EIDA

29 mei ‘30

Geliefden –

Hok is bezig de babytafel te tekenen op z’n meest praktisch, wat ons nog heel wat hoofdbrekens kost. Het gummetje doet dan ook goede diensten evenals de centimeter. Hok zet me voor elke tafel neer die we hebben om te zien wat de beste hoogte is. Hij wordt met 3 laden en 2 uitstekende planken om allerlei op te zetten, misschien ook 3. Voor de wieg is ook al een tekening en voor een groot raam ook al. We zullen dadelijk, denk ik, een auto nemen en al die zaakjes afhandelen. – Mamma is vandaag in Andir[1] bij een soort nicht. Gisteravond is ze al gegaan of liever ’s middags om 3 uur, omdat men vanmorgen uit Andir om een uur of 4 naar Garoet vertrok. We hebben dus 1½ dag vrij en maken die nuttig voor ons kind, hoe hij dan ook heten mag. Telkens bedenken we weer wat nieuws, de meest fraaie namen als Simone of Ilse! gaan over de tong. Maar Hollands lijkt me het fraaist, Albert vind ik nog steeds niet slecht en jullie? – Mamma is verrukt van haar a.s. kleinkind, maar ze wil beslist een zoon, want ze heeft nu 3 kleindochters, en 1 kleinzoon. Woensdagavond heeft Hok haar uit Andir gehaald met een auto en donderdag heb ik alle luiers geknipt en heeft Mamma de zoompjes 1 maal omgevouwen, de rest gaat best met de machine. Ik heb getracht dat speciale zomertje op de machine te gebruiken, maar ik kan de zoompjes gelijkmatiger onder het gewone voetje krijgen. Jammer!; ik wou nu juist zo graag eens zo’n instrumentje gebruiken. Donderdagmorgen is Anneke gekomen, wat direct [2] Mamma’s conversatielust gaande maakte. Anneke moest direct van alles proeven van wat Mamma had meegenomen, hetgeen dan ook zeer de moeite waard is. Allereerst de djeroeks uit eigen tuin, zeer bijzonder lekker. Verder chocolade cake en spekkoek, 10 kati (= 12 pond!) van Ho’s fabriek, gedroogde garnalen, vis (die ellendig stinkt!) [HOK maar enak[2] is]; een soort gezouten platte nootjes, zoiets als amandelen, heerlijk; bahoe = gedroogd varkensvlees met allerlei spul, heel fijn gemaakt, zalig op de boterham; rijst en boemboe (= kruiden). Ik wist zo gauw niet waar ik alles moest bergen! De rijst is nu in de trouwjapontrommel, wat doet die goede diensten!, al is hij wat gedeukt teruggekomen.

[Tekening babytafel en wieg]

Schets van babytafel / wieg / kool. Bijschrift Hok: “Hij (zij) zal groeien als kool.”

Bijschrift Eida: “Let op de poen en de poes naast de luiers!”

Maandagmorgen, half 10

Leuk ziet het eruit hè. De wieg is naar verhouding te klein. Hij is nl. 1 m lang en 60 cm breed, werkelijk enorm, maar alles is hier wijd en groot, erg prettig. Mamma zal misschien nog niet terugkomen vandaag, en nu maak ik van de gelegenheid gebruik m’n bezoeken af te doen. Al 2 maanden geleden zou ik naar Mevr. Ament. Dadelijk komt ze me ophalen, want ze wou hier [3] juist in de buurt wandelen. Gister bestelden we: babytafel, wieg + raam. En ’t geheel komt op ƒ 113.50! Netjes uitgemikt hè. (De meubelmaker kon het er toch niet voor doen, zodat we ƒ 10.- meer moeten betalen.) Zo’n babytafel is zo duur door de laden en ’t matrasje: ƒ 47.50. De wieg + matras is ƒ 21.-. In dit kapokland is de kapok net zo duur als in Holland, ƒ 1.- per kati (= 6 ons). Mevr. Fehr had gezegd dat het raam zeker ƒ 60,- ,ƒ 70.- zou kosten. De onze komt op ƒ 35.- alles inbegrepen, het uitbreken van de muur, een houten luik ervoor, verven, schroeven en alles. Onze meubelmaker zal dat ook maken, hij is werkelijk van vele markten thuis. Het is ook een Chinees!, zou Hok zeggen. Leuk om een nieuwe babytafel te hebben. Als je denkt dat ze er hier op vendu’s ƒ 35.-, ƒ 40.- voor betalen! Hij wordt wit geverfd met blauwe knoppen om de la open te maken! – Ik heb net 2 flanellen hempjes klaar, helemaal met de flanelsteek bewerkt, volgende de regelen der kunst, één met wit en één met fraise, nu komt een blauwe aan de beurt. Ik heb spierwit flanel gekocht, dat gele vind ik zo lelijk, en Hok wil nog dat ik er tierelantijntjes  op maak. Het zal zonde zijn er een truitje overheen te doen, behalve dan zo’n schattige van jou! – Half 2. Met Mevr. Ament + dochter (4 jaar) gewandeld. Ik geloof niet een dikke vriendin van haar te zullen worden, niet mijn genre. – Mamma is nog niet terug. Ik heb maar wel met eten op haar gerekend. Hok eet nu elke dag rijst en ik groente en aardappels of ook rijst. Ik houd toch het meest van Hollands eten. Mamma heeft het idee dat ze van aardappels dik wordt en van brood [HOK ze houdt er blijkbaar niet van], zodat ze altijd rijst wil eten. Verder heeft ze het hier geweldig koud en ligt ze onder 2 reisdekens! Ik ben begonnen weer Maleis te bestuderen van de Kol. School. Heb je soms mijn  Maleise [4] schrift gevonden, met aan de andere kant: Moedercursus. Het is juist het schrift dat ik het liefst had willen houden, maar het is niet tussen al de andere. Het heeft een slap bruin kaft. – Wat weinig dat je nog maar ƒ 28.07 van ons hebt, het geld vliegt zelfs in de verte blijkbaar weg! Je hebt toch wel meegerekend het geld dat wij aan Anneke gegeven hebben, maar dat is ook al weer lang geleden. Deze maand hebben we voor het eerst geld van de bank moeten halen. Die levensverzekering ƒ 182.- is ook zoveel ineens[3], al tracht ik het natuurlijk van de andere maanden ook te sparen. We hebben ook nog ƒ 5.- van Anneke geleend, behalve welke ik nu nog een riks heb. We verlangen dus erg naar 1 juni! – Op Hemelvaartsnacht, de voornacht, gaat Hok met de Nat. Hist. Ver. de Malabar op om met zonsopgang op de top te zijn. Enig hè. Hok is erg enthousiast vooral omdat Roos Driessen, de secr. van de vereniging, ook meegaat. Je weet wel, dat meisje dat bij ons at, tegenover wie Hok al zijn charmes tentoonspreidde [HOK een heel aardig meisje, vindt Eida ook]. Hok denkt dat hij me jaloers maakt, maar dat lukt nu niet meer! – Bedankt voor Juliana van Stolberg + zoons, de Koningin heeft er mooi bij gesproken. – Ik ben benieuwd wanneer Men. en Mevr. Borger zullen komen. – Fijn dat A. en Th. waarschijnlijk nog een maand hier blijven, misschien kan het gerekt worden tot september! Maandagavond 9 uur. Mamma is terug, ze heeft allerlei gekocht voor de baby. Ze wou kussenslopen maken en is nu erg teleurgesteld dat wij het spruitje geen kussen zullen geven. Dit hoorde ik nl. van Annie Thysse en van Dr. Ootmar van ’t boek. Kapok is per se niet goed, dat wist ik al, dat broeit, zie Hok’s haarbos!! – Ik benijd jullie tulpen en narcissen, zijn hier niet, en ik ruik in m’n verbeelding het Voorjaar. Dat is toch een zalige [5] tijd, beter dan onze kentering! Die duurt nu al bijna 2 maanden, waarin het elke middag beslist regent. – We kregen nu Emma’s bericht van slagen, enig dat ze daar nu al lang antwoord op heeft. Sturen jullie een kiek van de ring, lijkt me beeldschoon vooral aan lange vingers! Wat ga je toch in Almelo doen? Woont daar Fam. van Niek? Overigens ben je daar nu ook lang weer van terug en geniet je van je laatste vakantiedagen! – Als je getrouwd bent, heb je elke dag vakantie, je doet precies wat je nodig acht, naait als je er zin in hebt, ijsbeert een eindje wanneer het je verveelt, leest een deuntje onder het nuttigen van je twaalfuurtje, stopt een paar sokken, schrijft aan je familie! ’t Is werkelijk zalig! [HOK en daarbij de zwoegende echtgenoten; zwoegen op het kantoor en steeds zwoegen!!!] Ik bedenk wel eens, hoe jammer het toch is, dat je je huwelijksreis altijd zeker een jaar te vroeg doet. Wat zouden we het nu zalig hebben, een maand samen op reis! Ik heb af en toe bepaald enorme reislust, misschien alleen omdat ik toch thuis mag blijven! Overigens hebben we Hok’s 14 dagen nog steeds te goed, over 10 dagen zijn we 1 jaar in Indië, hoe is ’t mogelijk, de tijd vliegt. Op 8 juni, Emy Kaiser’s verjaardag, stapten we aan wal. – Ik ben van plan de Kunsten eens te schrijven, doe ze in elk geval mijn groeten, evenals aan Mevr. Dommering, die nog steeds niets van me hoorde. Gaat Emma nog wel eens naar de dames Klerebezem en De Groot? Ze zijn toch zo aardig. Vaarwel Eida

Ik word nu werkelijk met de dag dikker, zie er onwijs uit, net Mevrouw Vierkant!, het is ontstellend lelijk! De pap wordt gestaakt. Ik zal nu ’s morgens ook groente eten, ik barst uit m’n jurken, welke houdt het tot het einde toe?! Dag

[6]

HOK

G. Volgens Jaap Kunst ziet Eidje – Jaap legde de klemtoon op ‘je’, – er zeer magertjes uit, en Eidje heeft daarna de griesmeelpap maar gestaakt, want dragen, zoals in Holland, kan ik haar niet meer. Ik kan al in haar schaduw staan, ze is flink gegroeid en het?? ook. Naar aanleiding van het bericht dat de verloving van Hans Karper af is [EIDA ik wist al lang dat die af is, al in januari zowat, zielig.], droomde Eida dat Moeder haar zei: “je moet nooit iemand met haar verloving gelukwensen, want ze wordt toch altijd verbroken”. Wat een examenbezoek kreeg Emma. Bezet van af 11 tot 24 uur. Krijgen wij nu, nu ze vakantie heeft, geregeld lange brieven. – Mijn moeder schijnt zich bij ons goed te kunnen aanpassen, ofschoon ze geen conversatie heeft. Als ze daaraan behoefte heeft, gaat ze naar haar vriendin, met wie ze zondag j.l. een grote tocht heeft gemaakt. Bij de Chinezen geldt Busch’ rijmpje[4]: “Vater werden ist nicht schwer, Vater sein um so mehr”. In deze tijd vooral, nu de kloof tussen oude en jonge generatie zo abnormaal diep is, merken we het. We zien het aan mijn oudste broer, die van opvoeden nu evenveel verstand heeft als een vis. Over het algemeen hebben ze plezier van hun kinderen wanneer ze nog klein zijn; dan worden ze op allerlei wijzen vertroeteld, de kinderen laten alles met zich doen. Maar wanneer deze een eigen zin beginnen te krijgen en een eigen zienswijze beginnen te volgen, is het met de verhouding zo goed als uit, tenminste van de kant van de kinderen. Tragisch, maar een goede illustratie dat ouders ook verplichtingen hebben ten opzichte van de kinderen, althans meerdere verplichtingen dan het geven van eten alleen. Bij de Chinezen is één der bases van het familiesysteem, dat de kinderen later voor hun ouders moeten zorgen. Daar is eigenlijk alles op gebaseerd, en deze verzorging strekt zich tot na de dood uit in de vele offers , die heus niet goedkoop zijn. –

Wilt u van Halem die 2.90 Mk gireren Moeder? En Max Weg, Königstrasse 3 Leipzig, voor rekeningen 3/IV’30 en 14/IV’30 19.70 Mk. Gironummer Leipzig 1469. Bij voorbaat bedankt. Voor Vader heb ik een Chinees-Maleise krant op de kop kunnen tikken: Keng Po geheten = dagblad. Maar het zou zeer aan te bevelen zijn dat Moeder die krant verknipte en Vader per dag 10 regels te vertalen geeft. Dag, kredja biar radjin!                

Hok

[Randje pag. 1 namaakstempel] 

Meubelfabriek “BERLAGE”

Bandoeng – Java.

