EIDA

11-8-’36.

Geliefden – Lisa is in bed gaan slapen – het is stil in huis want Axel speelt bij Hofstee. Lisa is weer kracht aan ’t vergaren voor het lopen straks. We lopen Pappa tegenwoordig tegemoet, Lisa tussen Axel en mij en daarna loopt ze nog met Hok. Ze kan er niet meer mee ophouden als ze eenmaal aan de gang is en geniet van haar eigen prestaties. Daarnet kocht ik een kinderstoel voor haar, toevallig was er net een zwarte, bij onze meubels voor ƒ 2.50! Geweldig hè – Ze mag nu eerst thuis erin zitten eten en morgen bij de Hofstee’s. We brengen haar morgen daar tegen het eten, haar bed en box en “hebben en houden”, alles gaat dáárheen. Ze heeft een speciaal kamertje voor Lisa en verheugt zich gelukkig erg op haar. Ze zal alleen haar Pappie wel erg missen want Hofstee is geen leuke Pipa, ik vind hem overigens helemáál niet leuk! Hij dorst zijn vrouw niet alleen met mij uit te laten gaan zaterdag en ging op het laatst plotseling mee naar het toneel om ons [2] te chaperonneren. Ik was ziedend, want met háár kun je je nog amuseren maar met hem als Hok er niet bij is, verveel je je dood! Ik ging in de pauze gezellig met 2 Vivos leden een kopje koffie drinken om weer om m’n verhaal te komen van de ergernis! En ’s avonds na afloop had ik bijna het huis afgebroken! Weet je nog dat we na Eva van Dantzig’s bezoek altijd behoefte hadden heel hard op de piano te timmeren, o nee, ’t was na die catechisatie juffrouw, hoe heet ze maar weer. Nu, die behoefte had ik na zijn gezelschap verdrievoudigd – Hok had heel wat met me te stellen! Enfin ik ben er weer overheen!! Het toneel was weer enig, “het Smalle Straatje” van Molnar – Vera Bondam had een snertrolletje erin. Ze laten haar er steeds uit, terwijl ze toch de beste kracht is. Adolf Engers hebben we erg leren waarderen – bijzonder mooi speelt hij een geestig kan hij ook zijn – Het is wel waarschijnlijk dat Hok ook meegaat naar Batavia, gelukkig; ik had het zo saai gevonden zonder hem, voor Thijs ook. Ik denk niet dat we nog iemand mee kunnen nemen en om weer met een familie Duyfjes kennis te maken, zijn we [3] een beetje huiverig – Die jonge Ir. hier is niks voor ons en zijn vrouw is een Indische van het nare soort, die je ´t liefst op een afstand moet houden, anders komt ze iedere dag. Maar zijn neef kan natuurlijk best het tegenover gestelde zijn. – Anneke schreef er ons overigens niets over. –  Ons dierbare Whippetje is weer geheel de oude, dat hopen we althans op de langere afstand ook te kunnen constateren. We logeren met Axel bij Jan en Tine en gaan vrijdags weer terug over Buitenzorg, even naar Houw en Fanny om het een beetje goed te maken dat ze Axel niet krijgen. Schreef ik eigenlijk al dat we besloten hem mee te nemen naar Klaten? Hij mag daar blijven tot Hok en ik uitgereisd zijn. Hok is een beetje huiverig voor de goede zorgen voor Axel van zijn Moeder en voor die van alle familieleden die hem natuurlijk willen zien en Nanda was van dezelfde mening. Nanda vertrok zaterdag na een gezellige week hier. We mogen haar bijzonder graag en zij óns. Nu Axel en Lisa weer in hun eigen kamer zijn, kunnen wij weer dansen in onze slaapzaal! – Fijn dat het met [4] Em en spruit zo goed gaat. Ik kan me begrijpen dat ze de bevalling heel erg gevonden heeft; de eerste dagen erna kun je die pijnen nog net zo navoelen maar dan vervaagt het – Enorm attent dat jullie ons een vroegere brief schreef met het oog op onze reis. Oorspronkelijk was mijn plan om vanuit Batavia meteen onze reis te beginnen maar Hok verwierp het voorstel en dus komen we eerst weer terug naar huis. Hij heeft nog allerlei te doen voor het blad “de Ingenieur” en haast hebben we tenslotte niet. Alleen is het vervelend dat we Lisa dan niet hebben als we thuiskomen, en des te langer moeten we haar nog dáár laten. – Wat fijn dat jullie de Olympische Spelen op de film kunt meemaken – Ik hoop erg dat dat hier ook nog komt. – Ik slank de laatste tijd gelukkig af. Ik pas nu precies in een “short” van Hok, dan zijn we net tweelingen! Ik kocht ook een Tweka strandpyjama, dus goed uitgerust gaan we uit! – Ik kreeg een brief van Emy Drost. Ze gaan ook juni ´37 met verlof maar Dien helaas een jaar later. – We zullen haar baby Marijke vrijdag ook even bekijken. – Mijn koffer is al grotendeels gepakt en die van Lisa ook, Axels boeltje kan mooi bij de mijne in. Lisa krijgt zelfs de strijkplank mee! – Omhels Em en Marijke nog eens van ons – We vlassen op een kiekje en blij te horen dat Dirk het stel filmde. 

Dag Eida. 

[Randje pag. 1]

Hok kan niet schrijven – hij is zo hard aan ’t werk om mee naar Batavia te kunnen. Hij probeert me steeds nog aan ’t schrikken te brengen met de mededeling dat hij misschien toch niet kan gaan – Enfin, eigenlijk schrik ik er niets eens meer van, maar doe alsof om hem te plezieren!, maar ik reken erop dat hij ’t wel zal doen.

[5]

HOK [5]

G. Morgen gaan we eindelijk met vakantie. Maar er moet nog een reuze hoop gedaan worden. Mijn koffer wacht op zijn inhoud. Mijn werk is niet klaargekomen. Ik heb toen mijn Inlandse helpers maar ook met verlof weggestuurd. Probaat middel. – Fijn dat het met Emma goed gaat. Het zal een reuze thuiskomst geweest zijn. Vandaag had ik nog volop werk, zodat mijn hoofd draaierig was toen ik thuiskwam. Maar het pak wachtte toen al op het buffetje. De film die Thijs nam is reuze aardig. Het is heel moeilijk goed kieken in een sneeuwlandschap. Axel en Lisa waren vrolijk en blij toen ze vertrokken. Verder hadden we een berichtje van hen van onderweg. Reuze aardig van Nanda. Ik ben benieuwd hoe de logeerpartij hun bevalt. 

Dag Hok.

EIDA

3-8-’36.

