht van de Koninklijke familie in Amsterdam, enig was het. Prins Bernhard is het wuiven niet gewend, dat is duidelijk merkbaar. Hij is erg onhandig en niet gewend als vorst toegejuicht te worden. Maar dat zal wel wennen. De Prinses heeft opeens weer pret in haar leven, samen op een tandem echt leuk. De Hollandse film “Kermisgasten” kon ons minder bekoren, in hoge mate ordinair met als “Schlager” dat je pas aardig bent na je 7e glaasje. Wat jammer dat ze niet eens wat beters maken. Zó gaan de meesten toch liever naar een Duitse of Engelse – die zijn tenminste beschaafd. En dat zou Johan Kaart toch ook kunnen. –  Axel converseert de hele dag over de boot naar Holland en de trein ook naar Holland en zijn andere thema is: jarig zijn! Hij is net bij een buurjongen geweest en heeft bij donker met lampions gelopen, geweldig fijn natuurlijk. Hij weet nu dat Lisa gauw jarig is en verheugt zich geweldig. We hebben hem beloofd dat hij dan ook wat krijgt en hij koos zich een trein! – Sinds een paar dagen heb ik een enorme dikte op m’n kaak, die wij voor een steenpuist hielden. Het moet echter een ontstoken talgklier zijn, die door zalf weer moet slinken en dan uitgesneden. Niks leuk. Het jeukt en prikt nu, het ontsiert me, maar verder is het niks. – Houw en Fanny kunnen niet met verlof gaan dit jaar, ze willen hem niet missen, ook een strop. Misschien kunnen ze zowat gelijk met ons, want Houw wil graag weer een winter naar Zwitserland. – Mamma gaat in die tijd gelukkig bij Ho.– Ze is nog steeds niet hier gekomen om [2] te logeren, in augustus zei ze ons dat ze graag wou komen en we hebben het goedgevonden. Hok won op Em’s verjaardag nog een tennispartij en bracht het tot de eindstrijd, waar ze het moesten afleggen, maar toch leuk hè, een herendubbel. – Axel heeft een kwartier op het stoepje zitten uitkijken naar zijn vriendin Beatrijs Chavannes. Hij zag de djongos gaan om haar te halen en wachtte vanaf dat ogenblik! Net juichte hij dat ze aankwam en rende achter de fiets aan, aangemoedigd door Beatrijs’ lach! Een gezellig stel, ze zijn erg op elkaar gesteld. Het is enorm jammer dat ze met maart uit Bandoeng gaan en op z’n vroegst na 4 jaar terugkomen. Zij en ik spreken elkaar haast dagelijks en Hok en hij mogen elkaar ook graag. Je moet hier elk jaar nieuwe vrienden zoeken, die meestal slechts kennissen blijven. – Lisaatje is niets meer op de box gesteld sinds ze zo goed loopt. Ze zou het liefst de hele dag rondkruipen, wat wel mag, na haar nasi tim zolang Axel nog eet. Julie gaf me 2 hekjes om de galerij af te sluiten, dan kan ze niet weglopen. We sturen jullie een paar leuke kiekjes. – Alle kinderen Linn hebben kinkhoest. Vlak tevoren speelde Axel daar, maar tot nu toe niets, gelukkig. De incubatietijd moet al voorbij zijn, wat erg te hopen is. Bij de eerste hoest, moet hij een injectie, maar nog niet nodig. – We hadden weer een gezellige Vivos. Het is zo geanimeerd tegenwoordig dat we geen zin meer hebben naar huis te gaan. Het is echt dol zo’n avond met veel aardige mensen en hij vliegt om. – Verder weer het een en ander voor de IEVA gedaan en veel mensen gesproken. Ik voel me weer echt actief worden! [3] Komt beslist van de vakantie en de ochtendgymnastiek plus koude douche erna! M’n buikje is beslist al wat minder slap. – O ja, schrijf even waar jullie die gezellige handwerktas voor mij kochten. Julie wilde er haar moeder ook een vragen. Het tuig dat jullie Lies Andriessen meegaf, doet prachtige diensten. Als Lisa op de troon zit bind ik haar aan de poot van de babytafel vast, anders rent ze naar de speelgoedkast en gapt Axel’s auto’s in plaats van netjes een plas te doen! Op haar plassen kan je gewoon geen staat maken. Vanmorgen deed ze niks van 6 tot 9 uur en vaak moet ik haar in die tijd 3 of 4 maal op de po zetten. Nu was het steeds tevergeefs! – Ik weet niet waarom Anneke me niets van een a.s. baby vertelde toen we in Batavia waren. Misschien voelde ze zich nog steeds niet zeker of kon ze er niet toe komen.  Het is ook vreemd als je elkaar zo lang niet gezien hebt en dan heb je eerst een tijdje nodig om op gang te komen. Tussen ons zal het wel anders zijn omdat we elkaar elke week schrijven. – Hok gaat elke middag naar kantoor en verdient weer wat extra’s voor ons verlof, reuze! Voor een auto misschien!! – Hoe lang blijven Emma en Dirk eigenlijk. Blijft Em nog na, of hadden ze nog niet beslist. Lies Andriessen had idee dat ze weer 3 kinderen mee zouden brengen of 2, het zal nog moeite genoeg geven om een huis voor Lou en Eida te zoeken – wat enig dat het viertal zelf bij jullie wilde logeren, jullie zult het wel enig met ze gehad hebben zo’n vrolijk stel. [4] Voor Paul Thung moet ook weer een tehuis gezocht – in Klaten vroegen ze ons nog of wij hem niet namen. Maar voor hem lijkt het me veel leuker als hij in een huishouding is waar meer grote kinderen zijn. Bovendien zou hij dan de kinderkamer moeten hebben, en dat wordt allemaal te benauwd als de kinderen bij ons moeten. Het is wel een enige jongen, maar ik zou veel fouten maken bij zijn opvoeding – als Axel zo oud is, kan ik het wel misschien, je moet meegroeien. – Dol dat Moeder met haar kleindochter gereden heeft, in Holland lijkt het me zeker nodig dat zo’n kind eruit komt, waar ze thuis toch binnen moeten blijven, helemaal geen luxe. Hier is het wat anders, staan ze toch in de wieg de hele dag buiten. Ik reed haar pas met 3 maanden. In elk geval vinden ze het dol om gereden te worden, nóg een reden om het te doen! – Staan in Holland de mensen in de bioscoop ook niet op wanneer het Wilhelmus gespeeld wordt. Hok en ik waren ongeveer de enigen, ik vind het een lamlendige boel! – Ik heb gister het goed naar de naaister gebracht dat Liberty goed van m’n vorige verjaardag van jullie, voor een avondjurk met lage rug! Alvast voor het trouwen van Juliana. Er komen grote bloemen op van hetzelfde goed, aan de hals en de rug, naar een model van Patou! Strak zonder ceintuur. –  Ik heb voor vandaag kippenlevertjes maar kan in geen kookboek vinden hoe je ’t moet klaarmaken, Hok zou ’t wel weten! Ik bàk ze nu maar; in de hoop… Onze bedienden worden deze week tegen de pest ingeënt, maar wat je daaraan hebt snappen de meesten niet. Ze weten alleen dat je van de prik niet lekker wordt en daarom vinden ze ’t juist niet in de haak. – Net de Prinses en Bernhard horen spreken – heel goed. Duidelijk te merken dat “Benno” aan het gejubel een eind wenst! en een hekel heeft aan ’t schrijven van bedankbrieven! Een echte man!

