EIDA

13-1-’36.

Liefjes – Mevrouw Zeeman was vanmorgen hier en vertelde dat Jan en To, Dirk zo opgewekte gevonden hadden, zeker door “het goede nieuws” dat hij hun kwam vertellen. Gelukkig heeft To niet geschreven dat ze zijn humeur hard bestookt hebben met Dr. van Leggelo! We hebben er erg om gelachen dat Jan en To het met Dirk over jullie dokter aan de stok kregen, wat een eer! – Ze was overigens (Mevrouw Zeeman) erg aardig en bewonderde Lisa zeer. Ze vond haar zo verstandig kijken en zo gezond eruit zien. Ze kwam juist toen Lisa een keel opzette terwijl ik de karnemelk aan het koken was, sinds 4 dagen een toetje voor Lisa na 3 voedingen. Ze is er nu zo op gesteld dat ze ’t graag nog hebben wil al kan ze ook haast niet meer! Vanmorgen had ik het niet klaargemaakt omdat ik vond dat ik zoveel voeding had, maar de jongedame brulde na het eten of ze nog niets gehad had! Ze komt dan ook op eens enorm veel aan, echt fijn. Vrijdag was de dokter hier, die Christie vervangt. Hij is [2] een vriend van Hessel Groeneveld; wat ik al vermoedde. Hij herinnerde zich mij ook van een gymnasium fuif. Hij is een jaar na mij aangekomen en draagt nu een snorretje om zich ouder voor te doen! Hij vertelde direct over Hessel, die in zijn familie niets dan narigheid gehad heeft: moeder gestorven, vader verlamd en zuster (die Dien) nog steeds ernstig zenuwziek. Maar hij zelf maakt het best, solliciteert ook naar Indië. In december is Lisa te weinig aangekomen en daarom gaf hij er karnemelk bij, heel plezierig. Ze is nu steeds zo in haar schik, kraait na het eten een uur lang, terwijl ze op mijn bed ligt of op de divan. Ze mist de kinderwagen helemaal niet, ongeveer 5 kwartier is ze na de middagvoeding wakker, trouwens zowat na iedere voeding. Ze ligt dan al die tijd op de rug en als ze een schreeuw geeft, keer ik haar om en gaat ze meteen slapen. Om 10 uur ’s avonds slaapt ze direct na het eten in, leg ik haar meteen op de buik, tot grote verstomming van Mevrouw Zeeman. Ze vond het ook zielig voor Lisa dat ze in ‘t schelle licht moest kijken, maar dat kan niet ander wanneer ze zonnebaadt. Dat is blijkbaar allemaal modern. [3] Ik heb een nieuwe hoed en nieuwe schoenen, beide bruin, kan ik ook nog in Holland dragen! Zeg, wanneer zullen we met verlof komen!!?? Hok wil het al aanvragen. Als we ná 1 juli ’37 gaan, hebben we 10 maanden, maar ik zou eigenlijk het liefst in maart gaan, maar maart ’38 is weer zo lang. Juli is dan misschien toch het beste. – Em heeft me net allerlei inlichtingen gevraagd over doelmatige kleding. Ze wil m’n oude harmonica jurken hebben, die beter in de vuilnisbak thuishoren. Ze beseft niet dat jurken, die 5 maanden lang dag in, dag uit gedragen worden, heus wel verschoten en versleten zijn! Ik heb ze ook laten maken zó dat ik ze later oók weer zou kunnen gebruiken, maar ik kan ze niet meer uitstaan bovendien! We hebben een andere djongos. De onze is ziek, zijn buik schijnt enorm opgezwollen te zijn en op de polikliniek schijnen ze hem niet te kunnen helpen. Zijn familie beweert dat hij “bewerkt” wordt en hebben hem uit de stad weggebracht. [4] Een zielig geval. – Ik heb deze dagen ongelooflijk veel hulp aan Truitje gehad, zonder háár had ik het nooit gebolwerkt. Zij heeft alles gedaan, ook ’s avonds voor ‘t eten gezorgd en weer afgewassen en ze wilde niet dat ik meehielp. Ze vindt dat ze dat aan me verplicht is omdat ze hier in huis woont. Die zogenaamde Tante van haar heeft haar zo’n “vuile” briefkaart geschreven, in de hoop dat ik hem zou lezen blijkbaar. De reden blijkt te zijn dat Truitje hen geen Gelukkig Nieuwjaar is komen wensen. Een goede reden om met iemand te breken!! Ik heb haar gezegd hoe ze moet antwoorden, beleefd en correct, maar ze wil er toch nooit meer heen. Zielig, als je niemand op de wereld hebt, die je nastaat. – Mijn dieet is vermeerderd met puree en vis, maar ik heb zo’n genoeg van eieren en katjang idjoe. Hok heeft gelukkig een paar nieuwe recepten voor me bedacht! Houw komt ook in vaste dienst, fijn hé. Ze kunnen ook gauw met verlof gaan. – Enig dat Minah Anneke om de hals viel, ze heeft bepaald Europees bloed! Ze kan nu eerst Em helpen als de baby er is en daarna bij ons, zo wordt ze een familiestuk.

Dag Eida. [5]

HOK

G. U hebt de film zeker ontvangen en reeds vele malen vertoond. Hoe vindt u Lisa? We hopen dat de kennismaking geslaagd is. Erg blij te horen, dat het Anneke c.s. goed gaat, en dat ze binnenkort naar Tirol vertrekken. Wenst hun van ons een prettige sneeuwvakantie. Ik ben druk bezig met rekwesten te schrijven voor het inkopen van mijn tijdelijke dienst voor het pensioen. Verder voor gelijkstelling met Europeanen, waardoor ik pas aanspraak kan doen gelden op Europees verlof, een hele papieren rompslomp. – Ik mag niet teveel schrijven, vanwege de kiek. – Het album voor Lohuizen kost geen ƒ 100.-, zodat er nog wat over is, de rest dient dan om onze rekening bij Moeder wat aan te zuiveren. De volgende week zal ik schrijven hoeveel de prijs van het album precies is.

Dag Hok. –

EIDA

De streep door Lisa komt vermoedelijk van het ontwikkelen, zonde hè, is ze niet schattig!

EIDA

Geliefden – Heerlijk dat jullie zulke fijne Kerstdagen en verdere feestdagen had. Anneke is dus weer helemaal goed en nu gaan ze gauw volkomen opknappen in Tirol; wél gelukkig dat ze wachtgeld hebben gekregen. En Oudjaar was ‘t zeker ook genoeglijk bij jullie. December is wel dé maand dat een verlofganger is Holland moet zijn, en dan wij zéker met de extra verjaardagen er nog bij. – We zijn er echt blij om dat alles zich ten goede keerde en Anneke weer lust voelt haar kinderen zelf te verzorgen. – Ik heb al m’n hoop erop gevestigd ook Minah te kunnen krijgen. De familie, die haar afstond is weer familie van Elly Linn. Enig dat Anneke op 22 december Wytje een gedichtje liet voordragen en dat alles versierd was. Jullie hebt nu misschien ook net ons cadeautje ontvangen, hij moet althans 8 januari in Genua aankomen. – Hoe is ’t nu met Papa en Mama van der Laan? – Ik schreef Mies Dommering om te bedanken en meteen te condoleren. – Wat betreft het zindelijk maken van Axel, doen wij het net andersom: wij beloven hem niet [2] een beloning als hij droog is, maar in tegendeel vertelt Hok hem ’s avonds niet van de grote vliegmachine (= tjien tjien) die naar Holland gaat en de groeten brengt van Opa en Oma. Dat vindt hij heel erg, maar ook begrijpelijk en hij is dan weer een week of zo droog tot hij ’t weer vergeten is. Het lukt nu al goed. Wat de kinderwagen betreft, hebben we nog niet besloten, ik wilde liever de auto laten opknappen en de kinderwagen lenen. Julie Chavannes heeft me hem zelf aangeboden, maar ik weet niet of ze er spijt van heeft. – Gelukkig dat Betteke een baby verwacht, dat het toch gelukt is. – Ik ben nog op ’t zelfde dieet, bevalt best. Morgen moet het geval weer onderzocht worden, het zal me benieuwen – Voorlopig doe ik nog niet aan sport, Paatje, want dat doet het zog verminderen en komt de baby helemaal niet ten goede noch mezelf trouwens. Hok heeft pas gister sinds twee hele weken van de “vasten” weer getennist, hij had er spierpijn van! – Wat was dat aardige puntdichtje van Vader op Sinterklaas? – Zondag kwamen Houw en Fanny naar Lisa kijken – Houw had haar nog niet gezien en vindt haar ook precies Axel met een kleine mond! Ik hoop maar dat haar oortjes klein blijven, want die van Axel zijn niets voor een meisje. Het is inderdaad [3] waar dat Chinese vrouwen meestal grote oren hebben, bij Fanny die klein is en alles verder klein heeft, zijn de oren groot, jammer. Terwijl ze bij ons zaten te praten kwam er opeens een hert van de dierentuin binnenwandelen en liep door de eetkamer naar de tuin waar Axel baadde. Grote consternatie en Hok sleepte hem nat en wel naar binnen want het was een mannetje met een gewei, die heel gevaarlijk schijnen te kunnen zijn. Hij sjouwde kalm over alle luiers heen, die afgewaaid waren en ook de oppasser van de dierentuin dorst hem niet zomaar mee te nemen. Hij liet een troepje kerels komen en één waagde het alléén het hert bij de horens te vatten, waarop het kwaad werd en wilde stoten, waarop de anderen toeschoten en het bonden. Het duurde wel haast 2 uur vóór het zaakje was opgeknapt, de hele buurt stond voor het huis. Axel vond het natuurlijk vreselijk voor het hertje en ik vertelde hem maar dat het moe was en nu gedragen moest worden, maar hij vertrouwde het niet erg en wilde het niet uit het oog laten – Vanmorgen hadden we weer wat met hem te stellen. Ik was zo stom geweest om hem mijn ringen te geven om mee aan tafel te spelen, en ze te vergeten terug te vragen. Na het eten moest hij voor straf in de badkamer omdat hij Truitje gebeten had, wat hij overigens in geen tijden gedaan heeft. Pas na het baden van Lisa merkte ik dat ik ze niet meer had en Axel wist niet meer waar ze waren en ik de hele morgen zoeken! Toen [4] ik hem vroeg of hij ze in de WC gegooid had, zei hij “ja”, en inderdaad haalde Soma ze eruit, Goddank. Hoe vind je; zeker wraakneming omdat ik hem had opgesloten. Al die tijd dat ik zocht, heeft hij geruisloos alleen in een hoekje zitten spelen en wilde me niet aankijken. Hij was even blij als ik toen ze er weer waren, en danste door het huis! Vanavond is er weer een lezing voor de Vereniging van Vrouwenrechten door een man, Meester in de Rechten, Knottenbelt. Thijs kent hem misschien. Hij spreekt ook over de rechtspositie van de vrouw. – Weet je wat ik ineens bedacht heb, dat Oom Izak en Tante Jacq ons niet feliciteerden met Lisa. Het komt zeker doordat ik hun nooit antwoordde op een vliegbrief van enige jaren geleden. Ik zal maar eens een briefje schrijven als ik wat gevorderd ben met m’n correspondentie. Door al het schrijven dat Dien en ik naar Holland doen, schrijven we elkaar nog hoogstens ééns per maand. We hielden het toch lang vol, maar nu bij haar ook no. 3 komt en zij alles zelf doet, zal ’t er wel helemaal bij inschieten. – Het secretariaat van de IEVA doe ik nog steeds niet weer, ik heb er niet veel lust meer in, vooral ook omdat de waarneemster er veel meer in doorkneed is en de boel nu schitterend loopt. – Irene maakt het goed. Alleen last gehad aan de tepel, maar het kind groeit goed – Lisa komt nu ook weer goed aan, deze week zelfs veel, maar misschien kwam het doordat ze 3 dagen geen ontlasting had gehad en deze pas ná het wegen deponeerde. – Wat naar dat Mieke’s man zo ziek was, is het weer voorbij? – Dag hoor, hoe zal kleinkind no. 5 worden! Weer een blondje! 