Tel. 2092

EIDA

20 mei ‘30

Geliefden –

Nog slechts 2 velletjes resten me van dit heerlijke papier, morgen vroeg hoop ik een nieuwe voorraad te kunnen laten aanrukken. Maar dit belet niet dat ik vast aan jullie kan beginnen, aan wie toch altijd het eerst “gewerkt” wordt. Jullie ziet dat ik niet iets daverend belangrijks te vertellen heb, nu ik met zo’n kletspraatje begin! En toch gebeuren hier dagelijks prettige dingen, zoals het samenzijn met Hok, het spartelen van E-usje (voorlopig noemen we hem nog zo, voordat we definitief iets anders hebben! Albertje is niet slecht dunkt me.), die nu bepaald wild wordt. Zijn vader doet pogingen om zijn levende zoon (dochter!) te voelen, wat lastig lukt omdat hij juist niet beweegt als je ’t graag zou willen, nú al in de contramine. Dat zal me wat geven! – Ik heb nu 4 hemmetjes voor hem klaar en al weggelegd bij jouw truitjes en de goerita’tjes, die Annie Thijsse me bracht. – Zondag waren we bij Jaap en Katy, om Jaap, na thuiskomst van zijn reis naar Nias te begroeten. Katy begint weer op te bloeien, nu hij weer thuis is; ze schijnt niet goed tegen alleen zijn te kunnen, lijkt me ook niet erg dol (niet vertellen aan Pa en Ma!). Katy was niet erg enthousiast over m’n keuze van tricotzwachtel voor navelbandjes, het leek haar te warm. Maar Maatje, vertel jij nu eens hoe lang je zoiets draagt. Ik zei tegen Katy dat het toch normaal gesproken, maar voor 10 dagen was, en dat vond ze belachelijk theoretisch. Hoe lang droegen wij ze dan? – Ik heb ook 6 flanelletjes geknipt, van heel dun flanel, deze en dergelijke voorschriften volg ik naar Jeanne Termaes en [2] Annie Thijsse. Ik kan niet naar iedereen luisteren! en het beste lijkt mij zelfondervinding. Als Eüsje niet tegen flanel kan, heb ik toch die reformstof dingetjes bij de hand. Trude vindt flanel ook niet goed, evenals de dokter Ootmar[1], van je boekje. Maar ik ben gelukkig nogal eigenzinnig op dit punt!

We schijnen een wieg te kunnen overnemen van een kennis van Katy. We kunnen allicht eens kijken, hoewel we nogal op “nieuw” gesteld zijn. Dit is het model van de zak op schragen van hout dat witgelakt is. – Marietje Jager Bruining is werkelijk naar huis, na 6 ½ ziekenhuis-maand. – Alle zusters waren dol op haar. Ze is zo vrolijk en vol grappen, zulke patiënten hebben ze niet zo vaak. Haar kamergenote was zo overstuur over haar vertrek, dat ze ’s middags ook door haar man gehaald moest worden omdat de dokter anders een verergering van haar toestand vreesde. Marietje’s man had ’s nachts niet geslapen, en haar moeder ook niet veel. Het was echt enig, zo verrukt als ze allemaal waren. Haar ruggenmerg is al een stuk genezen en ze straalt bij ’t vooruitzicht over 2 maanden op te mogen zitten! Wat een gelukkige afloop! – We zullen ook maar de kiekjes insluiten, hoewel de hele film wazig is, zoals ik al schreef. Reusachtig jammer, vooral omdat we die van Henk niet over kunnen doen. Jullie zult wel zeggen dat ik altijd dezelfde jurk aan heb, maar dat is toeval en komt doordat die jurk zo ruim is, daar waar ik het nu nodig heb! Netjes uitgedrukt hè! Die van mij alleen zullen we over nemen. Ik sta expres met ’t buikje vooruit à la Mevrouw Waleson, ik heb je luierbroekje op m’n schouder, m’n eerste hempje in de hand, het grote pak luiers voor me en je 2 andere truitjes op ’t stoepje, de rol voor goerita’tjes doet net of hij m’n been is! Hok moet het toestel nodig nakijken. [HOK het ligt aan de film, die in 3 weken al bedorven is!!] – We hebben weer vergadering gehad voor de trekdierenactie. [3] Het comité uitgezonderd, waren er maar 6 mensen verschenen. De petitie opgesteld voor B&W werd voorgelezen. Ik ben benieuwd wanneer er antwoord op komt. Intussen zullen wij, deleman-passagiers, de koetsiers het gebruik van de zweep verbieden. Maar ze schijnen vaak stangen van punten in de bekken te doen en als ze dan aan de leidsels trekken [HOK toppunt!! nooit van gehoord, precies als de politieagenten in Peshawar die verbrand zouden zijn!!!], loopt het paard van pijn ook hard en dat is voor mensen, die er geen verstand van hebben, als wij, niet te controleren. We gaan alleen in delemannen met een glanzend uitziend paard, zo mogelijk. – We krijgen van Hassan, ter weerszijden van de stenen trap in ’t voortuintje een bloeiende plant, dat zal zeker ons huis opvrolijken. Onze rozen in potten doen het weer mooi, nu we ze in de zon hebben staan, ze kunnen niet tegen schaduw, merkwaardig! – Ik zal Moeders brief eens beantwoorden, daar staan zoveel vragen in. – Nee, ik moet nog eerst vertellen dat de buren hier geweest zijn en dat het nogal geslaagd lijkt. Zij is erg joviaal, mag graag wat gezellig praten, van hem is niet veel te zeggen. Ze praten = converseren heel genoeglijk en houden ook niet van conventioneel en “meedoen”, zijn geheelonthouder. Wat onze ex-buren betreft, ik ben bang dat ik Trude’s verontwaardiging heb opgewekt. Sinds ze nl. dat dure huis bewonen, kunnen ze een telefoon niet meer betalen, gevolg dat Trude elke dag bijna, een boodschap stuurde of ik voor haar wou opbellen of zelf kwam of Pierre. Het leek wel of we alleen nog een telefoon hadden voor hen, daar zij meer opbelden dan wij! Ik vind ze beste mensen, maar ik vind dat als je je telefoon afschaft, je je dan ook op  “zonder” moet instellen. Er zijn natuurlijk dringende gevallen. Maar ik vond het toch niets leuk, en Hokje ook niet dat ze nu elke dag kwamen, alleen om de telefoon! En toen Trude mij vroeg of ik ’t erg opdringerig van haar vond, nadat ik weer de “pasar” voor haar [4]  had moeten opbellen – dat ze zo vaak de telefoon gebruikte, heb ik haar gevraagd hoe het mogelijk was, dat ze die boodschappen (langganan, pasar) niet een dag van tevoren bedacht, zodat ze ze op het boekje kon zetten. – Ze zal ’t zeker enigermate onaardig van me vinden, want in 5 dagen is ze niet geweest, maar wij kunnen nog steeds niets anders vinden dan dat je niet alleen bij iemand moet komen, als je wat van hem nodig hebt! – Jan Schüller + echtgenote kwamen diezelfde dag ’s middags, heel aardig, zij een al-te-bij-de-handje. A. en Th. zouden ook gekomen zijn, maar konden niet uit hun bed komen of zo. Wel toppuntig als je weet dat Thijs al om 1 uur thuiskwam, en Hok om half 3 en de visite om half 5 besteld was. Niet erg aardig tegenover Jan, die zoveel moeite had gedaan om Anneke op te snorren. Diezelfde morgen was ik bij Juffr. Potjer. Ze is nu op reis naar China en Japan maar eventjes, vakantiereisje! Enig hè. Dat kun je doen als je ongetrouwd bent, Emma denk eraan! – Vrijdag at Hok’s “leerjongen” hier. Het is een pleegzoon van de Fam. van Assen, uit Delft en Hok kende hem al goed. Hij is een jaar of 20, en net ontslagen door de B.P.M. bij de bezuiniging. Hok is erg blij met hem en laat hem nu ’t vervelende werk doen, waarmee hij toch ƒ 130.- verdient. Ondertussen wil hij Wiskunde A doen zodat hij leraar kan worden tot 3e klas H.B.S. Hij is volgens Hok heel pienter. – Hij is “Ger” in het levendige, is een Rus: Tetanwassiansk of zoiets! – Wat luxueuze lakens en slopen betreft, ik beklaag steeds onze logé”s, die een laken met beeldige kant krijgen. Die kant zit nl. net op de hoogte van je gezicht, ik gebruik er zelf juist ook een omdat het zo jammer is, als ze zo blijven liggen. Maar die kant prikt me voortdurend in hals en kin! Dat wil ik m’n spruit niet aandoen, maar bij ons komt het eigenlijk omdat de lakens te kort zijn en daar kan ik natuurlijk voor zorgen. Ik denk niet dat ik een heel blok katoen koop, ’t zal zeker te veel zijn alleen voor lakens en slopen. Van tetra kocht ik er wel een, 40 el, enorm veel hè voor ƒ 22.- Ik hoop geen djait nodig te hebben, zoveel werk is ‘t, dunkt me, niet en ik kan nog uitstekend voor de machine zitten, m’n buikje zit me nog niets in de weg en ik word er lang zo moe niet meer van, als in de eerste 3 maanden. Die elektrische is ook een zeldzame uitvinding, telkens ben ik er weer verrukt van. – Heb ik je eigenlijk nog niet geschreven over een [5] aankleedtafel,dat je vraagt of ik er van plan ben een te kopen? Hok zal er ook een tekenen, dan kunnen we zelf precies de indeling bepalen, want het wordt er een met laden om geen ruimte verliezen. Op een vendu betalen ze er ƒ 35.-, ƒ 40.- voor en ik heb idee dat we voor die prijs wel zelf een kunnen laten maken. Daar op dan een kussen. Wat voor een, maakte jij ook weer voor Jet? Ik herinner me zo iets. – Wat ik onder een baadje versta, is een dun bloesje of schortje, wat hij (zij) kan dragen overdag, wanneer een truitje te warm is. Of zoiets als een hansopje, zonder mouwtjes. Ik bedoel er eigenlijk allemaal leuke dingen mee, voor als hij mooi moet zijn, de luier en ’t hempje te bedekken. Die kinderen van A. Thysse, liggen zomaar in hempje en luier in de box, dat vindt ze niks te koud en ze woont nog een stuk hoger dan wij. Heerlijk hè, zo weinig aan! – Wat Valkenet betreft, moet je speculaas bij hem kopen en andere lekkere dingen. Het brood vind ik lang zo lekker niet, als van Bogarijen, het is wat zuur. Maar bij Katy aten we zojuist zondag die speculaas en ’t was zalig! Jaap plaagde me dat ik, er maar flink van moest eten, want dat ik zo zielig schraal uitzag!! Ik ben nu ook werkelijk dol op koekjes en chocola! – Ik kan ’t nu lekker waarnemen. Als Eüsje er is, zal ik weer met de vermageringskuur aan de gang gaan! – Hoe komt het dat Mieke’s man geen baan vindt, gaat hij nu niet naar Brits Indië, nu alle vreemde goederen geboycot zijn? Dat was toch altijd zijn toekomst? – Reusachtig dat Ansje zomaar een zoon krijgt van 7 ½ pond. Meestal is de eerste toch niet zo zwaar. Hoeveel wogen wij? A. en ik zijn het erover oneens – ik dacht dat een van ons [6] maar 5 ½ pond woog, is dat zo? – Niks leuk om onder narcose te bevallen, dat overkwam een Vivoslid, hier pas ook. Dan maak je het heerlijkste ogenblik (volgens Mevr. van Vianen) niet mee. – Waarom schrijft Liesje aan jou, en niet aan ons. Je hebt haar zeker al verteld van ons nieuws? Ik ben zeer gevleid met het complimentje over m’n stijl en ik betreur het dat de Nederlandse leraren die kwaliteiten in mijn opstellen nooit hebben kunnen ontdekken. Ik ben toch maar miskend! Overigens zullen m’n brieven over baby en wat daarbij hoort wel minder literair zijn, vrees ik! – We zijn enorm benieuwd hoe je ’t er af gebracht hebt in Kasteel Oud Wassenaar, gezien onze bevindingen daar!!! Wat Vaders brieven betreft, hij kan eerstdaags aan de hoogste Inlandse vorst schrijven, wat betreft de stijl! Als Hok het goed vindt, zullen we Mamma’s brief insluiten die we net kregen. Maar Vader is dan verplicht jullie de vertaling voor te lezen! – Vanmorgen schreef Mamma ineens dat ze hier morgen komt logeren en dat ze blij is met het bericht dat ze een kleinkind krijgt, en dat ze graag een jongen, die erg knap is zou zien. Ik vind een meisje net zo lief hoor! – Ons bed hadden we net gister aan Mevr. van Vianen geleend en nu heb ik het vandaag weer moeten terugvragen. Erg vervelend, maar we kunnen Mamma toch niet op een veldbed doen, zonder klamboe. Voor Mevr. v. Vianen is het ook vervelend – maar ik kan ’t ook niet helpen. We kunnen Mamma ook niet weigeren, omdat het logeerbed weg is! Dag Eida [7]

HOK

20 mei ‘30

G. De loterij is getrokken; de hoofdprijs ad ƒ 150.000, de tweede prijs ad ƒ 100.000 zijn gevallen, maar helaas… wij hebben de auto, de papiertjes, de reizen die ik weet niet wat al, nog altijd in ons wensenboekje. Hoe kan dat? We hadden toch zo’n mooi nummer, misschien hebben we één van de troostprijzen. De uitslag is nog niet helemaal bekend. We hebben nog kans op ƒ 500, ƒ 100, ƒ 50 en 25 gld! Dan was de Izal welwillender! En deze maand hebben we het zo hoognodig. Absoluut blut, zelfs met moeite naar een film kunnen gaan en geen auto voor terug genomen! Mijn zakgeld moet ik nog altijd ontvangen. Dat is wel het toppunt van armoede, van mijn standpunt uit geredeneerd tenminste.

Veel werk, wat is het toch moeilijk iets in het Engels te schrijven. Ik schiet er zo weinig mee op. Mijn werk op kantoor is nu beter geregeld, de geologen vinden dat de regeling eenzijdig de paleontoloog bevoordeelt. Ze zijn het echter over eens dat ze met mij geen herrie zullen krijgen, hoe vindt u zulk een judicium.