[Randje pag. 4]

Mam, wat doe je tegen eksterogen. Ik heb de mijne afgesneden, maar ze branden nog. In m’n spijkerschoenen met wollen kousen heb ik geen minuut last van m’n voeten gehad, ook niet moe!

Dag Eida.

Mevr. v. Vianen vindt Axel een bijzondere schoonheid!! [5]

HOK

G. Ondanks devaluatie is het hier erg rustig. Men merkt er eigenlijk niet veel van. Vanavond de toespraak van Juliana en Bernhard gehoord. Erg aardig. Zij zullen wel doodmoe zijn van de fuiven. En straks als het huwelijk gesloten wordt, zullen ze nog meer te verduren hebben.

Dag Hok.

EIDA

22-9-’36

Geliefden –

Wat een gezellig enthousiasme hadden jullie in Den Haag bij de verloving van de Prinses en Prins, jullie brieven brachten ons die jubelstemming over. Vanavond stond er juist in de krant dat ze hier 3 dagen gaan feesten bij het huwelijk, we lopen dan vast de hele dag met een Oranje muts op! Hok voelt het meest voor de Oranjebitter en ik voor het hossen! – Overigens gelukgewenst met Mennootje en het op komst zijn van no. 3, had ik nooit gedacht dat ze nog voor een derde moed zouden hebben. Als het nu maar echt een meisje wordt! Verder onze gelukwensen met dochter Emma, net op zondag, wat een bof – deze dagen zijn overigens al achter de rug want dinsdags komt het toestel tegenwoordig aan, las ik. In de krant zijn ze erg ontzet dat de Pelikaan aan Frankrijk verkocht is, die zo dierbaar is geworden aan alle Nederlanders. – De vendutie van de Hofstee’s is achter de rug, bracht nogal veel op, maar aan alles en nog wat gaat er zoveel af, ongeveer ƒ 80.-, ze kregen maar ƒ 235.-. Nu proberen we hun auto nog goed van de [2] hand te doen, vanmiddag een advertentie en om 6 uur waren er al 2 kijkers geweest. We hopen nu maar dat ze hem nemen ook. Hok is een geboren handelaar, hij won direct het vertrouwen en maakte de mensen zó enthousiast dat hij het zelf ook werd! Als ik er niet was, had hij er onze Whippet al voor opzij gezet, maar dat vind ik ondankbaar na onze vakantiereis!! –

Let goed op, ga dat zien: wij hebben plaatsen op de Dempo 16/6 ’37 uit Priok en 7 juli in Marseille, hut 307 stuurboord. Dit is nog het mooiste wat we konden krijgen. Eén boot eerder gaat de Huygens, de Johan is vervallen. En die gaf ons bakboord, wat Vader ons al afried en Anneke nóg eens. Anneke vond trouwens helemaal dek E niet aan te bevelen, helemaal beneden, maar we mogen nog blij zijn dat we überhaupt in die maand nog plaatsen hebben. Anneke vindt de reis van Marseille ook lastig maar wij doen het dan misschien niet in ééns, hebben geen haast. Jullie komt toch waarschijnlijk later dan wij! Maar tijd genoeg om het daarover te hebben of moet Tirol al besproken? Wij kunnen dan zeker het beste het huisje nemen, en jullie in het hotel. Maar vinden jullie ’t nu eigenlijk wel leuk om steeds weer naar dezelfde plaats te gaan. Je hebt natuurlijk overal herinneringen aan de jongetjes en de rest. – We hebben net een enig leuke film afgedraaid die juist klaar is, vol humor vooral van de kant van Lisa. Ze trekt dwaze gezichten [3] en is één en al beweeglijkheid. – Verder kondigen we jullie de blijde geboorte aan van Hansje, dochter van Tommy! Hoe vind je dat we er niets van wisten. Twee dagen geleden zei Hok opeens dat het bepaald zo moest zijn en diezelfde morgen begon Tommy te jammeren. Het duurt bij haar ook altijd lang, 2 dagen. Vannacht werd het geboren, ik hoorde de schreeuw van Tommy opeens. Axel’s wens is vervuld terwijl wij het niet gewild hebben, maar we vinden het nu natuurlijk ook weer leuk. – Lisa loopt al een paar passen alleen. Ze gaat middenin de kamer opstaan en juicht dan over haar eigen prestaties zodat ze weer haast omvalt. Het is zo’n grappig diertje dat we de hele dag pret om haar hebben, Axel niet het minst. – Lies Andriessen bracht gister het broekje en truitje voor Lisa, schattig, veel dank. Ze was erg gezellig. Verder bezochten we Erna Jansen, ook pas uit Holland. Ze vertelde Vader alleen ontmoet te hebben, Moeder niet. Ze is dolblij weer terug te zijn, in Holland heeft ze ook alles zelf moeten doen met een baby en een veel ziek kind. Wat enig dat Oom Ben gaat trouwen – Hok heeft net gehoord dat hij wereldberoemd is. Op een Bandoengse geologische cursus werd gevraagd een paleontoloog te noemen  die een wereldberoemde naam heeft en Tan Sin Hok was het goeie antwoord! Enig hè! Dag hoor – omhelsd Eida.

M’n nieuwe vulpen van 28 augustus is reuze hè!

HOK

G. Het is maar het oordeel van een leek. Het kan echter nooit kwaad, vooral omdat mijn vakgenoten nooit zullen erkennen dat mijn werk niet waardeloos is. Een prof. van de Bandoengse T.H. – ook alweer een volslagen leek – is van mening dat mijn artikelen van zulk een hoog wetenschappelijke waarde zijn, dat ze te goed zijn voor het tijdschrift, dat ik redigeer. Dit oordeel kan ook geen kwaad. We gaan nu maar rustig verder, alsof er niets gezegd is. – Zondag een tenniswedstrijd verloren, stom gespeeld. Vandaag tot autohandelaar gepromoveerd. Het ging me heel best af. Op kantoor erg druk. Groeten aan Emma en Dirk en mijn gelukwensen. Laat de dag gezellig zijn. – Hansje Tommy is een prachtig meisje, bruin met een donkere streep over de rug. – Bijna net zo mooi als Lisa, die de clown van het huis geworden is.

Dag Hok.

