EIDA

2-3-‘37

Lieverdjes –

Hoe gaat het met jullie Marijke; dat zal wel in orde wezen! Wát fijn voor haar nu eens alleen bij Opa en Oma te zijn, echt dol. Axel en Lisa verheugen zich er ook al op. Trouwens Hok is ook al zó ver dat de 3 maanden die moeten komen, hem niet om lijken te gaan! Wat mij betreft vliegt me de tijd om, vooral nu we ook ’s avonds zoveel bezet zijn, dat we in één ren zijn de hele dag. Gister hadden we filmavond bij de Waals, vrienden van Wil en Julie, die wij nu ook nogal eens spreken en graag mogen. Ze vertoonden het filmpje van het weggaan van de Chavannes, dat reuze leuk was – Wij komen er allemaal ook op voor, behalve Hok, die niet bij het vliegtuig was en ook niet aan boord. Over een maand heeft Julie hem, dan moet je er haar eens naar vragen. Je zult haar weleens zien verschijnen. – Ik dacht het wel dat Moeder zou merken dat haar “standje” overbodig was – Dus Em en Dirk hadden in Brussel ook nog regen – We zijn erg benieuwd hoe ze ’t verder hebben, daar er nu sneeuwstorm schijnt te heersen in Europa. – Axel en Lisa spelen samen in de zandbak. Lisa vindt het heerlijk en vindt alles prachtig wat Axel doet. Zij maakt nooit ruzie, dus heeft Axel de waarschuwing dat als Lisa huilt, hij uit de zandbak gaat, dan spelen ze wel [2] lief. – Deze week had ik m’n eerste les op de Engelse cursus voor de Volks-universiteit, we leren daar Engels spreken, reuze genoeglijk was het en ik kon het goed volgen – het zal me overigens benieuwen hoe hij óns aan het spreken zal krijgen. Een leraar van het Lyceum leidt het zaakje, Van der Gugten – ik denk dat jullie hem ook in Fulpmes gezien hebt met A. en Th. Wij hebben hun al een briefkaart van daár beloofd! – Onze dierbare baboe die mee was naar Klaten en Batavia kortgeleden, is plotseling teruggegaan naar haar Mevrouw die terug is van verlof – een strop want ze moest juist alle kinderpakjes deze maanden voor me naaien. Gelukkig kan de nieuwe ook machine naaien. – De receptie van de G.G. was heel interessant met vele mooie toiletten en veel ridderordes en gouden kragen. We maakten een klein buiginkje voor hen beiden, dus tweemaal en zij gaven ons allemaal een hand, eerst de G.G. en toen zijn vrouw. Het zijn bijzonder sympathieke mensen. Men zegt dat hij vegetariër is, dan is hij daarvoor wel de beste reclame. Ze noemen hem de man met de pepsodent-glimlach – Sinds ons huwelijk is dát blijkbaar nog steeds dé tandpasta!! Jeanne is nog niet komen logeren – ik ben bang dat Tek Bheng het niet goed vindt. Maar we zullen afwachten. – We zullen Ho nu ook maandelijks steunen – hij schijnt ernst te maken met zijn boekhoudlessen. Ze hebben op het departement in zijn plaats een boekhouder aangesteld. [3] Zijn enige diploma is H.B.S. Gelukkig is hij niet ontslagen. Houw en Fanny zullen zorgen voor de kleren van de kinderen en wij betalen dan zijn lessen. – Zondag hebben we hier de hele dag gietregen gehad, een reuze strop. Het voordeel was evenwel dat ik weer een broekje voor Lisa begon te breien, van blauw indanthren katoen dat ik nog had. Ze kan er best een heleboel gebruiken. Ze kosten hier klaar met schouderbandjes ..  cent, dus dat is ook nog te doen. – Ik heb een gedeelte van het bureau schoongemaakt, deze week, en ook 2 boekenkisten in de zon gezet. Drie grote dozen met brieven moet ik nu nakijken, dat zal een werk zijn! Ik weet waarachtig niet wat ik met alle tijdschriften moet doen. Hok kan veel boeken op G.B. laten. Dus zullen we wel enige boekenkoffers te veel hebben, maar die kunnen altijd dienst doen voor het linnengoed e.d. – Er is niemand meer gekomen om ons huis te bekijken om het gemeubileerd te huren – Wie weet komt het nog. Je moet, schijnt het, lepels, vorken enz. erbij geven en die hebben we niet – het zilver geef ik niet! – We doen plotseling de achterstallige bezoeken af – we hebben al één stel heel boos gemaakt daar we nog niet terug zijn geweest na hún bezoek bij ons een maand of 6 geleden, zij groet ons niet meer, het idee! Natuurlijk mensen, die niet bij ons passen! Op de “Receptie” maakten we eindelijk kennis met Dien’s oom Elshout. [4] Maar Hok vond het zonde van zijn lekkere sigaar om lang te staan praten! Hij kreeg daar nl. een heel lekkere dure! Hoewel de G.G. zelf niet rookt! – Donderdagmorgen waren Axel en ik bij het Kinderfeest, een herhaling van dat van de Oranjefeesten – Ze dansten rijdansen  en deden een spel waarin “Oranje” ons land redt van boze machten, gespeeld door 4000 kinderen; Axel vond het ook prachtig, al kan hij niet zo lang stilzitten van half 7 tot 10 uur ’s morgens! Die morgen waren we vroeg op hè! De banken waar we op zaten waren nog nat van de dauw, of van de regen! – O ja, nog een opmerking voor Marijke: ik hoor dat veel kinderen alleen een hansopje dragen zonder iets eronder. In de natte tijd kun je dan het ondergoed gebruiken – zalig als de kinderen zo weinig aan hebben, dat kun jullie je in februari niet indenken! Kun je je nu begrijpen dat Tine Schepers haar kinderen in Holland de hele zomer wol liet dragen en baaien  borstrokken ontbreken alleen nog! – Komt Mieke nooit bij je nu? Je schreef niets meer over haar na het sterven van Jan. – Op de Dempo gaan alle padvinders mee voor de Jamboree – ze komen voor f 400.- heen en terug, reusachtig hè, reizen in afgehuurde 4e klas, de leider 1e!! – Wil en Julie komen vandaag al aan, wat zullen ze blij zijn! – Axel is erg handig met zijn vingers, hij maakt op school ballen van wol, gewonden om karton en de Juffrouw toonde Axels werk vol bewondering! Hij mag nu kuikentjes maken voor Pasen en dan een servet ring. Hij doet het net zo netjes als de kinderen van de eerste klas, leuk h1e. Hij is ook dol op “naaien”. – Waarom drinkt Marijke niet uit een kopje, een fles is toch beledigend als je altijd moedermelk hebt gehad! – Leuk dat je Hugo Hijmans gesproken hebt – we zullen ze vast opzoeken.  

[Randjes pag. 4]

M’n casaque  jurk is al gepast, donkerblauw met geborduurde ceintuur in alle kleuren, beeldig! Nu komt een witte piqué  jurk aan de beurt en van m’n trouwjurk een bloesje! – Vervelend die brieven van Tante Leidie en ze vindt het zo naar als jullie koel tegenover elkaar staan. Ze is wel aan een

[Randje pag. 2]

goed adres, als ze Dirk hatelijkheden over Moeder schrijft!! Axel informeert bij alles van wie we het gekregen hebben en is alleen tevreden als ik zeg van Opa en Oma!  Zelfs m’n breipennen moest ik van jullie hebben! Dag geliefden nog 3½ maand!

Eida. [5]

HOK

G. Weer een week om, dat schiet op! Op kantoor heb ik het rustig, omdat ik die chef van mij maar liever niet zie. Hij is tegen ieder zo, die hem niet naar de ogen kijkt! Ik ben dus geen uitzondering, maar wel één der pikzwarte schapen, omdat hij me niet te pakken kan nemen.– De autokaarten van Triëst tot Holland heb ik nu bij elkaar. Het had ons anders heel wat guldens gekost! Van der Valk’s Auto Mij. (Volkerak-straat 37/39) heeft me zijn offerte gestuurd. Ik heb nog niets besloten. Dit gebeurt in april, wanneer ik van Dirk verdere inlichtingen over de Renault en de Ford heb. Zoudt u Dirk bij zijn terugkeer willen vragen of hij over deze merken dezelfde inlichtingen vragen wil, als hij voor de Opel deed. Ik schreef hem reeds de vorige week. Hij moet de dealers maar vragen, zich direct met mij in verbinding te stellen. Wel stellen we er prijs op, dat hij ook de uiterste prijs informeert. Het gaat dus steeds om een cabriolet, voor 4 of 5 personen, ex invoerrechten in Holland en minus de gebruikelijke korting bij contante betaling. – Van der Valk Mij. schreef ik vrijdag om allerlei inlichtingen. Ik vergat hem nog te vragen, hoe groot de beschikbare kofferruimte in de Opel is (lengte, breedte, diepte) en of de versnellingen gesynchroniseerd zijn. [EIDA ja]. Zoudt u hem hierover willen opbellen. Bij voorbaat bedankt. – We maken dagelijks plannen, dat is reuze fijn. – U zult wel veel vreugde hebben van Marijke. Ik hoop maar dat ze lief doorslaapt en dat haar ouders een prachtige reis achter de rug hebben. Axeltje laat ons van tijd tot tijd zien, hoe hij op school bij de gymnastiek doen moet. Hij houdt ons al goed op de hoogte, en wordt met de dag wijzer. 

Dag Hok.