Overigens begint het hier duchtig warm te worden. De zon schijnt in mijn werkkamer. En mijn verzoek om markiezen is nog niet vervuld. Ik moet er niet al te ongeduldig mee zijn, omdat met al te veel dringen we niet veel gedaan kunnen krijgen. Echt ambtenarenpolitiek!

            raja=heerlijk, groots. Merajakan=groots maken, vieren.

            ari-raja=feestdag. Merajakan ari taun=een verjaardag vieren.

Ik begreep niet wat u met merari-rajakan  wilde zeggen. [8]

            Miniemen sama (niet prada) anggoer. Sama=met. Iemand toedrinken kent men hier als gebruik niet, vandaar moeilijk te vertalen.

            Saja girant betoel saja poenja bini seger dan koeat badannja.

Tida kita sama2 djalan2 naek speda. Dia mapagken (= afhalen) saja dari kantor, djam anem sora. Soedah doewa minggoe saja kombalika kantor sore, sebab saja maoe kredjaken binatang2 possiel (p=f) boeat bikin satoe artikel. Besok Mamah saja datang kamari, brangkali dia maoe mengingen disini. Baroe minggoe jang soeda kita toelies dia hal Eida. Saja harep tida terlaloe riboet boeat bini saja.

Emma, je moet niet boos zijn dat deze brief weer tweetalig is, na je schrobbering. Je moet maar bij jezelf zeggen: “djanjan marah ati saja” en ook vele keren herhalen, wanneer je de lust in je voelt opkomen om me een schriftelijk pak rammel te geven. Gaat het goed in Amsterdam. [EIDA Hok is met de tijd in de war!] Leef je daar incognito, of heb je je Haags gevolg mee? Je moest eens vakantie nemen na al de fuiven, anders overwerk je je nog? Dag Hok

EIDA

12 mei 1930

Geliefden –

Allereerst wensen wij nogmaals onze blijdschap uit te drukken over Emma’s prestatie. We kregen nu de brief met vermelding van de vrijstelling voor natuurkunde, dat moest Bruigom weten!! Hij zou het beslist nog aan zich zelf wijten! Ik feliciteer je, hoor, dat je zo keurig de eer van de nooit-zakkende familie hebt opgehouden. We zijn er erg blij mee. Hoe vond jij overigens je eerste Holland-Indië gesprek? We hebben je stem haast niet gehoord, trouwens waren wij hoofdzakelijk aan het woord. Hok zat met z’n horloge in de hand en telde Anneke bijna 1 ½ minuut, ik 1, Thijs 30 seconden en Hok 10 sec! Het is grappig dat juist als je niet door de microfoon spreekt, je stem voor de andere kant het duidelijkst is. Tegen ons zei een meneer: 2 dm van ’t toestel afzitten en ik geloof dat het nog wel verder kan. Wat hebben jullie al die tijd gedaan, dat je moest wachten. Bij ons zat een meneer, die in die tijd een half boek heeft uitgelezen! Na afloop zijn we maar gauw naar bed gegaan, hoewel Hok nog niet eens een stuk van A.’s taart had gehad en terwijl Anneke nog veel lekkers had staan, gedeeltelijk door Mevrouw v. Vianen gebracht, als kroketjes e.d., aardig toch! – Anneke zal van je stofje maar een jurk laten maken, gaat wel zo gauw! Wat een handig ding stuurde je om ladders op te halen, met die bal eromheen. – Wat ik wil hebben voor m’n verjaardag is erg moeilijk. Graag gezellige dingen voor de baby natuurlijk en dan graag een paar pyjama’s, zoals je voor m’n uitzet kocht: van crêpe, een gesloten jak met korte mouwtjes. Ik ben me aan ’t trainen [2] om minder kouwelijk te zijn en ’t heeft al succes [HOK o.a. zwemt Eida vaak, als wil ze Annie Baron overtreffen]. Misschien voert de baby me ook warmte toe, evenals ik hem. Truitjes van heel dunne wol, mag ook wel in ’t begin, maar misschien is ’t te dik, omdat ik heel dunne flanelletjes voor hem wil maken. Ik heb nu beeldige tetra gekocht voor luiers, 60 cent per el. Ik maak er 36. Over flanellen luiers moet ik Annie Thijsse nog nader vragen, ze is zo heerlijk praktisch. Ik heb nu één hempje helemaal klaar met een schattig kantje eromheen. Hok kiekte me zondag met alles, m’n buikje inbegrepen (!!). Maar deze film is alweer helemaal wazig. Het toestel moet maar eens nagekeken, alle kieken van Henk zijn ook slecht, erg vervelend tegenover Mevr. v. Gilse. – Annetje Rempt vertelde dat Annetje de Ranitz toen al zo geweldig dik was, dat zal me een baby opleveren - een kleine - voor hun begrippen natuurlijk – de Ranitz. Bij mij is eigenlijk nog heel weinig te zien, in de ene jurk meer dan in de andere. Voor de kiek had ik expres hem zo dik mogelijk gemaakt voor jullie plezier, maar ik zal denken om de “knik in de rug” gelijk Mevrouw Waleson! Op de Vivos-avond woensdag beijverde men zich mij een gemakkelijke zetel te offreren. Waar je ’t bij mij eigenlijk aan ziet is m’n buste. Dr. Kuyer viel het ook op toen ik bij hem was. Ik ben nu steeds in de beste orde, zelfs zondag en maandag gedroeg m’n maag zich behoorlijk, hoewel die dagen me anders dwars zaten. M’n maag is weer in z’n evenwicht, zelfs geen oprispingen meer, sinds ik weer geregeld magnesia gebruik, waardoor nu weer de kalk in ’t gedrang komt, want ik kan niet alles tegelijk innemen. Ik ben pas plotseling naar de dokter gegaan vanwege een zere linkerborst, hetgeen de dokter weet aan de melkvorming, waarmee ik nu begonnen was en zodoende een klein verstopte melkgang. [3] Door masseren met kamferspiritus is het overgegaan en het voortdurend aanhouden van m’n bustehouder, ook ’s nachts. Die pijn was opeens gekomen en juist nadat ik ’s morgens gezwommen had, hetgeen de dokter wel, maar Hok niet goed vindt! Een mooie aanleiding voor Hok natuurlijk om het aan ’t zwemmen te wijten! Maar de dokter zegt, zwem jij maar gerust. Het is niet zozeer het zwemmen zelf dat me zo aantrekt, als wel het zonnebad erna, zalig! Ik heb nu ook alweer 2 maal gefietst, ik mag tot Anneke, maar niet verder. Overigens zijn m’n beenspieren het zo ontwend, dat ik met de fiets aan de hand weer naar boven kwam! Hok wou me die dag ogenblikkelijk naar de dokter hebben, zodat we de visite aan mijn vriend (volgens HOK!) wat moesten verlaten. Dit is Meneer Neumann van Padang, een Indische jongen, erg aardig, ongetrouwd. Hok vindt dat ik flirterig naar hem kijk. Maar dat kan niet meer als je getrouwd bent! Dus een bof voor Hok dat hij in ’t andere deel van Bandoeng woont! – Vanmorgen hebben Anneke en ik in ’t verleden geleefd. Vroeg al, kwam er een telefoon van een stem, die me zijn eigenaars naam wou laten raden, maar waarvoor ik 15 jaar terug moest denken! Ik raadde ’t niet, maar ’t bleek Jan Schüller. Hij vertelde in Borromeus te liggen met bloedvergiftiging, in ’t ziekenhuis vlak achter ons. Hij zal nu met zijn vrouw woensdag waarschijnlijk even aankomen, en dan zullen A. en Th. ook hier zijn. Ik moest vanmorgen een pasgeboren kind begroeten in Borromeus en toevallig ontdekte ik Jan in een kamer, we herkenden elkaar direct, hij niets veranderd, een enige jongen. – De pasgeboren baby was een mormel, 8 dagen oud, bruin teint met paarse vlekken – daarna [4] ging ik weer naar Marietje Jager Bruining, ik ben daar al kind aan huis in Borromeus, zoals je ziet! Marietje was in de beste stemming. Ze hoopt donderdag naar huis te gaan! Stel je voor, na 7 maanden, terwijl ze nog nooit haar huis gezien heeft. Haar moeder wil haar meenemen naar Holland om haar daar te laten opereren door een Prof. of zo, die meer routine zou hebben dan een Indische dokter. Een geluk is het dat ze in elk geval geopereerd kan worden. Thuisgekomen vond ik Bob Murzer Bruyns met Anneke bij me. Hij zei: “wat ben je groot geworden!” Hij is nog altijd even vlot en gezellig als vroeger. Hij kwam in z’n eigen auto “even” uit Bali! Hij wil volstrekt dat jullie dit jaar overkomen, daar hij nog in Bali zit dan, waarvan hij zo verrukt is. Na ’t zien van Emma’s portret (M. Pieters) was hij nog meer op jullie komst gesteld! – Wij sturen jullie een Sport in Beeld nummer met een beeldschoon gezicht op Hok en een groot verhaal over het Laboratorium en een goede kiek daar ook van. Tevens de “Mijningenieurs”, waarvan Hok redacteur is. – Dinsdagmorgen. Het is kwart voor 11 en ik heb al zoveel gedaan. Vanmorgen was ik al om 8 uur met eten en kleden klaar en dan is het zulk zalig weer te wandelen, al schijnt de zon nog zo fel. Het is dan de temperatuur van de Haute Savoie en je zoudt hier dan ook lang kunnen wandelen, wanneer niet al gauw ook de lucht om je heen zo warm werd, dat je dolblij bent als je zit! Vader zal ’t hier wel fijn vinden, als hij nog steeds ’s morgens zo vroeg opstaat, tussen 6 en 8 is ’t meer dan verrukkelijk hier. En daarna zit ik als nu, in Hok’s heerlijk koele studeerkamer, waar de zon niet komt, wel de zonnelucht. Ik ben dan zo actief! [5] Eerst berg ik de schone boel in de linnenkast, al nakijkende wat kapot is en vanmorgen ontdekte ik dat Hok’s witte sokken waren uitgestorven en nu is ook dat weer verholpen met 8 paren! Hoe vind je dat ik het zo vlug tegenwoordig kan, dat stoppen, al zou Juffrouw Heuvel er koude kuiten van krijgen, maar ’t is toch allemaal onder de schoen, komt fijn niet te zien! Schandelijk hè! Maar als elk paar van je man kapot en vaak erg, uit de was komt, dan doe je zo, om niet al je tijd daaraan te hoeven besteden. Het succes is ook dat ik nu al aan jullie kan schrijven (tussen jullie en kan belde Anneke op of ik mee ging zwemmen. Ik ga dus maar, tot straks.) – 5.30 uur nm. Vanmiddag verrezen Hok en ik alweer vroeg, daar we niet konden slapen. Hok is naar G.B., hij heeft veel te doen en vindt het vreselijk een hele middag zijn werk te laten liggen. Welk een ijver!!! Vrijdag had hij de hele dag vrij en nadat hij mij een uurtje “gelucht” had, is hij weer tot één uur daarheen gegaan. Ik vind het altijd best, ik heb werk genoeg, verveel me geen minuut. Ik moet er af en toe nog aan denken hoe bang ik was, dat ik, wanneer ik niet precies van zo laat tot zo laat naar school of ander werk zou moeten, dan net zo lamlendig zou worden als aan ’t eind van de lange vakanties! Maar wat is het tenslotte anders als je een eigen huishouding hebt, waar je op alles moet letten en voor alles moet zorgen. Ik denk er nog over wat we zullen doen, als de baby er is, of we dan nog een bediende moeten nemen. Sinds Hok maar zo weinig eet, en er maar weinig te koken is, zou de kokki feitelijk best tijd hebben voor extra was en strijkerij. Het enige bezwaar is dat ze geen notie [6] heeft van wassen, omdat ze met genoegen mijn jurken b.v. in heet zeepsop duwt, waarop ik haar nu al enige malen betrapte. Ze denkt dat alles schoon is, als het maar even onder water geweest is, zodat ik vaak vlekken net zo terug vindt. Elke keer moet ik dan zeggen, kijk hier zitten vlekken, was dáárop en dan doet ze ‘t ook. Hierbij heb ik erge last ervan dat ik te weinig woordenkennis heb. – We hebben zondag aan Mamma geschreven dat ze een kleinkind mag verwachten. Ik vond het nu tijd worden, als grootmoeder mag je zoiets toch wel weten, hè Maatje! Nu kan ik er ook tegen, als ze soms hier wat wil komen logeren, hetgeen ze volgens Hok zeker op staande voet zal doen. Misschien zal ze ook verontwaardigd zijn, dat we ’t zo lang geheim hielden, maar haar boosheid duurt nooit lang. – Ik heb net een flanelletje geknipt, kleinste model, en zal het volgens de regelen der kunst maken met de naden naar buiten. Ik heb spierwit flanel gekocht, geel vind ik zo jaegerachtig staan! – Anneke kreeg ongelofelijk veel brieven op haar verjaardag, een schattig kraagje van Tante Leidie. Donderdagavond is er vergadering van de “Trekdierenactie”, Hok wil nog steeds niets mee. [HOK ik laat dat liever aan anderen over]. – Woensdag, vorige week hadden we Vivos-avond die weer een prettige stemming onder de leden wou brengen door waarzeggen, charades, Schnitzelbank (!!), taart en ijs [HOK ze zijn wat kinds geworden] maar mijn plezier in de Vivos is sterk verminderd, sinds dat gezeur en vooral nu alleen de abactis is aangebleven. Ik heb nu ook niet veel zin meer om naar Mevr. Ament toe te gaan, hoewel ik het heb afgesproken, zal wel moeten! Dag Eida

Morgenmiddag komen Jan Schüller + echtgenote, daarna de buren!

