EIDA

17 okt. ’38.

Lieverdjes –

Lisa’s verjaardag is luisterrijk gevierd. – Hok moest naar kantoor zaterdag, dus begonnen we vroeg. We hadden de kamers met slingers versierd, evenals haar stoel. Ik was de hele vorige avond bezig geweest met pakjes te maken voor de kinderen, die op de “partij” zouden komen. Voor ieder een cadeautje en een zakje lekkers. Zodoende was ik er niet eens aan toegekomen om cadeautjes voor Lisa in te pakken. Dat moest dus ’s morgens nog gebeuren, wat Lisa heel gewoon vond omdat dat op mijn verjaardag ook gebeurd was. Zij moest van Axel in de eetkamer blijven en zelf zei ze: “gaan jullie maar in de andere kamer bloemetjes op de pakjes doen hoor!” Ze kreeg dus alles met korenbloempjes en margrietjes versierd en juichte uitbundig bij ieder pakje en zei steeds “dank je wel hoor”. Die slab van jullie vond ze ook prachtig, echt leuk dat je die voor haar maakte Mam. En die 3 is ontzettend leuk. Axel nam hem vanmorgen mee naar school. Alles van Lisa’s verjaardag heeft meer indruk op hém gemaakt dan op haár! Het poppenhuis vond zij ook mooi, maar hij speelt er steeds mee en laat de poppetjes allerlei bezigheden verrichten. Hij kleedt ze aan en uit en derg. Hij is nu van de postzegels af – ik hoop dat het maar tijdelijk is, want ik vond het zo’n mooie bezigheid. Ik heb hem nu de nieuwste zegel laten zien met de prachtige Douglas erop en die krijgt hij wanneer hij de andere opplakt, anders niet – Maar vanmiddag heeft hij het weer uitgesteld. Maar om op Lisa’s feest terug te komen. We gingen met 9 kinderen naar de Dierentuin – dit bedacht Jo Waal voor me opdat ik het gemakkelijker zou hebben dan wanneer ik de kinderen een paar uur met spelletjes e.d. moest amuseren. En het was een prachtige raad want we waren van half 10 tot 12 daàr en er was geen wanklank te horen. Tot het laatst amuseerden ze zich allemaal. Ik had speciaal m’n Kodakje meegenomen om jullie ook wat te kunnen laten zien, maar helaas deed die het na 3 opnamen niet meer. De opwindschroef is dol. Ik moet hem laten nakijken. En het was nog wel zo enig al die kinderen met mutsen en toeters. Zó wandelden we erheen in optocht. Eerst was het wachten op de familie Linn en in die tijd vermaakten de kinderen zich met het poppenhuis en de Flipjes e.d. Zou je misschien zo’n Flipposcoop  eens kunnen sturen, dat lijkt Axel goddelijk. – Lisa kreeg alles huishoudelijk speelgoed, veel pannetjes, bordjes, lepels, alles van aluminium. Ik zal het hele zaakje maar bewaren voor wanneer ze wat ouder is. Ze zal ze nu hoogstens gebruiken als zandvormpjes, vrees ik! Meestal krijgen kinderen dingen waarvoor ze nog te jong zijn; wij denken ze ouder dan ze zijn! – We lieten een theetafeltje voor Lisa maken met een stenen theeserviesje, omdat ze daar al een paar maal om gevraagd heeft, maar ook dát wordt door Axel gebruikt. Alleen de zandbak voorziet in een behoefte, wat betreft hen beiden! – De kokki had intussen een mooie taart gebakken en die versierde ik gauw even met glazuur, amandelen en gekonfijte vruchten. We vulden hem eerst met chocolade crème en amandelen. Midden op zette ik 3 kaarsjes, die ik uit het doosje gehouden [2] had, die je voor Anneke meegaf. Het bezwaar is dat ze enorm lekken. Er omheen schreef ik in chocola, lang leve Lisa, wat mooi paste tussen de 3 kaarsjes. ’s Middags aten de kinderen met 2 buurkinderen een boterham bij kaarslicht. Ter ere van het feest speelden we ’s middags in de tuin “Kruip door – sluip door”, “de 7-sprong” e.d. Na de kaarsjes, vertoonden we een paar films en daarna liep Hok nog met 5 kinderen met lampions een blok om. Het was dus een hele feestdag. – Zondagmorgen maakten we met de kinderen een bergwandeling op Tjioemboeloeit. Lisa deed lustig mee, alleen vond ze bergopwaarts “erg zwaar”. Vanmorgen speelde ze de hele morgen bij het jochie Frank , dat ook 3 jaar is. Maar ik vind het erg saai als ze de hele morgen weg is en ik ging telkens eens kijken – ’t is hier in de buurt. Morgen wil ze Lisa weér hebben. Haar zoontje is dan zoveel gemakkelijker, omdat hij anders altijd alleen met grote mensen is. Maar daarna doe ik het niet meer!! – Wat betreft de eigendommen van de heer Moll, die heeft hij plotseling laten halen. Precies de avond dat Hok en ik naar Homann moesten voor die Oostenrijkse paleontoloog, een week of 3 geleden, wilde hij plotseling een inpakker sturen omdat de volgende morgen zijn kinderjuffrouw om 9 uur met de trein terugging naar Palembang – gelukkig konden ze die avond niemand krijgen, maar lieten ze de volgende morgen om 8 uur alles weghalen. Een geluk dat ik alles al bij elkaar gezet had, wat niet van mij was. – Anneke en Emma hebben zich erg goed geamuseerd op het Gymfeest – althans Em schreef er mij over – Verleden week waren we erg genoeglijk de gast van de Vereniging van Ingenieurs en Geologen, waarvan Hok ontdekt had dat hij 20 jaar bestond en voorstelde dit feestelijk te vieren. We gingen pas om 9 uur – de muziek was goed, de bowl lekker en er waren zelfs ook goede danseurs. Ik bofte juist dat ik naast de beste zat, een nieuwe geoloog, die lang op Banka zat en veel van fuiven houdt en hier een beetje vreemd tussen zijn collega’s zit te kijken. Het was echt genoeglijk en voor een herhaling vatbaar, mijns inziens. – Ik telefoneerde net met de schrijfster Diet Kramer om een bezoek aan te vragen. We willen haar interesseren voor de Vrouwenbelangen en een lezing aan haar vragen. De journaliste Mary Pos wilden we ook graag hebben, maar die wil honorarium, zoiets onbescheidens is ons te erg. Dag hoor – wil je altijd de postzegels terugsturen? Gaarne! Heb je nog meer jubileumzegels? dan van 1½, 5 en 12 cent? En die “voor het kind”? Die wij indertijd kochten in ons verlof, enz. 