[4]

22-9-‘36

Lieve Mam –

Daar is dan eindelijk de brief hè Mam, die je al zolang beloofd werd – ’t is eigenlijk wel nodig dat ik je zo tussenin eens schrijf omdat ik zo het gevoel heb dat je je zo af en toe ongerust over me maakt hoewel dat volkomen ernaast is. Je denkt, geloof ik, altijd dat ik maar de halve waarheid spreek en “heldhaftig” de rest inslik, maar dat moet je je uit je hoofd zetten, als ik het bij het rechte eind heb. Hok en ik zijn zo naar elkaar toegegroeid dat we op ’t ogenblik zeer harmonisch leven en hiertoe droeg behalve onze laatste vakantie ook Nanda veel bij. Zij heeft zelf gezien dat Hok zijn innerlijk leven afsluit alsof hij bang was dat ik in kon dringen en zijn binnenste ontheiligen zou. Je weet dat ik al vaak tegen hem gezegd heb, dat we eens meer moesten praten, maar de uitwerking van mijn woorden was nihil. Bij hem maak je alleen indruk met een logisch betoog, of misschien kon hij het niet begrijpen wat ik ermee bedoelde. En nu heeft Nanda, nadat we met ons drieën naar een lezing van dominee Sirks geweest waren, met hem over ons huwelijk gepraat, ik was er ook bij maar zei niet veel. Ze deed het zo ongelooflijk tactvol dat Hok, die er helemaal niet van houdt zoals je weet, dat een ander zich met zijn zaken bemoeit, er zelfs geanimeerd op inging. Ik heb haar geweldig bewonderd maar zou niet meer kunnen navertellen hoe alles gegaan is. Zij kreeg Hok zover eerst dat hij zei dat hij gekozen had en dat voor hem de Chinese kant heeft afgedaan. Dat vindt zij zelf in Hok zo fijn omdat haar eigen man nu opeens zich weer in zijn Chinese familie werpt en Chinese omgang zoekt, wat natuurlijk voor haar niets is. Hok zou niet met een Chinese getrouwd kunnen zijn terwijl haár man zowel een Chinees als Hollands huwelijk bevredigd zou hebben. [5] En toen zei ze ja maar, áls je voor jezelf gekozen hebt dan moet je ook haar erin laten delen en niet steeds over “ik” praten. Ze zei ook dat ze gemerkt had dat ik ernaar verlangd had naar dieper contact en dat hij zich afwendde. En opeens zag hij in dat het inderdaad zo was. Het was werkelijk een nieuw gezichtspunt voor hem! – Zij zei ook dat het zo typisch is bij mannen dat dingen die voor ons vanzelf spreken dat we niet eens nodig vinden er over te praten, dat die hun van onderaf aan moeten worden uitgelegd. – Het was een echt heerlijke tijd toen ze bij ons logeerde. Ze begreep ons zo goed en ik haar, zodat zij het ook fijn heeft gevonden. Ze zei ook dat Hok een man is die een warme vrouw nodig heeft. Dat heb ik na veel huwelijksjaren pas begrepen. Maar zij ziet dat zo. Van nature ben ik nogal koel geloof ik en meer passief, wat Hok vroeger altijd beweerde dat een vrouw moest zijn, maar toch waardeert hij het meer als ik actief ben. Ze zei dat ik me juist moest opmaken af en toe wat Hok zogenaamd niet wil. Ik zal nu ook een avondjurk met decolleté laten maken, wat ik nooit mocht! Hoe vind je die trucjes der vrouw, Mam! Vind je ’t raar dat ik dat op papier zet?! Over 9 maanden kunnen we fijn over alles praten, wat gauw al. – Vóór de vakantie was Hok erg moe van al dat werken. Hij heeft extra veel gedaan om vakantie te kunnen nemen en had er niet veel zin in. Ik heb het doorgezet en daar ben ik echt blij om. Hij zei herhaaldelijk dat ik dan maar alléén moest gaan als ik vakantie wilde. En ik heb dat alles geslikt en genegeerd. Dat kan ik vrij goed tegenwoordig allerlei slikken en eroverheen praten, dat is Nanda ook opgevallen! – Maar nauwelijks was de dag van de vakantie aangebroken of de stemming was geweldig en tot nog toe nog uitstekend. – Ik hoorde laatst dat het 4e en 5e jaar van een huwelijk de moeilijkste zijn en dán gaat het vanzelf! Bij ons is dat ook zo, al zullen er natuurlijk nog genoeg vuiltjes aan de lucht komen. – Het is ook niet zo eenvoudig, onder Venus geboren te zijn

[Randje pag. 5] en romantisch te wezen. Ik ga ’s avonds vaak alleen wandelen, dat vind ik prettiger dan met Hok, omdat ik dan net kan denken wat ik wil en net zo gek doen! – In een hotelhall mocht ik niet gapen en in Djokja mocht ik in donker niet alleen over straat! Maar over ’t geheel ben ik erg tevreden en hoop dat jij het ook bent.

Dag lieve Mam, erg omhelsd Eida.

EIDA

Geliefden – Jullie ook omhelsd alvast met Em’s verjaardag, die jullie weer meeviert, fijn is dat. Maar wel een groot verschil voor jullie nu zij te midden van haar gezin is en niet meer de jongste thuis. Van háár hebben jullie maar 3 feestdagen gemist en nu heb je haar verdubbeld in Marijke terug. – Het is voor Moeder wel sneu dat ingesloten brief weer niet voor háár is, maar wat in het vat is, verzuurt niet en ik moest vandaag behalve Em’s verjaarsbrief ook die voor Dien schrijven. Bovendien zijn we nogal in de weer met de Hofstee’s die plotseling morgen met ziekteverlof gaan. Hij is volkomen afgeknapt en in de put. Ze waren hier in Bandoeng na een spoedoverplaatsing uit Semarang, waar hij een bloeduitstorting in de hersenen gehad heeft. Ze hadden hem blijkbaar tóen terug moeten sturen. Het is maar te hopen dat het met hem nog in orde komt. Hij is zo zwartgallig in zijn gezin dat het voor haar wel dubbel moeilijk is vooral met 3 kleine kinderen. Iedereen helpt zoveel mogelijk – ik gaf haar alle kleertjes van wol die ikzelf niet direct nodig heb en Julie Chavannes hielp ook met kleertjes voor de baby. Voor de andere kinderen heeft ze nog van verleden jaar, daar ze pas 1½ jaar terug zijn. Echt zielig is het. Zij is enorm flink en [2] moet alles alléen doen. Ze moeten vendutie houden en al hun hebben en houden verkopen. Ze eten steeds bij ons nu, maar blijven in het huis tot ze naar de boot gaan. Wij zorgen dan verder voor de vendutie. –Van het naaimandje heb ik enorm veel plezier, pas ging ik ermee op bezoek en het naai-etui van Em blijft erin, zodat ik alles steeds bij elkaar heb, ideaal gewoon. De chocoladekoekjes zijn prachtig overgekomen, niet eens uitgeslagen en nog zo vers als het maar kan. Ze zijn daverend lekker en alleen gasten in aanzien krijgen er eentje en niet meer! Het boekje van Krishnamurti vind ik ook fijn te hebben en met de maandbladen ben je altijd zo attent Mam. Gezellig dat jullie op mijn verjaardag samen uitgingen – Axel praat nu al zo keurig in zinnen en hij wil niet meer “Aatje” genoemd worden, zoals hij zichzelf tot nu toe steeds noemde. Alleen Lisa zegt het nu plotseling ook – Aàte, zo schattig –  het is zo’n lekker dier om eeuwig te knuffelen. Overigens is ze daverend stout soms. Ik laat haar 20 min. op de po zitten en er komt helemaal niets, nauwelijks heeft ze de luier weer aan of daar is ze weer nat. Soms gaat het weer goed, soms niet. Ik moet ernstig doorzetten, anders is het nog te laat en krijgen we een eeuwig gezanik. – Nanda heeft een poesje dat “Streepje” heet. Toen Nanda tegen Lisa zei “dag poesje” lachte hij “Siesa heet Streepje!” Met eten is hij werkelijk vooruitgegaan. [3] Hij eet nu helemaal alleen in de kamer ’s avonds als ik Lisa naar bed breng. Hij eet dan wel niet zo vlug door, maar het komt nu toch, dat danken we ook aan Nanda. – Lieve Piepert, ik moet je toch eens even extra omhelzen voor je 30-jarig jubileum. Het is jammer dat we je niet op tijd gelukwensten. Het is echt fijn dat ze er allemaal op school notitie van namen en dat je je toch niet hebt laten huldigen, erg verstandig, lijkt me ook niks. Zó is het juist leuk met enige bloemstukken en vrolijkheid. – Enig dat jullie jongste kleindochter al begint te lachen, je zult zien hoe gauw ze groot is! We verheugen ons op het pak voor Lisa waar jullie ook nog aan gedacht hebt, geweldige prestatie hoor. – We hebben de boot plattegronden thuis van de Oldenbarneveldt en de Dempo. De meeste zin hebben we in eerstgenoemde maar als we de laatste nemen, hoeven we een week later terug te zijn, dus een week langer verlof! Dat is niet niks! Bovendien komen we dan in Marseille de 7e aan, net als Vader’s vakantie misschien gaat beginnen, anders een week eerder. Maar wel is Genua dichter bij Tirol. We hebben nog niet besloten. Op beide boten kregen we een hut helemaal beneden – Ik [4] zal eens even bij Anneke informatie inwinnen. De Dempo is net als de Baloeran zowat. – Wij vinden jullie heus niet veranderd op de film, echt genoeglijk jullie wéér  te zien. – We hoorden de Koningin, de Prinses en Verloofde spreken. Niet op ’t moment dat ze ’t heus deden, maar op de Nationale feestdag toen het wéér uitgezonden werd. De eerste maal teutte Axel zo met zijn boterham dat ik net te laat kwam en ik had enorme spijt en was verrukt toen het weer uitgezonden werd. – Deze week speelde Anton Ruys c.s. voor het laatst hier “Marius”, inhoud niet veel, maar het geheel zeer genietbaar. – Op de Nationale feestdag gingen we met Axel ’s morgens om 7 uur naar een Kinderaubade luisteren, ook de Middelbare scholen zongen mee. Axel genoot erg. We zongen allemaal de volksliederen mee, en ik merkte dat ik nodig m’n kennis dien omtrent weer òp moet halen. Zo’n Volksliederenbundel is misschien wat voor Axel’s verjaardag. – Dat witte wollen vestje dat jullie stuurden, is toch zeker niet meer door Menno gedragen? Vond Em het te dun dat je ’t gestuurd hebt? Het blauwe broekje lijkt me fijn, die flanellen nachthansop is net als ik er nog één heb, waar Axel uitgroeide, dus hoef ik er niet veel bij te maken. Die flanellen speelbroek zal ik namaken, erg handig. Dag erg omhelsd