[Randje pag. 1]

Maatje, als je blikjes stuurt, stuur dan heel kleine, want anders eten we er 4 dagen van! Op ’t ogenblik heb ik nog veel in huis, maar als je iets erg lekkers weet! Voor Haagse beschuitjes houd ik me aanbevolen, die van Anneke waren nog helemaal vers. – We willen wel graag doorgaan met de couverts, maar ’t kan wel een paar keer eerst wachten. Ik mis erg kleine bonbonschoteltjes voor zoute amandelen e.d. en een handige taartversieringsspuit! De Marmite is nog lang niet op. Dag E.

[7]

HOK

12 mei ‘30

G. Verjaardagspapier! Om Marmite mee te winnen, zult u natuurlijk direct zeggen. Dit keer niet, maar om mijn lof over Vader’s Maleise kennis te kunnen kalligraferen. Heel knap gedaan, alles begrepen zoals het bedoeld is. – Over wij (de aangesprokene uitgesloten) kan ik u helaas geen uitsluitsel geven, mijn woordenboek zegt precies als slamat djalan, maar kami heb ik in de omgangstaal nooit horen gebruiken. Kami wordt wel in Bangsawan’s gehoord (Bangsawan is toneel), maar Bangsawan taal is een ander Maleis. Ik herinner me vroeger van mijn Oom een fiks pak slaag gekregen te hebben, omdat ik het woord kita gebruikte, terwijl ik hem er niet bij bedoelde. Dat pak slaag heeft me niets wijzer gemaakt, anders zou ik het nu heus wel geweten hebben. Op dat onaangename moment wist ik ook niet wat ik misdaan had. Moraal: sla nooit je kinderen, langs het ruggenmerg komt geen kennis het hoofd in. – Kome is doodgewoon in Midden Java, even doodgewoon in de mond van een Europeaan; de Chinees gebruikt loe; geen van beide behoort tot de salontaal; in gesprekken met hoger geplaatsten die geen Hollands verstaan, ontwijkt men het door hem aan te spreken met zijn titel: b.v. mandoer, mana boekoe? Loerah, mana roemahnja X? Maar gelukkig dat hogere Inlanders nu bijna Hollands verstaan. In Deli was eens een autohandelaar, die de teungkoes (= prinsen) auto’s wilde verkopen. En die man had het ongeluk voor de 2e persoon niet anders dan loewe te weten, en dat in een streek waar heel zuiver Maleis gesproken wordt. Gevolg: er werden geen auto’s verkocht. De man had de andere persoon moeten aanspreken met teungkoe.

Voor “ik” wordt in het algemeen saja gebruikt, dat is zeer beleefd. Er bestaan andere woorden: akoe (Javaans), kami, maar deze gelden als grof. Tegenwoordige bedienden en ondergeschikten van lage rang gebruiken toewan of njonja. – Anaknja sakit, betekent: zijn of hun kind is ziek en nooit dat kind is ziek. Dat achtervoegsel duidt een bezitsverhouding aan, b.v. dari siapa? Dianja (poenja). – Satoe betekent één, in de door u aangehaalde zin: Djongos masoek dengen saloe dengan soesoe... is zeker een woord uitgevallen.

[8]

blad (presenteer-) = tatakjan. Tatak=onder iets leggen. (Ik geloof dat dit Soendanees is).

kliwat=-zeer (kliwat banjak=zeer veel).

mentoewa (niet bertoea)=schoonouders.

ilmoe en niet itmoe=wetenschap, kunst.

katerangan=opheldering. Terang=helder.

hal=inzake

menjasal=spijt hebben over, afgeleid van sesal of sasal=spijt.

peladjaran=onderwijs, afgeleid van adjar.

tjoema=maar. Saja sendiri tjoema rondas. Ik zelf ben maar gering.

tempo=tijd.Tempo dahoeloe, verleden. alleen =eerder. Bijv. bikin ini dahoeloe(=doeloe). Doe dit eerst.

mimpin= samentrekking van memimpin

heranin= bedrijvende vorm van het werkwoord heran (=verwonderen). Het achtervoegsel ‘in’ is hetzelfde  als ‘ken’. Heranken biarken, ... ‘in’ of ‘i’ is verbastering.

Ik zal u bij gelegenheid een Maleise krant toesturen. Dan zult u zien hoe slecht geregeld de spelling is.

Wij hebben een lot, besok kloerarnja (=trekking), oentoegnja bisa kloear seratus poeloeh riboe roepia. Tjobalak, kaloe kita tarik itor oentoeng, kita lantes beli auto, njang bagoes. Demikianlah!

HOK

6 mei ‘30

G. Vandaag is Anneke jarig, van harte gelukgewenst; over een uurtje gaan we erheen en een drie uur verder zullen we met u gesproken hebben. Welk een prettig vooruitzicht die emotie nog eens te ondergaan. We zullen het zeker beter doen dan de vorige keer: de maiden-vlucht van onze stem toen. X-je groeit als kool en wordt wilder en wilder: het wordt persé een hij. Eidje ziet er patent uit, hoewel de maag van tijd tot tijd nog in het middelpunt van de belangstelling treedt. Over de wieg zijn al enige gedachten gewisseld: [Tekening wiegje] onderstaand model heeft momenteel de meeste kans van gekozen te worden, het zal er een zijn van rotan en niet van hout. Rotan is licht en luchtig. En de klamboe wordt aan het hoofdeinde alleen opgehouden, zodat we van de klamboe een bruidsluier maken. Eida’s bruidsluier als klamboe te gebruiken lijkt me minder geschikt. De mazen zijn te wijd – ik heb hier een stukje van – de muskietjes zullen er kalm doorheen wandelen. Maar definitief hebben we nog niet gekozen, omdat we de inrichting van de wieg nog niet volkomen overzien. Voile als klamboe te gebruiken lijkt ons zeer warm, hoewel heel veel wiegen daarmee bedekt worden. Het lijkt ons niet juist om een kind in een warm broeierige atmosfeer te laten slapen en opgroeien, - frisse lucht moet gemakkelijk in de wieg kunnen komen. Er is echter een inrichting nodig om het kind tegen al te schel licht te beschermen. Zulk een inrichting is aan bovenstaand model nog niet aangebracht. Eida is pas begonnen met het maken van een uitzet. Tot zijn vierde maand krijgt hij flanelletjes, daarna reformstof. U ziet, Spartaans zullen we hem niet behandelen, maar verwekelijken evenmin.

Merkwaardig toch hoe juist een moederlichaam aan de groei van het kind is aangepast. In de eerste helft van de zwangerschap, wanneer miskraam gemakkelijk optreedt en de a.s. moeder dus voorzichtig moet zijn in haar bewegingen – is zij door allerlei lichamelijke ongemak- [2]ken tot veel rust gedwongen. In de tweede helft echter, wanneer zij allerlei voorbereidingen te treffen heeft voor de nieuwe wereldburger is zij zo monter en voelt zij zich zo krachtig, dat zij bergen werk kan verzetten. –

Onze nieuwe buren zijn gekomen, de Smitten zijn verhuisd – een ruim mooi huis! Van de nieuwe buren, die beiden werken: hij onderwijzer, zij –es, hebben we nog niets gemerkt. Het is hier in Indië de gewoonte dat de nieuwe buren het eerst op bezoek komen, blijkbaar weten deze mensen het niet. Het zal me benieuwen wat het voor mensen zijn, in het algemeen zijn onderwijzers me te Pennewijsachtig [EIDA vertel het niet aan Papa].

Ik moet eindigen, daar het hoog tijd wordt om naar de Da Costaboulevard te gaan. Tot straks, dag

Hok

EIDA

9.35: we zijn voor het gebouw aangekomen, maar gaan nog een kwartiertje om.

9.50: we zijn in het gebouw aangekomen en wachten.

10.45: we zijn in het gebouw en wachten nog – o, o, o – en we hebben al slaap. We lezen steeds onze briefjes van werkzaamheden over – maar ’t helpt niet. Hadden we Emmetjes pokerstenen maar hier (“Knobelkeien” zegt Th.).

11.00 we zijn er nog steeds, ’t feestdiner wordt koud en de wijn warm! en we willen voor de buslichting van half 2 een stukje bij de mail voegen over ’t gesprek.

11.05 we spelen haarspeld bij wijze van vingerhoed verstoppen.

HOK

Ik heb hem gevonden. –

15.00 weer thuis. Duidelijk geweest, voor mij was Emma’s stem niet te herkennen. Anneke en Eida hadden de beurten van hun resp. echtgenoten, vandaar dat ik geheel achteraan kwam (10 sec).

EIDA

Jullie verstonden ons, dunkt me, minder goed dan de vorige keer, hoewel Vader misschien alles het beste verstond. Emma’s stem was uitstekend toen ze herhaalde wat wij zeiden. In ’t begin was ik blijkbaar erg duidelijk, later niet. Jammer dat jullie niet gehoord hebt, wat Hok zei over het blauwe truitje, dat we zo mooi vinden. – Als je werkelijk wat te zeggen hebt, is 3 minuten erg weinig hè. – Het geheel was toch fijn! Dag H. en E.

EIDA

4 mei ‘30

Geliefden –

Net tekende ik de 4 verschillende wiegen die ik nu gezien heb, Hok moet daaruit nu een nieuw soort voor ons creëren, niet gemakkelijk. Gister heb ik rondgekeken wat je hier al zo krijgen kunt. In effen is er beeldig crêpe georgette voor de wieg, maar iets lichts met een klein werkje lijkt me toch veel leuker. Ik ben deze week bij Annie Thijsse geweest, ze heeft 4 schattige kinderen, waarvan de jongste 7 maanden, de baby waarvan je zo geschrokken ben dat ik hem droeg en zo zwaar vond! Dat je een baby niet mag optillen tijdens zwangerschap, lijkt me wel overdreven, Maatje. Wat heb jij dan gedaan toen Emma en ik op komst waren?! Annie Thijsse, (ik noem haar nu bij de naam) is even oud als Tine Schepers. Ze is buitengewoon aardig en genoeglijk en heeft me alles wat zij deed en doet verteld. Ik ben nu tot de conclusie gekomen dat hier feitelijk alles te krijgen is, dus dat sturen feitelijk onnodig is. Ik vind het zalig als je zo telkens wat stuurt. Nu dat schattige luierbroekje. Ik begrijp niet wat ik geschreven heb, dat je denkt dat ik blauw niet mooi vind! Hoezeer zou ik dan wel veranderd moeten zijn! Ik denk juist dat het hem beeldig zal staan, bij bruine oogjes. Het is zo enig dingen te krijgen!! Ik heb gelezen dat er een boekje over babykleding van Sophia Gemmeken bestaat. Zou je eens willen kijken of daar leuke dingen in staan, en zo ja, het sturen? Ik vind het zo moeilijk op dat punt fantasie te hebben, van Annie Thijsse kreeg ik 2 leuke modelletjes, één van een soort jasje en één van een soort hansopje. Wat ze ook zo moppig had, zijn hempjes, net als wij ze dragen, [2] de schouderband alleen wat breder, stond schattig en het maken gaat tien maal zo gauw. Ik zal zo, dunkt me, maar de grotere maken, voor als hij een maand of 6 is. Ik ben erg benieuwd naar je lijfjes. – Ik ben benieuwd wanneer Anneke’s pak komt, en we zijn nog benieuwder naar de inhoud, dat je een tas gemaakt hebt, lijkt me daverend knap! – Jammer dat de bruidsluier zo stuk is, als Emma toch een nieuwe zal moeten hebben (!), stuur hem dan maar. - Piekfijn aangedaan (6 mei 6.30 nm.) om bij m’n zuster te gaan eten, zet ik me nog even voor jullie ter neder. Vanmorgen was ik de hele morgen daar en presteerde niets anders dan een half hempje met een kantje te bekleden en verder alle brieven te lezen. Ze had een hele hoop, erg gezellig. De schrijftafel was beladen met cadeaus en allereerst viel je tas in het oog, wat daverend ongelofelijk beeldschoon, geen woorden genoeg kunnen die schoonheid uitdrukken, geweldig mooi! Daarnaast de lap voile, beeldig. Als je mij nog eens een lap wilt sturen, stuur dan ook voile, dat vind ik toch maar de heerlijkste dracht, die andere boel is ’s morgens veel te warm en voor ’s avonds met lange mouwen is hij ook veel avonden geschikt! – Ik heb nu iets bereikt wat je nooit vermoed zoudt hebben!: Hok is absoluut doorvoed!! Hij eet haast niet meer en heeft toch niets, is in de beste gezondheid. Vroeger gaf ik altijd 4 gangen, voor- en toespijs, maar nu is 3 soms al te veel. ’t Is toch niet zo leuk, nu apprecieert hij lekker eten niet meer. Daarom was het ook prettig om Henk te hebben, die genoot van veel dingen, vooral van de aardappels! – Straks over 3 uurtjes horen we jullie stem, merkwaardig toch! Het lijstje van “werkzaamheden” zit in m’n tas. Ik schaam me feitelijk tegenover jullie dat ik wat betreft de kleding van onze aanstaande spruit zo veranderlijk ben geweest, dat ik in elke brief weer andere opgaven gaf, maar dat komt door de [3] nieuwe bezoeken, die ik inmiddels weer aan jonge moeders had gebracht. – Ik heb als navelbandjes tricot zwachtel gekocht, dat stond in Anneke’s Moedercursus schrift. Hier heeft iedereen goerita’s, hetgeen daverend ingewikkelde dingen: allereerst om te maken en ten tweede om aan en uit te doen, want het is een dubbele katoenen lap met 5 bandjes als uiteinden, een geweldig werk om te maken. Dat scheelt me zeker enige weken tijd in ’t maken! Deze zwachtel is 10 cm breed en zo heerlijk rekbaar en elastisch, ik ben benieuwd wat ze er in het ziekenhuis van zullen zeggen! – Over stof voor het wiegenkleed, ben ik het nog niet met mezelf eens. Cretonne zoals Annetje en ook Annie Thijsse hebben, is wel praktisch misschien, maar minder aardig. Het mooiste zal, dunkt me, voile of crêpe met een klein figuurtje zijn. Ik weet nog niet hoeveel ik nodig heb, of misschien kan Hok het toch uitrekenen. We zijn wat betreft de stof nog niet tot een besluit gekomen, dus laat maar. Hok is bang dat het engeltje het benauwd zal hebben onder voile. Dus we denken verder! Dag Eida