Omhelsd, Eida. [3]

HOK

G. Eida is nu gelukkig weer beter en Lisa heeft zaterdag haar kinderpartijtje gehad. Zij genoot er erg van en was erg blij, dat alles voor haar versierd was. Alles was een nieuwtje, hetgeen te begrijpen is, daar zij niets gewend is. Eida’s brief zal wel een uitgebreid verslag van het kinderfeestje bevatten. Axel genoot ook zeer en verlangt er erg naar zelf jarig te zijn. Hij heeft al heel wat op zijn verlanglijst; ook van Sinterklaas verwacht hij veel. De zandbak is het glansnummer. Nog erg bedankt daarvoor. ’s Zondags zijn we gaan wandelen op Tjioemboeloeit, om de kinderen ook eens te laten stappen. We moesten ook wat zuinig zijn na al de fuiven in de laatste tijd. – Donderdagavond gingen we naar het nieuw verbouwde Homann om het 20-jarig bestaan van onze Vakvereniging te vieren. Als hoge uitzondering [4] waren de Mijnbouw dames erbij. Het feestje is wel geslaagd, sommigen zijn tenminste tot over drieën gebleven. Maar meestal hebben we met onze collega’s weinig contact. – Ruttens kritiek wordt door ons tijdschrift overgenomen. Ik ben benieuwd of men het mij kwalijk zal nemen.  

Dag Hok.

EIDA

12 okt.’38.

Lieverdjes –

Heb jullie je niet ongerust gemaakt over het uitblijven van deze brief 2 dagen?! Nee toch. Je moet weten dat ik maandag zoveel met mezelf te stellen had dat ik nergens anders meer aan kon denken. Vrijdagmorgen mocht ik opstaan maar werd daarin verhinderd door bezoeksters, eerst Mevr. v. Vianen, die gelukkig weer heel wat flinker was al krijgt ze nog geen lach over haar gezicht, voor de kinderen alleen een glimlach. (Vandaag is ze aan boord gegaan van de Baloeran, d.w.z. straks om 12 uur gaat de boot.) Daarna kwam Bep Einthoven, die die ene dag mijn kinderen overdeed aan To Süferkropp, die ze graag ook een dag wilde hebben. Na haar stapte plotseling Nanda binnen – met niemand ben ik zo blij als met haar – ze was de vorige dag ook geweest van 11 tot 2 maar we waren nog lang niet bijgepraat zodat ze direct weer kwam toen ze even vrij was. Ze heeft het hier druk gehad – dagelijks naar de tandarts en dagelijks gymnastiek met haar been, dat ze in juli brak en dan heeft ze hier heel veel kennissen en 3 kinderen. Haar dochter Enny uit het eerste huwelijk werkt hier als huishoudster in het internaat van het Lyceum. Om half 12 kwam Jan Wim. Hij kwam goedendag zeggen omdat hij met vakantie ging naar huis, gebracht door de hele familie Harting waar hij in huis is en waar hij het heerlijk heeft. Hij is een erg leuke jongen, vond Nanda ook. De volgende dag was dus 8 oktober, maar ik had helemaal geen toebereidselen kunnen maken en bovendien was ik nog niet in staat tot een kinderfeest. We konden het dus beter uitstellen. Alleen de zandbak was klaar.

Acht oktober kreeg Axel ook vakantie – het zou dus een mooie dag geweest zijn om jarig te zijn, erg jammer. We stelden het maar een week uit. Eerst had ik gedacht om het korter uit te stellen. En zondag hebben we toen een poppenhuis besteld en een klein theetafeltje omdat ze zo graag een theeservies had. Maar zondagavond begon m´n been te jeuken in de buurt van de plaats waar me het serum was ingespoten en maandagmorgen jeukte en brandde m´n hele dijbeen en snelde ik naar Linn, die me zei goed kalk te eten en m´n been met mentholspiritus te behandelen en 3 dagen af te wachten. Die morgen nam Jo Waal de kinderen en zat ik met m´n been languit en voelde niets. Maar ´s middags om een uur of 6 begon m´n hele lichaam te jeuken en op te zetten en voelde ik me gedwongen stil te gaan liggen en ter afleiding een boeiend boek te lezen. – Hok zat er weer aan vast de kinderen naar bed te brengen de stakker, maar deed het vol animo. De volgende dag zakte alles weer af en om een uur of 9 was ik weer “het heertje”, maar ik was bang voor een herhaling en dorst de kinderen voor Lisa niet te vragen voor vandaag. Achteraf had het gekund want het is niet teruggekomen. Vandaag ben ik dus weer normaal. Als vergoeding voor de kinderen dat ze vakantie hebben en de verjaardag steeds wordt uitgesteld, kreeg Lisa vanmorgen de zandbak maar, waar ze uren lang zoet mee waren. Hij is meer dan beeldschoon, jullie krijgt een keer een kiekje. Maar hij is ook erg duur uitgevallen. Hok heeft hem door de Chinese meubelmaker laten maken en hij is nu zo solide dat onze kleinkinderen hem nog zouden kunnen gebruiken wanneer we geen vendutie hielden vóórdien! Hij kost ƒ 11.- en het zand ƒ 2.50 dus ƒ 13.50. Schrijf maar hoeveel je ervan wilt betalen, dan nemen wij de rest. Of je kunt het vast meerekenen voor Axel’s verjaardag! – In dank het pakje [2] ontvangen voor Lisa. Ik heb Axel laten zien dat er een postzegel van 25 cent op zit, die we nog niet hebben en meteen veel dank voor de postzegels, die we in je brieven vinden – gaarne nog een Indische terug van 20 cent, die raakte nl. weg toen ik in bed lag – ik moet de baboe nu ook gevoel ervoor bijbrengen! Axel heeft 2 schriften, 1 voor Nederlandse en 1 voor Indische en hij is aardig enthousiast. Daarnet om 7 uur gaf ik hem je laatste 2 zegels en terwijl Lisa liedjes zong van Piet Hein en het Wilhelmus (!tegenwoordig bij voorkeur!), heeft hij ze gauw op water gelegd en nog afgeweekt en op een luier te drogen gelegd naast zijn bed. Het zou fijn zijn wanneer je dat AVRO album voor Nederland en Koloniën kocht, dat noemde Thijs indertijd, 45 cent  geloof ik– maar ik nam het niet mee omdat Axel me nog te klein leek, maar hij kan al aardig zien of het een Nederlandse of Indische is en de cijfers natuurlijk. En ik word er ook nog fel op! Als je Tante Leidie eens om dubbele wilt vragen bij gelegenheid, ik moet haar trouwens ook nog bedanken voor haar verjaarsbrief aan mij. Kan mooi voor haar verjaardag. – Wat genoeglijk hadden jullie het weer met Oom I. en Tante J. Inderdaad voelen wij ook meer voor Chamberlains opvatting dan voor die van de tegenpartij want om het Recht te verdedigen met een onmenselijke oorlog is toch Onrecht en bovendien is dat land speciaal in elkaar gezet sinds korte tijd en dat die Sudeten graag weer naar Duitsland terug wilden dat moet je haast wel geloven na alle bloemen en toejuichingen. Hopelijk hebben ze er geen berouw van zoals misschien de Oostenrijkers wél. – Tine Sparmann schreef vanuit Wenen – eerst vergeleek ze Hitler met een Messias, een half jaar geleden, maar daarna is er een brief van haar zoekgeraakt en haar laatste brief was zeer voorzichtig gesteld o.a. dat er veel was waaraan ze nog moesten wennen en dat ze in haar vorige brief niet voorzichtig was geweest, zodat die misschien z’n bestemming niet bereikte. – 9 uur n.m.: Vanmorgen kochten we cadeautjes voor Lisa – de a.s. jarige was ook mee maar moest van Axel steeds de andere kant opkijken. Axel zelf had zijn spaarpot stukgegooid omdat hij beslist iets voor Lisa wilde kopen – die spaarpot liep al vanaf zijn geboorte en bevatten ƒ 2.89! Ik gaf hem 2 kwartjes mee en hij wilde zelf iets uitzoeken “voor een kind van 3 jaar” zoals hij zelf beweerde, wat hij mij weleens heeft horen zeggen bij inkopen van cadeautjes voor zijn vrienden – Hij kocht een klein houten zitje voor het poppenhuis, wit hout met groene (!!) streep. Hij had liever allemaal lampjes gekocht, die hij ook in een doos zag met miniatuur knoppen en stopcontacten, misschien kan hij die al aanleggen als Hok het hem leert, mooi voor zijn verjaardag. We gaan dan zaterdag met een stuk 8, 10 kinderen naar de Dierentuin met mutsen en toeters – In ons straatje hebben we 3 kinderen, die in aanmerking komen en dan nog een paar van kennissen, niet àl te veel omdat de meesten ouder zijn, meer van Axel’s leeftijd, helaas gaat Elly Linn met haar kinderen op reis, maar dit Dierentuinplan vind ik zo geslaagd voor die kleintjes en het moet dan wel in deze “herfst”vakantie die maandag eindigt. – Wat enig dat Vader weer Latijnse verzen heeft gemaakt net als vroeger – het zal zeker een succes geweest zijn! De feestelijkheden bij jullie en in Batavia zijn weer achter de rug, ik ben er erg benieuwd naar. En Moeder als barmaid! Leuk dat jullie ook mee moesten doen.