Eida. [5]

HOK

15 sept.

G. Een erg drukke week gehad. We zijn net een week thuis, maar het lijkt weer zo lang geleden. Hartelijk gelukgewenst met het 30-jarig leraarsjubileum. We hebben er helaas niet aan gedacht. – We denken met de Dempo te komen d.d. 16 juni ’37 van Priok. We kunnen ook een week eerder gaan met de Joh. v. Oldenbarneveldt. Het is nog niet definitief besproken. – Hofstee gaat morgen met ziekteverlof naar Holland. Vrijdagavond jl. kreeg hij het bericht dat hij gaan kon. Hij schijnt iets in zijn hoofd te hebben. Het is erg zielig, vooral voor Pia, die nu alles van hem verdragen moet. We zullen zijn zaken hier liquideren. Ik heb een volmacht. Het is alleen haastje-repje. Overmorgen houden ze vendu, die Eida moet verzorgen. We hopen maar dat die veel opbrengt. – Met ons gaat het als gewoonlijk goed. Lisa wandelt al aan het handje en kan al Aàtje roepen; Axel vindt dat best, hoewel hij van ieder ander de naam Aatje niet meer accepteert. Dat heeft Nanda hem geleerd. Axeltje kan zich al bijna helemaal alleen aankleden [EIDA dàt niet!]; verder is hij al erg wijs en zeer conversabel, ook al in Klaten geleerd! – Op kantoor heb ik het natuurlijk druk en bovendien werk ik ’s middags voor de Algemeene Exploratie Mij, die mij aan een verlofpotje moet helpen. Ik zal voorlopig niet meer publiceren, omdat ik wat bijverdienen moet. Ik geloof dat ik al aan de 25e publicatie ben. – Wat leuk dat Moeder al horoscopen trekken kan, en dat Eida er een die prachtig en aspectrijk is, bezit. – Prinsessendag werd hier zeer leuk gevierd. We hoorden ook de zeer huiselijke toespraak van de Koninklijke familie. Het was erg goed. Vreemd om de Koningin over haar aanstaande schoonzoon en over Juliana te horen spreken.

Dag, groeten aan de Rempten.

Hok.