Dag, 

[Randje pag. 4]

omhelsd Eida [5]

HOK

G. Door de feestdagen en -etens heb ik mijn vliegmail enigszins laten lopen. Sinds 24 december ben ik in vaste dienst, de 30e kreeg ik mijn officiële benoeming. Nu hebben we 36 magere maanden voor de boeg, alle jaren die voor pensioen meetellen moeten worden ingekocht. Ik weet nog niet precies hoeveel ik gekort zal worden, maar het zal zo om en bij de 20% zijn. We moeten het maar wat zuiniger aanleggen. Houw schijnt ook vast benoemd te zijn; hij wist het nog wel niet zeker, ik denk dat hij niet durft te informeren. Wij zullen maar hopen, dat ze hem inderdaad goedgekeurd hebben. – Erg fijn, dat Anneke weer opgeknapt is en dat in de feestweek, zodat alles weer genoeglijk heeft kunnen gevierd worden. Thijs zal ook wel blij zijn, dat hun Tirol-plan door kan gaan. We maken al plannen voor ons verlof, waarschijnlijk zullen we gaan “caravanning”, als we tenminste geld hebben. Het verlof valt nog net in de magere maanden. Bedankt voor het aanbod van de kinderwagen. We hebben nog geen beslissing genomen. – Vandaag stuurde ik aan Vader een postwissel van ƒ 100.-, afgezonden in mijn kwaliteit van Secretaris van de Ver. van Ingenieurs en Geologen van de Dienst van de Mijnbouw, met het volgende verzoek: We hebben ons vertrokken  Hoofd van de Mijnbouw een postzegelalbum cadeau gedaan. Maar dat was hier niet te krijgen, zodat we het hebben moeten bestellen. Nu hebben we het ex-hoofd verzocht om het album maar zelf af te gaan halen. De firma bij wie het besteld is, is G. Keiser en Zoon, Passage 25, Den Haag. Girono. 4262. De voormalige chef heet: ir. H.J. van Lohuizen. Het album kost ƒ 95.-. Het album heet: Schwaneberger’s Union Permanent-Ausgabe, Klemmfeder Selbstbinder: Europa und Übersee, 6 delen in linnen, no. 282 + 283. Ik schreef Keiser en Zoon, dat hij over het bedrag, nadat het album is afgehaald bij u, kan beschikken. (Vergewis u er zich dus vooraf van). Ik hoop, dat u het doen wil. Hier voor de dank van onze Vereniging (Secr.). – Verder wilde ik Moeder vragen of ze die firma. E.J. Brill, voor 1 band van het Tijdschrift van Aardrijkskundig Genootschap dl 52, al 

ƒ 1,10 heeft gestuurd. (Giro 13921). Ik meen dat ik het haar indertijd al verzocht heb. Zo u het nog niet gedaan heeft, gaarne bij deze. Is de film er al, ik hoop dat de kennismaking met Lisa denderend is. Mijn publicatie ijver is nog altijd op gloei- temperatuur. Ik wordt nu ook er voor gehonoreerd, zodat mijn magere maanden nog wel mee zullen vallen.

Dag Hok.

EIDA

1 jan.’36!

Geliefden – Gelukkig Nieuwjaar, waarin jullie weer een kleinkind erbij hopen te krijgen! Ermee gelukgewenst. Em schreef het nog op Dirk’s verjaardag – het feit dat de dokter haar ervoor geschapen vindt, is ook een gelukwens waard en overigens niet verwonderlijk daar zij zo’n echt moedertype is. – We gaan dadelijk even met Axel naar het vliegtuig om deze brief af te leveren. – Als vergoeding voor dit korte briefje een foto van ons tweetal, de eerste van Lisa sinds het Ziekenhuis. Ik nam deze met Kerstmis, terwijl Hok naar kantoor was. Die is namelijk zo hard aan ’t werk geweest dat hij niet veel gemerkt heeft van de reeks van 5 vrije dagen achter elkaar. – Op Tweede Kerstdag hadden we de Linn’s echt gezellig te eten bij candlelight-dinner! Vanmiddag gaan we even naar hun Kerstboom kijken, waar nog geen gelegenheid voor was. – Gister kwam ik de hele dag niet tot schrijven, m’n djongos is weer eens ziek en we hadden voor Oudejaarsavond Pijl en Kees Zeylmans gevraagd, dus was er heel wat klaar te maken. Bovendien mocht Truitje ’s middags naar Batavia, zodat ik alleen [2] maar de wasbaboe had, die natuurlijk van niets wist. Gelukkig zag ze wel kans lekkere sneeuwballen te bakken, waarvan Truitje en ik het beslag al klaar hadden gemaakt. Natuurlijk werd ik voor ’t eerst juist p.f., of liever de avond tevoren toen we naar het Sylvesterfeest op de Loge gingen. Er waren overigens nog meer hindernissen, want m’n buik was erg aan ’t spoken. Als slot van het jaar, kreeg ik gister een eiwitdieet me op de hals geschoven – ik mag alleen karnemelk, eieren, katjang idjoe[1] en suiker – rest vervalt. Maar ’t valt erg mee, eerst dacht ik dat ik er honger bij zou lijden, maar karnemelk is heerlijk, en 3 gekookte eieren is al een volledig maal! M’n eerste eetpartij in ’t Nieuwe jaar was dus zeer sober, maar gelukkig deden m’n echtgenoot en de gasten de schotels alle eer aan! – Hok is sinds 24 december in vaste dienst, mooi hè, hoorden we pas gister!  –

Dag jongens – Anneke is zeker weer de oude? Allemaal omhelsd, met je zessen

Hok en Eida

Axel en Lisa.

EIDA

23-12-’35.