Lieverdjes – We hadden erg gehoopt gister bericht over de grote gebeurtenis te krijgen, maar jullie schijnt niet meer dinsdags te schrijven, maar vrijdag of zaterdag; we zullen dus nog een paar dagen moeten wachten, erg jammer. – Jan Schepers was nog even hier vóór ze na de vakantie naar Batavia teruggingen. Ze hebben het heerlijk gehad. We bespraken 2 nachten bij hen. Ik hoop erg dat het Hok lukt vóór de 12e met zijn werk klaar te komen. Hij maakte deze maand al 3 publicaties klaar en is nu met de 4e bezig, dus dat gaat gesmeerd! – Henk en Riek zijn weer vertrokken – morgen gaat hun boot uit Batavia – we zullen ze wel in lang niet weer zien. Ze waren echt gezellig en makkelijke rustige logees. Nanda Thung hebben we nu. Ze kwam de laatste dag van de Heyrmansen zodat ze wel met de [2] divan genoegen moest nemen. Ze paste die avond op het huis, daar wij gevieren in Homann aten op uitnodiging van Henk. Zij wilde niet mee. Wij amuseerden ons best en Hok danste geweldig – er was een jolige zigeunerstrijk, en stampvol. Donderdag is “de” avond om uit te gaan, niet erg praktisch overigens, zaterdag is beter. De kinderen slapen dus nog steeds bij ons op de kamer – het gaat best – Nanda is bijzonder gezellig – één avond praatten we tot half 1 en toen was Hok klaar met zijn werk en deed gezellig mee, zodat we er nog een uurtje aan vast knoopten! Ze heeft ongelooflijk veel beleefd in haar leven en volkomen bewust – het zou echt een type voor Moeder zijn. Ze lijkt steeds op Mieke in het dikke, de dikte van Tante Betty maar minder knap – we hebben veel dezelfde problemen en zij heeft alles al meer overdacht dan ik; ze is al 43, maar erg [3] jong in doen en laten. Ze hield mij overigens voor 24 – je snapt hoe gevleid ik was – Ik leer veel van haar – Ze is meer dan dol op Lisa, en baadde haar al 2 maal doordat ik eens moest collecteren voor de Emmabloem gister en doordat we de andere maal onze tijd verkletst hadden en ik pijlsnel naar de tandarts moest. Maar veel bijzonders doe ik niet als ik logees heb, dan ben ik altijd blij als mijn huishouding loopt en ik m’n kinderen op tijd klaar krijg. Theoretisch vind ik dat ik me niet aan ze hoef te storen, maar in de praktijk lukt me dat niet – Gisteravond een vliegbrief van Anneke uit Marseille, waarheen ik haar ook schreef. – Ze vindt Minah onmisbaar – Ze hoopt ons gauw te zien omdat ze veel te vertellen heeft; dat gaat dus hopelijk in vervulling! – Zondagavond ter kerke! Naar Ds. Sirks schitterend [2] spreker, en met zijn beide voeten in het werkelijke leven – heerlijk om naar te luisteren. Nanda wil hem geen enkele maal missen en zo gaan we vanavond en morgenavond weer. Het is zonde wat Hok mist. Hopelijk gaat hij morgen mee wanneer hij voor de Loge spreekt. – Lisa doet loopoefeningen aan de hand door de kamer, ze doet het al enorm goed. In de box laat ze haar beide handjes los om in de handen te klappen en valt niet om. Riek heeft haar geleerd dat ze zelf in de handjes klapt en op het boze bolletje doet, zo schattig – iedereen is verrukt van haar. – De Hofstee’s zijn weer terug van vakantie dus dat is weer gezellig – onze geliefde Whippet is ook weer in orde – hij rijdt weer fijn – met het oog op onze vakantie een prettig vooruitzicht. Nanda heeft ons veel plekjes aan de hand gedaan om en bij Klaten, Djokja en Semarang, die heerlijk moeten wezen. Zijzelf wil Axel die tijd nemen. Nanda en Hok hebben uitgemaakt dat hij niet naar Fanny moet – wel zit ik er erg mee omdat ik het haar beloofde en Hok nooit gezegd heeft met die

[Randje pag. 4]

belofte te wachten –  Ze rekenen er vast op, enorm vervelend. – Dag hoor, allemaal omhelsd en vooral de nieuwste aanwinst en haar Ma.

Eida. [5]

HOK

3 augustus 1936

G. Hoe gaat het met het jongste meisje. Alles naar wens zeker. Misschien kan ik Anneke en Thijs ook mee gaan halen. Ik heb het de laatste tijd razend druk. Gelukkig mooi resultaat van mijn werk, ofschoon mijn chef er geen biet van snapt. Enige dagen geleden heb ik hem de waarheid gezegd, omdat hij de resultaten waarop ik nu erg trots ben, als van nul en gener waarde beschouwt. Ik weet gelukkig wie het zegt, maar dat was geen reden om zijn oordeel te accepteren vooral niet de wijze waarop hij het zei. Ik presenteerde hem prompt een blad papier met pen en inkt om dat oordeel zwart op wit te hebben. Maar meneer weigerde wijselijk. Hij kan nl. over mijn werk geen oordeel hebben, tracht mij met dergelijke ongemotiveerde en weinig beschaafde beweringen te ergeren. Wat hem het meest ergerde was, dat ik hem toevoegde, dat ik zeker zijn opdrachten aanvaard, maar dat ik mij het recht veroorloof hem te verzoeken, dat hij de redelijkheid betracht. Ik heb hem kalm gekregen; hij zal me wel niet meer hinderen met zijn geklets. Het is bovendien geen al te grote held, zodat hij zich wel zal bedenken er verdere consequenties uit voort te laten vloeien.

[Randje pag. 5]

EIDA

Over Annie Schüller zullen we maar geen oordeel vellen – niet kan men eigenlijk oordelen over eens anders huwelijk. Ze is zielsziek en we wensen haar ten zeerste beterschap toe – ik heb er alle hoop op. Dag.

EIDA

28-7-’36.

Geliefden – Heel hartelijk omhelsd met Marijke – in alle opzichten een voorbeeldig kind voor zover ons tot nu toe bekend, door een meisje te zijn en zo keurig op tijd. Dat laatste kon ook wel niet anders van zulke nette ouders! Heerlijk dat het op maandag kwam, zeker ’s avonds laat, dat we nu de volgende week de bijzonderheden weten. Ze heeft dus de zondag voorbij laten gaan en haar moeder wat dat betreft niet nagevolgd – Moge de jeugdige moeder fris en vrolijk zijn en genieten van haar verpleging in de heerlijke Scheveningse Bosjes. Onze brief met opdracht aan Moeder kwam hopelijk net op tijd, en ook Em had vlak na het gebeuren al een woordje van ons – Lieve grootouders van het nieuwe aanwinstje! – heel bijzonder plezierig moeten deze dagen voor jullie zijn, nu je wérkelijk het hummeltje ziet en kunt dragen en beminnen en niet van beschrijvingen hoeft te leven, maar elke minuut zelf meebeleeft en beleefd hebt. Voor de Kraamheer ook fijn dat hij door jullie gesteund wordt en niet het minst een zaligheid voor Em jullie aan haar bed te hebben! – Moge alles voorspoedig nòg gaan en gegaan zijn. – Julie Chavannes bracht beeldige rozen ter ere van de nicht en straks eten we beschuit met muisjes. Henk en Riek zijn net weer gearriveerd. Ze blijven nog 3 dagen en overmorgen komt Nanda [2] Thung hier ook al logeren, voor wie er alleen een divan is daar Tine Schepers ons veldbed nog heeft. Paul, oudste zoon van Nanda eet ook bij ons, een hele administratie dus en dàt met nieuwe bedienden. De kokki kookt zeer matig, ze snapt de boel pas als ik òpspeel! – Daarvoor ben ik de laatste dagen aardig in de stemming door m’n getrokken kies, van gister, en door alle dingen die tegelijk komen. Zaterdagavond toen Henk en Riek weg waren, hadden we Kunstkring ensemble Ruys. Helaas speelde Vera Bondam niet mee, maar Rie Gilhuys de hoofdrol, die ik ook erg goed kon waarderen. Julie Chavannes en ik trokken er manloos heen, Hok had geweldige slaap. We amuseerden ons bijzonder goed. De volgende morgen naar Lembang naar Jan en Tine, waar het weer erg gezellig was, en zo’n verrukkelijk huis – Ze hadden het weer zó voor het volgende jaar willen hebben, maar vermoedelijk wordt het ongemeubi-leerd verhuurd. Ik zei toen tegen Tine, ik heb zo’n gevoel dat Em’s baby op tijd komt. Tine dacht nooit dat het een meisje zou zijn omdat zij én veel vriendinnen van haar het tegenovergestelde kregen dit jaar van wat ze verwachtten. Maar Em is dus een uitzondering [3] op de regel! – We aten bij hen maar konden Jan, die naar de middagtrein moest helaas niet meenemen daar onze auto opeens een two-seater was geworden met maximumbelasting: òns gezin + box.  ’s Middags nauwelijks tijd te rusten want er was een modeshow in Hotel Preanger om half 6 al, geen tijd voor baby moeders, maar wij waren met 5 jeugdige moeders wier mannen zich in die tijd uitsloofden om de kinderen naar bed te brengen! Een heerlijk uitgangetje en rustig ook op die manier – het was allemaal nogal geslaagd alleen erg duur, de toiletten. Na afloop hesen we nog bier, op aanstichten van een Duitse natuurlijk! – En gistermorgen m’n kies getrokken en vanmorgen de naaister voor vele verstellingen. En de Thungs nog gistermiddag en de Pimmen ’s morgens! Maar die laatsten kwamen net toen ik even wandelde met Axel, dus niet gezien. Ze logeren n.b. in het Prahoe Hotel voorbij Lembang. Ze hebben ’t ons niet kunnen schrijven “omdat ze ons adres niet wisten”! Dierbare familieleden!! [4] Axel eet nogal eens ’s avonds bij Beatrijs Chavannes – als tegenprestatie zal ik op 3 augustus enige straten met de Emmabloem lopen. Zij is nl. in ’t Comité, Julie. – De presidente van de IEVA is afgetreden en nu ben ik weer secretaresse. Schreef ik al dat Adri Buriks in Batavia benoemd is bij het gouvernement, veel prettiger natuurlijk voor haar om de kans op vaste dienst nu haar verloving af is. We hebben nu al een directrice weer, een reuze “Ka”, met wie ik al eens aan de stok had – ik houd me dus wat op de achtergrond en zal me niet veel vertonen, komt me net goed uit! – Axel is net om half 7 opgestaan en gaat er dadelijk om half 8 weer in. Hij zit buiten te eten en te converseren met Henk. Henk is zo enig met kinderen. Lisa was verrukt hem terug te zien! Ze wilde niet verder in het wagentje rijden maar brulde om binnen te komen toen Henk en Riek kwamen. Lisa loopt al met vaart langs het hek, soms laat ze zich helemaal los waarop een plof volgt! – Jullie moeten veel gelukwensen hebben van Henk en Riek, met wie we zeer geanimeerd tafelden met tot slot 1 minuut stilte bij de beschuit met muisjes.