EIDA

8 september! ’36         Lisa 11 mnd

Geliefden –

De vakantie is om en we zijn weer allemaal thuis – We hebben ’t zo fijn gehad, echt geslaagd. De kinderen zien er zo goed uit en zijn dik geworden. Axel vond het niks erg dat we niet verschenen hoewel “Tan Nan” (= tante Nanda) het hem verteld had, en was zelfs verontwaardigd toen een begin gemaakt werd met het pakken van zijn koffer. Het is was toen nl. zondag en Mady speelde zo fijn met hem! Maar ’s avonds vond hij het toch weer een prettig vooruitzicht met de trein te mogen. Maar om een beetje geregeld te vertellen: na Sarangan, waar vandaan we jullie een briefkaart stuurden trokken we weer over de berg terug naar Tawang Mangoe, waar we weer geen uitzicht hadden, dat anders prachtig moet zijn. De laatste dag in Sarangan boften we even ’s morgens toen de zon opkwam. De wolken lagen toen allemaal in het dal zodat wij een paar bergen konden zien, de Willis en Ardjoeno die in Oost-Java liggen. We hebben daar uren in de bossen gewandeld, waar vandaan je telkens aan de bosrand uitzichten had, al hadden die dan [2] mooier kunnen zijn. Maar in alle plaatsen waar we waren werd geklaagd over weinig uitzicht in deze maand. Terug gingen we te paard naar boven met een reuze omweg. Ik had zelfs de smaak van paardrijden te pakken, hoewel het rijden langs de smalle bospaadjes me af en toe wel even de haren te berge deden rijzen, de paardenjongens moesten dan te hulp schieten en ik hing aan hun nek om van het paard af te komen. Tot hun verstomming liep ik liever dan dat ik erop zat. Maar ´t is een pracht tocht zeer de moeite waard. Na weer een nacht in Tawang Mangoe gingen we naar Kopeng, waar de Kreikens ons bericht stuurden dat ze pas zondag konden komen. Wij hadden juist het plan na de lunch weg te gaan, hetgeen door het bijzonder gezellige samenzijn, tot na het diner werd, om welke reden Axel ons die dag niet meer zag. Om 11 uur ´s nachts kwamen we pas in Klaten[1], waar we Nanda erg slaperig vonden maar die ook alweer klaarwakker werd door de verhalen over en weer. Ze vonden het wel niet leuk dat we niet meer wat langer bij hen bleven, maar daar zij pas zo uitgebreid bij ons gelogeerd had, vonden wij dat we het er wel van konden nemen en onze vakantie tot het uiterste rekken. We reden heel wat af, in ´t geheel 1500 km in 12 dagen! En met de benen hebben we ook ettelijke kilometers afgelegd. In Kopeng klommen we tot [3] 2000 m en vonden daar de beeldigste wilde rododendrons allemaal terracotta, bijzonder mooi. Kopeng ligt op de Merbaboe, naast de Merapi, die je vandaar niet kunt zien. Eigenlijk moet je een nacht op de top doorbrengen dan schijn je over heel Java te kunnen zien en ook in de krater van de Merapi. Maar het was 6 uur klimmen en daverend stijl en dat leek me wel ál té. Ik moet steeds even stilstaan als we weer enige meters geklommen hebben. We moeten ons maar eens gaan oefenen op de bergen hier. Het is daar in Kopeng een enorm deftig hotel, waar de mensen alleen tennissen, zwemmen en zich kleden. Ze moesten de wandelkaart van de omgeving, die Hok vroeg, even zoeken! We kregen daar een gangen te eten dat je langzamerhand alleen van elke schotel wat lekkers uitzocht. Hok voelde zich daverend doorvoed. Maar toch is hij niet dik geworden. Hij wijdt dit aan het feit dat het onze zoveelste huwelijksreis was! Een onnet mopje hè! Dat heeft hij n.b. tegen de juffrouw van hun bibliotheek gezegd! – Ik heb nog ontzettend veel brieven voor mijn verjaardag gekregen van Bep, Mia, Malie, Joke en Dien, verder van Tante Leidie [4] een erg opgewekte brief en dat ze Em’s baby schattig vond hoewel ze haar alleen en profil kon zien, een genoeglijke brief als vanouds! – Hok is beladen met 5 koffers en de box teruggereden, 14 uur deed hij erover, een lange tocht en alleen ook minder leuk. Maar we konden de kinderen moeilijk zo lang in de auto laten zitten. – Nanda bracht ons naar Djokja, we reisden derde klas, dat er hier steeds meer in komt. Er is al niet eens een eerste klas meer. We zaten bijna 7 uur in de trein, maar de kinderen hielden zich weer geweldig. Axel zag direct dat de lampen aangingen en begreep dat dat met de tunnel verband hield. Hij ging telkens eens ergens anders zitten en speelde met een BPM geoloog die in onze buurt zat, en die Hok van naam kende. Hij is geen moment slaperig geweest en kwam fris en wel in Bandoeng aan. Lisa heeft een hele tijd geslapen, geweldig makkelijk en verder wilde ze steeds maar drinken, 2 flessen vol tomatensap en water verorberde ze. Maar zwart waren we geweldig vooral van Axel kwam een vies sopje af. Julie Chavannes haalde ons van de trein omdat ze begreep dat Hok er niet kon zijn, echt aardig. – We zijn wel enorm slaperig maar zeer tevreden. Hoe vind je m’n nieuwe pen! Door onze drukke bezigheden op reis, kreeg Moeder de beloofde brief nog niet, maar die komt vast – Wat

[Randje pag. 4]

grappig dat Oom Ben gaat trouwen. Fijn dat de mensen niet meer oud worden tegenwoordig op deze manier, beter dan die in Spanje, wat een toestand. – De vlekken moet je maar voor zoentjes houden – ik heb geknoeid!

Dag Eida.

[Randje pag. 2]

Veel groeten aan Em, zij ook bedankt voor haar verjaarsbrief. [5]

HOK

8/9

Geliefden –  We zijn sinds gisteren weer terug, allen heelhuids en vol nieuwe moed. Net kregen we het bericht, dat Juliaantje zich verloofd heeft. – Eida met de kinderen en de baboe reisden met de trein terug en ik met de Whippet. Bandenpech, warm, ongezellig was de reis alleen terug. Ik vertrok om 9 uur uit Klaten en was ruim 10 uur ’s avonds in Bandoeng. In Pekalongan[2] had ik ruim een uur oponthoud om nieuwe reserve-banden te kopen. En in Ceribon ook ruim een uur om wat op te knappen. Het was een tocht van 500 km. Blij toen ik thuis was. Eida was al een paar uur eerder thuis en had voor een lekker biertje gezorgd. Axeltje kan nu al veel beter praten, dankzij de hoede van Nanda. Lisa maakt overal opgang. Ze doet Axeltje met alles na. Ze heeft het hart van Thung gestolen. In Kopeng spraken we Egbert en Baukje van half twaalf tot 9 uur ’s avonds. Het was erg gezellig. We hadden onmiddellijk contact en toen we weggingen, waren we nog niet helemaal bijgepraat. Van Kopeng tot Salatiga reden we in een dichte mist, minder plezierig. We konden geen meter vooruitzien. Prachtige bossen zijn er, grootser dan die van Sarangan. Mooi waren ook de bloeiende rododendrons, die op ongeveer een 2000 m voorkomen. U merkt wel dat we een reuze prettige vakantietijd achter de rug hebben. Volgend jaar doen we het over in Tirol.

Dag Hok.

Groeten aan Em en Dirk.

EIDA

Geliefden – Hier is het Hollandse bos in Indië, is het niet sprekend. Vanmorgen maakten we een wandeling van 5 uur erdoor en gister klommen we van Tawangmangoe naar hier over een hoogte van 6500 voet, we daalden een uur lang op een drafje, geen gezicht! Het is hier meer dan heerlijk en gezond – Morgen nemen we vakantie van het lopen en gaan zwemmen in ’t meer en roeien. Er zijn haast geen gasten meer hier – daarnet goot het, anders mooi weer, maar weinig uitzicht.

Dag – omhelsd Hok en Eida.