Geliefden – Gister Moeder’s verjaardag. We vierden hem gescheiden daar Axel en Hok naar Tjiandjoer gingen waar ze met Houw, Fanny, Mamma en de vrouw van Ho samenkwamen bij het graf van zijn vader. Axel was zo enthousiast dat hij mee mocht. Hij riep “Aatje fijn!” Hij vond het even jammer dat ik niet meeging, maar met Pappie alleen was het ook echt heerlijk. Hij was snipverkouden toen ze weggingen, maar door het braden in de zon met open kap, kwam hij met een droge neus thuis. Truitje maakte die dag een nachthansop voor Axel en vernauwde het bruine broekje, zodat we ’t hem fijn vanmiddag aan kunnen trekken. Hij ziet er zo groot in uit, een grote zoon! – Daar komt net jullie tussentijdse vliegbrief, wel bedankt. Gelukkig dat Anneke zo snel opknapt, dat is geweldig, en dat jullie grootse feestplannen hebt. – Deze brief kan jullie misschien nog net een zalig uiteinde wensen, maar in elk geval een heel Gelukkig Nieuwjaar voor jullie allemaal. – Vanmorgen haalden we verrukt Lisa’s beker in, beeldig is deze ook weer, heel veel dank Opa en Omie. Axel kent jullie al heel goed. Toen [2] het postpakket voor zijn verjaardag van jullie kwam, zei hij erop wijzende “Oma?”  Omie vindt hij minder mooi, houdt vast aan de a. De vliegbrief hielp hij ook lezen vanmiddag, hij wist precies welke van Opa en welke van Oma afkomstig was. Jullie portretten hangen in onze slaapkamer en daarop kent hij jullie ook goed, evenals Tante Imma en Oom Dik – Van de familie v.d. Laan hebben we geen foto, alleen die van de 3 gezusters, die me overigens nog steeds uitstekend bevalt. – Hok is bezig zijn Engels op te halen en vooral om gezegden te leren, die je geneigd zou zijn foutief te vertalen. Hij kan dan beter in het Engels publiceren, want hij vindt correct Duits haast ondoenlijk. – Morgen eet onze buurman bij ons. Hij gaat elke dag uit eten, wel vermoeiend. Zijn vrouw heeft nog steeds hoge tyfeuze koortsen. – We hebben nog steeds geen Kerstboom, nog geen die helemaal beviel gezien, de meeste hebben slappe takken. Om eraan te hangen hebben we al alles, hetgeen wel iets lijkt op “de beer en de huid”. – Tante Leidie stuurde een beeldig roze gebreid jurkje, dat Lisa vermoedelijk ook in de verloftijd kan dragen! En van Mevrouw Chavannes uit Spa een jasje, aardig hè. De Linn’s eten 2e Kerstdag bij ons, de eerste vieren we dan met Axel. We zijn morgen uitgenodigd voor de viering in de “Vrij Katholieke Kerk”. Ik heb wel zin er [3] met Axel heen te gaan. Hij begint zulke dingen al te waarderen. – Zeg Mam, hoe zit het eigenlijk met dat Maandblad voor de Vrouw in de Gemeenschap. Indertijd heb je ’t voor me afgezegd. Kun je mij niet geregeld het jouwe sturen als je het uit hebt en de postzegels op mijn rekening zetten – op die manier lezen Em en Dirk op ’t ogenblik onze Haagse Post – We moeten eens hard gaan piekeren hoe we kunnen bezuinigen nu we in vaste dienst komen, er gaat enorm veel af, meer dan ƒ 100.-! Enfin ’t zal wel weer loslopen, als we ons tenminste eens aan de begroting storen. Als we iets nodig hebben, kopen we ’t nu altijd maar, zonder te kijken of we die post al overschreden hebben. Ik ben erg enthousiast over Johanna Naber, ze schrijft erg goed. – Onze Vivos avond ten huize van Tine Sparmann, was erg geslaagd – Ze hebben een liturgie van Roel Houwink[1] voorgedragen, erg indrukwekkend. Tine was zeer charmant, ook tegen mij. Ik ben er expres heen gegaan om te laten zien dat ik tegenover háár, precies sta als vroeger. Enige mensen keken er wél van op dat ik ook kwam. De volgende morgen ontmoetten we elkaar weer op de IEVA, maar ’t is duidelijk dat ze er nog steeds niet overheen is. Het feit dat ze zelf geen kinderen krijgt, moet haar ook enorm dwarszitten. – Zaterdag is de IEVA verhuisd, Adri Buriks druk in de weer, alles wordt nu keurig, al moeten wij [4] zelf alle veranderingen betalen. Buck zal de veranderingen doen, dus dat is fijn, zo’n deskundig bestuurslid. – Bep stuurde een kiekje van de verlovingsreceptie, wat ziet zij er jong uit, je zou niet zeggen dat ze 27 is of 28. Die man is er niet erg geflatteerd op, maar ’t geeft toch een idee. – Jullie moet weer je verlangen naar de film wat in toom houden, want hij komt pas 7 januari in Marseille aan. In ieder geval is hij erg aardig, zal jullie wel bevallen. We hebben nog helemaal niet gekiekt, misschien met Kerstmis. – Kerstavond: jullie raadt nooit waar Axel en ik op een kinderkerstfeest waren: in de Vrij Katholieke Kerk! Axel was er eigenlijk nog te klein voor, maar ik wist niet wat er zou gebeuren – Een priester vertelde eerst een Kerstverhaal, heel goed, maar gelukkig niet lang want Axel kon niet stil blijven zitten, en wandelde steeds om de Kerstboom heen en bekeek de zilveren ballen met interesse. Na het aansteken van de boom was er nog “het Lof”, volkomen Katholiek, behalve dat er in ‘t Hollands gezongen wordt en het hele publiek de priester antwoordt. Toen de priester de treden van ’t altaar besteeg ging Axel er achteraan om te zien wat hij deed; gelukkig was er een hek en deinsde hij weer achteruit toen de priester weer afdaalde. Ze slaan ook kruisen en werken met wierook, nog nooit eerder meegemaakt. Ik heb m’n excuses gemaakt voor Axel, maar je kunt niet verwachten dat zo’n klein kind onder de indruk blijft aldoor, de meesten vonden het ook niet erg. Hok zegt ze heten Vrij Katholiek omdat de priesters mogen “vrijen”; inderdaad zijn ze getrouwd. – Lisa gaat geregeld ’s middags uit rijden en Axel duwt de wagen, waar hij erg fel op is. Ze ligt dan zo schattig in het roze lange broekje met sokjes van jullie. [Randje pag. 4]

Ik zal Mies Dommering ook schrijven bij gelegenheid, maar vooreerst moet ik nog een hele stapel inhalen. – Axel klaagde over buikpijn, maar door de ontstoken Kerstboom is het helemaal in ‘t vergeetboek geraakt. Trui bakte kransjes voor aan de Kerstboom en een tulband! Ik heb nu niets besteld, begin van de bezuiniging.

Eida. [5]

HOK

G. Erg bedankt voor Lisa’s beker en de Kerstbrief. We zijn blij te horen, dat het Anneke weer goed gaat en dat u allerlei feestplannen hebt. Ik ben goedgekeurd voor de vaste dienst, zodat de benoeming niet lang op zich zal laten wachten. Ik hoop dat die nog vóór de jaarwisseling uitkomt. We zullen ongeveer 20% in salaris achteruit gaan. Daar tegenover zullen we onze levensverzekering anders inrichten. We hebben nu een zg. ideaal tarief, hetgeen eigenlijk een pensioenverzekering is. Deze wordt nu grotendeels overbodig. We zullen er studieverzekeringen voor Axel en Lisa voor nemen. – We hebben nu vijf dagen achtereen vrij, 2 dagen Kerstmis en twee dagen Inlands Nieuwjaar en daarna zondag. Maar ik zal deze dagen gebruiken om een publicatie klaar te maken. Deze zal wel de laatste zijn die ik in Duits schrijf. Die taal is me te lastig, ik ben er nog niet achter, bovendien kost me het laten corrigeren teveel tijd. Engels is veel gemakkelijker, en ik denk dat ik minder fouten (taalfouten) in een Engels opstelletje maak, dan in een Duits. De grammatica is zoveel eenvoudiger. Ik ben nu druk bezig met wat Engels idioom, van het verschil tussen “all but” en “anything but” etc. – Een collega van 34 jaar, pas een twee weken van verlof terug, gaat morgen weer naar Holland met kanker. We zullen hem wel niet meer terug zien. Het is een intens tragisch geval, zijn vrouw is zeer flink gelukkig. Hij zelf weet niet hoe erg hij er aan toe is, merkwaardig genoeg voelt hij zich zeer best. – De film is reeds een week onderweg. Hebt er maar plezier van. Een zalig uiteinde toegewenst, ook Anneke en Thijs.

Dag Hok.

EIDA

Gelukkig Nieuwjaar.

Eida!!

EIDA

16-12-’35.

Geliefden – Dat is een goed idee om met de andere mail te schrijven, zodat we kunnen antwoorden. – Jullie hebt net Moeder’s verjaardag achter de rug en ’t is bijna Kerstmis. We zijn erg verlangend naar berichten over Anneke en hoe jullie vierden en zullen vieren. Hier is alles al vol Kerststemming als je de winkels ziet, waarheen je dan ook bepaald gaan moet om in de stemming te komen, daar het weer hier niet meewerkt. De Kerstboom in de tuin zullen we vermoedelijk laten staan, daar Hok het jammer vindt hem uit te graven. Maar we lopen alle kans dat ànderen dat dan voor ons doen en we hem kwijt zijn. Verleden jaar kochten we een “boom” bestaande uit losse sparrentakken, maar die voldeed toch meer als de echte, die hier veel te dun lover heeft, waaraan niets zwaars gehangen kan worden. – Lebaran valt toevallig juist  de 27e. – Al gauw gaan wij vieren plus aanhang op reis naar jullie, niet alleen in gedachten, maar in beeld – Nu hij eigenlijk voor Moeder’s verjaardag bestemd is en die al achter de rug is, kunnen we er alvast wat van vertellen. Lisa lijkt sprekend op Axel. Deze film zal jullie wel enthousiast maken, want hij is goed belicht en bijna helemaal scherp. Lisa weigert evenwel veel te lachen, 2 keertjes doet ze ’t even, maar je [2] kunt haar goed zien hoe ze eruit ziet. Verder zie je Axel schaterlachen, ook een nieuwtje voor jullie! – Daar we morgen geen schrijftijd zullen hebben, mailen we vandaag maar. Morgenochtend heb ik vergadering van de Vereniging voor Vrouwenrechten, die hier al begint te groeien. Ze willen spreken over afvaardiging naar Batavia. Als attractie dat de leden zullen òpkomen geven ze een koffie complet! ’t Is merkwaardig dat b.v. in de hele Vivos – niemand is, die zich hiervoor interesseert, ze vinden het niets noodzakelijk. – ’s Avonds hebben we cabaret van Tholen en Van Lier. Verheug me erg op “gijn”! – Die had ik ook verwacht in de film de “Vier Müllers”,  waarvan het toneelstuk van Cor Ruys zo bijzonder goed was. Maar de personen in de film waren niet veel en door een lege zaal was het zo goed als onverstaanbaar, zonde. Ik was erheen zonder echtgenoot, die in de Loge was, samen met Van der Pijl, een leraar van ‘t Lyceum. Na afloop aten we samen met Hok in het nieuwe Chinese restaurant, dat hier nu opgang maakt. Onze eerste late uitgang sinds Lisa’s geboorte en helemaal onverwacht wat nog het prettigst is! – De volgende avond was Hok met de Mijnbouw uit tot ’s nachts half 3! Dames mochten niet mee uit! – Ik ben nog steeds midden in de “grote schoonmaak”, Truitje vaart er wel bij. Ik heb de etenskast nu uit haar kamertje gehaald en veel wat opgeborgen kon worden in de garage. Elk plaatsje in de kast heb ik benut, hij is nog nooit zo vol geweest, maar zeer overzichtelijk. ’t Is prettig om af en toe je op de hoogte te stellen van je bezittingen en vooral weg te doen wat mogelijk is. M’n [3] harmonica jurken krijgt het Leger des Heils plus 10 paar oude tennisschoenen van Hok, die bedienden netjes opzamelden! Eén harmonicajurk heeft Tine van me gekregen, Tine Schepers. M’n logeerbed gaat een paar weken uit logeren en daarvoor in de plaats krijg ik een kinderwagen te leen. Erg praktisch om zo samen je bezit te delen. – Onze buurvrouw Wormser ligt met tyfus in ‘t Ziekenhuis, afschuwelijk. Chrisje is uit logeren, gelukkig maar, want haar Pipa is zo ongeduldig en heeft ons enige malen opgeschrikt door een woedende stem. ’t Is wel saai voor Axel, die steeds naar haar vraagt. – Zondag ben ik meegegaan om te kijken naar Axel’s zwemvorderingen. Hij is geen echte waterrot, vindt het afschuwelijk om water over zich heen te krijgen en slokt heel wat op. ’t Is toch goed als hij ’t jong leert, want je bent niks waard bij klasgenoten als je niet kunt zwemmen tegenwoordig! – Het bevalt Henk en Riek heel best in Palembang. Sinds 1½ jaar hebben ze eindelijk weer eens eigen meubels – Henkje schijnt het ook te merken want hij is zo vrolijk en vol levenslust en eetlust, wat hij alleen in Holland vertoond heeft. – M’n avondjurk, van ’t zelfde model als de paarse van Anneke, is weer pasklaar voor me gemaakt. Ik barstte daar natuurlijk ook uit, maar mijn naaistertje wist gelukkig raad. Morgen kan ik me fijn weer eens “opdoffen”!! – Van Em hoorde ik [4] steeds niks – ik schreef haar vlak na Axel’s verjaardag. Ze moet zeker nog bijkomen van Sinterklaas! – We hebben het plan de auto te laten ducoën, althans alles wat zwart is en er moet ook gedeeltelijk nieuw hout in. Het vervelende is dat we nu beiden geregeld naar de tandarts moeten en de auto niet een week kunnen missen – ’t Wordt overigens tijd want op het verrotte hout groeit een oranje schimmelplant!! Aan de buitenkant! – De bekleding gaan we weer zelf doen, daarmee verdienen we ƒ 20.-! Het goed kost ons nl. ƒ 3.- en het bekleden in de zaak ƒ 22.50! Alles wordt hier vernieuwd, Axel krijgt nieuwe nachtpakken, deze zijn één en al stop, geen gezicht – Het gevolg is dat we erg krap zitten! – Eén van Hok’s collega’s heeft keelkanker. Hij moet met spoed naar Holland met vrouw + 3 kinderen, afschuwelijk hè – ze zijn van onze leeftijd. Tine Schepers wist geen raad voor Aatje-bah vies; ze zei dat Dickie het nog deed toen hij 4 was. Maar ik vind het onnodig omdat hij toch best kan roepen. – Het boekje “Levensvreugde” vind ik ook reuze goed – ’t is zo waar dat je je niet door alle kleinigheden moet laten beheersen, maar erboven moet staan. Als je er steeds aan denkt, lukt het wel een beetje hè! – Net komt een brief van Em en een biljet dat een pakje voor Lisa Tan is aangekomen – ik hoop dat we ’t loskrijgen! Anders moeten ze Lisa’s duim afdruk maar komen halen! – We hebben Axel het bruine broekje aangepast en ’t past bijna – opeens is hij een grote jongen als hij dat draagt. Ik maak het iets kleiner. – Net komt jullie brief. Wat een schrik van Dommering – is Mies erg onder de indruk? Heeft ze genoeg geld om haar kinderen groot te brengen? – Wat fijn dat jullie toch een beetje Sint vierden en wat heeft [5] Vader keurig gezorgd voor de 7 vette en magere koeien. Blij dat jullie het gedicht aardig vond, want toen ik het Hok voorlas, moest ik er steeds uitleg bij geven! – We hadden een zeer enthousiaste vergadering van Ver. voor Vrouwenrechten – ik zat naast de vice-presidente IEVVO! Ze hielp me zelfs toen een dame een zeer misplaatste onaangename opmerking maakte in de richting van de IEVA. Naderhand heeft die dame zich verontschuldigd, maar intussen had ze de hele vergadering even de indruk gegeven dat de IEVA zich misdragen heeft ten opzichte van een meisje, dat wij 3 jaar de huishouding leerden en ons nú schijnt te belasteren! Mam, als je soms brochures of geschriften van Johanna Naber bezit of van een andere feministe (Tante Masje?) mag ik ze dan lenen? Dag – ik zal Hok niet meer af nemen!