EIDA

23-2-‘37

Lieverdjes –

Moeder’s vermaning was ditmaal te vroeg, zoals jullie uit de volgende brief gelezen hebt, want die bevatte het antwoord, dat ik werkelijk per ommegaande heb geschreven. Evenwel kan deze vermaning toch misschien dienst doen voor een volgende maal, hoewel ik al het plan had om jullie in deze brief weer ongelukkig te maken. Maar ’t is in elk geval fijn dat jullie al besproken had, niets op tegen en dat Juffrouw Harting bij de kinderen slaapt ook prachtig. Nu ik geen reis-baboe neem zal ik het wel dubbel waarderen als ik in Tirol de hele dag “vrij” heb! Hok is alleen bang dat ik veel zeeziek zal zijn, zodat hij voor de kinderen moet zorgen. Maar overigens is hem dat best toevertrouwd! Ik zal ook gemakkelijke pakjes voor de kinderen maken, zodat Axel zich zelf kan aankleden. Is Juffrouw Harting ook verpleegster? Vader schreef Zuster Harting. – Een kennisje van ons die vooruit gaat met de kinderen in mei, is zó opgewonden over haar verlof dat ze er niet meer van kan slapen! Zo ver ben ik gelukkig nog niet, maar ik moet toch nu eens aan de toebereidselen beginnen. – Een eerste stap deed ik al met het laten maken van een “chicque” jurk voor afscheids-bezoeken! Daarnet kocht ik een elegant voiletje voor de receptie van de G.G. morgen, ze maken van de voile achterop het hoedje een strik, reuze leuk. ’t Is net een nieuwe hoed! Verder leende ik handschoenen. Ik hoef me dus [2] niets aan te schaffen! Hok wilde alleen gaan, maar ik vind dat toch geen stijl als de G.G. en zijn vrouw samen ontvangen. En ’t lijkt me oergrappig om zoiets eens mee te maken. Er is hier ook een gala bal, dat alleen voor Soosleden is, dus moeten wij ons wel hiértoe bepalen. Hok vindt het nu ook jammer dat we geen Sooslid zijn, ná ons verlof misschien! – We wilden eerst helemaal niet naar de receptie gaan, maar toen kreeg Hok een brief dat men verwachtte dat de gegradueerden gingen. Nu gaan er veel mannen alleen, om de japonnen en wat daarbij hoort uit te sparen, maar ik heb nog diegene die ik voor Em’s trouwen liet maken en hij is nog in de mode, zelfs de stof waar hij van is! – Het openluchtspel wordt niet herhaald voor de G.G. Hij wil liever de kinderspelen zien; 40.000 kinderen doen mee. – Jeanne Tan komt een poosje logeren. Ik vroeg haar te komen, niet verwachtend dat ze zou “mogen”, maar het blijkt opeens tóch zo. Ze wil me helpen kleren maken voor de kinderen voor ’t verlof, reuze aardig van haar en prettig voor mij. We kregen net Dirk’s brief over de Opel, die hij ons in Innsbruck kan bezorgen. We hebben er enorm veel zin in, maar wachten nog even wat Dirk over de Renault zal schrijven. Fijn toch zo’n schoonbroer in Holland die zo deskundig kan adviseren en zoveel moeite voor ons doet! – Hok heeft al allerlei bedacht dat hij er nog in wil hebben, als een af te sluiten benzine deksel en een klokje wat een luxe hè! – Kun jullie nu al voor ons informeren of er nachttreinen zijn tussen Genua-Milaan-Innsbruck? Het lijkt ons zo fijn om in eens verder te zijn al slapende. [HOK De trein Marseille-Genua is mooi voor overdag, s’nachts door Lombardije, en s’ochtends door de Alpen!!] Dat rieden Anneke en Thijs ons ook aan. – Ik ben nu weer een [3] stuk slanker geworden – Kan weer in een heleboel jurken, reuze gemakkelijk! Ik hoorde dat je aan boord niet in een broek aan tafel mag komen als dame, ik kan me haast niet voorstellen. Misschien is dat ook anders in de 1e en 2e  klasse – Fijn dat Em en Dirk nog een tocht zijn gaan maken, alleen jammer dat ze niet wintersporten, waar iedereen zo gezond vandaan komt. Dirk heeft dat toch wel nodig of niet? – Degene die ons huis gemeubileerd wilde huren heeft afgezegd. Het komt ons ook beter uit, want we hebben niet veel lust om al in april ons huis uit te gaan. Een pension is razend ongezellig en ongemakkelijk vooral met zo’n kleintje als Lisa en dan blijven we liever zo lang mogelijk hier. Misschien ga ik trouwens eind mei al weg, eerst naar MammaMamma en dan naar de Zussen, maar dat hangt natuurlijk van veel af, allereerst van Em en Dirk. – Wat vreselijk dat Marijke Em in ‘t oog stootte, ongelooflijk dat het zo erg aankwam. Wat een dot van een kind is het overigens. We kregen juist de kiekjes en ik moet er steeds naar kijken, zoiets schattigs, enig gewoon. Echt heerlijk dat jullie haar al die maanden hebt zien opgroeien, dan krijg je Lisa als vervolg erop! – Onze kinderen hebben van de pokken ook niets gemerkt, maar ze zeggen dat áls je er koorts van krijgt, het wel extra goed is dat ze ingeënt zijn, omdat ze er dus gevoelig voor blijken. – Er is net hier de Sibajak aangekomen met alle kinderen nu ziek van de mazelen net als Em had, of liever nog erger want zó van boord lijkt het me extra afschuwelijk. – We hadden deze weken Openbare les van de IEVA, met veel bezoek. We foven de bezoeksters op kroketjes, [4] gevulde flensjes, nasi goreng en koffie, erg royaal dus en met veel succes. De school krijgt nu langzamerhand meer bekendheid, maar de IEVVO gaat nu ook tweejarig beginnen om ons eruit te werken. We trekken er ons dus niets van aan en werken door tot ons geld op is of tot we geen leerlingen meer hebben! – Het filmpje voor Vader’s verjaardag moet jullie niet vóór de feestdag verwachten! – Vrijdag begint m’n Engelse conversatiecursus – voor de Volksuniversiteit wordt die gegeven en er schijnen veel deelnemers te zijn – ik zal dus al m’n moed bijeen moeten rapen om een woord te durven zeggen! – Gister kwam Paultje Thung weer eens op bezoek. Ik had hem voor zijn verjaardag een kampeercouvert gestuurd, dat zijn vork-lepel-mes aan elkaar schroefbaar. Hij beweerde er dolblij mee te zijn en deed enthousiaste verhalen over zijn verjaarsfeest. De Mevrouw waar hij in huis is, zag hij tot de vorige week nog niet op de been; ze is nu pas uit het Ziekenhuis. Verbeeld je dat je dan 4 kinderen in huis hebt. – Hok werkte zondag weer en ik zwom met de kinderen – een luxe vrouw hè! 

Dag, omhelsd Eida. 

HOK

De film is onderweg per speciale koerier, die volkomen betrouwbaar en zeer punctueel is!

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Beste Dirk, Hartelijk dank voor je brief. Dat heb je weer goed voor elkaar gekregen. Ook fijn dat je mij je indruk over de dealer zelf schreef. Ik denk ook, dat we er toe zullen besluiten om die Opel te nemen. Het is wel een kleine wagen, maar ruim genoeg voor 4 volwassen personen + 1½  kind; verder zuinig in het gebruik en voldoende krachtig voor de Preanger. De bumpers lijken me echter niet doelmatig, het zijn sierbumpers! Het komt me voor dat in de lagere prijsklasse de Opel wel een der goede merken is, en dat we er geen spijt van zullen hebben. Met vracht + invoerrecht zal bij ons in Indië toch op ± ƒ 1.800 (ƒ 260 vracht) komen te staan. We hadden ons als maximum ƒ 2.000 gedacht (Leve de petroleum!). Van Moeder zul je wel ons voorlopig program te horen krijgen. Wanneer jullie weer hier terug zijn, zul je ons wel heel veel kunnen inlichten over het rijden in de winter. Wat fijn, dat jullie nog een tochtje naar het zuiden maken. Moeder zal ons wel schrijven, hoe het jullie bevallen is. Dag, hartelijke groeten 

Hok.

EIDA

16-2-’37.

Geliefden –

Ingesloten een patroontje voor Marijke. Ik hoop dat je er uit wijs kunt worden. Als je zulke stelletjes maakt van dunne stof, lijkt me dat het leukst. Ikzelf heb voor Lisa: een hempje van reformstof met een gebreid broekje onder de jurkjes en een tjelana monjet . Als ze gaat slapen doe ik haar weer een luier aan. Die gebreide broekjes lijken met voor Batavia alleen goed voor ’s middags en ’s morgens vroeg vóór 8 uur. Daartussen lijken ze me te warm. Je kunt de gebreide broekjes op diezelfde hempjes dragen als je de broekjes van boven met een elastiekje doorrijgt, dat is erg praktisch. Dat ze niet direct uit die stoffen broekjes gegroeid is, kun je misschien wat oprijgjes maken vlak onder de band. Dit broekje moet voorstellen voor ± 1 jaar. Pas het maar. Voor onderweg op reis kan ze die gebreide broekjes het beste dragen, lijkt me; dat doe ik ook. – Als de kinderen tricot dragen in Batavia, zijn ze gauw warm, lijkt me en ik voel er het meest voor ze zo koel mogelijk te kleden, dan zijn ze op den duur het minst vatbaar. Dat modelletje van gebreid broekje dat Anneke Rempt voor Lisaatje maakte is heel goed voor dragen zonder luier. Het kan alleen 2 vingers minder breed en 2 of 3 vingers hoger. – Hopende jullie hulpkreet voldoende beantwoord te hebben, teken ik enz. – Hok’s oudste broer [2] heeft weer financiële steun gevraagd om boekhoudlessen te kunnen nemen. We zullen het nu wel moeten doen. Mamma wil niet meer bij hèm in huis, dus als Houw met verlof gaat, als wij terug zijn en ze is nòg van die mening, zal ze wel bij óns komen! – Was je niet verbaasd dat ik plotseling in Batavia zat?! Anneke stuurde een noodkreet, dat ze me beslist weer eens zien moest en zo kon ik alles combineren. Julie mag altijd graag haar vrienden om zich heen hebben en zo zaten we dinsdagavond met ons zessen, Bandoengers in Hotel des Indes in Batavia. We hadden een erg geslaagde avond, hoewel Wil en Julie vroeger weggingen. De volgende morgen naar boord – een voorproefje voor over 4 maanden. Axel en Beatrijs hadden niet in de gaten dat we al op de boot waren en beweerden steeds dat ze nu eindelijk weleens aan boord wilden! – We hadden het dolgezellig bij Anneke, die heel goed was, alleen weer erg zwaar, maar van verdere lasten of narigheid was niets te merken. Ze ziet er uitstekend uit. We kletsten 2 avonden heel lang, nadat we Thijs hadden uitgestuurd. Dat moesten we weer eens waárnemen, want het was lang geleden dat we elkaar eens rustig gesproken hadden. – Bij Anneke heb ik gemerkt wat een gehoorzame, gemakkelijke kinderen wij hebben! Axel gaat b.v. graag naar bed en slaapt meteen, net als ik altijd deed en doe. Maar dat tweetal kletst maar doór tot 9 uur vaak; ongelooflijk dat [3] ze er tegen kunnen. Axel zou de volgende dag zeurderig en hangerig zijn. Axel en Wytje gingen bijzonder goed samen. Ze waren het altijd eens. Tegenover Mennootje spanden ze samen. Het deed me denken aan Em’s uitroep eens: “jullie vechten ook altijd tegen mij!” Axel mocht altijd vóórop lopen in de rij als ze treintje speelden, en Menno liep dan huilend achteraan. Als vergoeding mocht hij dan met Lisa, maar dan kwamen de anderen ook. Lisa wekte aller bewondering. Overal waar ze komt trouwens. – Haar Oma Buitenzorg mag ze ook graag. Ze zat op Chinees Nieuwjaar steeds op haar arm en vond het best. Axel en zij kregen slofjes van die Oma. Aan Axel is elk nieuw kledingstuk enorm besteed. A. en Th. gaven veel raadgevingen. Ze zeggen dat Hok en ik alles in Innsbruck moeten kopen, zoals shorts en mantelpakje en ik volg die raad maar al te graag op; dat scheelt me weer veel in de toebereidselen. – Ik informeerde zelf naar een zee-baboe en kreeg te horen dat een goede ƒ 80 kostte. Nu heb ik voorlopig besloten ervan àf te zien, van dat geld kunnen we zó veel gezelligs kopen en aan boord heb ik toch niets anders als de kinderen. Tine vond het ook volkomen onnodig, in de 1e klas zijn ook niet zoveel kleine kinderen meestal. Anneke kon een heel goede krijgen van haar huisjongen. Ik heb die ƒ 50 geboden maar als ze niet wil, neem ik er geen. Als ik zeeziek ben, moet Hok maar optreden, 4 dagen misschien – Veel is er niet te doen – het eten wordt allemaal voor je neus gezet en Axel speelt op het kinderdek en Lisa zit in de box. – Ik had haar nu ook de hele morgen in de box om goed te wennen. Dan kan ze in Mieders ronddraven. In Batavia hadden we ook geen box en dat ging ook best – Als ze lang achtereen rondloopt, steekt ze haar duim in de mond en is moe. Twee