Dag hoor omhelsd,

Eida. [3]

Nanda bracht nog een beeldig jurkje voor Lisa – ze gaat nu echt groot worden.

HOK

12 okt.

G. Lisa gaat a.s. zaterdag eindelijk jarig worden. Gisteren werd ze door Axel met enthousiasme gewekt, vanwege haar verjaardag. Maar ze kreeg te horen dat dat niet doorging, en toen zat ze zeer teleurgesteld op een stoepje! Maar dat is nu over, sinds ze haar zandbak heeft met echt zeezand. Axel is reuze aardig voor haar. Hij vond het ook best dat Lisa vóór hem haar hoekje in de zandbak uitkoos. Hij moest ook per se een eigen cadeau voor Lisa gekocht hebben. – Lisa vraagt mij in welke volgorde “bloet” en “doet” in Wilhelmus staat en wat dat betekent. Dus “doet” is onze “dood”, zei ze later. Als je haar vraagt hoe oud ze is, zegt ze nog prompt twee en een half. We hebben haar lengte gemeten gisteren, ze is 90 cm en Axel 117 cm. Lisa is dus zo klein niet.

Rutten uit Utrecht heeft een felle kritiek geschreven over de moorddadige bezuinigingen [4] bij onze Geologische Dienst. De dienstleiding wou het afdoen met te zeggen: wat bemoeit Rutten zich ermee? en de cijfers zijn verkeerd gegroepeerd, etc. Maar Rutten had de handigheid om zijn kritiek ook aan de G.G. te sturen, en deze heeft het naar ons Departement doorgezonden om advies en raad. Nu voelt Holleman zich lang niet zo zeker meer, want hij moet zijn beleid verdedigen. En wij zijn benieuwd wat hij daarvan terecht brengt. – Nu vreest men dat men Duitsland tevreden zal stellen met koloniën van Holland. Dat zou wat moois zijn; wellicht is die vrees heus niet zo ongegrond.

Dag Hok.

EIDA

Wacht maar eerst met het huldigen van Chamberlain.

[Randje pag. 1]

Coletje[1] doet moeite mij te kerstenen!!

EIDA

Geliefden  –

Enig dat Moeder naar Diens verjaardag is gegaan maar sneu dat zijzelf moest theeschenken. Met één zuster en een schoonzuster in de stad! Leuk dat je de kinderen ook zag, dat is meer dan mij overkwam. Ik schreef Dien al dat niets mij nu meer zal kunnen weerhouden om naar haar toe te komen als ze terugkomt, als ze nu maar niet op Sumatra geplaatst worden. Leuk dat de kinderen net zo vrijmoedig zijn als de onze. Dank voor je aanbod voor “vrije overtocht” naar Batavia, maar het gaat bij ons alweer vrij best als je bedenkt dat ik de laatste september nog ƒ 30.- had! Niet gering. Maar 8 oktober zal ik wel niet kunnen gaan, er is een ander obstakel. Ik lig momenteel in bed terneer! Sinds enige tijd heb ik al last van slijmvorming in m´n keel en die begon opeens dicht te groeien. Zaterdag was het aardig erg en toog ik naar Eddy Linn, die me in het bed wees hoewel ik met moeite de 37.5 haalde!! Enfin, je kent dat van mij!! Ik had enige dubbele muren in m’n keel, enigszins benauwend maar door een difterie serum was het binnen 24 uur helemaal geslonken zodat ik weer lustig nasi tim met gehakt at zonder vies gezicht bij het slikken. Het is overigens geen difterie maar alleen een lelijke ontsteking. Maar dat serum is een reuze middel dat ze meteen maar toepassen bij lelijke kelen en niet afwachten wat het bacteriologische onderzoek uitwijst. Het is overigens erg rustig te weten dat het niet besmettelijk is, nu gaan de kinderen morgen de hele dag naar Bep Einthoven en heeft Hok ook weer eens rust. Zaterdag waren de kinderen bij Nanda tot 5 uur maar daarna en zondag en vandaag had Hok ze de hele dag + nog de verzorging van mij. Hij bracht het er bewonderenswaardig af, want ook de huishouding moest hij er nog bij doen. Stel je voor dat zaterdag om 1 uur de djongos + baboe vertrokken met 3 vrije dagen en dat de kebon wegliep – Het geluk wilde dat ik de oude jongen van Julie Chavannes als kebon kreeg, dus een vertrouwde – De bediende die ik het langst had was de kokki en dat “lang” was 8 dagen!! We hopen dus erg dat Karja morgen terugkomt, als hij tenminste zijn woord houdt, wat wel [2] het zwakste punt is voor een Inlander of misschien speciaal voor een Soendanees. – Wat betreft die kwestie, een eventuele opvatting van de Pimmen is, zoals Vader schrijft, gezien vanuit het standpunt der Pimmen àlléén. Ik althans heb het nooit een seconde gedacht dat Em zelf een dergelijk dom standpunt zou kunnen innemen, jullie toch hopelijk ook niet! –Daar heb ik nu vergeten om het Gouden Echtpaar geluk te wensen en zo vanuit bed, gaat het zo moeilijk. Wil jullie niet alsnog wat “gouden” bloemen namens ons voor hen bestellen om hun gouden tijd nog wat te rekken en uit te dijen!