Dag hoor – omhelsd met “Marijke”

Eida [5]

HOK

G. Van harte gelukgewenst met uw nieuwe kleindochter, Marijke; dat zij u en haar ouders veel geluk in het leven brengt. Wij ontvingen het telegram vanochtend, zodat het nog net per vliegpost beantwoord kan worden. We hopen, dat alles voorspoedig is gegaan en u zich niet al te ongerust gemaakt hebt. We zullen in de eerstvolgende brief wel de bijzonderheden te horen krijgen. We hebben nu weer logees – Henk en Riek zijn, nadat ze weer in Midden Java geweest zijn, vandaag weer teruggekomen. Donderdag krijgen daarenboven Nanda Thung uit Klaten, die haar zoon uitgeleide doet, de zoon gaat nl. naar het Lyceum. Nanda vindt het afscheid natuurlijk verschrik-kelijk en tracht het zoveel mogelijk te rekken, hetgeen ons erg onverstandig lijkt. – Lisa loopt al zo’n beetje langs het hek van de box. Verder schijnt ze meer gevoel voor muziek te hebben als Axel, die nog altijd geen wijsje kent. Vandaag heeft hij genoten van de parade, die voor ons gebouw gehouden werd. – Onze auto krijgt ouderdomsgebreken. Zij is nu naar het ziekenhuis om wat opgelapt te worden. De kap had wat steun nodig en 2 veren waren al zo slap, dat wij tweeën met Axel en Lisa al een maximum last waren. We konden dus niemand meer meenemen, wat erg vervelend was. Zondag aten we in het vakantiehuisje van Jan en Tine in Lembang, erg gezellig. 

Dag Hok.

EIDA

21-7-’36.

Lieverdjes – Wij kregen nog geen telegram dus wacht “het” nog wat in zijn donker hoekje. De eerste maal hebben ze meestal geen daverende haast, het is ook overigens de dag nog niet! – A. en Th. zijn zeker goed weggekomen en jullie hebt ze dus aan boord kunnen brengen, waar vandaan wij ze weer zullen afhalen. Zo is alles toch goed geregeld, hebben we ieder wat, jullie Em c.s. en wij Anneke weer terug! Ik zal het haar naar Sabang schrijven dat we zullen komen. ’t Is toch eigenlijk leuker dat wij er ons allemaal op kunnen verheugen. Tine Schepers zal een logeerbed voor ons opscharrelen, Axel kan dan dwars liggen aan het voeteneind. Hij verheugt zich al geweldig op de boot en ook op Wytje! Die naam herinnert hij zich nog best. – Jullie hebt nu gelukkig al gelezen dat het versjesboek in zo goede aarde is gevallen bij zoon en moeder – het is geweldig leuk – Henk en Riek zijn op ’t ogenblik hier, erg gezellig hen weer eens te spreken. Ze blijven 5 dagen, dus niet zo in één ren en komen dan voor een paar dagen nog even terug. Henkje loopt nu al heel goed, vertellen ze. Ze lieten hem bij een neef Van Gilse in de kou – hij vindt het daar prachtig en het kind dat de hele dag aan Riek’s rokken hangt, heeft niet [2] meer naar haar gevraagd toen ze weg was gereden. Dat is weer een geruststelling met het oog op onze reis wat betreft Lisaatje – Tine Schepers vindt het jammer dat wij háár Lisa niet geven in die tijd, maar ’t is wel zo fijn als ze in Bandoeng kan blijven, wat betreft klimaat en overbrengen van wagen, box en luiers – Zondag was Jan Schüller hier om afscheid te nemen met Jackie – Annie zit al in Semarang met haar jongste zoon. We hebben veel hoop dat het huwelijk weer goed zal worden – Jan is gelukkig opgewekt en slaat er zich keurig doorheen. Tenminste fijn dat ze ieder ter afleiding een kind hebben. Hij zal jullie onze groeten brengen – De veren van ons Whippetje zijn achteruitgaande in kracht helaas – Jan Schüller deed ons een middel aan de hand om ze voor een jaar of 2 te versterken, dat is dus voldoende. Zondag waren 2 dames + 3 kinderen hem al te zwaar – Jan Schüller bood ons zijn auto aan voor onze Java-tocht dus die hebben we altijd nog achter de hand. Het bezwaar is dat die gesloten is, maar “men” zegt dat dat juist plezierig is voor lange ritten. – We rijden nu weer altijd met open kap, ’t is weer koud en droge tijd, de lek boven ons bureau kunnen we laten voor wat hij is. – Axel is opeens erg bevriend met Beatrijs Chavannes, van weerszijden. Elke middag komt ze binnenstappen of Axel al op is en [3] willen ze graag samenspelen. Het is een erg gemak voor de moeders! Jammer dat zij met augustus weer naar het schooltje gaat. Axel zou ook dolgraag willen, maar ik vind het eigenlijk niet nodig. Hij amuseert zich thuis uitstekend en ik ga zo vaak eens uit met de auto en dan vindt hij ’t heerlijk mee te gaan. Er is altijd afwisseling genoeg; de tandarts rekent hij ook onder die pretjes! Hij vond het de laatste keer niets aardig dat hij geen gaten meer in zijn kiezen had! – Lisaatje is nog steeds een lekkere dot. Niemand kan de ogen van haar afhouden. Henk is ook gek op haar en zij vond het direct best op zijn schoot, ze is speciaal eenkennig voor dames. Vanmorgen was Tine hier met haar logee en die waren ook zo verrukt van het fijne poppetje. Ze is daverend braaf in tegenstelling met haar broeder, die overigens ook slechtheden van Beatrijsje leert. Vanmorgen kwam hij thuis en noemde iedereen “stoute kikker”, een rare kwast – Deze brief werd net gestoord door de binnenvallende Thungs, gezellige mensen. We hebben enorm gelachen – ’t is nu al over tienen geworden en we zitten allemaal gauw onze brieven af te maken – Dag hoor omhelsd,

Eida [4]

HOK

G. Henk en Riek logeren bij ons. Net stappen Thung en Nanda binnen zodat het een reuze pan gaf. Lisa kan al zo’n beetje langs de rand van de box wandelen.  Met het werk gaat het best. Anneke en Thijs zijn al weg. En Em’s baby hopelijk reeds gearriveerd wanneer deze brief daar is.