[Randje pag. 3] 

keer daags een wandeling en in de tuin baden, voldoet haar volkomen! 

Dag Eida. [4]

We waren nog bij Lies Andriessen, die ook vlakbij woont en weer haar beeldige meubels terug heeft. Genoten van de elektrische trein, van tram, bezochten Marietje Loe, aten bij Jan en Tine. Heel druk dus en alles plezierig – Ho woont in een vreselijk klein huisje. – Feliciteer Mevrouw Kunst van me – ik schrijf niemand meer, nu we al zo gauw komen! – Origineel dat Em en Dirk naar Zweden gaan, vast doen Em, je hebt het nodig als reserve voor de volgende warme jaren.

Dag Eida.

HOK

G. Het boek dat ik bij Junk bestelde kost gebonden 16.50 Mk - 25%, terwijl ik er een ƒ 2.- op rekening heb staan. De prijs valt dus erg mee. Mocht u mij het op mijn verjaardag willen geven, heel graag. – Graag zou ik ook Henri Bergson: De scheppende evolutie (vert. Marez Oyens) Uitgave Wereldbibliotheek voor mijn verjaardag willen. – De heer Zwierzychi is vandaag weer eens vriendelijk tegen me. U ziet wat een oud wijf hij is, wiens praatjes men met schouderophalen voorbij moet gaan. Helaas is hij de chef, zodat je steeds doen moet of je hem au serieux neemt. Meestal kijken we naar buiten en zeggen ja en neen, soms op een verkeerd tijdstip.

Nog 4 maanden en we zitten aan boord. Het schiet op. 

Dag Hok.

EIDA

Lieve Mam, koop dat boek van Bergson dan namens mij. Graag.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

HOK

Beste Dirk, 

Mocht je nog wat tijd over hebben vóór je ski-reisje, zou je dan nog voor me willen informeren wat een Ford V8, met een 2,2 L motor, 4 onder de kap kost; verder hetzelfde van Renault, Mona Quatre, 4 onder de kap. Adres van Renault vertegenwoordiger is Callandsplein [EIDA Lulofsstraat 105] Haag, tel. 116 157. 

Ook vragen of het Hollands invoerrecht er eventueel af kan, en nagaan of bij contante betaling er iets van de prijs af kan. Bij voorbaat bedankt. Wanneer de prijs weinig hoger is dan de Opel, dan prefereren we deze grotere modellen. Ik denk van hieruit de auto te bestellen, zodat we hem gedurende ons hele verlof hebben. Wellicht kun je de resp. vertegenwoordigers vragen me de beschrijving van de wagens toe te sturen. Ford 2,2 L wordt hier nog niet ingevoerd en de vertegenwoordiging van de Renault is me niet bekend. – Ons verlof nadert met rasse schreden. Vier maanden gaan gauw om, en ik begin zo zoetjes genoeg te krijgen van de dikwijls minder aangename sfeer waarin ik werken moet. Er is gelukkig kans dat mijn baas voor het einde van mijn verlof met pensioen gaat. Dag nog prettige vakantie verder. 

Hok en Eida.

Groeten aan Em en Anneke en kinderen.

EIDA

De  lengte van Lisa’s jurk van schouder tot zoom is 34 – veel langer zal ze wel niet zijn van de winter en zeker vooral op een heel smal gevalletje – ‘t is een onderkruipsel!

[5] HOK

Beste broer,

Ik herinner me dat je voor een jaar of twee eveneens het plan had boekhoudlessen te nemen. Toen vond je het ook reeds noodzakelijk in verband met de toekomst van je kinderen, behoud van je positie en eventuele promotie. Blijkbaar was het toen geen ernst en ben je van je plannen afgestapt, hoewel je zelf in had gezien hoe nodig het was. Het is mij moeilijk om te geloven dat het nu werkelijk ernst is. Ik wil echter voorlopig aannemen dat het inderdaad het geval is en dat jij nu eindelijk ook ingezien hebt dat van financiële steun mijnerzijds geen sprake kan zijn, zolang jij slechts met plannen rondloopt en de uitvoering daar­van steeds maar uitstelt tot een later tijdstip. Wanneer ik je financieel steun, bij wijze van voorschot dan wel op andere wijze, dan wil ik ook resultaten zien en niet steeds het gevoel hebben dat het geld een andere bestemming krijgt dan waarvoor het beschikbaar wordt gesteld.

Wil mij nu mededelen voor welk boekhoudexamen je je voorbereiden wilt, hoe lang die cursus duurt, wie de lessen geeft en hoeveel het cursusgeld bedraagt. Wil mij ook zeggen het adres van degeen die de lessen geeft. Dan zal ik je verzoek nog nader overwegen.

Met groeten,

EIDA

8-2-’37.