Eida.

HOK

G. Wat een schrik van Dommering! Het is een zachte dood.

Morgen word ik gekeurd voor de vaste dienst, nadat ik de vorige week de dispensatie verkreeg voor de eisen gesteld aan de ogen. Ik hoop maar dat alles in orde is. Van Houw nog altijd geen bericht over zijn vaste dienst – Gelukkig dat het goed gaat met Anneke. Moge zij inderdaad malaria hebben – want dan hebben ze de kwaal door, dan is het ook niet moeilijk meer haar doeltreffend de kop in te drukken. Er is een kleine Lisa naar Holland. Opgenomen toen ze 14 dagen en 21 dagen oud was. Dan toen ze een maand, en tenslotte op 2 maanden leeftijd. Tekent u wel al deze gegevens bij de films op? Het is leuk voor later. U zult zien dat Lisa iets verder is dan Axel op die leeftijd. Ze kan namelijk haar hoofd al heel lang oprichten. Het is bedoeld als verjaarscadeau. Het komt wel wat laat, maar dit houdt verband met Axel’s verjaardag.

Dag Hok.

EIDA

10-12-’35.

Liefjes – Wat een fijn pak heeft de Sint ons gestuurd! Heel veel dank. De brandweer-auto is al vereeuwigd op de film die voor Moeder’s verjaardag bestemd is. We wensen jullie allen vast veel geluk met deze feestdag. Fijn dat dit feest nu in grotere familiekring gevierd kan worden. – Axel vindt ook het aan- en uitdoen van het lampje het heerlijkst. Hij kreeg erg veel door de 2 feestdagen en nog gister was hij er dood af van zodat hij haast de hele dag doorsliep. We hebben nu besloten zijn verjaardag voor goed op een andere dag te vieren. Nu hij nog zo jong is, hindert de verandering niets. Dan moeten zijn vriendjes later alleen die andere dag weten en hijzelf voorlopig ook. Wij wachten jullie voorstellen voor een datum! 16 december zou kunnen, of 16 november of nog andere mogelijkheden zijn er misschien. 6 november vindt ik te vér af. – Maar om weer op Sinterklaas terug te komen. We schreven al dat Axel doodsbenauwd was toen hij Sint in een winkel zag zitten en zijn handen voor het gezicht sloeg en zei “Aatje bang”. De volgende morgen kreeg hij een autootje in zijn schoen en toen we weer op Braga moesten zijn, voelde hij er direct voor om Sint een handje te gaan geven, en Piet ook. Hij ging heel vrijmoedig, Hok’s hand loslatend toen Sint hem wenkte. Op Sinterklaasmorgen kwam Zus Ortt nog vragen of we weer op haar feest kwamen. Dat was zo enig. Axel was wel wéér de jongste, maar nu had hij er veel meer plezier in. Hij moest eerst op Hok’s schouder zitten toen Sint binnen reed om hem goed te kunnen zien. Hij zong lustig mee in een kring en grabbelde al juichende, terwijl hij haast niks kreeg met zijn kleine handjes, maar Connie en een paar meisjes brachten hem telkens wat. Ik liet hem maar geen preek geven – ik houd er niet van de was buitenshuis te wassen! Hij kreeg een groot potlood gevuld met 12 kleurpotloden [2] dat hij snel weg graaide uit Sint’s handen zodat ik hem terug moest sturen om te bedanken. Sindsdien zegt hij steeds “dank wèl” als je iets voor hem doet. Terwijl het doodstil was, had hij het over het stokje = staf en de soentjes = schoenen en Piep = Piet en Klaasje! zodat de grote mensen veel pret om hem hadden. Thuisgekomen heeft Trui ook gestrooid en juist kwam Chrisje meehelpen. Daarna bracht ze een zak met cadeautjes waarin voor ons allemaal wàt was, maar de hoofdzaak voor hém, allemaal kleinigheden die hij zeer waardeerde. Trui kreeg een regenmantel en een marsepeinen tasje met gedichten, wat ze zeer waardeerde. Ze gaf ons ook ieder wat! Hok een das, mij een vaas, Axel chocolade sigaren en op zijn verjaardag wéér wat. (Gister kreeg ik zomaar rozen van haar!) Axel was erg verrukt van het uitpakken en ging enthousiast naar bed. De volgende morgen kreeg hij van ons een houten zitje wit geverfd en ringen – schommel  – rekstok en jullie pak dat we weer netjes ingepakt hadden. Hij was van Sinterklaas nog moe en aan ’t ontbijt al vervelend, zodat ik me genoodzaakt zag hem in de badkamer een poosje op te sluiten. Al gauw was hij toen weer op streek maar daar verscheen Chrisje, die hem zonder aanleiding haar parasol op het hoofd stuksloeg zodat hij luid brullende kwam aanrennen, lijkwit. Nadat hij wat lekkers van Chrisje had gekregen en zijn cadeautjes had laten zien, kwam hij weer bij. Steeds kreeg ik geen gelegenheid me aan te kleden, daar de één na de ander verscheen. Om 10 uur kon ik eindelijk Lisa gaan baden! Ze slaapt nl. ’s morgens na de eerste voeding kalm tot 10 uur door – Om 11 uur hadden we veel bezoeksters met kinderen, die heel zoet samenspeelden. Axel kreeg allemaal erg leuke dingen. Al het bezoek kwam ’s morgens. ’s Middags niemand, erg rustig want voordat ik klaar ben met aankleden na het baden en voeden is het meestal al half 6. We wandelden wat [3] en staken toen de kaarsjes aan, die we later vervingen door Kerstboomkaarsjes, toen we bij het licht gingen eten. Axel vond alles even enorm, echt aan hem besteed. – Na het eten is Hok gaan werken en ik naar IEVA bestuursvergadering. Tine Sparmann was daar ook, ze keek angstvallig de andere kant op, maar daar we met ons zessen waren, en ik haar af en toe wat vroeg, werd alles ongedwongener. Ik heb Elly Linn ook gevraagd als vredesengel òp te treden. Elly heeft ook een haat aan Sp. maar mag Tine graag. Het ging me uitstekend af tegenover haar net zo te doen als vroeger! – Wat onze Sinterklaas betreft – we hadden het ook erg genoeglijk. Jullie pak natuurlijk het eerst. Wat een verrassing dat we ook nog een gedicht kregen, en zo’n keurige! Hok pakte uit en ik droeg voor. Keurig verpakt was het, maar de douane had het toch opengemaakt, Alles was met dun wit rijstpapier tegen stoten beschermd. – De dicht gesoldeerde trommels hebben we nog niet geopend, even wachten tot ons lekkers op is. Axel houdt helemaal niet van zoet, dus wij moeten alles zelf opeten. Geen bezwaar! Fijn Axel’s eerste grote-jongens-broek, op de groei! – En het pakje voor Lisa schattig en de kousjes. Zijn die kousjes van jullie of juist van Mies? Wat een beeldig tafelservet, een engel gewoon, fijn. Ik koop die dingen altijd voor anderen, fijn er zelf nu ook één te hebben, en nog wel zo’n mooie! – Van Hok kreeg ik beeldige witte handschoenen van echt zacht geitenleer, ik had chauffeer handschoenen gevraagd! En een beeldig zwart leren beursje met rits- sluiting, enorm praktisch en aardig, verder nog allerhande mopjes met fraaie rijmen en een kwart lot in de grote loterij! – M’n gedichten voor Hok waren erg geslaagd, al zeg ik het zelf. [4] Het rijm vloeide me uit de pen – jammer dat ik de geest nog niet had, toen het gedicht voor jùllie gemaakt moest! – Ik ben nu weer begonnen met m’n kastenbeurt. Nu Truitje hier woont, zullen we haar maar meer plaats geven en de goedangkast verhuizen. Er komt dan een laag kastje vrij dat Axel mooi voor zijn speelgoed kan krijgen, dat nu allemaal onder zijn bed staat, zodat er geen oog op te houden is. Tegen dat we met verlof gaan, heb ik ons huis pas zoals ik het zou willen! Aan het kantoortje is nog zoveel te verbeteren! We zijn erg benieuwd hoe jullie vierden, zeker ook veel gelachen. Em was ook al een tijd tevoren bezig. – We kregen zo’n aardige brief van Emmy Olivier, Jo komt met de volgende boot terug, ze zal haar vrije leventje dan weer aan de kapstok moeten hangen! – Het tegenovergestelde doet Jan Westerveld, die nu officieel gescheiden is. Zijn ex-vrouw trouwt weer over 300 dagen! – Ik werk hard om mijn correspondentie weer bij te schrijven, gister tante Jenne, Marietje Borger en Malie. Nu heb ik weer een paar dagen rust! – Vandaag was Christie er weer. Ze gaat met verlof en bracht haar waarnemer mee, een jongeman Poortman. Ik heb idee dat hij met Hessel studeerde – weet jullie iets van hem?