Over enige tijd weer eens wat werk voor een petroleummaatschappij zodat we weer wat kunnen sparen.

Dag Hok.

EIDA

14-7-’36.

Geliefden – Lisaatje deed vandaag 2 maal een hoopje op de pot, hoe vind je? De sensatie van het huis! Op jullie trouwdag presteerde zij haar eerste plas. Het is net of ze al begrijpt wat van haar verlangd wordt. Ze laat je niet lang wachten. Maar voordat ik álle plasjes opvang, zal nog wel lang duren, maar het begin is er en ze vindt het erg genoeglijk op de po als ze maar iets kan kluiven ondertussen. Ik ben erg blij dat ik ermee begonnen ben, wie weet is het ergste al achter de rug als we over een jaar bij jullie komen en hebben we dan een grote dochter! Ik juich geweldig bij elke van haar prestaties en dat vindt ze schitterend – een lekkere schat is het! – Met Axel hebben we laatste tijd heel wat te stellen. Hij wil alles niet “Aatje wil niet” en betracht ongehoorzaamheid. Gistermorgen kreeg hij een flink pak slaag van zijn Pappie met enig succes, maar hij probeert het telkens weer. Als hij zin heeft, kan hij zich al aardig aan- en uitkleden voor zover hij erbij kan. Zijn kousen en schoenen doet hij aan, maar bij de kousen kan hij niet onthouden wát de hiel is zodat die meestal bovenop de voet zit. Tandenpoetsen vindt hij nog steeds heerlijk evenals het boren in zijn tanden! Vanmorgen smeekte hij om ook op de tandartsstoel te [2] mogen zitten, terwijl ik nog behandeld werd. Het resultaat bij hem was overigens wéér 3 gaten! Bij mij was de vulling eruit gevallen uit een kies die ¾ vulling was – hij stopte hem nu weer met cement, maar daarnet viel dat er ook uit, geen succes dus. – Morgen gaan we weer naar Tine naar Lembang. De vorige maal is ons goed bevallen. Ik had de box meegenomen, waarin Lisa buiten geslapen heeft, terwijl wij wandelden. ’t Is werkelijk jammer dat zij zover weg zit, ik mag haar toch zo graag. De tocht verliep heel best. Lisa zat naast mij, van liggen geen sprake meer! Ik had haar met een band aan mijzelf vastgebonden zodat ze niet van de bank af kon en niet veel bewegingsvrijheid had. Heen is ze al gauw ingeslapen en terug zat Axel ook bij ons, die de opdracht had haar te amuseren, want huilen mocht ze niet, te lastig voor MMamma chauffeur. De tocht verliep dan ook in een rooskleurige stemming! We waren van 9 tot 12 boven – Lisa komt zó haar eenkennigheid misschien wat te boven, wat erg nuttig zou zijn met het oog op onze vakantie. Het is nu afgesproken dat de Hofstee’s Lisa nemen. In alle opzichten het prettigst daar zij erg zorgvuldig is met kinderen, [3] en dol op baby’s. Zij heeft ook een kinderjuffrouw maar het zal toch wel druk voor haar zijn. Gelukkig zijn ze nu 14 dagen met vakantie. Wellicht komt ze erg fris terug. Axel gaat dan bij Fanny. Zondag waren Houw en Fanny even in Bandoeng of liever zaterdag want daar wij naar Pengalengan moesten, konden we ze zondag niet hebben. Ze kwamen overigens ook in de zoveelste plaats voor ons, ’s avonds gingen ze met anderen naar de Jaarbeurs. Fanny wilde beide kinderen hebben, maar toen ik opsomde wat ze voor Lisa allemaal moest doen, schrok zij er gelukkig voor terug. Ik wil Lisa liever niet dáár hebben. Ze is nog te klein voor een heel andere behandeling dan thuis. Je weet toch nooit wat Mamma met haar doet, met de beste bedoelingen natuurlijk – bovendien heeft Fanny niet het flauwste benul van zuigelingen- of kinderverzorging. – Maar ze stond er dan op dat ze Axel kreeg. Axel verheugt er zich ook al geweldig op naar Buitenzorg te gaan – ons plan is dan om A. en Th. van boord te halen, maar het moet een verrassing voor hen zijn. Ik heb Axel al verteld van de grote boot waar Wytje op is. De naam Wytje heeft hij op één of [4] andere manier onthouden. – Die Edelman, uit Wageningen sprak zeer waarderend over Jan Prins. Die lijkt hem wel. Misschien een mooi vriendje, deze man was nl. zeer slordig gekleed en moet niets hebben van “vormen” en wat daarmee samenhangt. – Nog een belangrijk nieuws is dat ik plotseling mijn dieet aan kant gedaan heb, daar het niet meer hielp en ik schoon genoeg van al die rommel had. Gedachtig aan de Haagse Prof. Kolemans Beynen en wat wij hier hoorden, ben ik overgegaan tot rijsttafel mèt Spaanse peper – het succes tot nu toe in 5 dagen is bijzonder te noemen – de Spaanse peper schijnt nl. de verteerbaarheid van de rijst sterk te bevorderen. Omdat ik die nooit at, heb ik het zeker gekregen. – Die vreselijke buikloop vóór de eerste baby is dat beslist ook geweest, nu ik bedenk dat ik toen juist blaren in m’n hele mond had, echte spruw. – Vreselijk van de Schüllers hè. Wij wisten het al heel lang, maar Jan wilde niet dat we erover spraken of schreven. Ze hadden het aan niemand verteld, maar door een vertrouwelijk gesprek, vertelde hij het me tot m’n ontzetting. Het gekke is dat ze nog “schat” e.d. tegen elkaar zeggen. Annie is vermoedelijk te jong getrouwd. Zij wil helemaal vrij zijn. Het is heel best mogelijk dat ze over 1 jaar weer trouwen, dat deed nl. Annie’s zuster zó. Het beroerde is dat ze verliefd is geworden en dat die man met haar trouwen wil. Jan heeft in alles haar zin gedaan maar nu eindelijk begint hij haar een beetje aan ’t verstand te brengen dat hij dan óók vrij is, dat heeft ze niet begrepen. – Vertel dat maar

[Randje pag. 4]

niet aan Mevr. Schüller want Jan kan geen kwaad van Annie horen. – Ik heb een hele nacht tot 2 uur met hem zitten praten wat hem erg opluchtte. Hij heeft haar altijd te goedig behandeld zonder sensaties, denk ik! Ze flirt nu met oudere mannen – ze is een zoekende ziel, die bij Jan geen tegenwicht vond – ’t Is te hopen dat het nog goed afloopt. 