Geliefden –

Hierbij het antwoord op jullie dringende vragen. In mijn vorige brief schreef ik al of jullie voor ons even lang wilden bespreken (tot 6 augustus) als voor jullie zelf – We hebben dan reisplannen maar nog zeer losse. Dát is dus vóór elkaar, maar nu de reis. – Hok denkt dat het ons heel veel duurder uitkomt als wij over Basel gaan. Het zal veel vlugger zijn ook als wij over Genua, Milaan regelrecht naar Mieders gaan. Dan kun jullie ons in Innsbruck ophalen, zoals jullie vroeger ook van plan was. Met de kinderen is het wel zaak dat de kortste weg te nemen, we kunnen dan later nog door Zwitserland reizen. Wil jullie dat voor ons nagaan? Hoeveel uur reizen het is via Genua dan kunnen we zien in hoeveel etappes we het zullen doen. Je schrijft al dat we het niet in één dag kunnen halen. Vraag jullie ook de prijzen eens voor beide routes. Wij vinden het best als Juffrouw Harting bij de kinderen slaapt, als dat het beste uitkomt en dat de kamers inéén lopen is ook wel handig, dan kan ik in m’n nachtjapon binnenrennen! – Wij krijgen ongeveer ƒ 300.- in handen. Officieel verdienen we in ons verlof ƒ 410.-  Maar door onze inkoop in het pensioen gaat er ± ƒ 100.- af. Maar in elk geval zal het overblijvende genoeg zijn, aan te vullen door enige papiertjes, die wij achter de hand hebben. We zullen ons en jullie in elk geval een prettig verlof bezorgen voor zover het in ons kunnen ligt. – Verder hebben we, geloof ik geen [2] afspraken te maken – We hebben toch nog de meeste zin in een nieuwe auto, juist ook omdat je van een tweedehandse niet op aan kunt en omdat hij het stuur aan de verkeerde kant zal hebben omdat we hier links houden. – Axel hield ik vandaag thuis uit school omdat hij erg verkouden is en wat hoest. Ik was bang dat hij in de tocht zou lopen en ziek worden! En dat mag vooral niet nu we morgen naar Batavia gaan. Je weet dat wij naar MamMma wilden gaan met Chinees Nieuwjaar dat de 11e valt. We hadden besloten de 14e te gaan, een weekeind. Maar nu bleek dat de Chavannes de 10e aan boord gaan en in dezelfde week wilde Anneke mij hebben omdat ze de 15e een kinderjuffrouw neemt. Hoe vind je alles bij elkaar?! Voldoende reden dus om ook gaan te besluiten, vooral toen bleek dat Mamma de 11e ook in Batavia is. – De 14e is ze dan in Tjandjoer, dus dan Hok daárheen gaan en komt hij niet naar Batavia. Ik ga dus alleen met de kinderen. Er gaan nog andere vrienden van de Chavannes ook naar boord, erg leuk zal dat zijn. Ik heb Anneke geschreven dat ik dinsdagavond waarschijnlijk wel met de Chavannes uit zal gaan. De anderen gaan met de auto maar ik kon met m’n 2 schaapjes er niet meer bij. Overigens zeer rustig want met de trein ben je er 2 uur vlugger. – Dus weér een verhindering op mailavond, daàrom schrijf ik een avond eerder. – We hebben deze week enorm dol gefeest. Donderdagavond boden hun vrienden de Chavannes een cocktailfeestje aan in Homann, waaraan wij ook meededen. Na afloop gingen we Chinees eten en dansen. Het was echt dol, met ons tienen. Zaterdagavond boden de Chavannes [3] óns een dinertje aan in de Soos. Wij zouden oorspronkelijk niet mee mogen omdat wij geen Soos-lid zijn, maar de laatste dag deden ze nog moeite om ons binnen te krijgen en met succes. Met ons twaalven waren we, geweldig lekker alles en feestelijk, we waren om half 5 in bed! Wil sprak ons zo aardig toe en enigen van ons hadden een toepasselijkheid gedicht gemaakt met tekeningen uitgebeeld, met een cadeautje erbij. – Het was echt dol dat wij erbij konden zijn. Die zelfde dagen logeerde de vrouw van Loe Ping Kian bij ons. Ze kwam over voor de Volkenbondsconferentie over de Handel in Vrouwen en Meisjes en ik ging daar een morgen met haar heen. Er was een Brits-Indische en een beeldschone Chinese als opvallende vrouwelijke figuren, verder allemaal mannen, veel Chinezen en Japanners, verder Siamezen, Portugezen, Engelsen, enz. Er wordt alleen maar Frans en Engels gesproken geen Hollands zodat de publieke tribune vrij leeg is. Het is ook haast niet te volgen. Een Frans-Canadees vertaalt alles van ’t Frans in ’t Engels en omgekeerd alles even vlot – Mevrouw van Overveldt zit daar als verslaggeefster voor de Unie van Vrouwenbelangen en een Vivos-lid voor de Preanger krant. Eerlijk gezegd heb ik er niet veel van kunnen volgen wat er gezegd werd, maar het ’s avonds in de krant gelezen! – Marietje Loe was hier 3 dagen; tot onze schrik kreeg ze malaria aanvallen en sliep haast niet. – Fijn dat Vader weer beter was en zelf een brief schreef – dergelijke ziektes zijn geen mop in zulk koud [4] weer. Ongelooflijk wat een vorst. Em heeft dus nog op de schaatsen gestaan, dat zal ze wel fijn gevonden hebben. Gaan ze nog naar Zweden? Razend koud zo overzee, maar in de lente is ’t er zeker heel mooi. – Vanavond keek ik ook nog de Vivos kas na voor de overgave, en vanmorgen deed ik nog IEVA-zaken. Hoe dat jaarverslag klaar moet komen, weet ik zelf niet! – Gisteravond vroegen we diverse mensen met films van de Oranjefeesten – het was verbazend aardig onszelf en alles nog eens terug te zien. – De kinderen slapen met een kamferblokje om de hals tegen verkoudheid. Axel vindt het prachtig een ketting om te hebben, al bestaat die dan uit een touwtje! –In Batavia zal ik ook moeite doen voor een zee-baboe – ik heb nu echt zin naar de warmte te gaan. Ik ben snipverkouden net als Axel – de warme temperatuur zal ons beslist goed doen. – Na een paar uurtjes slaap zwommen we zondag weer, alleen Hok ging naar kantoor, waarvoor hij door vele mensen bewonderd werd. – Ons schimmenspel voor de Vivos werd erg leuk gevonden, achteraf hoorden we het nog. Inderdaad waren het Dien en Annie de Jongh indertijd, die ons voorstelden. Ik weet absoluut niet meer wat ze nog meer als Wassenaar voorstelden, maar met de opruiming voor ’t verlof vind ik natuurlijk alles weer terug, fijn! 

Dag Eida. [5]

HOK

9/2 ‘37

G. Met open handen aanvaarden we uw aanbod van een verblijf in Mieders. Informeert u naar de Reise-Schillingen. We hoorden net dat Oostenrijk ook een Devisen Sperre heeft. – Wat de reis naar Innsbruck betreft, verzoek ik u te willen informeren wat langer en goedkoper is: het traject via Basel, of dat via Verona, en vooral wat gemakkelijker is. We hebben natuurlijk het liefst de directe verbinding! – We zijn blij te horen, dat Vader’s ziekte al heel wat beter is. – Vader schrijft me een en ander over Zwierzychi. Wat die man bezielt, is me een raadsel. De vorige week begon hij weer opnieuw, met dezelfde “argumenten”, dezelfde leugenpraat, dezelfde insinuaties en verdachtmakingen als in het laatst van het vorige jaar. Alsof ik werkelijk de grootste knoeier ben. Waarom hij zo tegen me ageert, hoewel hij zelf erkennen moet, dat mijn dienstprestaties geen aanleiding geven tot enige aanmerking, weet ik niet. Hij maakt op mij de indruk van een pathologische kletskous, – helaas is hij mijn chef ! – ik trek me er dan ook niet veel van aan, maar blijf waakzaam en correct, zolang als het dienstaangelegenheden betreft. De collega’s zijn allen op mijn hand. Het is natuurlijk niet altijd gemakkelijk om alles langs je heen te laten gaan, alsook om te geloven, dat alles maar klets- en kwaadsprekerij is. Het schijnt dat dit toch het geval is. En ik denk, dat hij het niet kan zetten dat hij mij niet heeft kunnen grijpen op één of andere nalatigheid! – Een deze dagen ontvangt u een kopie van de bespreking van Thalmann over mijn werk. Dit is het referaat wat Zwierzychi Heeft verzocht en dat hij in november ontving, maar steeds ontkent te hebben ontvangen. Ja zelfs beweert hij dat Thalmann er nooit een geschreven heeft. De bespreking is hoewel voor publicatie bestemd, nog niet afgedrukt, omdat Thalmann er de toestemming nog niet voor heeft gekregen. Ik kreeg haar voor vertrouwelijk gebruik. Nu heb ik hem verzocht mij toestemming te geven dat ik haar ter rondlezing aan de collega’s geef. Dit alles tekent Zwierzychi!! – Maakt u er zich maar niet ongerust over. Hij is laf en door zijn grofheid ongevaarlijk! – Zou Moeder misschien voor me aan Boekhandel E.J. Brill, Leiden, Postrekening 13921 het bedrag van ƒ 1.10  (voor 1 band Aardr.) willen sturen. Mijn hartelijke dank. Dag 

Hok.

EIDA

2-2-’37.

Ik herinner me opeens dat Mevr. Kunst jarig is. 

Feliciteer haar van mij!

Geliefden –

Fijn dat jullie al besproken hebt in Mieders en dat jullie het daar zo ideaal vindt. Axel vraagt elke dag of we nog niet naar de boot moeten en of Lisa ook mee mag en elk van de bedienden. Dat Tommy op het huis moet passen en anders van boord zou vallen, begrijpt hij uitstekend. Onze piano hebben we samen met Tommy toegezegd aan een alleenwonende tandartse. Ze wil graag een waakhond, maar het liefst wil ze de piano, maar wij geven de één niet zonder de ander! – Deze week maakten we goedang en garage schoon, nu weet ik wat ik daár heb. Ons lelijkste vloerkleed deden we op de vendutie van de Chavannes en ’t bracht ons ƒ 3.25 op, erg plezierig want het was volkomen af en de draad zichtbaar. Het was erg veel als je denkt dat een goed driepits-gasfornuis met oven ƒ 1.75 opbracht! De merkwaardigste verrassingen beleef je met zo’n vendutie, een afschuwelijk schilderij bracht ƒ 25.- op – Axel is voor de tweede dag naar school vandaag. Gister is het hem uit- [2] stekend bevallen. Hij vertelde dat ze gespeeld hadden van “zakdoekje leggen” en een trein gemaakt hadden van stoelen. De Juffrouw had hem een citroen meegegeven, zeker van de boom in de tuin. Lisa en ik brachten hem gister met de auto, vandaag te voet. Gelukkig kan de djongos hem met de fiets halen, anders loop ik heen en weer en heb ik er nog niets aan dat ik hem 3 uur kwijt ben! Gister haalde ik patroontjes voor Lisa’s verlofskleding bij Elly Linn en vandaag bezochten Lisa en ik Mevrouw van Vianen, wier dochter op Patjet  beterende is. – Lisa slaapt ’s morgens niet meer, heel gemakkelijk wat betreft ‘s middags. Ze slaapt dan van 1 tot half 5 en Axel kan dan om half 2 naar bed. Hij was gister doodmoe van de nieuwe emoties van de school en kon haast niet eten. Hij sliep ’s middags uitgebreid en ’s avonds om 7 uur alweer. Daarnet kwam hij weer uit school, ze hadden van was eendjes gemaakt. Lisa is zo blij dat hij er weer is, ongelooflijk. Hij maakt nu voor haar zijn trein in elkaar of liever de rails. Die kunnen we ook mooi mee naar Holland brengen. De garage lijkt me erg veel plaats in te nemen. Axel speelt er graag mee. Elke middag [3] als hij niet slaapt. Hij heeft dan een boerderij van geschilderd hout erbij en speelt dan met alles tegelijk. – Henk was een heel plezierige logee, hij was verrukt van Lisa, had haar zó cadeau willen hebben! Hij was een paar avonden uit, juist goed met het oog op de Vivos jaarvergadering en de repetities ervóór. We hadden een erg geslaagde viering tot half 2 ’s nachts. We amuseerden ons reusachtig en hadden ook veel succes met ons schimmenspel. Het waren 3 taferelen, eerst het koken en bakken voor de Vivos avond, dan de man die komt proeven en daarna de lezing waaronder iedereen slaapt. Dat laatste was een vondst van Hok, het geheel was een karikatuur en er werd gelukkig gelachen! De taferelen had ik met rijm aan elkaar gezet, zoals te doen gebruikelijk bij mij! – We aten veel en zongen kampliederen. Behalve ’t onze waren er nog wat opvoerinkjes, een flauwe en een leuke! – Het is mooie zonneschijn dus gauw de kinderen in de tuin in hun wasteil zetten, ze amuseren zich dan weer een kwartiertje. ’t Is nu 12 uur. – Zaterdagavond gingen we met Henk naar de bioscoop en daarna Chinees eten. Of ik daar iets gegeten heb dat niet goed was, weet ik niet, maar de volgende morgen kon ik niet kijken van de hoofdpijn en de misselijkheid. Hok ging zwemmen met Axel, waarop Lisa evenwel zo’n kabaal maakte [4] dat ik om half 12 met haar ook nog naar Dago ging. De hoofdpijn was er ’s avonds nog en zo gingen de mannen alleen ’s avonds uit eten en ik vroeg naar bed. Ik voel me nog niet helemaal lekker, maar ’t is uit te houden. Misschien worden m’n darmen opeens weer traag, dat is ook mogelijk, zoals vroeger in Holland! Ik neem geen medicijn meer in nu en eet alles! Is dat niet reuze! – Maar nu over jullie narigheden. Hopelijk is alle angina en bronchitis voorbij en de Rempten bij jullie. Vader heeft het wel flink te pakken gehad en Moeder was ook goed naar. Wat die ziekten betreft, zijn we er in Indië toch beter aan toe – we zijn hier maar zelden ziek! – Em schreef ook een gezellige brief en Dirk ook bedankt voor zijn inlichtingen. Het is ongelooflijk wat het hem per maand kost aan de auto. Wij mogen er wel goed eerst over nadenken! – Fijn voor Oom Izak dat jullie tóch naar Groningen wilt gaan. Wil jullie voor óns ook maar tot 6 augustus bespreken? We zijn dan verder vrij te doen wat we willen. Misschien zouden we de kinderen met Juffrouw Harting mee naar Holland kunnen sturen met jullie en dat wij dan wat rondreizen tot mijn verjaardag. Is dat niet wat? Juffrouw Harting is er toch vertrouwd genoeg voor, wanneer ze de kinderen al 1 maand heeft meegemaakt? En bovendien blijven jullie toch hoogstens een week weg? ’t Is zo dol om plannen te maken. – Afschuwelijk die longontsteking van Dicky, maar een bof dat die ook zo snel weer voorbij was, snel voor een longontsteking althans. Ik heb aan de tekening van Axel voor Oma maar niets veranderd, je kunt het dan “oorspronkelijk” zien, maar daarna kun je wel het een en ander wegvegen! – We gaan