Ik geniet nu fijn van Gulbranssen , van twee delen die Mevr. Burgersdijk en Tante Leidie ons meegaven – prachtige sterke boeken zijn het van mensen uit één stuk, juist wat we tegenwoordig nodig hebben –Wat een geluk dat de 4 staatslieden het in München eens werden en zó snel en dat Hitler water in zijn wijn deed. – Deze week werden wij plotseling naar Hotel Homann geroepen door een Oostenrijkse collega van Hok, gevluchte Jood. Hij haat Hitler heel erg en vertelde mensonterende dingen van de S.A., een troep sadisten – veel van zijn vrienden en kennissen hadden zelfmoord gepleegd. – Zijn vrouw was een allerliefste Russin – ze moesten de volgende morgen om 10 uur met het vliegtuig doór naar Australië daar hij bij een Engelse Mij een baan had. En die morgen liet ik haar nog de pasar zien en de vrucht van een pisang, waarop ze haar zinnen had gezet en waarover ik ’s morgens om half 7 Van der Pijl moest opbellen, die er gelukkig enige in zijn schooltuin had staan. – Hok had ook Thalmann op het laboratorium tegelijk met de Oostenrijker, die alleen voor Hok hier kwam en dus zoals Thalmann zei elke minuut moest benutten om over paleontologie te praten maar hijzelf zou dan de dames wel bezighouden. Hij was reusachtig op dreef en geweldig amusant en we hebben veel gelachen die avond in Homann. Dag jongens. Wees omhelsd, Eida. [3]

HOK

G. 

Even een berichtje, dat het met Eida’s keel goed gaat. Ze werd behandeld als difterie patiënt, maar gelukkig is het nu niet meer nodig. De kinderen maken het goed. Ze zijn soms wel wat druk. Vanavond kreeg ik nog bezoek van een vriend, die uit belangstelling kwam. Vandaar dit korte bericht, omdat het morgen weer vroeg dag zal zijn.

Dag Hok.

EIDA

26 sept. ’38

– Ik schreef net een verjaarsbrief aan Em.

Dierbaren –

De vrijdag ging voorbij en ik kon jullie niet schrijven omdat ik die dag helemaal door Vivos was in beslag genomen. Het was nl. bij mij aan huis en ik moest rekenen op ± 30 mensen, daar de Vivos zo gegroeid is. ’s Morgens begon ik al de kamer door elkaar te gooien. De schrijftafel moest helemaal in de hoek onder de ramen en de divan tegen de muur naast de boekenkast omdat dat de enige lange muur is in die 2 kamers. Gelukkig gingen er 4 mensen op de divan – Er was o.a. een nieuwe introducee, een Mevrouw Oei, zelf Mr. en Hollandse en dan was Nanda er. Volgens Hok kunnen we een aparte Vereniging stichten van Vrouwen G.M.C. (getrouwd met Chinezen!) – Van Van der Pijl kreeg ik stoelen en van Bep Einthoven 10  - ik wilde nl. iedereen ook nog op een gemakkelijke stoel laten zitten, wat tenslotte nog voor een paar misliep en natuurlijk juist voor mijzelf! Maar enfin, daárvoor ben je ook gastvrouw – Het eerste Vivos lid dat binnenstapte was zó verrukt van Tommy’s Hansje dat ze vroeg of ze ’t mee mocht nemen en houden als haar man het goed vond. Medi[1] was een paar dagen tevoren naar Tjimahi gebracht naar erge dierenvrienden, zodat Tommy tevreden mag zijn, dat haar kinderen nog steeds gespaard zijn gebleven voor de kampong! en dat is een geluk als je denkt dat wanneer de jonkjes op de weg liepen, 6 jeugdige Inlandertjes niet er làngs naar school dorsten, maar snel op hun stappen terugkeerden. – Axel wandelt ’s morgens ± 10 minuten alleen naar school, een aardig eindje maar hij kijkt goed uit zijn ogen. Vanmorgen reed Wim Waal hem achterop, die zijn dochtertje naar school bracht en hem wilde meenemen. Maar hij zei, nee liever niet want mijn Mammie zegt dat ik moet lopen! Vind je niet enig. Ik zeg nl. altijd dat het zo goed is om wat te lopen voordat hij de hele morgen in huis zit. Morgen zal Hok de zandbak bestellen. Ze zal er dolblij mee zijn. – Vanmorgen waste ze de kleren van de pop maar ze wilde ze niet te drogen hangen, maar frommelde ze in elkaar in jullie poppenbedje en legde de naakte pop erop! ’t Is zo’n typ. Gistermiddag had ik haar gezegd dat ze vandaag de kleertjes mocht wassen. En prompt dacht ze eraan vanmorgen! – Deze week was ik nogal eens op stap voor de Vrouwenbelangen – onder het bestuur hebben we alle leden verdeeld en doen nu huisbezoek – gelukkig bofte ik dat ik belangstelling vond en aardig wat loten verkocht voor de loterij en cadeautjes kreeg om te verloten. Maar nu moeten we ook veel gaan presteren, gelukkig is onze presidente zeer actief in het bedenken van allerlei en heeft ze goede connecties met de krant, die altijd het eerst de berichten weet en die ons op de hoogte wil houden [2] van de belangrijke vrouwen, die hier in Bandoeng komen. – Voor de Vivos moest Hok als vóórproever dienen omdat ik plotseling in m’n hoofd kreeg om een aardbeiensorbet te willen geven, terwijl daar ijs in moet en ik geen ijskast heb – dankzij Hok kwam er ook drank in, wat de Vivos leden goed konden waarderen!! Wat een enige kiekjes stuurden jullie, beiden schrijvend aan ons zeker – Wat een ellendige toestand in Europa. Vandaag schreef iemand uit Berlijn dat dat ultimatum of die scherpe eisen van Hitler aan Tsjecho-Slowakije alleen bluf was geweest – dat hij toch nooit zou durven, wanneer de anderen voet bij stuk hielden – Hok zegt dat dit de safeste vrede blijkt, de bewapende vrede, die elkaar angst inboezemt. Bij ons laat de Buchmanbeweging[2]  ook veel van zich horen – ik geloof ook zeker dat de wereld radicaal moet veranderen en dat wij de jeugd daartoe moeten opvoeden. – Iedereen hoopt dat het vrede zal blijven en ik geloof in álle landen, ook in Duitsland. – We hebben de beeldschone beeldjes gekregen! en zijn enorm verrukt, wat elegant en prachtig van vorm, we zijn er geweldig blij mee. – We hebben alles van de boekenkast verbannen behalve de metalen kelk-lamp en de grote zwarte pot voor bloemen en daar staat het hertje tussen in en komt prachtig uit. Op de andere boekenkast staat het jonge lammetje – enig mooi. We krijgen van Moll ƒ 50.- en nu kopen we fijn weer zo’n mooie witte pul en wat we nog meer zien dat mooi is. – Ja wat is het verlof van Dien armoedig bij dat van ons. Ook al doordat ze haar moeder haast nooit alleen zal spreken, al kan Mevr. Burgersdijk ook wel meer dan een gewoon mens – enig dat Dien bij je was. En een erg lief idee dat je ze wilt fuiven op iets moois. Maar zou je niet liever een mooi toneelstuk uitzoeken? Operettes zien wij in Indië op de film. Maar goed toneel is hier onbekend. Misschien iets waar Gijs Tersteeg in speelt. Inderdaad is zij mijn dierbaarste vriendin, al heb ik ook meerdere dierbaren als de Zussen en Nanda. Laatstgenoemde was hier zondagavond van 9 tot 2 uur! Het is een buitengewone vrouw met haar heldere kijk op de mens en zijn eigenschappen – ze is zozeer de moeite waard dat je je moeheid vergeet en ik zelfs niet gaap! – Dat witte broekje dat je stuurde, is inderdaad minder praktisch dan de roze omdat de pijpen te nauw zijn en de broek onder de jurk uitkomt. Wel zijn de broekjes eigenlijk ièts te lang voor haar maar ik zou de boord eraf kunnen halen of nee dat zal misschien niet kunnen, wat denk je. – Dat blauwe pakje vind ik erg leuk voor Axel – als hij het draagt, zal ik er nog eens over schrijven. Dag omhelsd.