Dag Eida. [5]

HOK

G. We hadden deze week het erg druk met bezoeken. We ontvingen ook een jaargenoot van me, Edelman, die nu Prof is in Wageningen. Hij bleef hier van half acht tot 12 uur. Erg gezellig en we hebben heel wat bij kunnen praten. – Lisa heeft al twee snijtanden en kan staan, verder zit ze al op de pot en doet er grote als kleine geschiedenisjes. Ze is erg beweeglijk. Kan al op verzoek in de handjes klappen als ook ja roepen, als ze haar naam hoort. Zondag ging ze mee naar Pengalengan. We gingen op bezoek bij de fam. Linn, die er een paar weken logeert. Axeltje heeft deze week heel wat tuchtigingen gehad. Hij is erg ongezeglijk, en doet principieel niet wat van hem verlangd wordt. Voor een pak slaag heeft hij gelukkig nog respect. – Houw was ook hier. Ik geloof, dat we de vorige week geen avond thuis zijn geweest. Deze maand zullen Henk en Riek nog komen. – De scheiding van Annie en Jan Schüller was ons reeds maanden geleden bekend. Annie moet een pak slaag hebben. Zij weet niet wat ze doet. Volkomen onevenwichtig. Wil zich blijkbaar uitleven, vergeet absoluut haar plichten als echtgenote en moeder. Jan moet wakker geschud worden. Hij is te goedig, en is daarom niet geschikt als echtgenoot van iemand, die men met de zweep moet regeren. Zielig voor Jan, die zo werd teleurgesteld. Hoe gek de toestand is blijkt uit het feit dat Annie het niet kan hebben, wanneer Jan na zijn scheiding ook naar meisjes zou kijken. 

Dag Hok.

[Randje pag. 5]

EIDA

Lieve Mam – Ik vergat je nog te vragen of je voor bloemen of vruchten wilt zorgen voor Em als de baby er is of voor iets wat leuk en prettig is voor ƒ  2.50 of zo. – Alvast bedankt en een extra dierbaar zoentje.

[Randje pag.  1]

Morgen gaan A. c.s. aan boord – ’t is te hopen dat ze een prettige reis hebben. 

Dag Eida.

EIDA

7-7-’36.

Lieverdjes – Wat dol dat Em zo goed aankwam en zo’n jolig onderschriftje bijschreef. Gelukkig dat Tante Leidie de kinderen allemaal meteen meenam ondanks Dicky’s mazelen. Geweldig zoveel bloemen, een Koninklijke ontvangst. Ze hebben anders heel wat meegemaakt aan boord – juist kregen we de brief uit Port Said, waarop ik gauw zal antwoorden – een erg gezellige lange brief – Lisaatje is aan ’t jammeren in haar bed. Ze kan plotseling zelf gaan staan sinds zondagmorgen. Ze koos het moment uit dat haar Pappie naar haar keek. Ze doet nu de hele dag niets anders dan gaan staan, maar gaan zitten kan ze niet, zodat het steeds een gejammer is omdat het natuurlijk erg vermoeiend is! – Opeens zie je een hoofd verrijzen boven de box en daar staat Mejuffrouw weer. Je moet haar op haar buik leggen en haar hoofd neerdrukken om haar aan ’t verstand te brengen wanneer ze moet gaan slapen – ’s middags slaapt ze in de box op het kantoortje omdat Axel en zij anders elkaar uit de slaap houden. [2] Axel slaapt nu ook meestal weer wel ’s middags. Ik ben toch zo blij met het kiekkastje van jullie. Ik maakte weer een film op een morgen, en allemaal aardig. Jullie krijgt ze natuurlijk. Misschien sluit ik ook één in. Axels fantasie wordt steeds merkwaardiger. Gister brulde hij ’t huis bij elkaar omdat de box en zijn stoeltje binnengebracht moesten worden daar hij vond dat ze nat zouden worden, hoewel de zon scheen! Gistermiddag was hij op verjaarsbezoek en opeens maakte hij geweldige drukte en moesten we op staande voet mee naar huis omdat de auto wachtte! Het was bij Doddy Hofstee, waar hij anders niet vandaan te krijgen is. Vandaag is hij er ook weer doordat we Lisa wogen. – Je ziet ik moet een nieuwe vulpen hebben, deze doet raar. – Vanavond moeten we op bezoek bij het meisje dat we meenamen op de Jaarbeurs toen Hok Sint Jan vierde. Zij is tandarts. Hok mag meekomen als hij graag wil! Wij hebben deze hele week alweer bezet! – Zondag be- [3] zochten we Jan Tine c.s. op Lembang – zaterdagmiddag kwam Jan plotseling binnenstappen en kletste gezellig een uurtje, terwijl Hok onder de auto lag. Toen spraken we af de volgende dag te zullen komen. We bewonderden Eelco met rode wangetjes, die met 3½ maand zwaarder is dan Lisa met 9!, een beer van een jongen maar ook lang! Magda hadden we ook nog nooit gezien en Albert. We hebben erg gelachen om Dicky, die over de “kleuter Albert” sprak met een air van meerderheid, kostelijk. Ik heb hem altijd het liefst gevonden van het stel en geloof dat hij dat nóg is. Albertje kneep Axels keel en neus dicht op een gegeven ogenblik, hoewel ze eerst lang leuk samen hadden gespeeld. – Het is het plan dat ik morgenochtend vroeg met de kinderen + box er weer heentrek. – We hebben ons een kokki en een nieuwe baboe aangemeten. De vorige baboe maakte altijd ruzie met iedereen en ik heb juist een djongos die ons goed bevalt. De kokki voelt zich enorm, ik weet niet of ze zal bevallen. Ze kan geen koekjes [4] bakken alvast. – We zijn nog net op tijd om Anneke en Thijs een erg goede reis toe te wensen, en dat ze net zo volkomen fit en actief en vol levenslust in Java zullen aankomen als ze nu uit Holland weggaan – We verheugen ons er enorm over dat Anneke zoveel baat vond bij de behandeling van Dr. v. Leggelo – wie weet zien we elkaar gauw! – Hoe is ‘t mogelijk dat ik jullie niet schreef over het boekje van Axels 3½ verjaardag. Hij en ik zijn er beiden dolblij mee en we lezen er steeds in. Het eerste wat hij wist was van “Tierelet” van Mietje en de kan[1]. Hij kan ze helemaal nog niet onthouden, maar vindt ze prachtig – ook van de boer die een knol nam “zonder het te vragen”[2]!

Verder omhelsd met de trouwdag, A. en Th. zijn er dus nog dan, gezellig. –

Vandaag zat Lisa voor het eerst op het potje. Een luid gebrul en dikke tranen, maar geen plas! Axel had erge medelijden met haar, en hield haar hand vast. Beiden knielden we bij haar, maar zonder succes!

Dag Eida.

[Randje boven pag. 3]

HOK

Ik moet me helaas tevreden stellen met dit randje. Dag, groeten aan de zwagers

Hok.

EIDA

30 juni ’36.

[Tekening vlaggetje]   Hartelijk gelukgewenst!