EIDA

30 IV ‘30

Geliefden –

M’n kas klopt lang niet, maar dat kan me niet schelen, “Ich hab’ weit besseres Verlangen”, ik heb jullie weer ’t een en ander mee te delen over het aanstaande nieuwe familielid. Hij groeit als kool en mijn buikje met hem, elke dag haast merkbaar aan strakke ceintuurs van jurken die steeds wijder moeten worden. Het is allergekst dat het zo gauw gaat opeens. Ik ben bepaald al op de helft: donderdagavond voelde ik opeens dat door jou beschreven kleine klopje, allermerkwaardigste sensatie! Maar het is werkelijk nog erg miniem en zeer ongeregeld, maar wel alleen ’s avonds. Hok is elke avond nu in spanning of hij weer zal gaan “spelen” en hij bewondert me bij voorkeur van opzij en heeft veel pret als ik mijn buikje vasthoud! Op aanraden van Trude vet ik hem soms in (niet Hok, maar m’n buik!) opdat hij heel blijve, nu het zo met vaart gaat, want vorige week constateerde de dokter nog dat er nog haast niets van te zien was! – Ik heb nu reformstof gekocht, de fijnste soort en ik heb ook nog een fijn kantje gevonden dat ik nog van de Huishoudschool over heb. Verder wachten we met smart op het beloofde luierbroekje, waarvan alleen een truitje verscheen! Ik heb net een hier gemaakte wieg bezichtigd, waarin over 2 weken de bewoner zich hopelijk bevinden zal. Hij is van een leraarsvrouw, Vivos-lid, pas getrouwd. Ze heeft natuurlijk alles al klaar, waaronder veel leuke dingen. [2] Ze heeft haar rotanwieg donkerbruin laten vernissen, minder gewenst feitelijk voor muskieten, maar het staat aardig, hoewel wit vrolijker is, dunkt me. Deze wieg kostte ƒ 21.- en ik heb naar kinderwagens gekeken, hetgeen toen ik ernaar vroeg de winkelbediende deed grijnzen! Heel nette wagens met veren zag ik voor ƒ 59.-, dus dat is samen ƒ 80.- en dan hebben we nog 2 meubelstukken, wat toch misschien wel zo prettig zal zijn als één! En dan hebben we nog geld over als je ƒ 100.- stuurt. Ik zal dit ook per telefoon zeggen, en tevens dat je hier toch mooie tetra kunt krijgen, dus dat ik niet goed was ingelicht. Het lijkt me dan handiger als je dan alleen maar truitjes en bloesjes, pakjes e.d. stuurt, zo telkens in een brief dat is enig! Maar ik zal je eerst vragen wat je al voor me gekocht hebt. Trude raadt me aan badhanddoekenstof voor onderleggers te nemen en ook uit Holland, onze handdoeken zijn misschien te dun, maar ik zal nog eerst even goed hier rondneuzen. Wiegengoed heb ik hier alleen nog maar effen crêpe Marocain gezien, maar ik weet toch niet hoeveel ik daarvan nodig zal hebben. Hok moet de wieg nog ontwerpen. – Zaterdag bij mijn thuiskomst stond er opeens een zalige divan in de kamer, fijn! Hok had hem helemaal zonder mijn medeweten besteld, wetend mijn hobby, verrassingen! Nu nog een kleed erop. Hij staat nu in de eetkamer, expres smal gemaakt voor de ruimte en lang voor Hok’s lengte: 2.10 m! Hok is nu bezig met een klein bijzettafeltje, kost veel hoofdbrekens. Dan zal de wieg wel aan de beurt zijn en daarna: de box!! – Schreef ik al dat we in de a.s. babykamer een groot raam wilden hebben, op ’t ogenblik zijn er alleen 2 tuimelraampjes, hetgeen niet fris genoeg. Mevrouw Feher vindt het te [3] duur nog meer reparaties te doen, na die ƒ 175.- van januari. Ze beweert dat zo’n raam ƒ 60.- moet kosten, maar wij zullen nu proberen één groot raam te laten maken aan één stuk, niet in twee delen, en dan geen Hollandse aannemer. – Trude en Pierre zijn vandaag overgegaan, ze zijn nog bezig de laatste meubels op de verhuiswagen te laden. Ze hebben hun brood hier laten brengen om het 12 uur op te eten in een ordelijke omgeving! Verder bewaren we Trude’s avondmantel, een beeldig ding, die ze zelf pas eens gebruikte en die ze leende aan een kennis voor een concert toen zij in de 8e maand was. Het was werkelijke enig, als je ’t niet geweten had dat daar geen slanke dame onder liep, had je niets gezien. Verder is ’t maar goed dat we deze maand zo rijk zijn, Trude kwam net ƒ 25.- lenen en ik had Anneke als ƒ 35.- gegeven! Toch hadden we nog veel meer moeten overhouden met het oog op de Levensverzekering die weer in mei zal verschijnen. Maar de divan + inkopen, ik kocht nl. veel dingen die ik voor onmisbaar in de keuken acht als: braadslee, weegschaal, broodrooster!, zeef en verder kocht ik goed voor een pyjama hetgeen ik bij nader inzien ook voor jurk zou kunnen gebruiken! [HOK zeer luxueus!!] – Ziezo, de koffietafel voor Trude en Pierre is klaar – het lijkt hier wel het Papaverhof! – Eerst vanmorgen veel telefoontjes nadat ik eerst een boodschapper naar Katy gestuurd had met de mededeling dat onze telefoon stuk was. Daarna is de pianostemmer gekomen aan wie Henk zijn instructies gaf, erg makkelijk! Ik heb al gezegd dat ik hem zal missen morgen, want hij raapt ook alles op wat ik laat vallen zoals m’n zakdoek, sleutels enfin, je weet het! Het is werkelijk gek, maar zodra Henk in de buurt is, valt er iets! – Vanmorgen kwam er voor het eerst sinds maanden weer een bloemenmannetje, zodat er weer zonnebloemen in de zwarte pot staan, [4] in de witte rode anjers, evenals in de mooie vaas van tante Masje. Dit alles voor de somma van 25 cent! – Toen verscheen een ventje met djeroeks en een met atjar (piccalilly) e.d. van wie ik altijd m’n beschuit koop, dat we bij de thee eten of eigenlijk vooral ik, vanwege m’n bodemloze put! Gelukkig doet Henk ook mee, houdende “van alles wat lekker is”! – Henk gaat dus morgenvroeg om 6 uur weg. We betreuren het alle drie, wat kan hij meer wensen?! Gister ontmoette hij opeens een vriendinnetje met wie hij nu vanavond uitgaat, hetgeen hij eigenlijk schandelijk van zichzelf vindt, vanwege zijn laatste avond, maar ik druk hem steeds op ’t hart dat hij zijn eigen zin volgt. Ik doe tenslotte ook de hele dag mijn gewone werk en bekommer me niet om hem. Hij is ook meestal uit, op ’t ogenblik aan ’t afscheid nemen, ook naar Anneke en Thijs. – Moppig dat A. en Th. de Rempten afgehaald hebben, A. was ook erg verrukt van de kinderen, schreef ze mij. We spraken elkaar nl. nog niet. – Trude en P. komen alsmaar niet, ’t is nu kwart na 1. Ik ben een half uurtje op de divan gaan liggen en net wakker geschrikt door de kokki, die binnenkwam. – Vrijdag kwam er opeens de gestelde petitie voor de deleman paarden aan B. en W., of ik die door wou lezen, want ik zat ook in de commissie! Ik moet nu gaan protesteren, want ik wil me niet opdringen en bovendien zal ik over een maand niet meer fraai om te zien zijn. – Ik ben naar de Vivos gegaan woensdagavond in plaats van naar de muziekavond bij Prof. Biezeno. We hebben nu een nieuw bestuur alleen met dezelfde abactis, Mevrouw Ament. Sommige mensen, waaronder ook ik vonden dat nu ook het hele bestuur vernieuwd moest worden, maar de meerderheid vond dit bestuur best. Het geheel duurde tot 1 uur! Erg veel gedebatteerd. Hok en Henk waren nog op, erg boos! Enfin, dat is ook weer voorbij!– Zaterdagavond had [5] Henk een diner en hebben Hok en ik met onze mooie nieuwe kaarten gezwarte Piet. Zondag foof Henk ons op “Speedy” Harold Loyd in ons afgelegen lijfbioscoopje, waar we nooit een kennis zullen treffen! – Dank je voor je mededeling van Emy’s trouwdag, ik kan haar nu net nog bereiken. Ik kocht een koperen sigarettendoos voor haar van Chinees werk van m’n lijstenmaker die geld nodig had, anders was een kleed makkelijker geweest. Hok wil dit houden, hij vindt hem te mooi om weg te geven! Emy krijgt het met deze brief als bruid als tenminste haar huwelijk niet wordt uitgesteld!

Als je nog eens mensen raad moet geven over Indië, laat ze dan grotere lakens nemen dan wij hebben, de onze zijn te kort en te breed en de slopen te groot, evenals de goeling slopen. De grote bedden zijn 2.25 m x 1.90 m, waarin 2 matrassen, de goelings 1.10 m x 40 cm, de kussens 10 cm minder lang en breed dan in Holland. – Ik gebruik toch al m’n badhanddoeken nu, die witte zijn erg prettig. Dag Eida.

HOK

G. De vorige week schreef ik niet, omdat ik een brief te schrijven had aan een collega in Bonn, die naar Indië zou gaan als geoloog bij onze dienst. Er komen nu 8 nieuwe: 1 Hollander en 7 Duitsers. In Holland zijn geologen, die genegen zijn bij het gouvernement te dienen zoals u ziet met een lichtje niet eens te vinden. Nu wil het geval dat de financiële positie van Indië wat achteruit gaat, zodat er weer druk gepraat wordt over bezuiniging. Zo werd vanwege onze dienst ± vorige maand een telegram gezonden naar het Departement van Koloniën om al die mensen (8 geologen) maar weer af te zeggen. Ik snap niet dat ze daaraan hebben kunnen denken, daar al die mensen aangenomen waren en om aangenomen te kunnen worden allerlei al hadden geregeld. Zo kreeg ik van die Bonner collega te horen dat hij met het [6] oog op zijn benoeming zou gaan trouwen. U weet dat men in Duitsland heus niet kan trouwen op een assistentensalaris. Dus indien de jongen weer afgezegd werd, zou hij werkelijk met z’n vrouw “zitten”. Vandaag kregen we het bericht dat de minister absoluut niet op het voorstel van de Indische Regering kon ingaan, omdat het een blamage zou betekenen zowel voor het Dep. v. Kol. als voor het gouvernement. Een wijs en verstandig besluit. Eida speelt van tijd tot tijd met …, ja wat voor naam hij hebben moet, is nog niet uitgemaakt. Felix lijkt me niet mooi, die naam herinnert me aan Felidae = het geslacht der roofdieren! Gisteren klopte X-je Eida terwijl ze zat te eten, met het gevolg dat ze van tafel opstond en het spelletje van vroeger werd herhaald, tot onze grootste verbazing, omdat Eida al sinds weken geen last meer had van misselijkheid. Vandaag is het weer normaal.

Op G.B. komt er waarschijnlijk een verbetering in de inhoud van ons werk. Een van de grootste tegenstanders van mijn voorganger – en daarbij een zeer invloedrijke – is bijgedraaid. Ik heb een nota geschreven hoe ik me de reorganisatie van ons werk dacht en hij heeft mij op alle punten gelijkgegeven, zodat ik nu ook weleens de gelegenheid zal krijgen om eens te reizen. Fijn om eens de rimboe in te gaan, nog fijner natuurlijk om daarna weer thuis te komen en de moede leden te strekken op de divan van 2.10 m – waar al niet aan gedacht moet worden! De divan neemt nu de plaats in van de box, waar deze moet komen is me een raadsel nog. Ons huis wordt al wat te klein.

Moeder zoudt u, - o, zaliger herinnering van de gedachte van uw eervolle ontheffing als Tan’s portemonnee – aan Max Weg, Antiquariat, Leipzig, Köningstrasse 3, Postcheckkonto Leipzig 1469 voor mij willen betalen 55 MK.  Hartelijk bedankt. 