[Randje pag. 4] 

de 20e naar Buitenzorg ter ere van Chin. Nieuwjaar en hebben dan het plan door te gaan naar Batavia. We kunnen dan bij hen lunchen, als het kan voor Mamma. 

Dag Eida.

HOK

G. Ik hoop dat alle narigheid met de ademhalingsorganen weer achter de rug is. Mijn plaatsruimte heb ik nu volgeschreven met een brief aan Dirk, die ik allerlei verzocht heb in verband met de eventuele aankoop van een auto. We hebben nu al een reuze voorpret. Alvast ontvangt u een filmpje van de kinderen. Dag beterschap.

Hok.

EIDA

Geliefden –

Ik ben weer in de weer voor de IEVA, na een rust van een paar maanden. Ik verheug me erop het secretariaat aan een ander over te kunnen geven. Vóór het zover is moet ik m’n 5e jaarverslag maken, sinds 1 jaar ben ik secretaresse, maar sinds 5 jaar maak ik het jaarverslag; eerst al commissaresse, toen als 2e secretaresse – overigens zie ik er tegenop als tegen een berg want ik heb het archief in geen jaren bekeken! Maar met het vooruitzicht van het verlof is geen rijstebrijberg te groot! – Jullie zult straks nog een schoonzoon in een beeldige nieuwe auto meemaken! Hok heeft de geweldigste plannen, hij slaapt er niet van en denkt alleen aan auto’s! De vóórpret is geweldig plezierig. Hij heeft nu 3 merken op ’t oog. Mijn enige eis is dat hij geen gesloten wagen neemt. Ik vind het zo zalig om doór te waaien en in de winter kunnen we alles wel sluiten. – Houw doet pogingen onze auto goed te verkopen. Hij zal de laatste maanden nog veel diensten moeten doen bij de vele boodschappen. Ik heb nu een leesportefeuille van de Ver. van Huisvrouwen, waarin “de Vrouw en haar Huis” en diverse modeplaten. Ik teken steeds de jurkjes en pakjes na, die ik leuk vind. Niet dat ik zó maar de patronen zal kunnen maken, maar wie weet komt er niet een goede geest te hulp! – Ik heb Lisa kaalgeschoren met de tondeuse. Voor de veiligheid heb ik er een bescherming opgezet zodat hij niet op 1 maar op 3 millimeter knipte, overigens wilde de tondeuse op ’t laatst niet meer, zodat iedereen hatelijkheden op m’n kapperskunst heeft. Lisa vindt het zelf prachtig en strijkt steeds over haar borstels. Zondag is het kale koppetje al verbrand. Het was zulk heerlijk weer dat we vroeg zijn gaan zwemmen. We waren daar 2½  uur en Lisa amuseerde [2] zich voortdurend. Axel zette de hele boel op stelten. Hij werd door een klein jochie gebeten in zijn been, terwijl ik me bezig was weer aan te kleden. Hij gilde net zo lang tot ik kwam en hield niet op hoewel hij van alle kanten werd aangemaand zijn mond te houden. Hij vond het zo zielig voor zichzelf, maar ik vond het heel goed dat hij wist hoeveel pijn het doet, omdat hij ’t zelf heel vaak heeft gedaan. – Henk is gistermiddag gekomen, hij blijft tot zaterdag. Een kleine week, we hebben hem altijd graag als logee! Hij gaat de hele morgen naar kantoor, dus dat is rustig. – Vanavond gaat hij mee naar de Kunstkring, een Spaanse danseres en de volgende twee avonden moet ik repeteren voor de Vivos jaarvergadering. – Gistermorgen had ik een stofzuiger gehuurd en zijn we aan de gang geweest. We gaan 1 vloerkleed op de vendutie van de Chavannes doen, ons lelijkste, dat we vast kwijt willen. Dit schijnt de beste maand voor venduties te zijn, dus misschien brengt het dan nog wat op, dat kale ding, waarover wij 7½ jaar hebben gelopen en dat we toen al op een vendutie kochten! – Lisa is echt een kind om eer aan te behalen, ze heeft Henk weer zo vriendelijk ingehaald en ze kletst maar tegen iedereen. Op ’t zwembad had ze weer veel succes. Ik moet weer eens een badpak voor haar maken. – Van Anneke een briefkaart over de kinderwagen. Zij is van de vaste overtuiging dat iedereen met een aanstaande baby van verlof moet komen dus wil ze onze kinderwagen “bewaren”. Ik moet haar dus nú aan ’t verstand brengen dat onze plannen [3] niet in die richting gaan.

Waarom mocht er niet gesproken worden bij het graf van Telders en ook geen bloemen, wel somber. Wát gaat Mieke doen? Zijn er eigenlijk nog minderjarige kinderen van Telders? Een geluk tenminste dat ze nu geen financiële zorgen zal krijgen zoals vóór dit huwelijk. – Het is hier erg stil aan de Ruysdaelweg zonder de Chavannes, als ik ’s morgens met de kinderen wandelde liep ik vaak even bij haar binnen voor een boodschapje; maar ik zal ’t nu ook druk krijgen en geen tijd meer hebben voor ochtendpraatjes. De Chavannes gaan al half februari en moeten al 1 september weer terug zijn. We zien elkaar in Holland dus niet meer. Het is erg sneu voor hen zo kort in Holland te zijn. Maar over 3 jaar mogen ze 10 maanden, dus dat is fijn. – Daar komt Henk thuis en ik moet Lisa van de po halen! – Lisa’s ontlasting is de laatste tijd heel goed geweest, maar gister was het minder en wilde ze niet eten ook. Ze krijgt nu weinig melk en veel vruchten, die juist goed te krijgen zijn op

’t ogenblik, alles gezeefd. Aardbeien vindt ze ook heerlijk en appelmoes en rabarber en djeroek en tomaten. Ik heb net een leuk schortje voor Axel gemaakt voor zijn schooltje. Hij moet ook gymnastiekschoenen hebben voor de eurithmie[1] lessen, ik ga beslist eens kijken als ze daarmee bezig zijn. – Vandaag zullen we het molentje aan jullie versturen, dat Axel sjabloneerde[2]. Gelukkig dat Omie nog niet huilt, dat het zo laat is [4] voor haar verjaardag! – Ze gaan plotseling vóór ons huis bamboebosjes omkappen. Wie weet als we terugkomen van verlof staan er huizen tegenover ons. Er is een jong stel gekomen om ons huis gemeubileerd te huren met april, maar ik voel er niets voor om zo vroeg uit ons huis te gaan. Alleen al de ongezelligheid van een pension, is ontzettend, dat zien we aan de Chavannes. Gelukkig dat zij 3 weken eerder aan boord kunnen gaan, dan ze aanvankelijk gehoopt hadden, nu is de pension-ongezelligheid gemakkelijker te dragen. – Over Annie Schüller is niemand te spreken, dat ze geweldig egoïst is, beseft iedereen behalve Jan, die ze gevangen houdt. Jan moet geloof ik eens enorm uitgescholden worden, wie weet of dát niet zou helpen, door iemand die geen medelijden met hem heeft. Als Hok het nu maar wou doen, Jan mag Hok graag. – Axel zit te springen om naar school te gaan “ik kan niet zo lang wachten” zegt hij dan – Onze vorige djongos, die zoveel levensmiddelen van ons heeft ingepikt, kwam vanmorgen om een aanbevelingsbrief! Je moet maar durven. Ik heb hem gezegd dat dat niet doórging en de reden waarom; waarop hij me bezwoer nooit iets genomen te hebben, terwijl alle bedienden in de straat er schande over spreken! – Als Henk niet gekomen was gister, was ik naar Generaal Evengeline Boot gaan luisteren. Zij moet zo enig gesproken hebben, ook geestig, hetgeen me wel enigszins uit de toon lijkt te vallen bij de stijve Leger des Heilsmensen in Holland en hier. Maar ze moeten goed werken doen.