Dag jongens Eida. –

We hopen te horen dat Anneke met Sint óp was.

HOK

G. We vierden een erg gezellige Sinterklaas met ons tweeën. De meeste pret hadden we eigenlijk van Axel, die straalde van pret en de verrassingen zichtbaar apprecieerde. Klaasje lief  – Pietje lief, zei hij steeds. De vrees voor Sinterklaas werkte Eidje volkomen weg door wat in zijn schoentje te doen. Toen moest hij de Sint wel een lieve man vinden. De Sinterklaas in de winkel zei hij: dank wel autootje, Klaasje. Klaasje keek natuurlijk erg verbaasd, maar het was gelukkig een goede. [5]

Ik kreeg schrijfpapier, bedankbriefkaartjes voor mijn overdrukken voor de bezuiniging. Nu kunnen mijn bedankjes als drukwerk. Verder een riem, een lijmpot en nog vele aardige dingen. Bedankt nog voor het reuze pak. We zijn er erg blij mee. Axel’s broekje is wat erg ruim. – Voor Moeder hebben we een film als verjaarscadeau, ze komt niet op tijd daar, we wilden Axeltje’s feestdag mee opnemen vandaar die verlating. Lisa is een schat. Ze wordt met de dag liever. Christie was vandaag hier. Lisa kreeg een 10+: ze kan haar hoofdje al recht houden en zich ook al op de armen oprichten. – Vandaag weer een publicatie gereedgemaakt. Ik kreeg er de smaak van beet. – Moeder zoudt u voor mij bij Martinus Nijhoff willen bestellen:

E. Dacqué[1]: Organische Morphologie und Palaeontologie. Gebonden. Mk 32.5-  – 25% rabat.

E. Hennig: Wesen und Wege der Paleontologie. Eine Einführung in die Versteinerungslehre als Wissenschaft. Gebonden Mk 30.- – 25%.

Er komt op beide boeken 25% korting, wel te onthouden bij de betaling.

Beide boeken zijn uitgegeven bij Gebr. Bornträger. Berlin. Bij voorbaat mijn dank. Truida voldoet erg goed. Ze staat nu ook in de keuken. Het is een zielig meisje, dat niemand op de wereld heeft. – Veel plezier met de voorbereiding van Moeder’s verjaardag. Prettig dat er nu ook kleinkinderen bij zijn. Voor mijn ogen kreeg ik reeds dispensatie. Nu moet ik nog gekeurd worden.

Dag Hok.

[6]

EIDA

Lieve Jarige Mam –

De dag is alweer aangebroken waarop je recht hebt op een eigen brief – je zult er nu evenwel één minder ontvangen en dankzij die éne zul je een extra feestelijke verjaardag vieren vol drukte en vrolijkheid. – Anneke zal dan toch wel weer de oude zijn zullen we hopen en thee schenken en converseren, een fijne hulp! – Je zult je morgenkoffie om 11 uur extra genoeglijk genietend opdrinken met gezelschap! Hoe is ’t mogelijk dat je 58 wordt, op de kiekjes ben je altijd even jong! Uit je brieven blijkt het dat je dat ook in alle opzichten bent en dat is fijn. Prettige gedachten maken een goed humeur en dat maakt weer een prettig leven en houdt een mens jong. Ik merk het nu zelf ook, hoeveel invloed het humeur op je eigen leven heeft en op dat van je omgeving. En vooral het humeur van de Vrouw des huizes is van het meeste belang, daarin spiegelt zich het hele huisgezin. Wat de vrouw verder nog het meest nodig heeft, is tact en zelfbeheersing! Niet gering inderdaad. Ik zie nu wel in dat ik in dat alles in mijn huwelijksjaren erg tekort ben geschoten. Op ’t ogenblik ben ik ook wel aardig evenwichtig en beheers (meestal) de toestand. Voor Hok maakt dat een enorm verschil. Hij is nu ook heel anders omdat ik nu met hem weet om te springen. Bij hem is het alleen een kwestie van reactie op mij, hoe zijn humeur zal zijn. Hok is er nu eenmaal op gesteld dat zijn hele gezin om hém draait. Het komt hem tenslotte ook toe. Het kán natuurlijk niet altijd, maar dan komt de tact eraan te pas die doet “alsof”! “De manier waarop” is bij Hok enorm belangrijk. Als ik uit [7] wil, moet ik dat niet ronduit zeggen, en nooit enige ergernis tonen als hij niet direct enthousiast is. Omdat ik weet dat hij geen moeite doet om gunstige voorwaarden te scheppen, zorg ik ervoor dat ik dat doe. Hóe ons huwelijk is, hangt volkomen van mij af, ik zie dat nú pas goed in – jammer van al die voorbije jaren, maar beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald! Emma heeft me ook fijn geholpen om tot beter inzicht te komen. Ik stond altijd teveel op een standpunt en wilde niet wijken. Zij zei wat doet het ertoe in kleine dingen, laat hem zijn zin hebben – als het misloopt zal hij het wel inzien. Je moet hem op een voetstuk zetten – ’t Is ook waar dat hij meestal de dingen beter weet en je kunt iemand ook wel gelijk geven ook al vind je dat niet helemaal. Wat is de waarheid? Inderdaad is het helemaal niet nodig altijd te zeggen wat waár is – zwijgen is inderdaad vaak goud. – Het is een merkwaardige kringloop: als ik goed gestemd ben, is hij het oók en áls hij het is, is hij allerliefst en prettig en maakt hij mij weer gelukkig. Zo slaat mijn eigen humeur op mezelf terug en ben ik gelukkig door mezelf!! Ik hoop dat ik het duidelijk genoeg gezegd heb – Hok zegt ook altijd van Em dat zij zo attent is voor Dirk en dat ik daar een voorbeeld aan moest nemen. Inderdaad heeft hij gelijk. Zulke mannen als Hok en Dirk met zulke sterke willen en karakters wensen nu eenmaal dat hun vrouw zich in alles aan hém ondergeschikt maakt, als dat zo gebeurt, zijn zij vanzelf inschikkelijker! en zien ook veel beter hun eigen tekortkomingen in. – Elk woord dat je zegt, elke stap die je doet moet bewust en weloverwogen zijn – wie komt zover!? – Ik zie nu wel in dat ik altijd te weinig acht heb geslagen op zijn wensen en verlangens en teveel mijn eigen weg ging. Ik hing ook teveel aan kleinigheden – als ik bepaald iets wilde, deed ik het ook, zonder me aan zijn woorden te storen. Daárdoor [8] heeft hij ook zo’n hekel gekregen aan Irene omdat ik weleens iets voor haár deed, terwijl ik liet liggen wat hij graag gedaan wilde hebben. Kleinigheden natuurlijk maar die neemt hij enorm zwaar op. Hij onthoudt ook alles en kan ze op een gegeven ogenblik allemaal produceren (= ruzie!) Vandaar dat hij zo gebeten is op ál mijn kennissen. Ik zie nu heel goed in dat juist zijn mening erg belangrijk is. – Heb je b.v. Alex. Die is al 3 maal weer hier geweest en Hok laat mij gewoonweg alleen met hem zitten, hij wilde hem zelfs niet even ontvangen, toen ik met Lisa bezig was. Vroeger werd ik om zoiets boos, nú: niet meer. Ik laat hém nu zijn mening zonder te protesteren. Hij heeft het mij nu ook niet kwalijk genomen en nadat Alex weg was, hebben we hem niet meer genoemd, maar ook was er geen gedwongen stemming. Omdat ik hém liet doen wat hij goed vindt, liet hij het mij ook doen! Ik voel me wel geroepen om Alex eens te eten te vragen, maar ik zal er geen ruzie om maken, als hij het niet wil, zoals vroeger. Hoe wijs een mens kan worden, is het niet! Je hebt het dus volkomen in eigen hand om gelukkig te zijn of niet! Mijn opvatting! – Ik ben overigens niet altijd zo wijs, was ’t maar waar!! – Ik geloof toch dat het goed is om meisjes erin óp te voeden, ontzag te hebben voor de man in die zin dat ze hem moeten ontzien. – Met Thijs is het natuurlijk een ander geval – Anneke zal het inderdaad wel vaak beter weten ( ik hoorde dat “men” zei dat Anneke de Landraadvoorzitter was!), maar toch ook zou ze Thijs met meer achting kunnen behandelen – hij zou dan ook misschien meer zijn; maar daarover kan ik natuurlijk niet goed oordelen; maar ze moest hem niet zo bevelen, dat hindert veel mensen. – Hok wil nooit Lisa een schone luier aandoen, omdat hij bang is dat ik het vanzelfsprekend zal vinden en hem exploitere! Hij vindt het heel erg om mij te moeten helpen “in de huishouding”! = Axel eten geven, een schoon lakentje [9] op het bed doen e.d. Als ik me daarover maar niet erger dóet hij het wel, vooral als ik hem er voor bedank! Wát is eenvoudiger!! De mens is een ingewikkeld wezen, maar zodra je zijn reacties weet ben je klaar! – Bij Em gaat dat allemaal vanzelf – zij heeft de aangeboren vrouwelijke tact, ik moet me die zelf eigen maken. – Zie je Mam, zó staat het nu bij ons. Ik geloof niet dat er in ons huwelijk nog ooit zo’n kalme tijd geweest is, van opgewektheid en rust, zonder ruzie. Hok is natuurlijk nog af en toe eens woedend, maar het is vlug voorbij. – Grappig moet het voor je zijn om elk jaar zo’n anders gestelde brief van me te krijgen. Dag Mammeke – een heel prettige feestdag – ik hoop over 2 jaar zelf je thee te mogen inschenken! Dag! Eida      • • • • • • • • • •      • • • • • • • • • •      • • • • • • • • • •      • • • • • • • • • •      