Eida. [3]

HOK

G.

Erg bedankt voor de toezending van een lam en een hert. We vinden ze erg mooi en ze passen zeer goed bij onze zwarte meubels. Het is een reuze aanwinst. Axel had vandaag weer plotseling kiespijn; hij was op ’t punt om naar bed te gaan. Gelukkig dat de tandarts nog te bereiken was. Het bleek een blootliggende zenuw te zijn, die nu weg moet worden genomen. Lisa had zo’n medelijden met hem, dat ze met hem mee wilde naar de tandarts. – Tommy’s jonkjes zijn nu alle weg. Rustig voor ons en voor Tommy. De kinderen hebben er niet erg om getreurd, daar ze nu een konijntje zullen krijgen.

Wat een toestand in Europa! We vragen ons af, of een oorlog nog afwendbaar is. Wellicht zal het van Duitsland bluf blijken te zijn. Maar de berichten zijn alarmerend genoeg, vooral waar van Engelse en Franse zijde geen verdere concessies te verwachten zijn. Dat alles heeft het verdrag van Versailles op zijn geweten. En ik hoop maar, dat ze nu [4] de toen begane fouten alle liquideren, want anders blijft er steeds een bron voor onrust bestaan. De Volkenbondspolitiek schijnt wel helemaal te hebben afgedaan! – De Utrechtse prof. Rutten heeft een zeer gedegen kritiek geleverd op de afbraakpolitiek die men in de laatste fase t.a.v. onze Dienst heeft gevoerd. Hij noemt de toestand zoals die nu is ontstellend en bedroevend. We hopen dat zijn kritiek, die gedragen wordt door zijn autoriteit, resultaat opleveren zal. Maar zolang als wij onze slappe Chef (Holleman) hebben, zal er wel niet veel veranderd worden. Die man is te ijdel, om te zien dat het zo niet verder kan. Daarvoor is hij pas gedecoreerd!

Dag Hok.