Dag omhelsd Eida. [5]

HOK

G. Wat vervelend van al die influenza! We hopen dat de narigheid achter de rug is en dat het met Dicky niet zo erg gesteld is. We maken al heel wat plannen voor ons verlof. Het is fijn dat het reeds zo gauw is. Met de informatie over de aanschaffing van een auto in Holland ben ik al een heel eind op streek. Het blijkt meer en meer dat de verschillende autohandelaars me maar wat op de mouw gespeld hebben. Dat noem ik geen bonafide handel, en het is erg dom. Ze kunnen toch op hun vingers natellen, dat er ook iemand zal zijn, die hun mededelingen controleren kan – Mocht Dirk me op mijn brief nog niet geantwoord hebben, vraag hem dan of hij ermee wachten wil. Ik zal hem dan eerstdaags een complete vragenlijst sturen. Onze keuze is voorlopig gevallen op één van de volgende wagens: Ford V8, Willis 1937 en Opel. De eerste 2 zijn hier in Indië nog niet te bezichtigen. Ik zal er eerst proef mee rijden. – Moeder, onze boekenrekening bedraagt zeker al meer dan ƒ 100.- We zullen u de volgende maand dit bedrag sturen. Wilt u voor me betalen aan Geologisch Mijnbouwkundig Genootschap. Girorekening 40517, Den Haag. Laan Copes van Cattenburch 71: het bedrag van ƒ 7.- (lidmaatschap: Geologische Sectie) en bij W. Junk, Den Haag, Scheveningseweg ..., tel. 555 755 te bestellen: R. Goldschmidt: Physiologische Theorie der Vererbung. Gebonden. Bij voorbaat mijn hartelijke dank. – Er is zoveel interessante literatuur. Helaas moet ik ze steeds zelf aanschaffen! Gelukkig dat we dat tot nu hebben kunnen doen.

We gaan straks naar de Spaanse danseres kijken. Zal wel erg mooi zijn. Henk is bij ons. Erg gezellig.

Dag Hok.

EIDA

19-1-’37.

Geliefden –

Gister kregen we jullie Sinterklaasverzen – Wat kan Vader toch geweldig dichten, die spant de kroon – allemaal zijn ze weer even mooi. Maar ook van de anderen zeer geslaagd. Jullie moeten beslist na afloop behalve schor ook stijve kaken gehad hebben van ’t lachen. – Wat is er overigens alweer enorm veel gebeurd sinds Sinterklaas! – We hadden deze week de reprise van onze historische avond, nog steeds zeer de moeite waard. Maar nu gaan ze het nóg eens geven voor de G.G. die in Bandoeng zal komen en dan tevens weer het Openluchtspel. Eigenlijk is de mop er nu vanaf – Ik geloof dat heel Bandoeng het wel gezien heeft, 4.000 plaatsen werden verkocht voor ’t spel. Enfin, mij wordt het niet gevraagd! – Afschuwelijk voor Mieke dat haar man juist in die feestdagen overleed. Langs hun huis gingen natuurlijk ook de hele dag feestgangers. Gelukkig dat ze weer zo evenwichtig is. Pimmetje schreef ons nog een briefkaartje met de mededeling. – Van Anneke ook juist een lange brief bij de Sinterklaasverzen van jullie en het kiekje van Lisa dat jullie terugstuurden. Op het laatste kiekje van Nieuwjaar is ze alweer veel wijzer hè. – De wind is opeens gaan liggen nu tegen 6 uur nm. [2] Het stormt hier tegenwoordig de hele dag en we dragen onze dikste kleren. In Batavia hebben ze deze periode net achter de rug. – Ons eerstvolgende feest is de jaarvergadering van de Vivos. We moeten dan elk enige minuten de anderen bezighouden, een leuk idee om de avond te vullen. Met 2 anderen zal ik een paar charades opvoeren, als we iets kunnen bedenken vanavond – ze hebben me juist besteld. – Net kreeg ik vele kiekjes van het Openluchtspel thuis, op 2 sta ik enorm goed, op 1 erg geflatteerd! 10 jaar jonger! De krullen staan me beslist goed, ik werd pas door een dame op 24 geschat – dat doet een ijdel mens goed!! Verder heb ik me weer op de IEVA geworpen. Er wordt daar veel te veel geld uitgegeven aan de kokerij en de menu’s worden heel onpraktisch opgemaakt. Het jaarverslag moet de volgende maand ook klaar zijn en verder hebben we opeens onder ’t oog gezien dat we over 5 maanden aan boord zitten. Ik moet me haasten met kleeren in kopen. Lisaatje heeft haar flanellen slaapzakken al zó versleten, ze is al erg toe aan flanellen nachtpakken – Axel zal vanaf 1 februari naar het kleuterschooltje gaan. Vanmorgen gingen hij en ik eens kijken. Ze waren aan het boetseren met was en Axel wilde direct meedoen. Van 8 tot 11 is hij dan weg, dan zal ik fijn kunnen opschieten met allerlei! – Hij is nu weer bijgeslapen en is overdag nu weer plezierig in zijn humeur. In de feestdagen en daarna was hij meer dan vervelend! [3] Alles komt altijd op dinsdag: net een meneertje op bezoek die gehoord had dat wij in Holland eein auto willen nemen. Hij heeft 1½ uur zitten praten tot ons groot genoegen. Een Jood = Roozenboom, kostelijk in zijn verhalen en daverend vlot, maar ook eerlijk, dat is heel duidelijk merkbaar. Hij ried ons aan in Holland een goedkope auto bij een goed adres te nemen. Die weer te verkopen en in Indië een ander te nemen, een nieuwe of tweedehandse. Hij geeft ons denktijd tot april! – Voor ik het vergeet, ik kreeg een brief uit Leeuwarden dat m’n contributie 1936, voor de Ned. Ver. voor Vrouwenbelangen en Gelijk Staatsburgerschap nog niet betaald is. Inderdaad heb ik me daar nooit om bekommerd, denkend dat jij, Mam, tegelijk mijn contributie met de jouwe zond. Ik had je nu gevraagd in oktober of zo om het mijne op te zeggen en om mij dan jouw blaadje te willen sturen. Zeker ben ik niet duidelijk geweest. In elk geval krijg ik nog steeds het maandblad. Wil je dan voor mij ’36 en ’37 betalen en meteen opzeggen verder? Ik kom er eigenlijk niet eens toe al die blaadjes te lezen, doordat wij ook geregeld maandelijks nog 4 boeken krijgen – ik kom nooit klaar met de literatuur! Het gironummer is 110444. – Hoeveel is onze schuld bij jullie? – We zwemmen weer geregeld zondags. Lisaatje vindt het nu ook al heerlijk om rond te spatten met een emmertje. Iedereen zit dan met plezier naar haar te kijken. – We hebben bedacht om een schimmenspel op te voeren, iets korts: de voorbereidingen tot en het verloop van een Vivos avond; geparodieerd natuurlijk. [4] 

HOK

G. Ik heb u nog niet gelukgewenst met de definitieve benoeming van Dirk tot plaatsvervangend directeur. Een reuze baan, die hem zeker in alle opzichten bevrediging zal geven. – Net een verkoper van auto’s bij ons gehad. Hij zal ons in Holland aan een betrouwbaar adres helpen. Hij is verkoper van Rons en Meeuwenoord, een autozaak die hier een goede naam heeft. Hij beweert dat het kopen van een nieuwe auto afname Holland door de te maken onkosten aan invoerrechten bij aankomst in Indië + vracht niet voordeliger is dan het kopen van een 2e handse auto in Holland, die bij vertrek weer verkocht wordt, en het kopen van een nieuwe auto hier. Ik zal Dirk om inlichtingen vragen. – Moeder, zoudt u voor ons onze huwelijksakte en de geboorteakte van Eida willen aanvragen. We hebben het nodig voor de pensioenfondsen. Bij voorbaat bedankt. – Eida is nu aan het repeteren voor de Vivosjaarvergadering. Zij schijnen heel wat van plan te zijn.

Op kantoor heb ik het nu zeer rustig. Zwierzychi is blijkbaar erg tevreden over mij. Het is inderdaad rustig. – Henk komt over enige dagen bij ons logeren. Hij is altijd een prettige logee.

Dag Hok.

EIDA

Mam, wil je verder even een briefkaartje schrijven aan Mr. H. Burgersdijk (Huib) om hem te vragen, “De ontdekking van Amerika” alleen te sturen; “De onderwereld” hoeft niet. Ik vroeg het via zijn moeder die ik moest gelukwensen met de kleinzoon. – Lisaatje is voor beter verklaard, vandaag weer wat melk in de thee. – Fijn dat jullie het huwelijk van Juliana zo goed hebt kunnen zien en horen. Wat een spanning was er in den lande vóór het jawoord werd gehoord! – De Chavannes zijn gister uit huis gegaan. Ze vragen ons nog een keer bij zich te eten in ’t pension, waar ze 3 weken nog zitten. Hun andere vrienden vragen ze samen in de Soos, maar daar we geen lid zijn, kunnen wij er niet heen. – Ik was erg verrukt van Anny Prins, maar “men” vergeleek haar in haar nadeel met Erika Mann. Hans Snel conferencieerde heel aardig, het geheel was niet daverend, maar wel vrij amusant. Ze komen nog eens terug. – Die liedjes van 

[Randje pag. 4]

Clinge Doorenbos kan ik niet erg waarderen, erg flauwe Sinterklaasrijmpjes, dan kunnen jullie het beter! – Ik heb nieuwe schoenen waar ik geen extra ogen in krijg, hoera!

Erg omhelsd Eida.

EIDA

12-1-’37.