Lieverdjes – De vliegtuigen suizen en hommen boven onze hoofden. De dinsdag is tegenwoordig de dag om ’s avonds te vliegen. Axel moest bij elke hap wegrennen en om er wéér één met een lampje aan te zien gaan. De djongos vervangt ’s avonds Truitje – het gekke is dat Axel nu veel vlugger eet omdat hij met hem met de autootjes speelt of plaatjes uit de krant knipt. Truitje zijn we kwijt. Ze heeft zich onbehoorlijk gedragen. Twee dagen nadat ze terug had moeten zijn, kwam er een briefje van haar broer dat ze voorlopig niet terugkwam door ziekte van haar moeder. In plaats van mij te vragen of ze wat langer weg mocht blijven! Ik schreef op [2] een briefkaart dat ik haar uiterlijk gister, maandag verwachtte, dus gaf haar er 6 dagen bij – maar wie er kwam geen Trui. Vanmorgen stond ze plotseling voor m’n neus en vroeg ontslag, had een baan voor ƒ 25.- en kon haar moeder bij zich hebben. Ik sprak haar toe tot ze in tranen bedankte voor al het goeds haar aangedaan. Met dat al geen “juffie”  meer. We nemen maar geen nieuwe. Het gaat zo best, vooral nu de djongos ’s avonds bij Axels eten blijft, terwijl ik Lisa naar bed breng, enorm gemakkelijk. Af en toe kan ik Axel ’s morgens bij Hofstees brengen. Vandaag en gister was dat ook het geval en zwom hij met hen. Hij maakt daar geweldige opgang doordat hij altijd zijn vriendin Doddy tegen iedereen verdedigt. Vanmorgen stoof hij op een jongen van 18 jaar af, die Doddy door een duik had natgespoten! Hij is daar dolgraag en is enorm eetlustig, terwijl de kinderen daar nogal kieskeurig [3] zijn. Morgen gaan we samen naar de Jaarbeurs met de kinderen – O ja, van Jaarbeurs gesproken. Zaterdag had Hok Sint Jansfeest en maakten Julie Chavannes en ik een enorm plan om met een clubje uit te gaan. Ik kende 4 vrijgezellen, 3 mannelijke, 1 vrouwelijke – We bestelden ze ’s avonds bij Julie op een kopje koffie en een drankje en togen samen ter Jaarbeurs. We kwamen om kwart voor 3 thuis na veel plezier – Hok lag allang op één oor sinds 1 uur! Het was zo fijn dat Hok zijn toestemming aan dat plan hechtte, dat vergrootte mijn plezier in hoge mate – het hele gezelschap was zeer tevreden over het geheel, o.a. was mee Kees Zeylmans van Emmichoven die jullie ook kent. – Hok hoorde op de Loge dat A. en Th. in Batavia komen en de Ortten hadden het ook in de krant gelezen. Gezellig is dat, zo [4] in de buurt. Ik had al gedacht om ze op te zoeken als we onze schaapjes naar Buitenzorg zouden brengen voor onze vakantie, maar nu we geen Trui meer hebben, kan onze vakantie ook niet op die manier doorgaan, waarschijnlijk. – Aan Jeanne zou ik Lisa wel toevertrouwen, (zij bood het ook aan) – maar aan Fanny niet zo – ieder één misschien. – Fijn dat jullie de film geslaagd vonden, al was Lisa juist bij die gymnastiek niet op haar best na die geweldige verkoudheid. – Tine Schepers was verwonderd dat Em c.s. niets van onderweg hadden laten horen ondanks een gezelschap van 6 schrijvende mensen. Zelfs wij hoorden geen woord! Ze had het schrijven zeker uitgesteld tot na Colombo en toen was ze natuurlijk verhinderd door zeeziekte en mazelen. Te hopen dat ze goed en gezond arriveerden. Hoe is de dokter Em bevallen? Als hij háár nu ook maar goed helpt bevallen!; zal wel – Dr Boon heeft ook de bevalling toen ’t eenmaal begon niet verhaast, vond hij ook beter aan de natuur over te laten. – Gelukkig dat Wyt goed van de “knip” is afgekomen.

[Randje pag. 4]

Wat een enige vent toch die Buziau met zijn top 7! Hok heeft hem nog nooit gezien! – Nanda Thung heeft al 2 kinderen in Holland uit haar eerste huwelijk moeten achterlaten, vandaar dat ze niet ook tot de 3e wegsturen konden komen. Hebben A. en Th. een auto gehuurd voor de tocht door het land? Hoe gaat het toch met

[Randje pag. 2]

Tante Tine Kranenburg – wij horen nooit meer iets over haar!

Dag hoor, Eida.

[Randje pag. 1]

Emy en Jan hebben ook weer een dochter! de 3e! [5]

HOK

30 juni ’36.

G. Vandaag heeft Truitje haar dienst opgezegd. We schreven de vorige week al, dat ze niet op de vastgestelde dag van vakantie terugkwam. Ze gaf geen boe of ba, alleen kwam er een brief van haar broer, dat ze voorlopig niet terug zou komen. Toen heeft Eidje haar geschreven, dat ze haar uiterlijk maandag jl. Terug verwachtte. Maar ook hierop geen teken van leven. Nu is ze eindelijk gekomen met de mededeling dat ze een beter betaalde betrekking heeft. Dat gunnen we haar graag, het is alleen de wijze waarop ze meent te moeten handelen, wat ons ergert. Die mensen hebben dezelfde mentaliteit als onze Inlandse bedienden! Eidje heeft haar dan ook duchtig de les gelezen. Maar of het voor een volgende keer helpen zal, is maar de vraag. – We lazen in de krant dat Thijs op Batavia is geplaatst. Gelukgewenst. We ontvingen ook zijn geschrift met de mooie titel “neen Huizinga”[1] etc. Erg bedankt. Gelukkig dat Wyt er met de schrik vanaf gekomen is. Nu is hij tenminste van zijn adenoïd bevrijd. – Emma en Dirk zijn nu al lang aan. Groet ze voor ons, wens ze ook een voorspoedige verlossing. Die zal wel spoedig plaats moeten hebben. – Eida heeft besloten geen nieuwe kinderjuf te nemen. Het lijkt me zo ook beter, omdat je nu je kinderen zelf opvoedt. Het was bij Trui toch ook maar half; Axel had voor haar absoluut geen respect. Zij is wel geschikt om op kinderen te passen, maar ze wist absoluut niet wat opvoeden is. Met mijn werk gaat het weer best. Ik werk nu aan een kritiekje over enige geschriften van mijn Hollandse vakgenoten. We doen dat met een paar anderen tezamen, bij wijze van protest over de meer dan ondeskundige wijze waarop onze hooggeleerden werken.

Dag Hok.

EIDA

23-6-’36.

Geliefden – Net heb ik de geweldig enthousiaste brief van A. en Th. gelezen, waardoor ik wild word van alle zaligheden, die ons in Mieders wachten! – Als Hok ervoor voelt kunnen we misschien alvast voorlopig bespreken als er zoveel vraag naar is – A. raadt het huisje meer aan dan het hotel, vooral met het oog op Minah. Het lijkt me heerlijk om alvast een begin te hebben van het verlof en geen onzekerheid. Voor de kinderen is dat buiten zijn ook wel ideaal. Daar hebben we ook helemaal geen auto nodig. Hok heeft overigens wel plan op een auto om die weer mee naar Indië terug te nemen. – We komen er steeds niet toe iets aan de Whippet te laten doen, hoewel het eigenlijk erg noodzakelijk is – Hok wil dan zoiets doen als Em en Dirk zodat ze onze auto innemen, maar ik vind eigenlijk niet dat ons salaris daarnaar staat! – In Mieders vinden [2] zij het in ieder geval 100% ideaal. Thijs’ ouders hebben blijkbaar geen interesse voor Indië. Vreemd als je enig kind daar het grootste deel van zijn leven moet slijten. – Verder is Anneke verrukt van Van Leggelo. Aan haar heeft hij in elk geval een prachtig werk gedaan. – Truitje komt waarschijnlijk vanavond terug. Het is heel best gegaan zónder haar, maar ik ben wel erg gebonden. ’s Middags is het het lastigst wanneer Lisa om half 7 moet eten en Axel ook etende is. Hok heeft nu steeds bij Axel gezeten en ook één keer de djongos. Eén dag kreeg ik net bezoek tegen half 7 en toen miste ik haar erg. De pap moest nog gekookt en brood voor Axel gemaakt en hij moest eten. Op zulke dagen komen de schaapjes te laat in bed. Trouwens nu Axel ’s middags niet slaapt, is de gewone tijd ook te laat voor hem. Hij heeft deze week tenminste al 2 maal doorge- [3] slapen van ’s middags tot de volgende morgen. Gister ook weer – ’t is wel rustig!! Hij kauwt enorm lang op zijn boterhammen. Ik zal nu de korsten eens afsnijden – 1 boterham heb ik ’s avonds voor hem al vervangen door een warm hapje, om hem toch maar op tijd klaar te krijgen. Dat windt me enorm op als hij te weinig slaap krijgt – ik houd dat voor erg slecht. – Lies Andriessen is al in Singapore, wat vlug is zij toch terug. Ik ben blij dat wij tenminste 10 maanden hebben! – Vanavond is er “Vrouwenrechten”. De presidente hoofdbestuur spreekt over “Vrouwenkruistocht”. Ze is een goed spreekster – het zal wel prettig zijn om naar te luisteren. – Ik ben dus in één ren! Het is nu half 6 en de hummels wandelen met de baboe – vanmorgen speelde Axel bij Doddy Hofstee. Meestal dinsdags na het wegen van Lisa. Maar [4] háár weegschaal moet ook weer terug, een strop. Lisa is 140 gram gegroeid, record voor haar! Ik heb idee dat het de vorige maal niet helemaal zuiver was omdat madam toen zat te brullen op de weegschaal! – Ik ben naar een nieuwe naaister gestapt. Ik krijg een naturel shantung gewaad met klein keepje, leuk hopelijk. We krijgen in juli veel mensen hier: de Thungs en Roelofs Heyermansen en Jan en Tine in de buurt. Tine schreef net dat ze m’n slabbetje voor Eelco gezellig vindt. Gister kreeg ik van Dien voor Lisa een gebreid pakje, zo handig voor als het koel is. Ze is er nu mee uit in de wagen. – Ik moet nodig weer gaan kijken op het IEVA examen dat aan de gang is. Ze leren veel meer praktische dingen dan wij in Den Haag, heus. Wat kan ik b.v. van kleren naaien en Em? Hier maken ze alles uit een modeplaat en koken doen ze ook heel aardig. Zeg het Mesdag maar dat zij het naaivak moeten verbeteren! Dag hoor Engeltjes – omhels m’n zus A. en m’n zus E. 