                        • • • • • • • • • •      • • • • • • • •     58! zoentjes!

EIDA

3-12-‘35

Liefjes – Wat nadert Sinterklaas hard, en nog geen gedicht rees in mijn brein! Ik moet er nu overigens nog meer maken daar onze Truitje ook bedacht moet worden – Ze heeft het nu druk bij ons gekregen, daar we haar nu eens laten koken voor de variatie. De hulpbaboe deed ik net weg en de djongos is wel blij dat hij van het koken af is. Truitje kan enorm veel werk verzetten want om 12 uur baadt ze Axel toch nog en helpt bij zijn eten en om 2 uur eten wij weer – Ondertussen verft ze het kinderzitje dat Axel op zijn verjaardag krijgt – de autoped moeten we ook voor zijn verjaardag bewaren want hij heeft hem al ontdekt bovenop de kast. – Gisteravond zetten we allemaal onze schoen op ook Lisa en Truitje. Maar Axel deed vanmorgen in bed en dus moest het autootje dat hij kreeg bewaard worden. Hij begrijpt dat heel best en vindt het zeer rechtvaardig zodat hij er niet om vraagt hoewel ik het vlak in zijn buurt zette opdat hij steeds zijn zonde zal gedenken. Elke avond voor hij gaat slapen zeggen we ’t hem ook eraan te denken om op tijd te roepen maar steeds helpt het maar een paar dagen. Ik hoop dat Sinterklaas een handje meehelpt. Jullie brief is er nog niet helaas. Ze hebben nogal vertraging. Ik hoop maar dat de onze voor jullie Sint op tijd kwam, en Anneke [2] gelegenheid had de opdracht uit te voeren. Gelukkig dat Anneke zo gauw weer beter was van de reumatiek – Lisa heeft nu tegen mij zo genoeglijk gelachen, 3 maal achter elkaar toen ze 7½ week was! Het beviel haar zo goed dat ze ’t nu steeds doet als haar buikje vol is en als Hok met haar speelt van klap eens in je handjes. Ze heeft dan beeldige kuilen. Hok zegt dat Lisa een door hem verbeterde uitgave van mij is! Leuk dat jullie ook Em’s en Dirk’s enthousiasme over haar en Axel kreeg, want dan lijkt niet alles zo opschepperig!! – Enig dat Lies Andriessen bij jullie was en dat ze jullie ook zo goed beviel. – Ik heb in m’n eentje 2 jurken gekocht; eerst is Hok meegegaan maar zonder enig succes. De volgende dag alleen lukte het me direct. Ik heb nu maat 44, een jaar geleden 40! Maar ik zie er nu ook goed uit, zegt “men” al kun je dat niet erg vertrouwen gezien het feit dat ze dat in ’t Ziekenhuis al zeiden en enige weken later weer: nú zie je er goed uit, beter als toen in ’t Ziekenhuis en zo gaat het steeds door! Donderdagavond was ik op Vivos, waar ik voor ’t eerst Tine Sparmann weer zag. We gaven elkaar de hand, maar zij wendde zich meteen weer af. Ik doe precies tegen haar als tegen de anderen, misschien komt ze er [3] weer overheen. Degene, die naast haar zat hield me juist staande om uitgebreid naar de baby te informeren. – De volgende dag hadden we vergadering van de Vereniging voor Vrouwenrechten, waar Mevrouw Kluit-Kelder uit Batavia een keurige propagandalezing hield waar ook mannen (4!) waren – Wie weet gaat Hok ook nog eens mee. Als ik zo goed kon spreken als Mevrouw Kluit, zou ik hem vast al overtuigd hebben! – Verder was ik ook nog op een demonstratie van Vereniging v. Huisvrouwen. Er zijn nog steeds dames voor te vinden om mooie schotels en taarten te bakken. Wie weet kom ik er ook weer eens toe. Voorlopig overigens nog niet. Vanmorgen stopte ik van allerlei goed van mijn echtgenoot en morgen laat ik nog 2 jurken maken. Ik span me meteen maar een beetje goed in, daar ik van m’n “magere jaren” (!) er haast geen meer aan kan. Ik heb nu een erge voorkeur voor effen, kocht terra en groene zijde; de beeldige Liberty van jullie vind ik dan des te mooier omdat hij dan anders is dan één ander. Die laat ik eind van de maand maken omdat dan m’n eigen naaistertje pas tijd heeft. Hoe is eigenlijk Anneke’s jurk bevallen die ze hier in [4] Bandoeng liet maken? – De IEVA gaat verhuizen, 2 huizen verderop, groter mooier en ƒ 35.- goedkoper per maand! Op Axel’s verjaardag hebben we ’s avonds er onze vergadering – Het bestuur is minder tevreden over de eigenschap van Adri Buriks dat ze wat we met haar bespreken niet voor zich kan houden maar met de leerkrachten bepraat, vervelend. Het moet haar nog eens gezegd worden. Ze maken nu klaar voor het Gouvernementsdiploma, ik hoop maar dat we succes zullen hebben met het examen in ’36. – Er bestaat hier een voorschrift dat paleontologen niet kleurenblind mogen zijn, dus dáárvoor moet Hok dispensatie hebben, anders zou hij afgekeurd moeten worden. Hij heeft langs omwegen gehoord dat het hem verleend wordt. Houw heeft ook goede kans voor de vaste dienst, schreef hij, fijn is dat. – Tegenwoordig zegt Axel als hij graag iets wil hebben: “Aatje mij” erg moppig. Hij had het vanmiddag opeens weer over “Màmma Ziekenhuis” en hij zet dikke verhalen op over “Sisa” niet koekje eten en lachen – net komt hij binnen mij roepen en als ik zeg dat ik dadelijk kom, zegt hij “Mamma even toortje” (= kantoortje tegenover Pappie’s kantoor) – Vanmorgen sloeg hij Chrisje niet terug toen ze hem sloeg maar hief een strijdkreet aan waardoor ze terugweek! Dag Eida. [5]

HOK

G. Het valt ons met de dag meer op, hoeveel Lisa op Axel lijkt. Het is hetzelfde hoofdje, smal en lang naar achter uitgetrokken, een zelfde trekken met de lippen als er gehuild moet worden, hetzelfde bij het oprichten van het hoofdje. Zij is natuurlijk meisjesachtig verder van snit en de oren staan ook niet zoveel uit en de mond is kleiner. Zij slaapt nu de nachten door, we zetten haar ook niet meer alleen in de studeerkamer, maar in Axel’s kamer. Hij bemoeit zich nu en dan ook al met haar en weet niet van jaloezie. – Ik heb mijn publicatiefonds van ƒ 1.000 bij elkaar. Nu verkeer ik echter in de merkwaardige omstandigheid, dat dit fonds waarschijnlijk niet nodig is, want het Tijdschrift waarin ik geregeld publiceer heeft voor de auteurs een zodanig gunstige regeling geschapen, dat het nu waarschijnlijk niet meer nodig zal zijn, dat er uit eigen zak bijgepast wordt. En bovendien regel ik zelf het gedeelte van het Tijdschrift, dat voor mij van belang [6] is. Ik hoop maar dat Anneke weer monter is. Het is wel eenzaam voor Thijs, gelukkig dat hij veel vrienden heeft. – De versjes voor Sinterklaas moeten nog gefabriceerd worden. Axeltje schijnt bang te zijn voor die goede man. In een winkel op Braga zit sinds enige weken een Sint. Als we daar langslopen, sluit Axeltje zijn ogen, hij wil voor geen geld mee naar binnen. Wellicht dat hij de baard griezelig vindt. – Lisa lacht met heel diepe kuiltjes in de wangen, precies als Anneke. – Ik ben op kantoor nu erg druk bezig: ik moet de geldschenkers voor het fonds ook tevreden stellen, zodat ik steeds maar bezig ben met het klaarmaken van publicaties.

Dag prettig Sinterklaas toegewenst.

Hok.

Groeten aan A. en Th.

EIDA

25-11-’35.