Geliefden –

 We lazen 2 dagen geleden dat Mieke’s man al gestorven is – Ze wist het zelf zeker al dat het gauw komen moest, maar toch een slag voor haar nu zij ten tweede male weduwe is geworden en juist in deze blijde feestelijke dagen. Ik zal haar dadelijk ook schrijven. – Om jullie er niet weer zo bekaaid te laten af komen als de vorige maal begin ik de brief nu ’s morgens maar vast. Lisaatje is net weer wakker en in de box en Axel bij Beatrijs, wat hij nog maar kort kan doen daar zij over 5 dagen al uit het huis gaan en over 1½ maand uit Bandoeng. Lisa is deze feestdagen weer helemaal aan de box gewend geraakt. Wij waren de hele dag meestal weg en namen haar zelden mee. We hebben heerlijk gefeest, geweldig geslaagd. Het begon met de tableaus waarvoor ik voor Hok nog een plaatsje bemachtigde, echt fijn. Baukje kreeg er langs andere weg ook één en Julie ook. Zo gingen zij met z’n drietjes. Ik ben pas om 10 uur gegaan daar ik m’n nieuwe avondjurk op m’n gemak moest aantrekken en wachten tot Axel sliep, op het veldbed op onze kamer. Baukje sliep op zìjn bed. Bovendien had ik het geheel al 2 maal meegemaakt en was wel aan wat rust toe na de generale repetitie van ’t Openluchtspel ’s morgens en m’n 4 uur durende permanent van ’s middags, dan deze uitvoering ’s avonds met bal na! We bleven tot 3 uur ’s nachts en amuseerden ons erg goed, Hok ook, alleen Baukje werd door niemand ten dans gevraagd, erg vervelend [2] maar zij is ook geen type voor een feest. Ze is in Bandoeng gebleven voor de tandarts dus haar stemming was begrijpelijkerwijze ook niet geschikt voor een feest! Egbert was de 5e terug gegaan naar Semarang en “zonder Mansje” is ze toch al niet veel mans! – We zagen de volgende morgen schoolkinderen al zaklopen en koekhappen en hoorden de Oranje-cantate, daarna werd er een “Julianabos” geplant van dennenboompjes, uit elke Bandoengse schoolklas 1 afgevaardigde, 600 kinderen plantten ieder 1 boom. Toen er nog over waren mocht Axel er ook één planten – ’s Avonds reden we door de verlichte stad, waarvan veel werk was gemaakt. De volgende middag met Axel naar de Kermis waar het ook stampvol was, zodat de grabbelton al uitverkocht was vóór wij in de tent konden komen. En zaterdag het openluchtspel, “het” geslaagdste van de feestviering. Vierduizend mensen en allemaal verrukt. Na afloop reden we op vrachtauto’s mee in een urenlange optocht. Gelukkig waren wij de kop van de stoet en werden luide toegejuicht. Wij als 3 Drenthsen zaten met 10 kaasdragers uit Alkmaar, die Noord-Holland vertegenwoordigden – Het waren “echte” Jannen, zulke gezellige kerels, we hadden veel pret. ’s Avonds gekostumeerd bal, dat ook erg geanimeerd was. De provincie Limburg werd vertegenwoordigd door de Schutters en om een uur of 11 verscheen de hele troep met trom, waarbij wij ons aansloten. Met z’n allen marcheerden we toen door Homann en Preanger waar de mensen van de dansvloer gedrongen werden en ons toejuichten. Helaas was er ook een champagnebar na 12 uur, waar je de mensen niet op hun voordeligst zag. Hok en ik kunnen er goed tegen. Ik dronk 2 glazen champagne, na 1 glas bier en was zó [3] nuchter als ’t maar kan. Hok dronk veel meer, maar had gelukkig ook geen last. De volgende morgen zwommen we allemaal op Dago en wasten onze zonden af, zoals Hok dat noemde. – Dinsdag verscheen nog plotseling Houw om 2 uur toen ik net naar de kapper wou gaan, voor een begrafenis. Fanny zagen we niet meer – Axel was 2 avonden pas om 9 uur in bed, ook nog een keer door het vuurwerk. Hij heeft ook het Openluchtspel gezien maar was erg onrustig omdat hij zijn Mammie niet zag. Drenthe kwam nl. pas op ’t laatst op. Hij vond me zo prachtig in dat pakje! Hij kon aan tafel z’n ogen niet van me afhouden! Toen ik pas m’n permanent had en het wat wild zat, en ik hem vroeg hoe hij het vond, zei hij Mamma moet kammen. ’t Is een lekker joch, maar tegenwoordig meer dan ondeugend. Vanmiddag hoefde hij niet te slapen, maar zou in de kamer blijven spelen. Daarentegen bleek hij in de tuin gegaan en het strijkijzer aangeschakeld te hebben. Verder had hij alle eierdopjes uit het buffet gehaald. Hij wordt geregeld bars toegesproken omdat hij op een vriendelijk bevel of vermaning niet reageert. Eergister heeft Hok hem onder het eten toen hij weer zanikte en niet dóór at, beetgepakt en in de slaapkamer gezet. Hij moest zichzelf uitkleden en mocht geen kik geven en kreeg geen eten meer. Hij was enorm onder de indruk en de volgende dag toen hij na 3 kwartier weér niet klaar was, moest hij weér naar bed. Het gevolg is dat hij vandaag wél in 3 kwartier klaar was met de rijst en vanavond in 20 minuten 2½ boterham verorberde. Ik was paf! Als hij er maar aan denkt doór te eten, is hij zó klaar, maar hij [4] doet liever andere dingen, kijkt rond en speelt met zijn lepel. – Ik was dolblij maandag dat de feestelijkheden voorbij waren. We moesten elke dag zo vroeg van huis. Op ’t Openluchtspel moest ik om 7 uur zijn. Ik kon net Lisa pap geven, maar op de po zetten erna ging niet meer. Ze is weer geweldig onzindelijk, doet zoveel plassen dat het niet bij te houden is. Poortman gaf haar de 3 injecties en nu een week lang poeders. Ze is heel opgewekt maar wel iets vermagerd, maar dat haalt ze wel weer in. Ze heeft nu alweer een goede eetlust, mag alleen nog geen melk, eieren en vruchten, behalve tomaten en djeroeksap. Meelpap met water smaakt niet erg lekker en nu krijgt ze gezeefde vermicelli met tomatensap ’s avonds daarna beschuit. Van brood houdt ze alleen als ze geweldige honger heeft. Ze houdt meer van hartige dan van zoete dingen. – Gelukgewenst met Dirk’s promotie. Wij hadden het niet gelezen, anderen wél. Ik hoorde de hele trouwerij mooi door de radio. Vooral het stadhuis kwam schitterend door. We konden ons alles zo goed indenken. Erg benieuwd naar jullie verhalen. Hok was er helaas niet bij. – Hoe is ’t mogelijk dat we niet over 16 december schreven. Het was zo’n geslaagd feest met mutsen, toeters, pakjes knippen, een loterijtje, spelletjes, waarbij Elly Linn piano speelde; lampionoptocht door het huis om de regen; en een film tot slot (een getekende), ondertussen heel kleine broodjes en krentenbolletjes. De kinderen waren allemaal even verrukt en ’t feest kostte ons een schijntje; echt geslaagd was het geheel. – Er staat een kiekje in de krant waar ik ook op sta in boerenpak. Jullie krijgen het een en ander.

Dag Eida.

[5]

HOK

12-1-’37.

G. Nu de huwelijksfeesten achter de rug zijn, hebben we de eerste voorbereidingen getroffen voor ons verlof. We hebben nl. proefgereden in een autootje, dat we geschikt achten voor ons verlof. Het is een 4-cilinder “Opel Olympia”: een wagen die helemaal open kan terwijl de zijruiten de tocht toch weren. Het lijkt ons een zeer geschikte auto, ook voor de Hollandse winter. We kunnen hem met inruil van onze Whippet, voor ƒ 1.500 aan de fabriek in Rüsselheim halen. Moeder, zoudt u Dirk kunnen vragen, hoeveel we in Holland voor dezelfde auto zouden moeten betalen. Volgens de verkoper hier zou zo’n type ƒ 1.525.- in Holland kosten! Eida is er zeer enthousiast over. – Ons geld schijnt nooit op te kunnen raken, zult u zeggen! Het heeft er inderdaad veel van.

De huwelijksfeesten waren denderend. Zaterdag was er een bal in de Soos. We kwamen er om 4 uur ’s ochtends vandaan. Erg gezellig. De boerenbruiloft, waaraan Eida ook meegedaan heeft was zeer geslaagd. Daarna ging ze met de andere deelnemers in optocht door de stad. – Axeltje heb ik toen meegenomen. Hij vond het geweldig. Natuurlijk erg vermoeiend. Hij kon tijdens de boerenbruiloft niet goed stilzitten. Lisaatje heeft al die tijd thuisgezeten. We hadden onderwijl Baukje Kreiken als logee. Wat is zij ons tegengevallen [EIDA valt mee!!]. Eigenlijk een zielige vrouw, die door haar kinderloosheid erg egocentrisch geworden is. Ik geloof dat wij  haar ook tegengevallen zijn, omdat Eid in die feestdagen weinig interesse in de huishouding heeft gehad. Zij heeft Eid niet eens bedankt voor de logeerpartij.

Mijn verslag heb ik vandaag ingeleverd. Zwierzycki heeft er nog niets van gezegd.

Dag Hok.

[6]

EIDA

Lieve Mam – Ik ben ervan geschrokken dat je mijn verjaarsbrief zó zwaar hebt opgenomen. Ik was zeker uit m’n humeur toen ik schreef – over ’t geheel genomen hebben we ’t heel best samen. Deze feestdagen hebben we weer zo eensgezind gevierd als we ’t maar konden wensen. Hij werkt niet meer zo hard en is veel soepeler in de omgang dan ooit. Iedereen roept erover hoe goed ik eruit zie, alsof we ons verlof al gehad hadden! En Hok is ook verrukt van m’n permanent en van ons succes bij ’t Openluchtspel en tableaus, en is trots op me, al zegt hij het dan niet. We verheugen ons tezamen erg op ’t verlof en zijn zeer eensgezind. Ik ben extra verliefd op hem geworden doordat hij zaterdag veel succes had bij een ander! Dag omhelsd en een dikke zoen! Eida.

EIDA

Geliefden –

In één ren nog een brief aan jullie. We durven niet met de volgende vliegpost te schrijven omdat jullie zo gauw ongerust zijn. Maar in elk geval krijg je de volgende week meer en beter! – Tenslotte doe ik ook nog mee in de “historische avond” die op ’t ogenblik al begonnen is aan de Generale repetitie. Ik kom op het allerlaatst pas op als Drentse om met alle provincies hulde te brengen aan de Koningin. Het is nu 9 uur, ik moet dadelijk gaan. Vanmiddag heb ik me in plaats van te gaan slapen een permanent laten maken, erg geslaagd, Hok vindt me 15! een twijfelachtig compliment als hoedanig het ook bedoeld is! [HOK dan 20!] – We [2] hebben morgenochtend om 7 uur generale van het Openluchtspel en ’s avonds uitvoering van de historische avond! Nergens voor is meer een plaats te krijgen – Hok kan niet eens gaan kijken naar de historische avond, maar ik heb net langs een achterdeurtje nog geprobeerd één plaats te krijgen en misschien lukt het. We vierden heel genoeglijk Oud en Nieuw met ons negenen, 4 echtparen en 1 vader. Helaas had ik ’s morgens bloed gevonden in Lisaatje´s luier wat ook amoebendysenterie[1] bleek. Vermoedelijk had ze ’t al gelijk met Axel, maar toen was er niets te vinden. Ze kreeg 3 imitine injecties om de andere dag en nu zijn er al geen amoeben meer. Ze is wel wat hangerig, haar dieet is ook wel vrij streng. Ze lust brood alleen met Marmite en nu ze die niet mag, wil ze alleen beschuitkruimels, en macaroni. Nu geliefden, omhelsd. Prettige feestdagen gehad?