Dag Hok

EIDA

21 april ’30

Geliefden –

Het is Tweede Paasdag, de “dagjesmensen” krioelen in ’t IJzermanpark, 2 van m’n huisgenoten trachten op ’t ogenblik de top van de Malabar te bereiken, zo mogelijk, je weet die sympathieke berg die ons met elkaar helpt spreken! M’n 2 andere erfgenoten zijn aan ’t werk, Ardjo is bezig aan Hok’s kamer, de kokki aan de slaapkamer, als ze tenminste niet stiekem is gaan eten of een “zalige” sirihpruim is gaan halen! Ze weet nl. dat wanneer ik dat laatste zie, ze hem direct moet uitspuwen! De rest van de familie is “het klein schatje” en ik zitten in de tuin, we hebben net een eindje gewandeld en rusten nu uit op het “heerlijkste plaatsje in Bandoeng” waar we jullie al in gedachten zien genieten van de zalige stilte en de nog zaliger warmte! Het is hier ook buitengewoon heerlijk, hetgeen een ieder die hier komt ook met verrukking constateert. Er staat het rode vaasje, gekregen van fam. Michielsen, met kleine rozen voor me, om me nog aangenamer te stemmen: alsof dat nodig was, als ik aan jullie schrijf!! Die rozen stuurde Hassan me gister, tegenwoordig krijg ik vaak bloemen van hem; hoe raadt hij ’t zo dat ik zoveel van rozen houd! Als tegenprestatie kreeg zijn zoontje een oude tennisbal van ons en een koekje. – Erg bedankt voor het boek, Hok is er direct op aangevallen en ik heb er ook al het een en ander in gelezen. Het lijkt me erg geschikt, er staat zeker absoluut alles in. Ik zou alleen graag als aanvulling zien: het gebruik van een eetlepel lijnzaad elke avond tegen verstopping. Alle ellende staat erin beschreven die je [2] kunt krijgen als je die niet goed geregeld hebt, en door één eetlepel van dat goed ben je in dat opzicht zo normaal als wat en heb je niets te maken met lavementen en spuitjes. Dokter Kuyer is werkelijk ontzettend praktisch met al die dingen, maar ik zal het boekje gauw doorlezen, erg prettig! – Hok en ik vierden de eerste verjaardag van onze trouwdag samen. Anneke en Thijs waren te melig om te komen. Ze zal je wel schrijven wat ze al niet hebben afgefoven. Ik bestelde een lege vol-au-vent en we maakten zelf de vulling van kip, truffels, gehakt, champignon-nat, en aten er 3 dagen heerlijk van. Verder trachtte ik een sinaasappel bavarois te maken, die helaas maar half werd doordat de room + eitwit niet stijfgeslagen konden worden, doordat Ardjo kans zag, toen ik hem sinaasappels liet uitpersen, dit sap bij de room te doen! Ik had juist slagroom uit blik van Nutricia, maar het geheel was nu heel matig. Een grote verrassing was een grote mand bloemen van P.S. via Anneke, via Hok hier gekomen, vreselijk leuk. Verder bracht Trude een grote plant, volgens Hok begonia, maar ik weet het niet, er zitten nog geen bloemen aan. Ik had onze 2 Berssenbrugge kieken laten inlijsten, waarvan er nu één op de slaapkamer hangt en de “droom” op de studeerkamer. De divan is nog niet getekend, dus het zal nog wel wat duren voor die er is. – Henk is vrijdag gekomen. In zijn manier van doen en praten precies Jaap. Een erg gezellige jongen en een prettige logé, die zichzelf uitstekend amuseert en zeer actief is. Hij speelt erg goed piano. We vinden het erg prettig hem hier te hebben. Vandaag is ’t de laatste dag van Hok’s vakantie (4 dagen) [3] en vanmorgen vertrokken ze om 6 uur naar de Malabar met Anneke en Thijs. Het is zo goed voor Hok om zijn benen weer eens te gebruiken en Henk had erge zin. Ik besteed dus deze dag aan jullie. Trouwens, ze zullen wel over een uur of 2 terug zijn. – Fijn dat Emma nu echt in Amsterdam is aangenomen en dan op kamers wonen. Pas maar op in zo’n grote stad. Je zult het wel enig vinden hè! Dat doet me weer denken aan het jaar dat ik in Leiden was. Om 1 uur thuis te komen vond je heel gewoon, en ’s nachts alleen in de trein, niks aan! Ik hoop dat je er een erg fijne tijd zult hebben! – Gelukkig dat “Walther Rathenau” naar Vaders zin is. Hok heeft dus blijkbaar een goed inzicht in Vaders smaak gehad. – Ik heb veel genaaid deze week, maar nog niets erg kleins, hoewel ik gister in je boek net gezien heb dat ik al op de helft ben, tenminste dat zijn zal op 1 mei. Maar ik naai nu alle andere dingen, zoals 3 netbroekjes van Hok, die ik hoop nu onbreekbaar gemaakt te hebben. M’n machine apprecieer ik telkens weer opnieuw en ik glimlach medelijdend als ik Trude zich een ongeluk zie draaien. – Enig dat jullie Vaders verjaardag haast “als vanouds vierden”. Het is toch dol, als er zoveel mensen komen, ik hoor de kamer alweer gonzen van al die stemmen. En Moeder zelf thee schenken, 30 kopjes! Je zou het anders eens kunnen verleren! – Enig dat Marietje v.’t Hoogehuys met Jantje bij jullie at. Wat hebben die het getroffen met dat kind! En dan moet je die van Jaap en Katy daarbij zien! – Je schrijft over schoonmaken en ik geloof niet dat men [4] hier in Indië veel aan iets dergelijks doet. Maar daar ik gelukkig wat op m’n moeder lijk!, voel ik er ook voor. Verleden week liet ik Ardjo en kokki samen onze slaapkamer doen en 2 dagen later de logeerkamer. Alleen de linoleum waslucht ontbrak eraan! Je weet toch dat alle vloeren hier van stenen tegels zijn. Het is wel erg eenvoudig: alleen maar dweilen met “Izal” natuurlijk! Het prettige van dergelijke schoonmaakpartijen is in Indië, dat je zelf niet mee hoeft te doen. Bij alle werken hier is er altijd 1 die toekijkt en bevelen geeft. Let maar op als je aan boord komt, dan zijn er al 2 “mandoers” die op de “djongos” ² toekijken. De kasten zal ik zelf grotendeels moeten doen, maar het wrijven zal ik aan Ardjo maar overlaten, want tegen bukken kan ik op ’t ogenblik helemaal niet. Wat ik zo graag zou willen hebben voor dergelijke schoonmaakpartijen zijn die gootsteendoekjes van ongebleekt katoen, heel slap, met franje en een rode rand, op de huishoudschool noemen we die “werkdoekjes”. Hier zijn ze niet te krijgen, overal geprobeerd, zou je mij een half dozijn willen sturen bij gelegenheid?, en ook nog een half dozijn van die zachte flanellen stofdoeken, waarvan ik maar 6 heb en die elke dag gebruikt worden, voor alles en nog wat! Ik kijk nog steeds vol verwachting uit naar de luierbroek die je al beloofd hebt! – Ik schreef jullie al dat Bep verloofd was, maar ik hoop dat je er nog geen notitie van hebt genomen, Dien schrijft me dat het weer af is, treurig toch. – Gelukkig dat je ons aan de Rempten herinnert, we zullen ze schrijven, want het is 6 of 7 uur met de trein. Ik heb voortdurend enorm zuur, liefst midden onder het eten – Meneer Ootmar schrijft dat de borsten niet met alcohol moeten gewassen. En heb je weleens reform- [5] stof lakentjes gezien? – Verleden week waren we op de thee bij Prof Biezeno + echtgenote – ze gaan 28 mei al terug naar Holland en weer in Delft wonen. Ze hebben ons woensdag op een muziekavondje gevraagd: Trio’s van Beethoven. Hijzelf speelt buitengewoon goed piano. Henk mag ook meekomen, die kent hij ook enigszins uit Delft. Het zijn echte aardige gezellige mensen, echt gewoon. – Nu is het woensdagavond juist Vivos avond. Het bestuur schijnt af te gaan treden, de herrie kan niet meer worden bijgelegd, blijkbaar, erg vervelend. Als Piekje nu maar niet in juli wegging, kon zij mooi praeses worden, dat is wel de lastigste baan geloof ik. De heilwens die ik in ’t ABC in januari voor dit bestuur uitsprak, heeft geen succes gehad. – Ik ben weer bij Marietje Jager Bruining-van Loon geweest – ik ga steeds elke week. Gelukkig heeft ze hier toch enkele kennissen, altijd staat haar kamer met bloemen. – Dag hoor. – Hok heeft echt genoten van zijn vakantie en vooral nu Henk er is hebben we erg veel plezier. Dag Eida. – Het lijkt hier wel een sinaasappelhuis! Gister kocht ik er 20 aan de deur, terwijl er nog 5 waren, en vanmorgen krijgen we een mand van Mamma ook met een stuk of 12! Zalig, 3x daags: 1 djeroek! – M’n teint wordt weer keurig, de heuvels en dalen verdwijnen, alles dankzij het lijnzaad, hoera!!! De dokter vond dat ik er zo goed uitzag: ik ben niet meer zo lelijk. – Nogmaals hoera! Dag. – Hok schrijft een lange Duitse brief aan een jonge geoloog, die aan Hok schreef: “Entsprechend Ihre Rat, habe ich mir ein Mädchen gewählt, die ich als meine Frau mit nach Indien [6] zu nehmen gedenke!!!!!!!!! Dag. Hok heeft geen tijd meer voor jullie, vanwege die Duitse brief. Veel groeten dus.

HOK

15 IV ’30

G. Polteravond. Kalmpjes getweeën. A. en Th. door de vele fuiven die ze hebben helpen slagen, wat minder fris geworden: vermoedelijk hebben ze teveel gedineerd, zodat wij niet naar hen toe zijn. Eida heeft deze week mijn wil getrotseerd: most niet maggen. Heeft mij van honger haast om laten komen: een doodzonde. Maar heeft zich ondanks alles kranig gehouden. Ze is zelfs op de slappe en praatgrage en niet ter zake blijvende voorzitter woedend geworden en heeft ter vergadering voor louter vreemde snoeshanen gesproken en zo’n succes behaald, dat haar opmerking in spatie in ons onvolprezen provinciaal blaadje weergegeven staat. Ze is ondanks het trotseren en het laten verhongeren van haar man zeer in mijn achting gestegen [EIDA dat kon blijkbaar nog!]. Zo ziet u, dat de vrouw tegen elke verdrukking in, zich emancipeert!

Vrijdag a.s. komt Henk Heyrmans bij ons logeren. Houw komt misschien ook om m’n rok aan te passen. Hij wil met de verjaardag van Juliana bij de G.G. op receptie. Dat is zo een concessie aan het Buitenzorgse ambtenaren-publiek. Men is daar pas in tel wanneer men in de schaduw van de G.G. heeft gestaan. Zo voelen de secretarie-ambtenaren, zoals Bodisco, zich ver verheven boven de andere ambtenaren, omdat ze allerlei karweitjes te doen hebben voor de “Toewan besar” (= Gouverneur-Generaal), dus zoals zij het zeggen: voeling met hem houden.

Mevr. v. Gilse schreef me dat zij van Hoying al een paar maal een rekening gepresenteerd kreeg voor het ontbijtservies, dat wij eerst van Hoying hebben gekregen. Maar dat servies – u weet wel dat mormel stel – werd teruggegeven en daarvoor in de plaats namen we toen van Hoying onze tafelmessen. Mw v. Gilse gaf mij toen ƒ 25.- waarvan het servies, dat we tenslotte van De Bijenkorf namen, gedeeltelijk betaald werd. De messen heeft Moeder na ons vertrek toen betaald. Misschien vraagt Mw. v. Gilse u nog hierover inlichtingen. [EIDA geef haar maar de kwitantie van de messen]. [2] Vanavond geeft onze gelukkige huisjongen-vader een slamatan (=feestje, meestal voor de inwijding van iets) ter ere van de doop van zijn zoon. De naam die hij bedacht heeft is Paimoer. Wat het precies betekent weet ik niet. Het schijnt verband te houden met deze tijd van het jaar: Pai (?) genaamd. En hij heeft deze naam bedacht om het kind niet ondeugend te laten worden. Hoe het verband precies is, is mij niet duidelijk. Dit is maar een voorlopige naam zegt Ardjo.

Moeder zoudt u voor mij aan:

G.A. van Halem, Bremen, voor Rechnung no. 2, ddo 10/3’30 willen gireren: 3.05 Mk. Misschien heeft u zijn gironummer al ontvangen.