Geliefden – Daar Tine Schepers morgen bij ons eet, mailen we maar een dag eerder. Ze is voor 2 dagen overgekomen en logeert bij haar vriendin Thijsse, 2 huizen verderop. Als je haar spreekt is het net of het geen 2½ jaar waren waarin we haar niet spraken, altijd precies dezelfde is ze. Ze bracht de groeten van Em over zonder enig verder nieuws. Ze zijn dus vermoedelijk allemaal in goede gezondheid. Ik ben zo ijverig m’n correspondentie aan ’t afdoen doordat ik zoveel tijd heb. Verder ben ik weer wat piano gaan spelen en gymnastiek aan het doen. Gelijk de boxers en hardlopers spring ik touwtje met een gefantaseerd touw dan, maar de spierpijn de volgende dag is géén fantasie! – Voor de slanke lijn sjor ik me nog steeds in de goerita’s, maar in m’n slankste jurken wil ik nog maar niet passen! – Voor ’s middags heb ik precies 2 jurken, maar ik ben er nu mee tevreden omdat we toch veel thuis zijn en ik nog niet met andere vrouwen hoef te concurreren! – Zaterdagmiddag en -avond hadden we genoeglijk Jan Schüller hier – van al onze kennissen, is hij wel de gezelligste. Hij voelt zich ook best thuis bij ons en ijsbeert af [2] en toe eens door de kamer onder het praten of speelt met Axel, zo echt gewoon. Die Robbert Jan, 3 maanden ouder dan Axel, moet een schoffie zijn. Annie en Jack zijn op reis na hun waterpokken en toen Jan visite had, heeft hij het hele matras van de logeerkamer nat gegooid en er een heel stuk zeep in gewreven, hoe vind je! – Zulke ondernemingskinderen hebben ook helemaal geen afleiding. Wat zou Axel moeten beginnen zonder de langskomende soldaten en paarden en zijn vriendinnetjes!? Zij moeten zich een hele dag zelf amuseren. Dat is heus niet ideaal. – We haalden zaterdagavond Chinees eten, terwijl Jan zijn verhalen ophing over zijn reizen met de Java-China-Japan lijn, toen wij op het klaarmaken van het eten moesten wachten dat we in pannetjes meenamen, zeer listiglijk opdat Hok voor de volgende dag ook nog wat zou hebben! Jan die het plan had om 6 uur naar huis te gaan, bleef tot bij elven! – Ik stuurde Bep van Douwe een beeldig Chinees kleedje, dus dát is gelukt – Tine was vanmorgen verrukt van Lisa en moest haar beslist omkeren toen ze op haar buik lag. Ze vindt haar ook precies Axeltje. – Over Axel zit ik een beetje in omdat hij, die al lang zindelijk was, tijdens dat ik in ’t Ziekenhuis was, weer ’s morgens veel nat was en nu eigenlijk weer elke morgen. Hij converseert overdag “Aatje toùt, Aatje plasje broekje”, maar het lijkt er meer op alsof hij het juist gewichtig vindt dat wij het zo erg vinden. Ik zal Tine eens vragen als experte! Hij is nu toch haast 3 jaar! [3] Woensdagmiddag organiseert de Ver. v. Huisvrouwen een wedstrijd in het klaarmaken van schotels en taarten. Ik moet nodig m’n kennis weer eens aanvullen, ben echt stil blijven staan. Misschien wil Hok ook wel meekijken. – Schreef ik jullie eigenlijk dat onze Truitje Hoytsema heet. Haar vader stierf 16 jaar geleden in Holland en haar moeder is een Inlandse. Ze heeft geen enkel stuk familie. ’t Is fantastisch hoe slecht die behandeld is door haar pleegouders, je zoudt niet geloven dat dat ook buiten boeken voorkomt – Op haar 21e verjaardag is ze weggevlucht na een pak slaag en met gescheurde kleren bij kennissen aangekomen. Je hebt zo’n gevoel dat je aan zo’n kind veel goed te maken hebt, op de wereld geschopt en verlaten en in verkeerde handen terechtgekomen! – We zijn erg benieuwd naar de astrologische lessen, fijn dat jullie ze ook voor ons kocht. – Wat een slag dat Juffr. Wals plotseling stierf en van Polak is nog erger. Is hij al aan de beterende hand? Hij moest onderhanden van zo iemand als Van Leggelo, die zo suggestief werkt, afschuwelijk zielig. – Leuk dat jullie ook al een “Lisa’s blad” hebt – ons babyboek wordt ook genoeglijk met jullie telegram en de brieven van grootouders (ook een brief van Mamma inbegrepen), een vers van Em, de vliegbrief van jullie en A. en Th. en een telegram van Houw. Het lijkt me zo enig als je later weet hoe je familie bij je geboorte reageerden, dat zal meer een band vormen. – Fijn dat A. alweer zo goed is. Omhelsd,

Eida.

[Randje pag. 1]

HOK

G. Wegens ruimtenood moet ik me met dit randje tevreden stellen. Morgen komt Truida bij ons wonen. We zullen de goedang voor haar ontruimen. Dit is dus ons eerste pleegkind. – De nieuwe regeling van het Tijdschrift valt zeer in de smaak, zodat het grote optreden een succes is.

EIDA

19 nov.’35.

Geliefden – Deze week kwam Lisa 2 ons aan en weegt nu 7½ pond op de dag dat ze 6 weken is. Ik kan me niet voorstellen, dat het pas zo kort geleden is dat die geschiedenis plaatsvond. – Vanmorgen deed ik met Axel, Riek en Henkje uitgeleide naar Palembang. Henk verlangt erg naar ze. Maar ze moesten van de dokter nog 1 maand kou meenemen naar dat warme land. Riek heeft het niet veel goed gedaan, daar ze steeds kiespijn had. Maar Henkje loopt veel beter en gaat zelf staan en zitten. Loslopen durft hij helaas nog niet. Verder deden we voor ’t eerst weer boodschappen vanmorgen, Axel en ik – het chaufferen ben ik niet verleerd! – Het is fijn dat ik net voor Sinterklaas weer opgekikkerd ben. – Christie heeft m’n zog onderzocht en gevonden dat het 1½ x te vet is. Gelukkig is het niets erg en Lisa kan het wel verteren, maar een paar dagen huilde ze nogal veel en daar er stukjes in de luier waren dachten we dat ze dat niet kon. Maar het vet zal wel steeds minder worden, zegt zij. Lisa is trouwens ook weer erg braaf de laatste dagen. Misschien had ze wat last van verstopping (1 dag). [2] Ik at 7 pruimen en het zaakje was weer gezond, wèl zo prettig als met een zeepje. – Zondag hebben we Truitje vrijaf gegeven, wat erg plezierig was. We wandelden eerst vroeg met ons drieën een heel eind en daarna nam Hok Axel mee naar de tennisbaan, waar hij zich 2½ uur zonder lastig te worden, uitstekend wist te amuseren. Hij interesseert zich ook voor alle tennisbanen, waar we langskomen. Riek was ondertussen bij mij en at die avond bij ons – de volgende morgen was ik zo moe dat ik na Lisa’s bad zó insliep tot half 12! Het was echt plezierig dat Trui en Axel op de wei achter Hok’s kantoor aan het spelen waren en het hier zo rustig was. – Irene heeft een zoon gekregen de vorige week. Alex kwam het me vertellen. Nadere berichten ontbreken nog tot nu toe. Irene deed in haar laatste brief veel groeten aan jullie. Ze woont nog in Hilversum. – Ik ben erg actief m’n brieven aan het beantwoorden, de stapel dunt al. Ik heb nl. van mijn verjaardag ook nog ettelijke, die ik doelbewust bewaarde met het oog op deze gebeurtenis om 1 brief uit te sparen! – We kregen ook een gelukwens van Leon Polak, reuze aardig. Plotseling stonden zijn lessen me weer helder voor de geest. [3] Tante Trien stuurde een schattig wit jurkje voor Lisa, misschien kan ze die in de zomer ’37 dragen! We hebben ook al een witte trui, die ze in verloftijd kan dragen! Sinds Hok het rekwest heeft ingediend, is plotseling het verlof iets meer reëel voor ons geworden. Tot nu toe had ik er nog niet aan geloofd. – Houw is de hele vorige week in observatie in ’t Ziekenhuis geweest voor de keuring, hij schreef juist alle hoop te hebben dat het goed afloopt. Dat zou fijn zijn, een hele geruststelling voor hen. – Tine Schepers komt de volgende week in Bandoeng, gezellig. Ik hoop dat ze bij ons ook nog een avond komt, al logeert ze bij de Thijsse’s in onze straat. – Zeg Mam, zou je kans zien iets aardigs huishoudelijks voor Bep te kopen –wacht ik zal eerst proberen iets aardigs in de nieuwe winkel hier te kopen, dan hoeven er geen invoerrechten op en niet zoveel port. Dan kost het jou ook geen tijd. Je zult het nu al druk genoeg hebben met Anneke’s verzorging, al zal je haar aanwezigheid wel hogelijk waarderen. Gelukkig dat Wytje ook nog niet kan onthouden dat hij stil moet zijn, want Axel heeft er ook nog geen begrip van – gelukkig heeft Lisa er geen last van als hij luid gillend met Chrisje achter zich aan op de fiets langs haar raam snelt! Ze zijn beiden wat dat betreft [4] gemakkelijk, want als Axel eenmaal slaapt, hoort hij er niets van al brult ze ook een uur lang in haar wiegje naast zijn bed. Hij heeft als hij wakker is ook geen neiging om mee te doen. Hij vindt het hoogste interessant als zij huilt omdat hij mij dan meestal kan verwachten! Hij zegt dan: “Mamma, pepi la-la-la?” – dat komt doordat ik een keertje lalala tegen haar zei, toen ze aan ’t huilen was geslagen. Hij schijnt dat een pracht uitdrukking te vinden! Hij informeert ook graag of “Sisa” “bah vies” is, want dan is hij tenminste niet de enige – hij doet nl. soms nog wel eens in zijn bed, waarop wij boos zijn en hem bah vies vinden. Gelukkig komt dat nog maar zelden voor. Maar als je hem niet onder het oog brengt dat dat niet nodig is voor zo’n grote jongen, doet hij het kalm dagelijks, zoals toen ik in het Ziekenhuis was. Hij is nl. te lui om in zijn slaapdronkenheid te roepen – hij blijft graag wat doorsuffen! – Het babyboek van Lisa wordt erg leuk. Ik hoop maar dat ik ertoe kom het bij te houden – in dat van Axel schreef ik in geen 1½ jaar, jammer. – Tommy heeft weer gevochten en kwam thuis met een bloedende poot – zijn vijand is de fox van de dame wier zoon ook op 8 oktober werd geboren, maar zoiets stemt niet tot toenadering, evenmin als het feit dat Sparmann haar dokter is!