EIDA

....... ‘38

Dierbaren –

Gister kwam jullie brief alweer zodat we nu meteen maar weer antwoorden. Met dank het maandblad van de Vrouwenbelangen ontvangen. We werken bij buien hevig aan deze Vereniging. Onze presidente heeft nu bedacht dat we een tentoonstelling moeten organiseren van boeken doór en vóór vrouwen en over vrouwen die op één of ander gebied baanbrekend werk hebben verricht – Vanmiddag confereerden zij en ik met de presidente van de Ver. v. Huisvrouwen, die enorm bang is voor politiek, niet de presidente maar de vereniging, en dus ons steeds schuwt. Op onze bewering dat toch juist b.v. een lid van de Gemeenteraad veel voor de huisvrouw kan doen en zich met haar bemoeit en dat het een huisvrouw ook interesseert wat er met haar kind kan gebeuren en het beroerd zou vinden wanneer haar dochter in een hoek werd gedrukt zó zich eigenlijk toch moét interesseren voor onze Vereniging, daarvan had ze niet veel terug. Als je nu de toestand in de wereld bekijkt, wie weet of het niet anders zou zijn wanneer ook vrouwen in de hoogste posities mee zouden beslissen. – Gelukkig doen ze hun best, gezien de gang van Chamberlain per vliegtuig en het enthousiasme waarmee hij werd ontvangen; dat bewijst toch wel dat de gewone man in Duitsland oók geen oorlog wil. Er wordt hier vanavond een bidstond gehouden ter afwering van de oorlog, maar aan God zal het niet liggen maar aan de mensen – laten ze liever hun binnenste eens bekijken en zien waár hun streven op gericht is op zelfverheerlijking of op liefde tot de naaste. Het laatste is inderdaad een bovenmenselijke opgaaf maar wie weet zullen er eens mensen komen die dát kunnen! – Elke dag bespreek ik met Elly Linn meestal per telefoon die toestand in de wereld. Zij is er zó vol van dat ze nergens anders bijna meer aan denken kan en hoe meer je je erin verdiept hoe minder het je loslaat. – Dank voor het Grouwstraat-kiekje met Vader – natuurlijk herken je hem direct onze Pipa, wie zou er anders zo staan, echt leuk,  alleen de toren is hetzelfde als vroeger hè, de rest is volkomen veranderd. Dit is toch niet een huis dat we kennen, dat erop staat? – Verbeeld je, jullie las zeker al dat Meneer van Vianen gisternacht plotseling is overleden – Hij heeft zijn hele leven gezondheidsbezwaren gehad die niet au sérieux genomen werden, maar nu is het toch zijn hart geweest. Hij had ’s middags een trekking in zijn schouder en ’s nachts hoorde Mevrouw hem zwaar ademhalen – hij was toen al buiten bewustzijn en is niet meer bij geweest. – Zij is opeens oud geworden, ze was zo kapot bij de begrafenis. Al haar familie waarmee ze gebrouilleerd waren, waren erbij, wie weet bewerkt dit een inkeer. Ik stuurde een palmtak namens Anneke, Thijs en ons, denkend dat Anneke dat wel goed zal vinden – ik heb er niet aan gedacht om jullie erbij te noemen, maar alles moet hier ook zo snel. Toen ze laatst hier was en jullie portretten zag, zei ze dat ze nog zo’n heerlijke herinnering had aan die avond dat ze met jullie uit was, en zich had gevoeld als jullie kind – het is zo’n aardig mens – schrijf haar maar want ze hangt enorm aan vriendschappen – Deze week was ik nog bij haar om de vaas terug te brengen, die ze me op mijn verjaardag met bloemen stuurde en ik verkocht haar 2 loten voor onze Vrouwenbelangen-loterij en bood me een kast te leen aan toen ik vertelde dat de meubels van Tia Hettema onver- [2] wachts zouden worden weggehaald en onze nieuwe kasten nog niet klaar zijn. Ze zei dat het toch nog zeker een maand zou duren voor de dochter uit Batavia zou komen en toen ik de kast in huis had, moest de dochter meteen overkomen voor haar vader, echt tragisch. – Jan Schüller was niet mee op mijn verjaardag hij kan heel zelden weg van de onderneming. Zij schijnt nogal eens mee te rijden met iemand naar Bandoeng. – Inderdaad goed dat onze kinderen geen Sara’s werden – een mooie mop Mam! – Je schreef niet van het auto- ongeluk van Herman Holtz. Iets ernstigs? - Leuk dat Em opeens contact heeft met Pimmetje. Em kan zich overigens wel indenken dat Pimmetje niet met ons wil omgaan om Hok’s afstamming – hoogst merkwaardig en een uitzonderlijke houding in onze familie! – Inderdaad is het idee van de House party[1] goed maar ik zou er toch niet bij kunnen horen – Het type mens haal je er nù nog uit evenals vegetariërs en theosofen!! – Enig dat jullie van ons allemaal berichten over elkaar kreeg, ik zou het graag eens lezen!! Wat een enig idee van Vader om je bonbons te geven op mijn verjaardag omdat je mij vóór 32 jaar aan hem schonk – moge ik net zo’n heerlijke zoete smaak bij jullie hebben achtergelaten als de bonbons op de tong! – Al beslist over de stofzuiger? – De heer Moll biedt ons ƒ 50. – aan als schadevergoeding voor het kapotte en weggeraakte. Het valt ons erg mee. Ik zal hem eens een vriendelijke brief schrijven want tot nú toe is het nu niet bepaald charmant wat we elkaar zeiden! Hij neemt het ons kwalijk dat onze djongos een zilveren lepel van hem wegmaakte! Het gekke is dat ik nooit enig zilver kwijtraakte en dán is het nog de vraag bij een eeuwige wisseling van bedienden of hij het deed wat ik ten zeerste betwijfel of het moest zijn als vergoeding voor hemzelf voor het kleine salaris dat hij kreeg! – Wat een mooi feest zal het worden van het Haagse Gym – nee in Bandoeng gebeurt er niks bij gebrek aan een enthousiaste organisator als Hogerzijl! Als het niet Lisa’s verjaardag was, zou ik zin hebben naar de Zussen te gaan. Wat zullen ze een pret hebben! Stuur maar namens mij ƒ 1.- op giro 331610 op naam van penningmeester v.h. “Comité oud-leerlingen eeuwfeest Haagsch Gymnasium” (oude spelling!!) – Zeg Mam, hoe zit het, heb je tante Lous na die ƒ 90.- nóg een rekening betaald van ik weet niet hoeveel – Ze stuurde ons daarvan een kwitantie op de dag dat Hok het net had verzonden – Leenmans, die zal spreken in de kerk, lijkt me hoogst merkwaardig! – Axel maakte voor mijn verjaardag niets bijzonders eigenlijk. Hij kleurde een figuur, knipte die uit en plakte die op karton – maar het was volkomen schoon en keurig! – Hij kan nu al woordjes schrijven en hij leert allerlei sport op het droge als zwemmen, fietsen, roeien en voetballen. Af en toe draagt hij versjes voor – Heel grappig was de ontdekking dat Axel’s overbuurjongen die hem dierbaar was direct, weer die

[Randje pag. 2]

Boelman bleek te zijn, tot onze verstomming ontdekten wij, Moeders, het pas na 1 maand! Het was overigens niet direct een contact tussen ons zodat er van bezoeken wederzijds wel niets zal komen – al zei zij zoiets.

[Randje pag. 1]

Lijkt je niet leuk om hier een zandbak te geven namens jullie? Je kunt hier tegenwoordig prachtig wit zand krijgen. ’t Is natuurlijk wel een cadeau voor hun samen, maar ze zouden er dolgraag één willen hebben.

Dag Eida.