EIDA

31 augustus 1936

Liefjes –

Opeens bedenk ik dat we nu wel mogen schrijven als jullie op tijd iets van ons willen horen. We genieten geweldig van onze vakantie en doen de hele dag prettige dingen, terwijl we aan niets gebonden zijn. Vooral dat laatste is voor mij een genot op zichzelf, terwijl Hok Axel wel hier wenste. Voor mijn gevoel is dit dé manier om echt uit te rusten en dat kunnen we nu hebben dankzij Nanda. Woensdagmorgen zouden we vertrekken maar het werd over half 7. De Whippet deed het de hele dag schitterend en om half 2 waren we in Poerwokerto waar we aten in het Chinese restaurant dat Anneke en Thijs ons indertijd vóór 2 jaar aanbevalen. Onze eerste leeglopende band was juist vlakbij de autozaak waar Thijs altijd was, mooier kon moeilijk! Ondertussen dronken we koffie in de Soos waar A. en Th. menige voetstap hebben liggen. We hadden met ons beidjes een prachtige tocht en tegen donker om een uur of 6 kwamen we in Wonosowo dat het beginpunt is van de tocht het Diëng-plateau op, die we ook vóór 2 jaar deden. Het is daar een heerlijke temperatuur, frisser dan Bandoeng en een bijzonder prettig hotel met knaapjes die je wensen voorkómen. De volgende morgen maakten we een tocht van 2½ uur, waarvan [2] ik nú nog stijf ben, hetgeen we overigens volkomen negeren! Na de lunch om een uur of half 5 gingen we door naar Djokja waar we met Nanda hadden afgesproken in “Toko Oen”, die we direct vonden. Een grote plaats met grote winkels, heel plezierig. We waren er al om 7 uur en dronken een heerlijk Bolsje, mijn lijfdrank ook tegenwoordig, daar het heerlijk helpt als je duizelig en misselijk bent van al die kronkelwegen in de bergen. Dit deed Thijs aan de hand voor opkomende zeeziekte en paste ik toe op dito wagenziekte, klopt precies! We zouden met Nanda en Hiang naar de Boroboedoer, maar Nanda verscheen alleen en deelde mee dat ze naar een lezing moest en wij ons maar moesten amuseren. We aten dus weer samen, wéér Chinees en lekker en kwamen tegen half 11 bij Nanda, die al thuis was, daar wij een verkeerde weg hadden genomen. We waren doodmoe, 450 km achter de rug en nog een wandeltocht!, en ik was koud ook, hoewel het daar smoorheet moest zijn en bleef zitten met m’n jas aan. – De kinderen waren daar direct ingeburgerd. Lisaatje was in de trein volkomen zoet geweest en liet zich alles welgevallen. Alleen de volgende morgen toen Nanda haar uit bed wilde halen keek ze erg vreemd. Maar het is fijn dat Axel en zij samen zijn. [3] Voor Axel heeft ze een heel programma, hij mag Mady naar school brengen, die 10 jaar is. Bij haar slapen ze beiden op de kamer en ze kunnen ’t enorm samen vinden. – De volgende dag was ik dus jarig. Het pak van jullie en de brieven hadden we onopengemaakt meegenomen, dat was dus een prettige bijdrage tot de feestelijkheid. Ik was geïnstrueerd dat we niet eerder uit de kamer mochten komen dan wanneer we Axel zouden horen zingen van “lang zal ze leven”! Het bleek evenwel dat Axel nog steeds niet kon zingen en Mady was in tranen, dus zong alleen Nanda. Axel was enorm blij met ons en Lisaatje stak ook de armpjes uit hoewel niet met vuur. Op Nanda’s arm vond ze ’t ook best. Ze had in iedere hand een brief, één van Anneke en áán van Julie en Axel bracht een erg leuk stel kiekjes, waarvan ik later van Nanda en Hiang van de beste vergrotingen kreeg, geweldig geslaagd. Ik had nog een pakje van Julie bij me en Hok nog een paar pakjes, dus met dat alles togen we naar de tuin om alles uit te pakken. Mady hielp een handje en we juichten om het pak met vele pakjes van jullie. Heel hartelijk bedankt voor de beeldige handwerktas, dat lijkt me ook fijn aan boord en dat houtsnijwerkje ook bijzonder fijn. Em’s kaartjes kregen we nog niet maar ze zullen wel mooi zijn als ze hierop geïnspireerd zijn – de koekjes maakten we nog niet open, maar vast zijn ze lekker! En een hele hoop kleertjes. Lisa nieste juist en kreeg dat wollen vestje aan, past precies. Ik zal het als we thuis zijn allemaal uitzoeken en je er nader over schrijven. Van Hok kreeg ik een keurige vulpen en een plak chocola nog van Axel. Nanda zorgde voor een zalige appeltaart. Je snapt dat ik m’n dieet 14 dagen negeer, maar het gekke is dat dat uitstekend gaat vooral in de bergen, in Klaten minder. Het zal wel goed zijn dat ik hier zoveel beweging heb. – [4] Op mijn verjaardag maakte we nog een tochtje ’s morgens naar een meertje en ’s middag bezochten we Hindoese tempelresten en ’s avonds draaiden ze films van haar kinderen in Holland, van 18 en 20 jaar. Ik vergat telkens dat ik jarig was; het was ook een ongewone maar niet ongeslaagde viering. De volgende morgen bezochten we de Prambanan tempel, net zoiets als de Boroboedoer. Hier is alles veel meer vervallen maar ze zijn ze bezig te restaureren.  Axel wilde beslist alle trappen met mij op, en zo moest ik wel hoewel ik zo stijf was in al m’n ledematen door autorijden en de wandeltocht, iets ongewoons voor stadsmensen! – Op ’t ogenblik ben ik nog steeds zo stijf of nog stijver als toen, maar toch doen we niets dan, met spijkerschoenen en beiden in een korte broek de bergen op en af te lopen. Gister vertrokken we om 8 uur en kwamen om 1 uur thuis. Een helling liepen we loodrecht naar beneden af en aan de andere kant weer op en ’t ging best. Maar als ik dan weer gezeten heb, kan ik de eerste stappen niet meer voort. Axel vond het wel erg dat we weer weggingen maar we kregen hem er toe ons na te wuiven en hij huilde niet. Het zal dus wel mee gevallen zijn. – We zitten nu in een zalig oord op de berg de Lawoe, kijk maar op de kaart, 1400 hoog maar een heerlijk klimaat. ’s Avonds laat, is het wel koud, maar dan kruip ik in m’n dekenzak, net als Lisaatje! – We willen straks naar Sarangan, dat Dirk goed kent. Het moet een zware tocht zijn over de Lawoe, maar erg mooi. We zullen nu paarden meenemen. Veel uitzicht hebben we niet in de droge tijd, maar wel mooi weer. We zitten nu op ons voorgalerijtje begroeid met witte rozen, buiten om half 7 ’s morgens en de zon schijnt en ’t is heerlijk weer.

[Randje pag. 5]

De Kreikens hadden juist een afspraak voor deze feestdagen en daarom zijn we eerst hierheen gegaan en gaan aan het eind van de week naar Kopeng met hèn misschien, om maandag met de eendaagse + kinderen terug te gaan. Hok moet dan alleen met de auto, maar hij kan dan ’s nachts weggaan en vrij vroeg in Bandoeng zijn, vóór de middag. Dag engeltjes, we moeten weer koffer pakken en naar Sarangan, “het” vakantieoord van Java.

Eida. [5]

HOK

G. We zitten aan de ochtendkoffie en genieten van de vakantie. Straks vertrekken we naar Sarangan laten de auto hier en blijven daar tot donderdag. De koffers zullen we op een paardje laden. Met de auto moeten we een 200 km omrijden om in Sarangan te komen. Te voet is de afstand nog weer 3 uur. We hebben nu al heel wat gezien. De Whippet heeft geen moment gefaald. Alleen vlak voor Tawangmangoe moest ik [EIDA wij] een achterband verwisselen. Er zaten er maar even 2 lange spijkers in. Een geluk dat ze dezelfde band uitkozen! In Djokja en Klaten was het puffend warm. Maar Axel en Lisa hebben er haast geen last van. Vrijdag gaan we naar Kopeng en hopen de Kreikens er te ontmoeten. Maandag over een week zitten we weer in Bandoeng. Als je het program zo uitstippelt, dan lijkt alles zo kort, maar we ondervinden zoveel, dat elke dag dubbel telt. We zagen ook de Prambanan tempels. Ze zijn naar onze mening niet zo imposant als de Boroboedoer. Axeltje was ook mee. Hij klauterde de ene tempel na de ander in en vond het reuze interessant. Het afscheid ging zonder moeilijkheden. Hij kijkt elke avond naar de maan. Wanneer deze niet meer “kapot” is, mag hij terug naar Bandoeng. Lisa is bij Nanda volkomen thuis. – Eidje’s verjaardag werd in Klaten gevierd, natuurlijk niet zo uitgebreid, als we dat thuis plegen te doen. Het pak werd toen opengemaakt. Dag groeten aan Em en Dirk,

Hok.