Eida

[Randje pag. 1]

Wij hopen natuurlijk dat A. en Th. Batavia krijgen. [5]

HOK

G. Is het met Wyts adenoïd goed afgelopen. Het is maar goed, dat het knippen daar gebeurt. Hier zou het schatten kosten! – En weet Thijs al waar zijn nieuwe standplaats zal zijn. Batavia is dichter in de buurt dan Medan. We ontvingen vandaag met de mail een brief uit Mieders; wat zijn ze er enthousiast over, bedank hun maar alvast voor de raadgevingen. We benijden de Papaverhovers niet in de residentieweek. Het zal er wel een kabaal als een oordeel zijn geweest – laten we ’t tenminste hopen, dit laatste slaat op geweest – vooral waar alles zo dicht op elkaar gebouwd is, zodat de akoestiek in de straten uitmuntend moet zijn. Dan hebben we het hier toch maar rustig. Bent u nog op de Pasar Malam geweest. Het zal er wel erg Indisch geroken hebben! Lisa kan nu al goed zitten. Ze knielt ook al en doet ook pogingen om op te staan. We zijn zeer blij dat ze nu in Axel’s bed slaapt, zodat er geen kans bestaat dat ze eruit valt. Axeltje is tot nu ’s nachts altijd binnenboord kunnen blijven, ondanks het feit, dat zijn nieuw bedje geen hek heeft. – Truitje hebben we deze week vakantie gegeven; ze moet vandaag terugkomen. Eidje heeft het natuurlijk druk gehad met de kinderen.

We hebben nog altijd geen goede Oostmoesson. Deze week heeft het weer bakstenen geregend, precies als in de Westmoesson. Gelukkig konden de tennisdemonstraties van twee Australische cracks doorgaan. Wat waren ze goed. Daar kunnen onze Indische spelers nog niet aan tippen! Ze doen in Australië blijkbaar niets anders dan sport. – Ik ben zelf ook weer enthousiast tennisser, zodat alle appendix-leed achter de rug is.

Emma zal wel al gauw in Holland zijn. Groet A. Th., Em en Dirk. 

Dag Hok.

EIDA

16 juni ’36.

Geliefden – Dank voor de lange brief en de goede raad, die ik al gedeeltelijk opvolg. Palmeren deed ik een paar keer toen ik onder het lezen pijn aan m’n ogen kreeg en het succes was geweldig – veel dank voor de goede raad. Aan de oefeningen begon ik nog niet. Misschien ook niet nodig. In elk geval zal ik ze goed bewaren. – Een bof dat we daardoor een extra lange brief kregen. – Nu nadert de tijd dus weer dat jullie alleen maar aan òns te schrijven hebt. Gezellig dat Anneke en Thijs nog een maandje in Den Haag komen. Arme Thijs, moet hij toch weer een tijdje bij zijn ouders gaan logeren! Aan Papa en Mama schreef ik kortgeleden een beminnelijk briefje. Ik had ze nl. nog steeds niet bedankt voor hun gelukwens bij Lisa’s geboorte – verder iedereen wél, hoor! Ik hoop dat dat in goede aarde zal vallen. – Anneke zal dus Em’s baby ook meemaken. [2] Net als omgekeerd indertijd Em bij Wytje’s geboorte was. – Als jullie deze krijgt, zijn de toebereidselen voor Em al zo goed als achter de rug. Ze is dan al in Engeland bijna! – We kunnen jullie dus alvast een vreugdevolle begroeting toewensen.

Dus Thijs is bij het Parket gekomen? Nu kunnen ze alleen maar op grote plaatsen voortaan. In Bandoeng misschien ook nog eens.

Axel is uit spelen geweest bij de kleine Doddy Hofstee. Als we dinsdagmorgens Lisa daar gewogen hebben, wil hij altijd blijven. Hij voelt zich daar best thuis blijkbaar. Lisa daarentegen brult altijd zodra ze de weegschaal onder zich voelt. Ze heeft later handdrukjes gewisseld met de kleinste Hofstee van 5 mnd. die haar handje stevig vasthield of haar mouw, maar ze moest er niets van hebben, ze grijpt liever zelf! – Hok is gister juist met zijn nieuwste [3] publicatie klaargekomen en gisteravond hebben we heerlijk rustig zitten lezen. – Ik heb met belangstelling jullie nieuwste tijdschriften doorgelezen. Merkwaardig hoe ze over de verhouding man-vrouw denken. In elke geval kunnen die mensen hun gedachten erg goed weergeven. Ik heb de boekjes aan Julie Chavannes beloofd. Met haar filosofeer ik weleens over allerlei. Ze is zó’n soort type als Anneke, die precies weet wat ze vindt, en welbewust door het leven schrijdt. – Vanavond hebben we de 2e Beethoven-avond van viool en piano Lili Kraus – Goldberg[1], alle sonaten spelen ze, bijzonder mooi.

Axel wil ’s middags niet meer gaan slapen, met het gevolg dat hij Lisa ook uit de slaap houdt. ’t Is enorm vervelend, want op die manier kan zij nooit voldoende slaap krijgen. Ik zal de box voortaan ’s middags maar in het kantoortje zetten en haar dáár maar laten slapen. Om 6 uur ’s middags tolt ze al van de slaap, maar [4] dan mag ze nog geen eten. – Gelukgewenst met Betteke’s dochter. Wéér een Annetje – iets origineels ligt onze familieleden niet wat betreft namen! Wat vreselijk dat de Michielsens al hun geld verloren hebben en zijzelf moet koken hoewel ze ’t nog nooit deed. Het ergste is dat ze ’t zelf erg vinden! – Morgen vertrekt Truitje voor een week vakantie naar haar moeder. Ik beloofde ’t haar al en kan haar toch geen vrijgeven wanneer wij zelf vakantie houden – ik zie er wel een beetje tegenop, maar

’t zal wel meevallen. Ik heb een extra baboe genomen en de mijne kan rijsttafel maken, dus ben ik al een heel eind. ’t Treft slecht dat ik p.f. ben, maar iedereen roept erover hoe goed ik eruit zie. – Gezellig dat je Lies Andriessen nog wat meegaf voor ons. – Enig dat Leon Blum[2] 3 vrouwelijke ministers benoemd heeft. Zoiets zetten ze niet in onze krant – te onbelangrijk! Zedenschandalen zijn veel belangrijker hier!! Nu geliefden, we moeten eten en naar een concert –

Omhelsd Eida

[Randje pag. 4]