EIDA

9-9-‘38

Lieve engeltjes – We hebben nu jullie brief afgewacht en schrijven 2 dagen later, weer op vrijdag. Het is zo vervelend als de brief net de vorige dag weg is en dan komt weer die van jullie. Om te beginnen moet ik weer een verzuim verontschuldigen en wel meldde ik niet de vreugdevolle ontvangst van het enig leuke pak dat je voor Axel stuurde en het roze broekje, waaraan ik onmiddellijk het randje haakte. We kregen het terwijl de kinderen zaten te eten om 1 uur en daarna pasten we het aan – Het zal al gauw passen, echt fijn – vreselijk omhelsd alweer en alweer m’n excuses – maar dát ik niet schreef komt zeker hierdoor dat ik je in gedachten zo vaak bedankte dat ik in de overtuiging ben dat ik het met woorden in de vórige brief deed! Verder veel dank voor de speciale briefkaart met stempel en voor de postzegels die Anneke me net vanmiddag stuurde samen met het schattige kiekje van Tineke van Tjioemboeloeit[1]– ze schrijft zo opgewekt en ook dat de warmte haar zo is meegevallen, dat het wel blijkt dat de 2 maanden hier haar goed deden. Wat betreft onze postzegelverzameling, ik spaar alles wat ik krijg in een doos dat wanneer Axel er later belangstelling voor heeft, hij alvast een begin heeft. Als ik ze voor hem inplak, lijkt me niet aardig, bovendien kan ik beter m’n kieken inplakken! Wat een genoeglijke van jullie uit Paterswolde, de kinderen moesten hem om de beurt bij hun bord hebben en hij genoot van Vader’s briefje – (zet er maar voortaan Axel en Lisa boven). Hij zei tegen Lisa kijk, ’t is niet voor jou want er staat alleen Axel: dat zijn nl. de enige 2 woorden die hij kan lezen – schrijven kan hij alle letters maar ook kan hij nog geen woorden vormen. Misschien op school wel – ik weet eigenlijk niet hoe ver ze zijn, doordat ik eerst niet kon informeren door gebrek aan stem (de dokter weet het aan verkoudheid der stembanden, dus niks bijzonders en daar alle aandoeningen door rust het snelst genezen, werd het hier ook op toegespitst en met succes!) en later haalde ik Axel niet meer af doordat Hok de auto meestal meeneemt tegenwoordig, daar 35 min. lopen hem meestal te ver is. En nu hebben we de feestdagen achter de rug, evenals jullie. De nationale film zagen we helaas nog niet, maar we zullen nog gaan en dan op Eidaatje letten – Vader vraagt nog zo precies naar de duur van mijn zwijgzaamheid – het was zowat 2 weken – denk ik, maar een week vóór mijn verjaardag had ik opeens weer stem, maar ik was er zuinig op, zodat toen Anneke op Wyt’s verjaardag bij ons was en ik in de avondlucht om 7 uur was meegereden om haar te halen, ik meestal Anneke en Hok liet spreken, die zeer geanimeerd het over Astrologie hadden. – Jullie beider portretten staan zo genoeglijk in de huiskamer vlak bij de telefoon dus een veel bezochte plaats! Ze zijn toch zo goed dat ik me steeds weer verheug dat ook Vader zich vermand heeft en naar Ton Blom is gestapt, het zou onmogelijk beter kunnen, ik zou zó met je willen gaan praten! Axel informeert geregeld naar Holland – hoe oud hij moet zijn wanneer we weer gaan en met welke boot we dan varen en nu moest ik alles aan jullie schrijven wat we beleefd hebben deze dagen. – We hebben alleen gevierd met de kinderen – alle 3 avonden gingen ze laat naar bed, eerst de lichtjes kijken in de stad, de volgende avond lampionoptocht en gisteravond vuurwerk, pas om 8 uur terwijl ze er anders om 7 in leggen. Maar ’t was mooi en vooral ook de allegorische optocht gistermorgen waaraan we meededen als provincie Drenthe. Zaterdagavond de 3e september ’s avonds na “een Oranje huwelijk”, een toneelstuk waar we met de Waals waren, kregen we erge zin nog mee te doen in de optocht – de volgende dag hadden we al een grobak, je [2] weet wel zo’n houten wagen met een paard ervoor. Met bamboe stangen en ongebleekte katoenen lap maakten we een beeldige huifkar, Hok schreef een mooi bord met “Drenthe” – We snelden naar de pasar en bestelden een zwart pak voor Axel, een rode boerendoek om zijn nek. Lisa had het boerinnenpak van boord en ik dito. Jo Waal was indertijd met mij samen de Drentse groep, zij maakte nog een pak voor haar dochtertje van 6 jaar en zo gingen we. De knol liep vanzelf; als de optocht stilstond, hij ook – af en toe liep hij bijna op de mensenmenigte in als we niet goed opletten, als we woven naar kennissen. Wij menden zelf om de beurt Jo en ik, een Inlander liep ernaast op een goede afstand voor het geval hij nodig was, maar de eer van het mennen wilden wij hebben! We maakten alle mensen erg aan het lachen, vooral de Inlanders die het gek vonden dat een njonja zelf de leidsels hield op een grobak, dat niet eens een vervoermiddel voor mensen is, maar voor dieren en mest!! Hok filmde ons en wij werden aan alle kanten gekiekt – een soldaat uit Drenthe zei dat hij nog nooit zo’n kar daar gezien had! – De opmerkingen van het publiek vermaakten ons zeer en wij hèn! Lisa zou de zweep een keer vasthouden toen we stilstonden en zij aaide het paard ermee, dat vlot wegliep langs de optocht, zodat ik het met moeite tot staan kreeg en Lisa in tranen omdat het paard zo stout was! Geweldig amusement!

Nanda is net gekomen, ze is een week of 5 in Bandoeng, komt misschien ook nog een paar dagen bij ons; echt fijn haar weer te spreken. Ze zegt me meer dan haar dochter Enny – We hadden gezamenlijk nog een feestmiddag op het Lyceum met vendelzwaaien, gymnastiekoefeningen en een toneelstukje. Axel was ook mee, in het stukje speelde Paul Thung voor vliegenier wat een daverende indruk op Axel maakte – Enig van die brievenbus op Paterswolde.

Hoe moet ik de messenheften goed krijgen, Mam? Het divankleed is spoorloos verdwenen – Wij hoorden van de angstige spanning in Europa en hopen steeds dat het weer voorbij zal gaan. Dag lieverdjes – Hok had in rok een herdenkingsavond van de Loge, erg mooi.

Eida.

EIDA

31 aug.’38.