EIDA

Maandag 24-8-’36

Lieverdjes – “Daar is uur nog tijd” bij ons in huis. De kinderen zijn nl. beiden vanmorgen in de ééndaagse gestapt om met Tante Nanda Thung, bijgestaan door de baboe naar Klaten[1] te rijden. Voor hen beiden een groot feest. Hopelijk bleef dat zo tot het einde van de reis, 6½ uur in de trein! Axel’s ogen straalden, de trein is iets geweldigs voor hem, evenals de Bataviase tram. – Dinsdag. We kregen een erg leuke briefkaart van Nanda, telkens van een station een stukje geschreven, Lisa wilde de pap niet, maar knabbelde beschuitjes en Axel zei, toen de trein floot: “de trein zegt: kindertjes opzij daar komt de trein aan”. Echt enig van haar om zo gauw te schrijven, halverwege haar reis postte ze hem, we weten dus nog niet hoe het eind geweest is, pas van 7 tot 11 uur! En om kwart vóór 2 kwam de trein in Djokja waar vandaan ze met de auto gehaald zouden worden. – Het is zo vreemd als je op elk uur van de dag uit kunt gaan en thuis kunt komen! Gister gingen we naar een schilderijententoonstelling en aten bij de Hofstee’s. Ik moet je nog vertellen hoe het komt dat Lisa nu opeens met Nanda mee is. Hofstee is nl. niet erg goed gezond, last van zijn hoofd en nu dorst zij het niet aan. Dat schreef ze zondagmorgen. Toevallig was Nanda deze weekend weer in [2] Bandoeng om een blind meisje naar het Blindeninstituut te brengen en meteen ervan te profiteren om haar zoon Paul weer even te spreken. Ze zei toen direct dat ze Axel mee wilde nemen omdat wij Klaten in één dag moeilijk halen ± 450 km met de auto en toen ze ’s middags hoorde dat we voor Lisa nu geen tehuis hadden, bood ze direct aan ze beiden te nemen. Een reuze aanbod met het oog op onze vakantie! Anders kon die niet doorgaan! We hebben om 7 uur ’s avonds besloten de beide kinderen mee te geven en ik pakte koffers tot half 1! De volgende morgen moesten nog 3 soorten eten voor Lisa klaargemaakt. Gelukkig hielp Hok met allerlei want ik had geen enkele bediende. Onze baboe is mee voor hulp speciaal voor Lisa. Ze vond het direct goed de volgende morgen mee naar Midden Java te gaan en hoefde er niet over na te denken. Zó is het dus gegaan! – Wij gaan morgenochtend de 26e. De avond vóór mijn verjaardag bekijken we de Boroboedoer bij maanlicht en de 28e vieren we met de kinderen bij de Thungs, ook alweer enorm aardig van Nanda! De 29e gaan we naar de Kreikens en met hen naar Koppeng, waar het daverend koud moet zijn. Ik haalde al mijn winterkleren uit de koffers en kocht wollen kniekousen! Ik pas precies in een short van Hok en kan ook zijn paardrijbroek met kniestukken aan, lekker warm! [3] Gister kwam jullie brief – ik heb hem eerst niet opengemaakt om voor mijn verjaardag te bewaren. Maar vanmorgen werd het me toch te machtig. Toch las ik Moeder’s brief niet verder toen er stond: niet verder als ’t pak niet is opengemaakt. Netjes hè. Maar nu ben ik natuurlijk daverend nieuwsgierig! Ik haalde het pak vanmorgen, dat ons dierbaar aanstaart als we de kamer doorlopen. Hok heeft voorgesteld het mee te nemen en in Klaten open te maken, dat lijkt me fijn. Verder met jullie zo mooi op tijd zijn Mevr. Kunst en Mevr. v. Gilse, de oudere generatie dus! Anneke zal wel naar Klaten schrijven. Jullie intussen gelukgewenst met Lou, vandaag. – Als we met vakantie zijn of daarna als ik geen tijd vind, krijgt Moeder eens een eigen brief – Nu je je twee dochters al zo aan je hart gedrukt hebt, moet de derde je ook weer eens wat nader komen, wat jullie. – Enig dat Anneke en Thijs vlakbij Jan en Tine gaan wonen hè, met een schooltje in de buurt voor Wyt. Alle kinderen van Axel’s leeftijd gaan nu ook naar school maar ik wil hem maar thuishouden tot na het verlof. Nu moet hij zichzelf wel amuseren en in ons verlof moet hij dat ook – het is fijn dat jullie aan Wyt geleerd hebt of weer opnieuw geleerd hebt!, hoe een kind van [4] die leeftijd zich amuseert, trouwens wat betreft een jongen was het toch helemaal nieuw voor jullie. – Schreef ik eigenlijk al over die enige film van jullie, dat jullie zo enig met de jongetjes spelen, hij is erg goed geworden en we kunnen ons nu beter de sensatie indenken die een film van ons bij jullie moet wekken als je elkaar in zolang niet gezien hebt. Jullie zijn anders niets veranderd, Em schreef het ook nog, hoe fijn dat is. Axel kent Opa en Oma nu al zo goed en nadat hij de film gezien had en wéérgezien, was hij extra voorzichtig met de bal uit Holland, die Anneke hem gaf, die in zijn idee van jullie afkomstig is. Het is toch wel enig dat hij al zo groot wordt en al die dingen tot hem dóórdringen. – Hok is bezig een stapel publicaties te verzenden naar alle delen der wereld. Hij heeft juist een brief van een Engelsman gekregen die hetzelfde gevonden heeft, maar ná Hok. Zijn ideeën vinden al ingang, enig hè. Anneke vertelde dat jullie ze ook leest, die Hok je stuurt, dat is fijn. Hok heeft Anneke veel over zijn werk verteld, dat kan hij jullie dan het volgende jaar doen! – Hok is juist gelijkgesteld, we kunnen dus een boot gaan bespreken, hoe vind je ’t nieuws!! Nu geliefden – de koffers staan open en ik heb nog allerlei te bepiekeren wat gedaan moet worden als we weg zijn. Dag omhelsd

Eida.

[Randje pag. 4]

Die enige Scheveningse kiek van jullie kwam ook juist, geweldig geslaagd!