Jullie bent blijkbaar vergeten dat Axel’s eerste tand vóór zijn 4e maand kwam! – De “vergiftigde ampullen” waren gevuld met een tienmaal te sterke oplossing van de stof, die er altijd in voor moet komen, zodat de inhoud anders bedwelmend, nu dodelijk was. [5]

HOK

G. Erg prettig voor de v.d. Laans, dat ze met augustus weer aan de slag kunnen. Het niets doen is demoraliserend. Ze zullen het in Medan zeker beter hebben, dan in Pontianak. – Gisteren kreeg ik mijn werk klaar. Het is het slotstuk van een studie, waarvan reeds twee gedeelten in druk zijn verschenen. Het eerste vóór de operatie, het tweede werd door de ex-appendix onderbroken en daarna vlotte het niet meer. Eindelijk is dan de geest weer over mij vaardig geworden. Wat een verschil is dat, te werken, omdat men zich ertoe zet, of wel, wanneer het alles even gesmeerd gaat. Het kostte me dan ook heel wat tijd, mijn oorspronkelijk manuscript bij te schaven en vooral de foutjes eruit te halen. – Ik tennis nu ook weer met plezier, zodat alle leed blijkbaar voorbij is. – Vanavond weer Kunstkringconcert. Beethoven avond van Lili Kraus en Szymon Goldberg. Prachtige muziek en eersteklas concerten. Deze week vrijdag krijgen we de Kreutzersonate.

Wil Moeder voor mij misschien bestellen (bij Mart. Nijhoff):

1. L. Plate. Vererbungslehre mit besonderer Berücksichtigung der Abstammungslehre und des Menschen. 1933. 2e druk Jena. Gebonden.

2. V. Jollos. Genetik und Evolutionsproblem. Akademische Verlagbuchhandlung. 1931.

3. R. Wedekind. Einführung in die Grundlagen der historischen Geologie. Band I. Indien mogelijk gebonden.

4. A. Mignon. Pour et contre le transformisme Darwin – Vialleton Masson et Cie. Parijs. 1934.

No.1 kost 33 Mk.; no.2  kost 3 Mk., no.3 kost 6,50 Mk.; no.4 onbekend.

Voor de Duitse boeken wordt de prijs met 25 % gereduceerd. Wilt u hierop letten.

Bij voorbaat hartelijk dank.

Dag Hok.

EIDA

9 juni ’36.

Geliefden – Vandaag over 2 weken spoeden jullie je naar Amsterdam met jeugdige haast en kloppend hart! fijn! – Ik schreef net een mailbrief aan Em, die ze pas krijgt wanneer ze alweer 2 weken bij jullie is. Daarmee komt de snelheid van het vliegtuig nog meer naar voren. Een kennis van ons vroeg ons een keer mee te gaan kijken naar het nachtvliegen. Lijkt me wel grappig, Hok ook. – We verwachten over 2 dagen een groot bed voor Axel. We lieten het speciaal op maat maken 175 x 90, dus niet al te smal. Hierin past hij zeker nog tot zijn 15e jaar. Lisaatje krijgt dan later ook zo één.

‘t Is ijzer, wit gelakt, nieuw model met standaard voor de klamboe. Plus klamboe voor ƒ 18.-. Is dat duur voor Holland? Zonder klamboe ƒ 5.- minder. Dat had ik eerst willen hebben, maar Hok met zijn eigen afkeer van 1 gonzende muskiet voelde daar niet voor. Als hij er maar niet door verwend wordt en huivert van elke muskiet! – Lisaatje moet dan heel gauw in het bed met hek want ze kan al zelf gaan zitten en kruipt op haar knieën naar de rand van de wieg en [2] hangt over de rand. Ook in de box trekt ze zich nu op. Maar als ze eenmaal zit, kan ze niet weer gaan liggen en jammert dan erbarmelijk! Een lekker diertje. Morgen wordt ze weer gewogen. Ik schrijf nu een dag eerder omdat we op dinsdag Kunstkring hebben en wel “Moord” gespeeld door Vera Bondam c.s. Hok weet nog niet of hij wel meegaat. Zijn toneelknobbel heeft hij nog steeds niet ontdekt. – Hij is weer vrij hard aan het werk. De hele zondagmorgen weer, zodat Axel en ik alleen gingen zwemmen. Axel heeft eerst een uurtje paard gereden. Dat is de nieuwste zondagse attractie voor de jeugd. ’s Morgens vroeg komen hier kerels met paardjes langs steeds weer met een ander kind op de rug van het paard. In kalme gang lopen ze blokjes om. Alle kinderen stralen! – Hok heeft een puzzel opgelost waarmee we geld kunnen verdienen of bonbons! Het is te hopen dat het lot ons gunstig gezind is!! – Zaterdagavond naar Charley Chaplin in “De moderne tijd”. Reuze goed, erg genoten hoewel we er niet veel van verwachtten. Hij [3] is wel altijd hetzelfde genre, de man met pech. Maar onze tijd stelt hij er heel goed in aan de kaak vooral de Amerikaanse efficiency. –  De Thungs komen weer in Bandoeng in juli. Ze moeten hun oudste zoon hier achterlaten omdat hij op het Lyceum moet. Voor haar is het iets ontzettends. Ik kan me best voorstellen juist op deze leeftijd 12 jaar heeft een jongen begrijpende ouderen erg nodig, maar in hun woonplaats in nu eenmaal geen middelbare school. Ze gaf hem 6 jaar zelf les, dus al een enorme prestatie. – De collega van Hok, die met kanker met ziekteverlof is gegaan, is inderdaad gestorven. Toch vreselijk voor zijn vrouw, al heeft zij het al 4 maanden geweten. – Ik heb een erg spannend boek van Alie Smeding[1] net uit. Het is helemaal volgehouden niet-schunnig, dat kan ze dus ook. Jammer dat ze eerst al haar naam in slecht daglicht stelde door haar boeken. Ze is werkelijk een heel goed schrijfster. “Tussen twee dromen”  heet het. Het is erg lastig wanneer ik zo in een boek verdiept ben, dan stel ik avond aan avond de andere werkjes uit om maar dóór te kunnen lezen! – Ik hoor maar niks [4] over een klein Drostje dat in mei zou gekomen zijn. Zeker vertraagd. – Dinsdagmorgen. Lisa is 80 gram aangekomen, ze vond het blijkbaar zo al welletjes, hard schiet ze niet op. – Axel was meegegaan en wilde niet meer mee terug maar bleef bij de kleine Hofstee spelen. Hij kreeg daar allerlei lekkers! We rijden nu weer veel met open kap en Axel geniet daar ook van “kappetje open, leuk ja” – wat een Indisch kind hè! We zullen hopen dat het er weer afgaat. – Maar we hebben het hier nu fijn rustig en Lisa kan fijn slapen na haar badje. Ik heb vroeger zeker ook te weinig slaap gekregen door het spektakel van m’n oudere zus! ’s Middags houdt Axel haar ook wakker en dan leg ik haar maar in de box in de kamer, maar meestal beschouwt ze dat ook meer als speelterrein dan slaapgelegenheid. – Net een brief van Bepje van Douwe o.a. over haar bezoek bij jullie, zij heeft het ook geanimeerd gevonden. Joke en Stan zijn nog de 2 van de club die studeren, al 10 jaar want we kwamen in ’25 aan! Of Stan ooit klaarkomt betwijfelt Bep. Wat heeft die eraan gehad dat ze eindexamen deed uit de 5e klas!?

Dag geliefden

Eida.

[Randje pag.  4]

Maak je niet ongerust Mam, dat ik bang zou zijn dat mensen in Holland me niet graag terugzien. Maar het staat zo ver van me af na 7 jaar en na 8 jaar zeker – Dát bedoelde ik ermee. De eerste jaren houd je alles nog bij, daarom is het leuk voor Em nú al terug te kunnen! Dag.