Bij voorbaat bedankt. Gefeliciteerd met de 16/IV. Voor deze gelegenheid heeft Eida onze trouwkieken v. Berssenbrugge in goud laten inlijsten. Verder laten we een divan maken in passende stijl, om er onze moeie leden op uit te kunnen strekken. Zalig!!! Dag Hok

EIDA

Een dag om dankbaar voor te zijn!      →        13 april 1928

                                                                                                                        ↕

                                                                                                            13 april 1930

Lieve schatten –

Alweer zo’n schattig blauw truitje, een zondagse noemt Hok dat: voor op de verjaardagen van zijn Oma en Opa en de lieve Tante. Je schreef dat je het luierbroekje stuurde, maar je hebt er zeker per ongeluk eerst het truitje in gedaan. Vanmorgen toonden we ze vol trots aan A. en Th. , die er ook verrukt van waren. Erg leuk dat jullie op willen bellen, we merkten dat het een verrassing voor A. en Th. was en hielden braaf onze mond. Deze brief bereikt jullie trouwens maar 1 week later. Ik ben erg blij dat jullie die wieg maar niet gekocht hebt, het is een model dat niet zo prettig is om voortdurend in te liggen, zo’n zak is ook warm en nauw. Hij is praktisch voor reizen, maar dat zullen we toch niet geregeld doen, bovendien schijnt die zak gauw te scheuren. Je ziet hoeveel we toch van je tekening begrepen hebben! Het zal inderdaad goedkoper en prettiger voor het hummeltje zijn als we hier een rotan wieg laten maken, die komt met bekleding en al op ± ƒ f 25.-. En dan hebben we nog heel veel over van ƒ 100.- zoals je ziet, zalig! Maar ik zou het erg prettig vinden als je een aardige bekleedstof stuurde, Trude vertelde dat ze erg veel moeite heeft gehad met het zoeken van iets. Saumon met een bloemetje lijkt me schattig of beige, maar dit is misschien minder flatteus. Ik kom op ’t ogenblik erg weinig in de stad, als ik m’n noodzakelijke boodschappen gedaan heb, ben ik te moe om nog eens naar allerlei rond te [2] neuzen. Maar dat kan ik je dan ook mooi per telefoon zeggen. Wat enig om nog eens met elkaar te praten. Volgende week hoop ik weer eens naar de stad te gaan en naar de dokter, waarheen ik nog steeds niet ging. Morgen maar naar laatstgenoemde, want anders komen de 15e en 16e weer en dan moet ik weer wachten. A. en Th. hebben tot hun woede De Nijs te logeren tot de 15e ’s morgens, dus gelukkig gaat hij net op tijd weg. Wat schrijf ik weer vies hè, maar m’n buik doet enigermate zeer, vergeef me! – Dol dat Emma A’dam heeft gekregen, ik hoop nu maar dat het inderdaad waar blijft! Ik ben benieuwd of je er nu moet gaan wonen – zo’n klein meisje in zo ’n grote stad, zal je oppassen! Beledigd? – Fijn ook al een lijfje om de luiers vast te maken, je bent al eerder bezig dan ik Maatje! Mevrouw van Vianen heeft me beloofd haar kelontong te sturen – dat is een verkoper (een Chinees) die met veel stoffen aan de deur komt. Hij heeft zelf reformstof en flanel. Dan zou ik niet naar de stad hoeven, maar hij komt maar steeds niet. – Ik heb nu ook net last gekregen van zuur uit m’n maag, op de gekste ogenblikken, opeens een golf in je mond, maar daar heb ik die gebismureerde magnesium voor, hoewel die zeker 10x zo duur is als bicarbonas, maar de dokter vindt dit beter. – Op elke visite onderzoekt hij eerst m’n urine, die ik hem ’s morgens vóór 7 uur moet sturen, omdat hij eigenlijk militair dokter is in Tjimahi, waarheen hij op dat uur vertrekt. – Wat m’n onderkleren betreft: de onderste knop van m’n bustehouder, kan ik nooit meer vasthebben en vaak haal ik gauw [3] onder het eten de 2e van onderen ook los! Aan m’n directoires heb ik heel rekbaar elastiek, dat heel dunne ronde, want wat voor band zou ik daaraan moeten zetten, het lijkt me dat hij dan steeds af zal moeten zakken. Die hoge taille is zeker niet voor iemand in onze “positie”, althans naar ons smaak. De Inlandse bevolking draagt juist bij voorkeur daar een erg nauwe band, zodat de toestand van de kokki van Trude b.v., die niet veel verder zal zijn dan ik, al heel duidelijk te zien is, terwijl bij mij nog weinig. Bij voorkeur draag ik het middel precies dwars over het dikste deel van m’n buik en dan overbloezen, dan zie je werkelijk haast niets. – Ik ben blij dat je Mevrouw Kan geholpen hebt met Indische kleding, maar vergeet nooit dat Bandoeng’s klimaat ontzettend veel kouder is dan enig ander, maar toch draagt b.v. Anneke alleen een trois-pièces, terwijl ik jou schreef dat me die veel te koud zijn. Trouwens tegenwoordig ben ik minder kouwelijk, ik draag alleen nog maar (Vader neme me al die bijzonderheden niet kwalijk!) gebreid hemdje – directoire – bustehouder – onderjurk – jurk – ook ’s avonds heb ik niet meer aan, terwijl het toch regentijd is, m’n dunne wollen vestje is erg vaak in gebruik, daar zou ik niet zonder kunnen. M’n winterjas doet zalige diensten in auto’s, die hier altijd open zijn, ’s avonds. – Ingesloten vinden jullie een verslag van een vergadering voor Bandoengse trekdieren bescherming. Hok schreef jullie al verleden week dat ik m’n adhesie betuigd had aan een stukje in de krant over delemanpaarden. Ik erger me nl. altijd dat bijna alle koetsiers hun paard voortdurend slaan en dan steeds op de buik, ook wanneer het best loopt. Verder zijn ze zo slecht beslagen dat ze op het asfalt voortdurend uitglijden, [4] en je steeds je hart vast moet houden vooral bij een beetje vlugge helling naar beneden. Vaak vallen ze dan ook, hoewel ik het gelukkig niet heb meegemaakt. Hok vindt het al te teerhartig hierover te ageren, maar tegen de wil mijns mans toog ik toch ter vergadering. Ze hebben nu een commissie benoemd tot opstelling van een petitie aan de burgemeester, welke door zoveel mogelijk Bandoengers ondersteund en ondertekend moet worden. De eigenlijke oproeper tot de vergadering was er niet, zodat we een snert voorzitter hadden, die me zo giftig heeft gemaakt dat ik me zelfs verstout heb in de vergadering wat te zeggen. Ook in de rondvraag maakte ik nog een opmerking die wijd gedrukt in de krant staat, wat een succes. Daar ik nl. alleen was, kan niemand anders het voor me zeggen en trok ik de stoute schoenen aan. Anneke was erg enthousiast toen ik het vertelde, Hok interrumpeerde m’n verhaal telkens met spot, waar Thijs weer erg veel pret om had. Thijs vond het ook erg dat ik tegen Hok’s wil dit gedaan had! Toen ik thuiskwam om kwart voor 10, zat Hok me hongerig op te wachten, anders eten we ± half 8 en hij was woedend dat ik niet van de vergadering weg was gegaan om hem eten te geven, terwijl n.b. de tafel gedekt stond en Ardjo klaar stond de soep warm te maken! Hoe vind je zo’n man. Hij vond zich schandelijk verwaarloosd, en het heeft m’n hart erg verkwikt dat m’n opmerking in de krant staat en dat Anneke me ze bijviel, zodat dan althans anderen het appreciëren! – Ik maakte daar nog nader kennis met Meneer en Mevrouw Kriens, welke laatste ik ken van de Blindencollecte waaraan ik niet mee kon doen, maar waarover ik met haar enige malen telefoneerde voor Anneke. Beiden buitengewoon aardig, dus had ik nog een aanspraakje. En ik voelde me zalig, heen in een gesloten auto, terug alleen in een [5] taxi, echt deftig en plezierig! Ik heb me opgegeven als lid van de Dierenbescherming, hoewel die niet veel zaaks hier schijnt te zijn. Geen wonder, als je denkt dat de gezellige ouwe heer-voorzitter – ook bestuurslid van de Dierenbescherming is – als zijn medebestuursleden althans niet zo kletsen en allervriendelijkst kouten als deze meneer, die n.b. bij afloop Arts blijkt te zijn. – Gisteravond at Roos Driessen bij ons, je weet wel m’n danspartner van de Vivos feestavond. Hok was erg verrukt van haar en betoonde zich een allercharmantste gastheer, echt gezellig, anders moet ik altijd voor conversatie zorgen. Ze is ongeveer van mijn leeftijd, en erg vlot en leuk. Hok wil maar direct zijn aardigste collega “op haar” vragen, maar dat vond ik te kras. – Vanmorgen kwam Katy Kunst hier opeens met iemand die ik uit een Vierhouten kamp van ± 1919 ken, ze is getrouwd met Tiddo Reddingius, ken je die?, een vriend van Jaap. Katy las ons een deel uit Jaap’s brief voor, die zich buitengewoon schijnt te vermaken op weg naar Nias, hij schrijft erg aardig. Als ik die kinderen van hun zie, ben ik altijd blij voor Mevrouw Kunst, dat ze zo ver van ze afzit. Je weet altijd zeker dat ze je zullen uitschelden, vanmorgen weer tegen mij: Tante Olifant en omdat Katy erom lachte, zullen ze het nooit afleren. Het zijn heus ellendelingen.

Verder: Bepje is verloofd, enig! Met haar Lustrumpartner. Ik weet helemaal niet wat hij studeert, maar ik hoop naders te vernemen. – Dien is geïnstalleerd, zal misschien trouwens in de krant hebben gestaan, misschien stuur je hem wel. Dag Eida!

Ik vergat jullie nog belangrijk nieuws te vertellen: de vrouw van Ardjo [6] kreeg deze week een zoon op ons erf. Volgens hun berekening een maand te vroeg, maar ze was haar oudste kind na gerend dat bijna onder een auto kwam en toen had ze opeens buikpijn gekregen. Ardjo vroeg verlof om een doekoen = Inl. heelmeester, te halen, maar kwam veel te laat terug. Het was 12 uur overdag en de kokki heeft toen alles gedaan, midden in de rijsttafel die ze voor ons maakte! Ze beefde helemaal van inspanning en schrik, het was me ook een consternatie. Het geheel duurde zeker niet langer dan 10 minuten! Blij dat ik er niet bijgeroepen werd, ik zou me geen raad hebben geweten! De volgende dag bezichtigde de Njonjah het schaapje, waarbij de kraamvrouw rechtop ging zitten tot m’n schrik, gauw duwde ik haar weer neer. Ik zag een klein vuurrood snoetje, toch al erg menselijk. Ik bracht gekookt water om het kind te geven als het honger had en ook om de borsten te wassen voor en na het drinken. In het begin hebben ze het inderdaad gebruikt, maar nu zullen ze ’t zeker nalaten. Ze waren dodelijk ongerust dat er nog geen melk was, en toen heb ik ze aan ’t verstand gebracht dat die er door het zuigen v.h. kind in ontwikkeld wordt en zo hebben ze inderdaad precies om de 3 uur het aangelegd en de 3e dag is het gelukt. De 4e was ze alweer op, zich aan ’t baden e.d. Toen het kind net 6 uur oud was, trachtten ze het met pisang te voeren! Goddank wou de natuur het niet aanvaarden. Gek toch zulke dingen bij een tweede kind! – We gaven hem een riks om feest te vieren, een slamatan hoort daarbij! Ik ben bezig aan oom Willem en tante Do te schrijven, 6 kantjes. – Net bij de dokter geweest. Alles best, mag ook wat zwemmen, fietsen liever niet. Verder heb ik wat schimmel op m’n schouder! Alle inlanders hebben het, zegt de dokter, en ’t is besmettelijk, ik moet het insmeren met salisylspiritus, duurt ± een maand. – Morgen bij Anneke eten, woensdag zij bij ons. Morgen gaan we eerst nog op de thee naar Prof. Biezeno + echtgenote. Hij is enorme pianist, en geweldig aardig, zij ook lief, maar we kennen ze nog haast niet, ze wonen vlakbij op het Proffen-eilandje, een kolossaal terrein met maar 5 huizen, erg groot met grote tuinen. – Freddy Smit is eergister 1 jaar geworden, Hok kocht een ei van hout met nog 11 andere, kleinere erin. Dergelijke boodschappen is een goede vóóroefening voor later voor Hok!