EIDA

18-8-’36

Lieverdjes – we zijn alweer enige dagen thuis van onze tocht naar Batavia – we hebben jullie oudste plus zoons omhelsd, zoals jullie dat een maand geleden deed. We zijn zeer tevreden over hun uitzicht. Anneke is inderdaad rond en gezond! Wytje en Menno waren wat minder bruin en blozend dan we ze ons hadden voorgesteld maar door al die zeeziekte is het wel begrijpelijk. – We hadden een erg plezierige dag samen, eerst aan boord met vele vrienden van hen, waar de kinderen opnieuw samen kennismaakten en Axel vreselijk door Minah omhelsd werd zeer tegen de zin van het slachtoffer! Axel was vol verwondering over zo’n grote boot. De meeste indruk maakte het feit dat hij door 2 bootjes gesleept werd, daarover heeft hij het nog steeds. We waren dit keer (!) zo mooi vroeg: om ..[1] op de kade. De boot bewoog zich juist van zijn plaats naar ons toe en langzamerhand onderscheidden we meer mensen. Opeens zag ik een zwaaiend blauw overhemd + witte broek en kon meteen constateren dat het Thijs was, zodra hij onze herkenning zag, ging hij Anneke halen en toen had Hok ze ook in de gaten. Of Axel ze ook gezien heeft, weet ik niet, maar in elk geval woof hij verwoed in de goede richting. We liepen mee met de boot langs de kade zoals indertijd met Em en Dirk – ik was al vlug de boot op maar kon Anneke niet vinden [2] voordat ook de anderen boven waren. Thijs stond bij de ingang en stuurde me 2 trappen op maar later bleek het dat ik ze allemàal op had moeten gaan. Anneke en Tine + kinderen (Albertje ook) gingen mee in ons Whippetje, over wiens komst zij ook zeer verrast waren. We zaten gezellig bij Tine tot etenstijd. Anneke vertelde nog over Dr. van Leggelo en hoe prettig het is met hem te praten, zo’n heel andere dokter als een ander. – Intussen weet jullie dus al dat Hok ook mee is geweest. Woensdagmorgen om kwart vóór 2 kwam hij met zijn werk klaar en om 3 uur ruim reden we richting Poerwakarta. Axel zat achterin met de 2 koffertjes. Dat is zijn geliefkoosde plek tegenwoordig, hij wil niet meer vóór zitten. Hij sliep een eindje onderweg – de auto liep keurig, dankzij alles wat eraan gemaakt en schoongemaakt was. We zijn weer erg trots op onze Whippet, en denken maar niet aan de rekening die nog komen moet! Daar Jan Schepers juist op dienstreis was, konden we mooi bij Tine logeren in hun bed. Het viertal – de baby telt nog niet mee – was zeer in hun sas met Axel, maar eerst hielpen ze mee in de koffer een pakje te zoeken waarin iets was voor hun ieder. Hans was daar enorm handig in en had het gauw, terwijl ikzelf niet meer wist, waar ik het gestopt had. De kinderen waren juist op ’t punt in bed te stappen toen we kwamen om half 8 – zo moest Axel alleen eten. De juffie baadde hem nog [3] en maakte boterhammen, zodat ik voor mezelf kon zorgen. Tot grote verstomming van Tine had Axel een trui aan en ik een jas toen we uit de auto stapten. Maar het was een koude wind in de auto bij zonsondergang en ik haastte mij dik ondergoed aan te doen en toen was het heerlijk op hun platje. Een zalige temperatuur ’s avonds! Veel druppels heb ik daar overigens niet gelaten, die twee dagen, te demonstreren aan het feit dat ik in ’t geheel maar 1 bustehouder bij me had, een vergissing natuurlijk!, maar waar ik geen last van had! – Hok heeft beide dagen Axel geamuseerd door einden met hem te trammen, dat vond hij wel het allerheerlijkste van Batavia en hij wilde niet meer in de auto. Zorgvuldig worden de tramkaartjes nog bewaard! – ’s Avonds hebben we gezellig eerst geborreld in Des Indes, en daarna in het Capitool erg genoeglijk gegeten, terwijl van weerszijden verhalen werden opgehangen. Ze hebben nog eens van Tirol verteld en Hok ook enthousiast gemaakt. En Hok heeft van zijn werk verteld en Thijs nog van Loge ervaringen. Anneke was erg moe die avond natuurlijk, want Minah was niet verschenen en ook van de reis natuurlijk. Thijs was enorm blij dat hij nu weer aan zijn werk kon gaan, en was weer vlot en enthousiast als steeds. We maakten ook kennis met het echtpaar [4] Oldeman. Haar broer was niet gekomen, want diens vrouw had juist een baby gekregen. Die Oldmannen leken ons ook heel aardig. – De 2e dag in Batavia kregen we een briefkaart van Pia Hofstee dat Lisa niet naar haar Mammie taalde! Erg plezierig dus. Ze had nog geen traan gelaten en was direct in bed gaan slapen. Woensdagmorgen verhuisden we per deleman haar bedje, box, tuinparasol en bankje + po en vele etenswaren, Molenaars kindermeel e.d. – Bij Hofstee had ze haar eigen kamertje en in haar eigen bedje voelde ze zich zo kiplekker als wat. Alleen de juffie daar mocht ze blijkbaar niet lijden, want als die haar hielp, huilde ze, dat ging onze baboe erg ter harte en zo ging het niet bijster goed tussen ons baboetje en hun juffie! Maar over ’t geheel ging alles best. Pia is zelf erg dol op Lisa, dus deed ze ’t meeste zelf aan haar. Maar op de po liet ze haar zeker door de juffie zetten, want dat wil ze nu opeens niet meer. Enorm jammer is dat, want ze deed altijd haar hoopje al in ’t potje en nu opeens is ze vergeten waar dat toe dient – ik hoop maar dat ze ’t weer aanleert maar deze 3 dagen nog geen succes. Enfin Hok zegt, je kunt ook niet álles verlangen als je zelf op reis gaat – We bezochten Mamma in Buitenzorg en Emy + Jan’s jongste baby gezien en Jeanne. Houw en Fanny kwamen juist even in Batavia en [5] spraken A. ook nog (Th. was al naar zijn werk). Jeanne is mager en er valt niets plezierigs over haar te zeggen. Ze hebben geen kennissen en ze zoekt niemand, is altijd thuis aan ’t naaien en ’t tikken. Haar moeder zal over een paar jaar geen dochters meer thuis hebben, ik zou voor Jeanne willen dat haar moeder dan bij haar kwam, maar er is blijkbaar geen geld, en ze hebben zelf geen kans op verlof voorlopig. – We wilden juist snel langs het huis van de Pimmen rijden toen zij haar tuin uitkwam en ons zó in ’t gezicht keek. We moesten toen wel stoppen. Maar we zijn tenminste niet hartelijker tegen elkaar dan we ’t bedoelen!! – Net een brief van A. met kiekjes van ’t stel Rempt aan ’t bed. Wat een schattige baby, echt zoals we dat in de familie gewend zijn! Hopelijk is Em weer thuis en denkt niet meer aan die zware dag, althans zal die nu geen nachtmerrie meer voor haar zijn. ’t Is toch maar fijn als je niet weet wat je boven ’t onschuldige hoofd hangt! Dag engeltjes – Hok moet ik nog wat plaats laten –

Eida.

HOK

G. Schattige baby is de jongste kleindochter. Is er al een gelijkenis te bekennen. In Batavia prettig getramd met Axel, de auto was uit de gratie, die moest ergens geparkeerd worden. Gezellige dagen gehad met de zwager. Nu weer hard aan het werk. Ik heb geen handen genoeg om mijn publicaties af te maken. Ik geloof dat ik nu met mijn 25e bezig ben, een kroongetal, dat te gelegener tijd gevierd zal worden. In Batavia had ik geen droge draad aan ’t lijf. Eidje had het fris. Over een week hopen we de rest van de vakantie in Midden Java door te brengen. Wanneer we gaan zullen, hebben we nog niet vastgesteld. Ik heb deze maand de erfenis van mijn voorgangers vrijwel geheel geliquideerd. Helaas, want nu moeten we van voren beginnen. Maar des te meer eer is er bij te behalen.

Dag. Groeten aan de Rempten.

Hok.