Koffer

Voordat de brieven van Tan Sin Hok en Eida Tan-Schepers werden gedigitaliseerd, zijn zij aanvankelijk door hun zoons Gijsbert en Axel Tan, en later door dochter Lisa Tan, in een oude bruine fiber koffer bewaard. De honderden vellen papier - sommige doorschijnend, andere vergeeld, sommige gelinieerd en andere beschadigd, maar allemaal tot aan de randen volgeschreven in twee regelmatige handschriften – hadden een lange weg afgelegd voordat ze uit hun gemarmerde kantoorklappers tevoorschijn kwamen.

Geschiedenis

“Je weet, er liggen mappen op zolder met brieven”, zei Eida in 1983 tegen haar dochter, een maand voor haar dood. “Zou het geschiedvervalsing zijn als ik er een paar uit zou laten?” Na haar dood werden 3 brieven verkreukeld tussen haar zakdoeken gevonden en daarbij een mapje met nog 6 brieven. Omdat Eida had gezinspeeld op het nalaten van ‘geschiedenis’ en ze bovendien deze negen brieven niet had vernietigd of weggedaan, zijn ze door haar dochter gelezen en op datum teruggelegd bij de rest van de brieven in de koffer. Hiermee was de verzameling weer compleet.

Post

Van de circa zeshonderd brieven die het echtpaar aan Eida's ouders (zie foto)

Sari en Menno Schepers-Cohen,

Paterswolde, 1938

in Nederland schreven, is het overgrote merendeel eens per week gepost in Bandoeng, waar Eida en Hok van juni 1929 tot augustus 1943 woonden. Een aantal brieven is verstuurd tijdens (binnenlandse) reizen of vanuit logeeradressen, sommige in de vorm van (prent)briefkaarten. Bij belangrijke gelegenheden, zoals de geboorte van de kinderen, werden telegrammen verzonden. De brieven werden als volgt geadresseerd:

De Heer en Mevrouw Dr M.A. Schepers

Papaverhof 32

Den Haag

Nederland

Na de bevrijding van de Japanse overheersing in augustus 1945 schreef het echtpaar vanuit hun logeeradres in Bandoeng weer brieven naar Eida's ouders die inmiddels in Amsterdam woonden. Vanaf begin december '45 zette Eida de correspondentie voort tot zij met haar 3 kinderen Indië verliet en op 16 april 1946 in Holland aankwam.

De tegenhangers van de zeshonderd brieven, d.w.z. hun antwoorden vanuit Nederland naar Java, zijn tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië en de daarop volgende Bersiap-periode van de Indonesische vrijheidsstrijd verloren gegaan. Alleen de weinige brieven die na oktober 1945 vanuit Nederland werden ontvangen, zijn bewaard gebleven.

Sari Schepers-Cohen heeft de brieven van Eida en Hok gearchiveerd en wist deze ongeschonden door de Duitse bezetting heen te loodsen. Na de Tweede Wereldoorlog gaf zij de brieven terug aan haar dochter, die als weduwe met haar drie kinderen terugkeerde uit Java. De brieven lagen bij Eida thuis op zolder in Voorburg tot haar dood in 1983.

Digitaliseren

Het duurde uiteindelijk meer dan vijfentwintig jaar voordat haar dochter Lisa Tan in 2009 het besluit nam om de collectie te digitaliseren met het oog op eventuele publicatie. Met hulp van Axel en Gijsbert Tan, die in de aanloop naar het project voor respectievelijk de vermenigvuldiging en het stuk voor stuk scannen van de originelen hebben gezorgd, en Marijke Sterman, die Lisa’s dictaat over een periode van 106 weken heeft uitgetypt, zijn de brieven omgezet naar digitale tekstbestanden. Deze zijn vervolgens ge-upload naar deze website.

De originelen van de brieven zijn op 19 december  2011 door de nabestaanden van Eida Tan-Schepers aan het NIOD in Amsterdam geschonken.