Dag Eida

EIDA

8 april ‘30

Lieve schatten –

Ik kan me niet herinneren slecht dichtgeplakte brieven van jullie gekregen te hebben, [HOK Eida krijgt ook nooit ongeopende enveloppen te zien, daarvoor zorgt Heer Censor] maar dat zal een ander jullie dan wel verweten hebben! Verder mijn excuses voor het dichtplakken van het Van Blankensteyn’s drukwerkje – ziezo – intussen heb jullie al gehoord hoe goed het truitje is overgekomen, dus de post valt niets te verwijten, evenmin als het lieve witte kleefpenseeltje van de vriendelijke meneer van ‘t Irisplein. De kwitantie van de Veendammer kwam in ons bezit, maar ik had me verbeeld dat ze 33% uitbetaalden, en ’t blijkt ruim 25%. – Nu allereerst Moeders vragen beantwoorden: ik ben nu sterk in de overgangsperiode en heb weer een prettige week achter de rug waarin ik me netjes gedragen heb. Ik voel me steeds prettiger en fleuriger, hetgeen zeer aanstekelijk op Hok werkt, zodat we deze feestmaand met de grootste vreugde onderhanden hebben genomen. Tot onze schande zij gezegd dat we onze ondertrouwdag zonder nadenken zijn voorbij gewandeld. Maar dit kunnen wij wijten aan Hok’s maagstoornis, hier meer algemeen maaginfluenza genoemd, hoewel die naam er wel te wijds, gelukkig!, voor is. Hij had maar 1 dag koorts, 38.1-38.3, en de volgende morgen 36.5, hetgeen ik niet wou geloven, maar aan welk cijfer hij bleef vasthouden. Zijn maag daarentegen was nog in beroering en als je erop drukte, maakte hij het geluid van een gummizak half vol [2] water, zo klokkerig. Het was echt al dat ijswater dat daar standhield. We hebben er geen dokter bijgehaald omdat we wisten waar het van kwam. Hok heeft de hele dag liggen lezen en is ook donderdag nog hoofdzakelijk in bed gebleven. Donderdag zouden 2 ongetrouwde collega’s hier eten, vrienden uit Delft, Westerveld en Van Raalten, maar ik moest ze afzeggen en omdat eerstgenoemde naar de rimboe ging, is het minstens 5 weken uitgesteld.  Ik schreef jullie al dat Dr. Thung + Nanda McDonald hier waren + 2 kinderen, zij kwam vrijdagmorgen nog en zaterdagavond hebben we bij hen in het pension gegeten, toen was Hok weer helemaal goed. Het zijn heel aardige mensen, de Thungs, zij zei mij direct haar bij de naam te noemen en was ook zeer tevreden over alles wat wij hier ondervinden, ze hadden, evenmin als wij, onaangenaams meegemaakt. Hun kinderen hebben Hollandse namen, en hijzelf is noch gelijkgesteld, noch genaturaliseerd, net als Hok. Ze hebben ze gewoon aangegeven zonder enige last. Zij staan in minder contact met hun familie als wij. Ze was verbaasd dat Mamma hier gelogeerd heeft, maar zij wonen ook ongeveer 10 uur sporen van zijn moeder. In deze vakantie ging zij voor het eerst naar zijn familie, maar ze heeft ze wel al gezien. Maar hij is wel erg op zijn moeder gesteld. – Ze wonen in Klaten, 6 uur met de trein van hier. Maar ze vroegen of wij misschien in de vakantie bij hen kwamen logeren. Ik denk wel dat dat nog ver in ’t verschiet zal zijn. Ik schreef net aan P.S. en aan Tante Leidie om “het” te vertellen. [3] Waarschijnlijk heb je het aan Tante L. al verteld, maar meer om haar ziekte vond ik het nodig haar weer eens wat van ons te laten horen. – Gister, precies de 7e, kwam Dien’s handwerk. Wat een werk, en wat een mooi ding, ook zo prachtig van kleur. Het zal zeker mooi zijn bij ons eetservies, met blauw! Ik begrijp niet dat ze daar maar 1 jaar voor nodig heeft gehad! Ze schreef erbij dat de toekomstige kleine Tan het niet als slab mocht gebruiken! – Gister vierden we weer zeer geslaagd. Eerst herinneringen opgehaald, toen ons nog verkwikt aan een bos rode dahlia’s. Later toen ik al bezig was voor de taart, kwam Anneke met een grote bos zalig ruikende rozen. Anneke naaide, ik roerde en wij kletsten. Een zeer geslaagde morgen, vooral ook daar de taart prachtig rees, mooi van kleur was en op tijd gaar. Ik maakte nu de amandeltaart, met roomvla vulsel en weer gegarneerd met gekonfijte vruchten en verder Hok-Eida-2. Helaas kwam Hok 5 minuten te vroeg thuis, zodat hij al enig idee had, van ‘t voor hem gemaakte. ’s Avonds aten we al om half 7, daar we naar “de “Stem des Bloeds” gingen, een Indische film met mooie natuuropnamen, maar een daverende snertintrige met beginnelingen als spelers. Verder aten we “petjil” (dat ken jullie al) zeer tot genoegen van Hok en Thijs, welke laatste op een ogenblik in zichzelf mompelde dat het toch wel enorm lekker was, en alleen om daarvan nog eens te kunnen “proeven” wou hij na de bioscoop (9 uur) wel weer met ons mee, zodat we de maaltijd tot half 11 doorzetten! Het is werkelijk prettig nu Thijs [4] te eten te hebben, hij geniet zo intens en zo duidelijk merkbaar, terwijl Hok het ten eerste al gewend is dat hij lekker eten krijgt, al zeg ik het zelf!, en ten tweede zwijgzamer van aard is! – Nu de volgende week A. en Th. en dan weer onze trouwdag, dan komt Henk de 19e en blijkt tot de 30e. De maand is dus al om! – Wat m’n vermageringskuur betreft, die is al lang geëindigd, omdat ik altijd veel honger had, en niet tegen een lege maag kon; het heeft nu ook geen zin meer. De eetlust is nog in de beste orde, en griesmeelpap ’s morgens bevalt me nog erg best. – Eerstdaags ga ik weer dokterwaarts. Hij controleert m’n urine elke maand en vindt dat ik me uitstekend gedraag. Ik heb nog geen leven gevoeld, maar met spanning wachten we erop. – Enig dat Tante Jacq gekomen is – die logeerkamer van jullie haalt zeker de schade van al die vorige jaren in, toen er nooit iemand in ons huis bij kon! –  We hebben de hele bruiloft van Madzy vergeten, Betsy had ons ook eind januari verteld dat M. 17 maart trouwde, dat is toch ook te lang en geen ondertrouwkaart of wat. Ik wou Madzy een cadeautje geven, nu nog, maar Hok wil niet, ik zal nog eens zien. – Betsy heeft de tekeningen van onze meubels gevraagd voor haar nieuwe huis in Batavia, waar ze bij de Kindersterfte statistiek werkt. De ontwerpen hebben we de meubelmaker laten houden, dus kunnen we haar niet helpen. – Hierbij ingesloten het Vivos ABC, sturen jullie het bij gelegenheid eens terug, misschien kan ik er later nog eens uit putten. Al de feiten, die erin staan, heb ik maar gedeeltelijk meegemaakt. – Verder m’n eerste Maleise brief aan Mamma, af en toe [5] verbeterd door Hok. –

De laatste Vivos vergadering die met storm en onaangenaamheden begon, is weer goed afgelopen. Praeses en abactis verzoend. Alleen de quaestrix is het te machtig geweest en om van het gezanik af te zijn, heeft ze bedankt, zelfs ook als lid, maar men wendt pogingen aan haar terug te winnen, al is het niet voor het Bestuur. Mevr. Ament – abactis, heeft zich uitstekend gedragen en de vergadering was over ’t algemeen onpartijdig gelukkig, hoewel een kleine partij de schorsing v.d. abactis vroeg. Vóór de vergadering heb ik de abactis voor die partij gewaarschuwd, omdat het billijk was dat niet alleen de praeses, maar ook zij hiervan wist. Dit vatte ze op als een persoonlijke blijk van mijn toegenegenheid en op de avond zelf hadden we een gezellige kout! Het gevolg was dat ze vrijdagmorgen aan kwam stappen en gezellig een uurtje hier kwam praten, deze week zal ik naar haar gaan, ik vind het prettiger de vriendschap dan maar zo gauw mogelijk aan te knopen. Ze is moeilijk te benaderen en daarom vind ik het wel leuk dat ze eerst bij mij is gekomen, dit heb ik grotendeels misschien te danken aan Jan Albert Schepers, die zij zo buitengewoon aardig vindt en op wie ze mij vindt lijken! Ze heeft me gevraagd op de volgende Vivos avonden met haar in haar auto mee te rijden. Dat is dus fijn. Ze heeft een schattig dochtertje van 4 jaar, en is zelf ± 27 jaar.– Ik schreef jullie ook nog niet dat ik al 2 maal bij Marietje van Loon in Borromeus Ziekenhuis op visite was. Moeder weet natuurlijk direct wie dat is! Je weet, ik zat met haar bij Juffr. Boldingh. [6] Ze heet nu Jarig Bruining of zo, en ligt al 6 maanden pal op de rug met een ruggenmergontsteking, ze is helemaal lam geweest, maar kan zich nu weer bewegen. Over 5 weken weet ze of ze geopereerd kan worden of niet, als het niet kan, is het ellendig. Haar moeder is uit Holland overgekomen en zit nu de hele dag bij haar. Ze vindt het wel leuk geloof ik, als ik kom, want ze heeft hier haast geen kennissen, ligt al bijna zo lang als ze in Indië is. Ik heb haar wat Marmite gebracht om eetlust op te wekken, want die heeft ze nu haast niet meer en als ze geopereerd kan worden, moet ze eerst krachten opdoen. Het is echt zielig, maar ze is zelf erg vrolijk, hoe is ’t mogelijk hè. Vroeger deed ze haar mond niet open, nu doet ze veel verhalen.

Emma trad dus gister als lavender-girl[1] op, stuur vooral een kiek! – De kiekjes van Hok’s verjaardag zijn erg slecht, de hele film is absoluut wazig. Was het een aardig feest. Goed dat Emma niet meedoet met Anny Rutgers, je kunt beter voor jezelf en je familie je kunsten vertonen, dat is ook wel zo leuk!

Dag Eida

HOK

G. Hartelijk bedankt nog voor de verjaarsbrief,  die nu eerst, daar Hare Majesteit de Maag het me belette, beantwoord wordt. Het feest begon zeer vroeg in de ochtend: Eida bracht me de cadeautjes één voor één op ’t bed en het duurde niet lang of het bed was meer met cadeaus en pakpapier bedekt dan gunstig was voor het strekken van de nog moede leden. Daar was ook weinig tijd voor, daar Eida steeds weer met nieuwe dingen kwam aandragen. De verjaarsbrief bleef tot op die dag ongeopend, ondanks de vele, voor het handhaven van het verjaarsbriefgeheim, zeer funeste neigingen. [7]

Dr. Ir. Tan Sin Hok

Berlageweg 3

Bandoeng

    ===

Ziet hier één der cadeaus, prachtig niet? En zo glad, precies als Pschov’s dansvloer nodigend tot het uitvoeren van sierlijke bewegingen. En de harinkjes en cephale (wat is dat?) werden – al waren ze nog in blik – door H.M. de Stomaco, toen nog in blakende welstand, met kennersogen opgenomen en met zichtbaar welgevallen voor de eerstkomende passende gelegenheid ter zijde gelegd. En de bekende puntpoef[2] was weer troef, en de vlindertjes bewonderd om hun kleur. Wel bedankt, jammer dat de filmen waarop al dat schoons en smakelijks niet goed bleken te zijn, zodat we u de jubilaris onder en te midden van zijn geschenken niet kunnen tonen. – De eerst-komende gelegenheid liet niet lang op zich wachten, want april is een van feestdagen welgevulde maand: wel bedankt voor de schone woorden voor de gedenkdag van 7 april. Die dag is met dahlia’s en rozen, een heerlijke taart + attributen d.i. kip + zoete erwtjes + pommes frites + gekookte groenten met pindasaus als zichtbare huldebetuigingen en met onzichtbare feestelijke gevoelens gevierd. ’s Avonds naar een film die in Indië is opgenomen, met Indische spelers en entourage gegaan: welk een monsterlijk product. Vol van onmogelijkheden en aanstellerige dames.  R.I.P.[3] – Verjaarsbrieven werden om en bij die tijd ontvangen van Mevr. v. Gilse[4] en Broeder[5] en Jaap[6] en Henk[7] [EIDA en Dien[8]]. Andere werden niet ontvangen. Bezoeken werden niet verwacht, omdat onze kennissenkring niet van dien aard is dat ze over dergelijke intieme dagen ingelicht zijn. Mijn familie viert geen verjaardagen omdat dat nu eenmaal niet de gewoonte is. – Dit papier geeft zulk een mooi ondergrond voor mijn pen, dat Moeder me zeker nog eens zo’n grote pot Marmite zal sturen, al heeft Eida hem door haar keuze van juist dit papier verdiend. Bij voorbaat bedankt. – Mijn “ziekbed” werd verkort behalve door mijn sposa[9] door Manzoni’s I Promessi Sposi (in het Duits). Anders heb je geen tijd om zulke langdradige, maar toch prachtig geschreven romans door te nemen. Mijn optreden op de grote tennisbaan heeft tot nu toe den reporter nog geen reden tot het geven van lange en uitbundige verslagen gegeven, en wel omdat de reporter mij nog niet heeft “ontdekt”, althans in gunstige zin. En als hij mij reeds ontdekt heeft, zou hij om pijnlijkheden te voorkomen, zeker zijn ontdekking liever willen verzwijgen, of hoogstens denken: nog veel, heel [8] veel oefenen en vooral niet denken dat je nog in de Jaarbeursclub speelt!

Dientje’s tafelkleed hebben we bewonderd: het is een geweldig werk, dat men zeker alleen voor zeer weinigen over heeft. Het kleed werd vergezeld van een raad voor de toekomst, dat het namelijk verboden is voor de(n) kleine(n) Tan het als slab te gebruiken.

We komen zo langzamerhand weer in de Oost Moesson, tenminste we verbeelden het ons! De regen valt namelijk nu tegen 4-5 uur ’s middags pas. Over de hoeveelheid die er valt hoeft plant noch kikker zich te beklagen nog! De zon komt ook al in het Noorden: ik krijg hem hoe langer hoe meer in mijn kamer op G.B., wat heus niet aangenaam is. Een onzalig idee om de bouwkosten van ons laboratorium zo te bezuinigen dat we nu zowel last van inregenen als van inzonnen hebben. Laatst hadden we zo’n harde bui, dat het in mijn werkkamer dreef: de fossieltjes dreven lustig rond; etiketten weekten los, microscopen verroestten. Gelukkig is niets onherstelbaars verregend, maar het ook anders kunnen treffen!

Het is merkwaardig hoe man langzamerhand in een “kanker” stemming komt. U weet “kankeren” is een specifiek Indische ziekte. Ik heb er gelukkig maar weinig last van. Maar soms doe ik hard mee, wanneer ze het hebben over leiders, die wanneer ze beginnen te leiden, de Dienst en ondergeschikten mee laten lijden. Zo incompetent! Je begrijpt er niets van, dat zulke mensen niet op een minder belangrijke post worden gesteld, waar ze niets te verknoeien hebben.

Ik heb soms te doen met de collega’s die zo’n chef als hun meerdere moeten beschouwen. Persoonlijk heb ik er geen last van, daar ons laboratorium apart staat. Dat komt van onze onvolprezen “ranglijst”. Ieder zijn beurt!

Eida heeft haar adhesie betuigd met de actie bekend onder de naam “op één dag twee delemanpaarden doodgevallen”. Men – de actie is onder een anonymus begonnen – vergadert a.s. vrijdag. Veertig deelnemers.

Dag, vindt u het papier ook nog altijd prachtig?

Hok.