Eida. [3]

HOK

G. Eida is naar de Generale repetitie van de “historische avond”, bestaande uit een aantal tableaus. Helaas geen kaarten kunnen krijgen voor de uitvoering. De organisatie schijnt niet erg best te zijn; het aantal voor het publiek beschikbare plaatsen schijnt ook heel gering te zijn. Vanmiddag zat zij 3½ uur voor een permanent. Wat men er niet voor over moet hebben. We hebben vanaf donderdag tot zondag huwelijksvakantie, voor Juliaan dan. Axel verheugt er zich al op dat hij met tante Baukje en ons naar verschillende uitvoeringen zal gaan. Hij weet ook dat Prinsesje zal trouwen met de prins. – De Kerstboom hebben we vandaag weer in de grond gestopt. Axel vond dat het al tijd was. Met Lisa gaat het gelukkig opperbest. Zij is wat mager, maar a.s. vrijdag mag ze gewoon weer eten. – Vandaag weer wat drukwerk verzonden. Dat is inderdaad altijd druk werk en het kost allemaal zoveel porto.

Dag Hok.

EIDA

29 december ‘36

Geliefden –

Alweer een feestdag voor jullie vandaag, al werd deze dag dan niet bij jullie gevierd. Gezellig voor Mevrouw Rempt dat ze daar nu allemaal zijn. Het treft mooi in de vakantie – Em verdeelt de kinderen keurig over de feestdagen. Dat ze 3 maal Sinterklaas mochten vieren was ook niet gering, niet kwaad al die grootouders! Net een vliegbrief van Tante Leidie gekregen als dank voor mijn dito op haar verjaardag. Zij is dus de 22e ook geweest. We zijn benieuwd hoe jullie het die dag had. – Als bijzondere groet kreeg jullie dus Ibis post, een extraatje. Vind je ‘t geen doddige kiekjes. Wil Chavannes nam ze. Hij heeft een klein toestelletje, waar dit vergrotingen van zijn. Lisa draagt datzelfde badpak dat ik indertijd voor Axel maakte. Wel een bewijs dat het helemaal niet nodig is speciale badpakken van wol te nemen. Dit is veel mooier gebleven dan juist dat nieuwe badpak van Axel dat zo mooi helder geel was en nu al een vuil kleurtje gaat vertonen. Lisaatje vindt zwemmen nu heerlijk, vooral als ze een emmertje heeft. Ze is dol op emmertjes die ze overal vandaan weg sjouwt. Elke keer als we van Chavannes komen heeft ze weer een emmertje [2] meegepikt. Neef Hiang, de vader van Paul, was vanmiddag hier op doorreis van Batavia naar Klaten. Hij had bij Lisa ook een geweldig succes, ze zat steeds op zijn schoot en praatte op charmante toon tegen hem. Hij veronderstelde dat ze vast een goed spreekster zou worden, te hopen dat ze in dat opzicht naar haar vader aardt! Thijs vertrok even eerder als Hiang, weer naar huis. Hij was 1½ dag hier en troonde ons gisteravond mee naar de bioscoop. Een enorm drukke tijd is aangebroken. Morgen Oudejaar op de Loge, daarna de 31e; de 2e Hans Snel en Anny Prins voor de Kunstkring en daarna de huwelijksfeesten. Zondag deden we voor ’t eerst mee aan de repetitie voor ’t openluchtspel. Ik schreef jullie toch dat ik als Drentse meedoe, m’n eigen provincie verloochenend! Het zal wel erg leuk worden met al die kostuums van alle provincies. Als Groningen opkomt wordt gespeeld “’t Peerd van Ome Loeks is dood”! Dit is de enige provincie die in burger verschijnt omdat tegenwoordig het kostuum niet meer gedragen wordt. Voor Friesland hebben ze een reuze gezelschap dat Friese volksliederen zingt en de Skotse Trije[1] danst. Wij danse helaas niet, zijn de armste provincie met somber gekleurde pakjes en brengen een spinnewiel aan het bruidspaar. – We hadden heel genoeglijke Kerstdagen, vooral de eerste. We zwommen eerst ’s morgens allemaal samen op Lembang  (ik helaas p.f.!) en ’s avonds de Kreikens met hun gastheer te eten. Baukje heeft het zo geweldig gevonden dat ze me er speciaal voor omhelsde. We hebben een prachtige Kerstboom en overal had ik aan de muren weer kaarshouders en boven alle schilderijen dennengroen. Op ’t buffet ook enige kaarsjes voor een Kerstplaat [3] waarop Maria en Jozef met het Kindeke en 3 kamelen op de achtergrond waarboven een schitterende ster, heel mooi. Ik had weer de 6-kantige ster van kaarsen op tafel en het menu was ook heel geslaagd. De hors d’oeuvre was heel uitgebreid op 2 volle schotels. Ik kan dat erg goed laten klaarmaken!! Laat alle ingrediënten eerst vervaardigen en schik dan zelf eerst wat als voorbeeld op de schotels. We hebben een erg goede oude kokki en de baboe kan ook koken, dus een mooi stel. De nieuwe djongos beviel ook heel goed. Op ’t laatst hielp Hok nog met het knippen van rode sterren voor onder de glazen. Helaas hebben die afgegeven omdat het ijswater de glazen doet zweten. Schildpadsoep – asperges met ei – gevulde kip met kastanjes en appelmoes – aardbeien met slagroom. De kip is erg moeilijk te maken, maar hij was uitstekend ook met truffels erdoor. – Julie vond dit menu zó geslaagd dat ze voor Oudejaar hetzelfde wil geven, maar daar voelt Hok niets voor. – Onze plannen veranderen steeds. We hadden eerst de Chavannes afgezegd omdat we liever met de Kreikens vierden. Maar die hebben opeens een invitatie op een onderneming aangenomen, zodat we weer bij de Chavannes zijn uitgekomen. Die hadden intussen alweer anderen gevraagd, 2 jonge stellen en een inwonende vader. We zijn dan met ons negenen. De Tweede Kerstdag waren we ’s middags even bij de Kerstboom bij de Linn’s, Lisaatje ook mee, die begon een plas te deponeren vóór de Kerstboom, haar reputatie van zindelijkheid was opeens weg! Ze at alle zoute krakelingen ongeveer op, de zoetigheden versmadend! Ze eet nog steeds alleen [4] Marmite op de boterham. Wat ik ook probeer, ze lust niets anders. Ze is blijkbaar dol op zout. – Axel is bezig voor “Oma-Holland” ’s verjaardag een tekening te maken, maar die komt steeds niet af. Ik heb hem eerst gezegd dat Oma huilde als ze niets van hem kreeg en toen is hij hard aan de gang gegaan, informerende na een poos of Oma nóg zou huilen. Maar van áfmaken is nog niet veel gekomen. Maar nu weten jullie tenminste dat er bepaald nog iets komt! Op Kerstavond ontstaken we de Kerstboom voor Axel. Hij vond het heerlijk. Van het verhaal van Lagerlöff begreep hij niets. Maar hij hoort dat natuurlijk allemaal voor het eerst, het volgend jaar zal ’t wel anders worden, hopelijk! – Axel hielp met uitstekend om de Kerstboom op te tuigen. We hebben een heel hoge boom, die op de grond moet staan, waaronder geen voetstuk meer kon, heel mooi model. Axel gooide keurig de sneeuw erop en droogde alle kaarshouders af, die ik afwaste nog van verleden jaar. – Baukje had ik erg gezellig een morgen hier. Axel was zó over haar te spreken dat hij informeerde of ze niet maar hìer zou blijven. Ik zette haar op een stoel toen ik de kinderen in de tuin ging baden. Ze was ook zó verrukt van Lisaatje die daar naakt over ’t grasveld hobbelde! – Hoorde je dat Mevrouw Burgersdijk eindelijk als 10e een kleinzoon kreeg! vn Dien’s jongste zus nummer 3. – Nu geliefden, gelukgewenst met Juliaan! Moge Bernhard ons blijven bevallen! Waar gaan ze eigenlijk wonen?

Nu omhelsd Eida. [5]

HOK

29/XII.

G. Een prettige vakantietijd gehad. Drie vrije dagen achterelkaar. Ik ben er goed van opgekikkerd. De volgende week weer wat, ter gelegenheid van Juliaan’s huwelijk. De Kerstfuif is uitnemend geslaagd. Erg gezellig met de Kreikens. – Erg prettig dat de film zeer in de smaak is gevallen. Lisa is inderdaad een paradekind. Zij valt op door haar goede proporties. Is vooral zeer gesteld op mannen. Erg bedankt voor het aanbod om ons geld te sturen maar het is gelukkig nog niet nodig. We jongleren met onze spaarduitjes, die maar niet op kunnen raken!! Mijn haar is wat schaarser geworden. Weliswaar merk ik het alleen aan de snelheid waarmee de kapper me kan afwerken en aan de verkoudheden, die ik nu vaker oploop. Axel vindt het nog steeds een genot om met de trein te mogen spelen. Hij heeft er zelfs een beetje vlugger eten voor over. – Hoe vindt u het “Ibis” cadeautje? Wij kijken er zelf met erg veel plezier naar. – Een voorspoedig 1937 toegewenst! Over 6 maanden komen we dan! In de tussentijd moet ik nog heel wat afwerken. Mijn baas schijnt nu weer normaal tegen me te doen! – Moeder zoudt u voor mij willen betalen aan Ferd. Enke, Buchhandlung, Hasenbergsteige 3, Stuttgart. Postcheckkonto: Stuttgart 15202. 7 Mk. (Ausgleich Rechnung 17.XI 1936: 1 Intern. Geologenkalender.). Erg bedankt.

Dag Hok.