Dag liefjes Eida. [5]

HOK

19 XI ’35.

G. We zijn deze week al op Sinterklaasboodschappen uit geweest. Voor Axel wilden we een vliegende Hollander kopen, omdat zo’n ding me reuze goed lijkt voor een harmonische groei van zijn lichaam. Maar Axel had er geen zin in, evenmin in een mooie fietsauto. Hij moest en zou per se een autoped hebben. Wij zijn er maar voor gezwicht, en hij dolgelukkig. Naar huis gekomen bleek die autoped plotseling verdwenen te zijn. Ik borg hem direct op. Axeltje heeft er overal naar lopen zoeken. Gelukkig was hij het de volgende dag weer vergeten. We zullen nu zorgen dat Axeltje met beide beentjes autopetten kan. Hij is zeer uitgesproken links, hij gooit een voetbal links, zijn rechterhelft proberen we zoveel mogelijk te oefenen. – Mijn rekwest om dispensatie voor mijn ogen is eigenlijk maar een formaliteit. De adviserende instanties hebben er allemaal geen bezwaar tegen. De regering moet nu eenmaal ƒ 1.50 aan zegelgeld beuren. Ik zal wel spoedig gekeurd moeten worden. – Hoe is het nu met Anneke? Is ze al wat meer opgefleurd. We hopen dat Leggelo haar volkomen genezen kan. Doe haar en Thijs onze groeten. – Hoe is het met de sterrenkunde. Kunt u al horoscopen trekken.

Dag Hok.

Thijs zal het wellicht interesseren, dat ze eindelijk in het Landraadgebouw alhier ingebroken hebben, de geldkist weggesjouwd hebben, waarin ruim ƒ 2.000 aan contanten.

EIDA

12-11-’35.

Geliefden – Net bracht de vliegpost jullie brief met de goede tijding dat Anneke zich alweer zo goed voelt, fijn is dat. Dat doet me opeens eraan denken dat Em Lisa net Anneke vond. Hok trouwens ook. Soms is het inderdaad zoals ze kuiltjes trekt en een klein mondje. Ze is overigens net zo’n baby als Axel was, dat vond dokter Christie gister ook. Die kwam gister Lisa controleren, net als indertijd Axel op ons verzoek. Ze was gelukkig enthousiast, had niets dan lof, ze hoeft alleen nog maar ’s nachts een goerita aan, haar buikje is al erg stevig, bovendien vond ze haar al ongelooflijk gegroeid. Ze heeft ook al kuiten en dijen! Ze ried mij alleen aan wat staal te drinken. Dat vond Boon trouwens ook, maar dorst het niet te geven omdat Linn arsenicum gaf. Daar ben ik trouwens niet erg op gebrand. Ik zal hem maar vragen liever staal te geven. – Lisa heeft nu al 3 nachten aan een stuk doorgeslapen tot half 6, 6 uur. Wij worden evenwel steeds nog wakker om een uur of 4 uit gewoonte. Zo gauw als je aan die dingen went. Ik kan ook niet meer ertoe komen vroeg naar bed te gaan, hoewel ik die laatste voeding best om 9 uur zou [2] kunnen geven. We gaan meestal zelf pas tegen half 11 slapen  of 11 uur. – Wat jullie overigens zal interesseren is dat we weer een kinderjuf hebben!, van 21 jaar, die evenwel al een leven van hard werken achter de rug heeft. Ze is nu 3 dagen al (!) bij ons en de tweede dag kocht ze al een speelgoedje voor Axel, zo dol is ze al op hem! Hij is overigens zo’n deugniet, die expres het tegenovergestelde doet van wat je hem vraagt of van hem wil. Die 8 dagen zonder juf, liet ik hem af en toe aankleden door de baboe maar dat gaf altijd zo’n kabaal dat ik er steeds toch zelf aan te pas moest komen om hem te bewerken zodat het vermoeiend genoeg was. Het wende trouwens weer gauw zodat m’n lust tot een kindermeisje weer opgewekt moest worden – Ik ben nu toch allang weer gelukkig dat ik m’n luie leventje weer heb kunnen opvatten. Tegen lopen en staan kan ik nog steeds niet erg goed, ik zou me een mooie pendant voor Anneke zijn! – Ik heb overigens net een modeplaat gekocht voor de mooie Liberty stof en nog 2 andere die ik al in Batavia kocht met Em indertijd. De mode is dunkt me [3] niets veranderd. Ik zie er tenminste niets aan, pofmouwen nog altijd, dus ben ik nog met veel netjes. Hok heeft me evenwel krediet gegeven voor enige nette jurken, klaar gekocht, mits binnen één maand gekocht! Maar tegen passen zie ik vooralsnog op, bovendien heb ik ze nog niet nodig als ik nog niet uitga. Ik ben alweer zo opgeslankt dat ik met fatsoen m’n oude kan dragen, fijn. Kranig dat Hok dat stukje alweer af heeft hè – hij is nu weer zo enthousiast dat hij haast elke middag deze week naar kantoor is gegaan. En nu wil hij zo doorgaan, tenzij ik er een stokje voor steek! Alles met mate, wat jullie! Er zit al sinds begin november een Sinterklaas in een winkel in de stad, bespottelijk gewoon. – Ik zit er overigens over in hoe ik het Axel moet vertellen, hij snapt er nog niks van. – Hok vertelt hem ´s avonds als hij naar bed gaat een verhaaltje over Tommy en Lisa en Axeltje maar voor hem is het hetzelfde als Hok de hond Axel noemt en het jongetje Tommy! –  Het zegt dan ook het laatste woord na, enig is dat. – Hij wil altijd helpen met Lisa, het wiegje naar buiten brengen en het kamerscherm sleept hij dan zelf aan – “heppele” vindt hij heerlijk – als ik mijn drankjes en tabletjes inneem (kalk en vitaminen!) mag hij alles aandragen en ook uit het glaasje drinken, een portglas nl., dat ik dan met water vul! – We hebben altijd veel pret om wat jullie over Wytje’s opmerkingen schrijft, kostelijk. 

[Randje pag. 3]

Emy stuurde een gezellig hansopje en had ook een bijdrage gestuurd voor Cannegieter – bedankt voor het stukje over Van Anrooy. Ik had haar liever als Emma Mesdag!

[Randje pag. 2]

Emma Mesdag is zo vreselijk koel en nuchter, een echte man-vrouw. 

Dag jongens. Omhelsd, Eida [4]

HOK

12/XI ‘35

G. Eidje en Lisa bedachten me met een nieuwe vulpen als herinnering aan de afgelopen maand. Mijn oude deed niet aan de slanke lijn, juist waar ik erg op gesteld ben. Het spijt me dus niet dat de oude met pensioen gaat. De nieuwe wordt nu ingewijd. – Inderdaad was het vliegtuig indertijd te laat, zodat u dus geen blaam treft dat we onze brieven niet op tijd kregen. – Gisteren kwam ik gereed met een nieuwe publicatie, waarover ik erg enthousiast ben, daar zij een nieuw inzicht brengt, dat men uit de reeds honderden geschriften die over de bewuste beestjes geschreven zijn, nauwelijks zou hebben weten te destilleren. De kenners van deze groep hebben steeds systematisch een bepaald kenmerk verwaarloosd. Ik zelf inbegrepen. Totdat ik nu voor een maand begon met het uitwerken van materiaal, dat ik een vier jaar geleden reeds in handen had gekregen, maar door tijdgebrek opzij moest leggen. Weliswaar was ik toen reeds van plan het nader uit te werken, maar ik kon toch niet bevroeden, dat het me de sleutel zou geven voor een nieuwe interpretatie. Het geval is psychologisch interessant. Men zou er zeker niet achtergekomen zijn, indien het geluk me niet had gediend. Het kenmerk valt nauwelijks op, omdat het verborgen ligt in zeer regelmatig gerangschikte vormingen, die volkomen alle aandacht van het bewuste kenmerk afhouden. Ik maakte toevallig een preparaatje, dat minder geslaagd was, wat betreft die regelmatige vormingen, maar daardoor juist kwam het andere kenmerk in al zijn eenvoud te voorschijn. Toen kwam ik op het idee om ook eens bij de andere groepen naar dat kenmerk rond te neuzen, en inderdaad, toen eenmaal mijn aandacht wakker was, toen zag ik ze overal, met de nodige variaties. En alweer kon ik de evolutie van die groep traceren. – Ik ben al doende er erg enthousiast [5] van geworden en heb het stuk binnen twee weken gereed gekregen. De reden van deze haast is, dat er voor het decembernummer van de “Ingenieur” geen kopij was, zodat ik er wel voor op moest draaien, omdat ik de afgezette voorganger niet het genoegen wou gunnen, dat nu hij weg is, plotseling geen kopij meer te krijgen is. Hij zou dit dan zo uitleggen, dat hij de onmiskenbare stuwkracht is en zou zeker niet nalaten, die indruk naar buiten te vestigen. Dat plezier zal hij dus niet smaken, terwijl ik, behalve deze Schadenfreude nog een andere zal hebben, namelijk dat mijn vakgenoten in Holland, die mij liever maar doodzwijgen zouden, indien het aan hen zou liggen, nu weer eens een verrassing bereid wordt. Het stuk verschijnt begin december. Met de mail stuur ik u een ander stukje een polemiek tegen een bioloog in Den Haag, dr. J. Hofker, leraar ergens aan een HBS. Dit stuk is nu in een ander tijdschrift verschenen om mijn voorganger-redacteur te tonen, dat mijn publicaties ook elders kunnen worden opgenomen en ik zijn bemoeienis allerminst behoef. – Nu heb ik geld genoeg voor het publiceren. Merkwaardig, toentertijd kon ik niet aan publiceren denken, omdat het me teveel kostte. Met de vaste dienst gaat het goed. De dispensatie voor mijn ogen is zo goed als verleend, juist gerekwestreerd voor ƒ 1.50! – Onze nieuwe juf is een juweel, veel beschaafder dan Lena. Lena deed haar werk inderdaad goed, maar we kregen van haar toch geen hoogte. Deze is veel vertrouwelijker van aard en ook veel beschaafder. Zij apprecieert ook wat we voor haar doen. We zullen haar nog lang houden. Ook wij zijn van oordeel dat het geld de mens moet dienen en niet omgekeerd, zodat we gaarne wat meer uitgeven, wanneer daardoor de tijd van herstel verkort wordt. 

Dag Hok.