Lieve engeltjes – 

De “Jarige” omhelst jullie bijzonder teder voor de zalige attentie op de 28e. Ik wist dat hij zou komen maar hoe die zou zijn was een verrassing, die een uiterst prettige bleek. Met stukjes chocola erin, helemaal bespoten met crème-chocola en dan nog erop chocolade rolletjes, in één woord goddelijk. Hij kwam om half 11 en ik liet er speciaal ijs voor halen in m’n geleende ijskast zodat hij ook de volgende dag nog heerlijk was, althans de kleine stukjes, die er nog van over waren. We sneden hem aan om half 2, na het eten en op de thee kregen we Paul en Mady Thung en de Bucks met een kind – ik had toen spijt dat ik niet nog wat taartjes besteld had, maar deze eraan moest geloven! ’s Avonds aten onze 8 gasten er ook nog van! – Maar ik zal eerst vertellen van zaterdag toen Em en Dirk als vóórpret kwamen. ’s Morgens om 8 uur al snelde Lisa naar buiten met de mededeling aan haar buurmeisje dat ze Marijke ging zoeken. – Om 9 uur ving ze iemand, tegen wie ik haar hoorde zeggen “Marijke mag bij mij eten” en die iemand bleek Irene met mooie bloemen die de 28e niet kon komen. Erg aardig van haar en ’t was genoeglijk omdat ik al klaar was voor de ontvangst van Em, die pas tegen 11 uur kwam, nadat ze een half uur door de stad gezocht hadden. Irene bleef een uurtje, waarin we als vanouds veel lachten en pret hadden en het woord “IEVA” niet noemden. Als ik haar zo spreek, kan ik me steeds weer niet indenken dat ze niet te goeder trouw zou zijn in al haar doen en laten – Dirk kwam binnenrijden met de mededeling dat ik voortaan nooit meer moest schrijven hoe hij moest rijden, want dán had hij de Dagoweg genomen en niet de kortere weg, die ik schreef, dan zouden ze er een half uur eerder geweest zijn. Hoe het zij, we waren erg blij met elkaar – Em is weer helemaal slank, weer net als vroeger, fijn is dat, veel vertrouwder! Marijke daarentegen is een dikkerdje, vooral bij Lisa vergeleken. Marijke was hier gelukkig gauw thuis en was blij met de “Kino’s” over welk woord Lisa zich goed vermaakte. Ze baadden om 12 uur gezamenlijk in de tuin, een grote pret. Dirk was vermoeid – hij schijnt erg hard te werken en dan heeft hij nog zoveel representaties. Met Em was het net of we elkaar gister nog spraken, echt enig. Erover peinzend wát ze lekker zou vinden, bestelde ik slagroom voor aardbeien, met angst en beven, omdat ik dacht aan jou, Mam, die zei dat ik de enige was aan wie dergelijk lekkers besteed was. Gelukkig is ze nu anders en in minimum van tijd was de slagroom in de koffie verdwenen terwijl ook de kinderen meegeholpen hadden met lepelen uit eierdopjes! Marijke en Axel waren er dol op. Van de aardbeien moest een nieuwe portie besteld worden! – We hadden rijsttafel en na het eten, knepen Em en ik even uit, maar werden overvallen [2] door een gietbui, bleven onder een boom staan, waar vandaan Hok ons verloste. Ze brachten een beeldige bonbondoos voor me mee van Gouda plateelwerk  met een deksel en voor Hok een passend asbakje! We gingen gezamenlijk nog naar Anneke en na een snel kopje thee vertrokken ze met grote spoed, want ze waren 2 uur later dan Dirk gewild had, maar het was ook zo jammer om zo gauw alweer te scheiden! Daarna moest ik nog allerlei bedenken voor de 28e want we hadden behalve Anneke en Thijs, de Linns, de Waals en V.d. Pijl op de borrel gevraagd – Aan alle kanten had ik m’n licht voor een bowlrecept opgestoken en Hok maakte nog een eigen mengsel van veel lekkers. Hij deed er mousserende wijn in omdat hij het met spuitwater te waterig vond! – ’s Morgens had Hok met de kinderen nog allerlei toebereidselen maar daarna werd aangeheven “o, wat zijn we heden blij”, wat niet zo goed ging als wanneer er niemand jarig is! – Van Hok kreeg ik een pracht toilettafel, verbazend mooi is hij geworden met onze Haagse spiegel die overigens van dichtbij gezien vol vlekjes en strepen zit, misschien door de verpakking. Maar gewoon zie je er niets van – de 3 laden onder elkaar hebben een metalen verchroomde stang als deurknop, wat erg goed staat bij de spiegel zonder rand. Hok kocht er nog een vaporisator bij van paars, passend bij mijn toiletstel en bovenop het kastje ligt jullie toiletstel dat schitterend uitkomt. Jo Waal vond het verleidelijk om al m’n dingetjes te gebruiken en zich met alle borstels te borstelen! Bij gelegenheid moet je bij Gerzon eens vragen of dat Mica er niet àf mag, want al was je de borstel nòg zo voorzichtig, er komt wel eens een spetje op en dat loopt er ogenblikkelijk onder zodat er vlekjes ontstaan. Axel maakte op school een tekening die hij kleurde, uitknipte en opplakte voor me, en verder kreeg ik een fotoalbum van de kinderen, daar we indertijd dat van jullie volplakten! (wat werkten we hard!) en nog een beeldschone witte ceintuur. We wilden toen naar Anneke gaan om bij haar op een vijvertje Axel’s watervliegtuig te laten zwemmen. Maar nadat we de toilettafel tegenkwamen, aan de kant van de weg, terwijl de koelies  zaten uit te rusten!, hebben we eerst gewacht en juist kwam Anneke met de jongens. Gelukkig had ik ijs besteld, wat de kinderen met vreugd verorberden, zelfs Lisa kreeg er niks van, hoewel het haar wel zwaar op de maag lag. Ik kreeg van Anneke “Moeilijke ouders” waarover we het nog kortgeleden hadden. – Gezamenlijk gingen we nog naar de vijver – thuis sneed ik sandwiches in hart- en andere vormen, die de bedienden later belegden en versierden. Ze bleven allemaal op en bovendien nog de man van de kokki. Annie Schüller kwam onverwachts, echt leuk, om 6 uur en bleef tot 11. De Bucks bleven tot kwart vóór 8 en net had ik de kinderen in bed of kwamen de Waals, we aten snel wat en ik verkleedde me in minimum tijd, ondertussen nog kletsend met Jo Waal, terwijl haar man een restje rijst opat en converseerde met Annie Schüller en Pijl! Terwijl Hok was weggesneld met de auto om A. en Th. te halen! Het was een enig leuke avond – je ziet 2 geslaagde dagen [3] na elkaar – Van jullie kreeg ik de theemuts en de kussens en witte tas, welke laatste nu ook in gebruik wordt genomen, met de rest smokkelde ik! Ik kreeg veel brieven, ook van Dien, Malie, Bep en Mia – T. Jenne – Mevr. v. Gilse en tot m’n vreugde schreef Jeanne zeer opgewekt dat het zo goed is tussen hen en dat ze ’t druk heeft met allerlei gezellige dingen, goddank! Amor vincit omnia, zegt Anneke! – Mijn keel had veel te verduren deze dagen, maar houdt zich goed al is hij gevoileerd. Een paar dagen zwijgen zou niet kwaad zijn, maar daar kom ik nu niet meer zo goed toe. – Daarnet hoorden we de koningin spreken, erg mooi en duidelijk. Ze was erg ontroerd, dunkt me. Op Haar gezondheid dronken we na afloop staande een glas wijn bij de Waals. De kinderen waren ook mee, ze waren geweldig in spanning hoe die koningin nu zou spreken uit Holland, maar het stilzitten werd hen te machtig!

Dag omhelsd – nogmaals bedankt 

Eida. [4]

HOK

G.

We hebben Eid’s verjaardag luisterrijk gevierd. De taart kwam al tegen 10 uur 's ochtends. Anneke en Thijs waren er ook bij ’s avonds, terwijl Em en Dirk de vorige dag kwamen. Axel moest iedereen vertellen dat zijn Mammie jarig is. Hijzelf was diep teleurgesteld dat er geen kinderen voor hem kwamen ’s middags.’s Avonds heeft hij nog met een lampion rond gelopen. – Net de rede van de Koningin gehoord. Het was vrij duidelijk. De volgende week hebben we 3 dagen vrij voor de jubileum-feesten. –

Dag Hok.

EIDA

Lieverdjes – Nu de kinderen bijna klaar zijn met eten: Lisa is bezig de djeroek  te pellen, wat ze nu helemaal zelf doet en Axel moet nog een paar happen waarmee hij stokt om Lisa les te geven in het alfabet, Lisa zegt nl. “k-m-o-p” de rest vóór de k kent ze al goed. Daarnet kwam Axel enthousiast van school met de mededeling “ik ga schrijven, eerst met potlood, dan met inkt.” Na zijn school liet ik hem (per fiets als gewoonlijk bij djongos of kebon)   bij Elly Linn brengen, waar ik zelf ná de kapper en Lisa tijdens die werkzaamheden was. Noortje Linn zit in de eerste klas op de Bandoengse Schoolvereniging waar Axel ook eerst heen zou gaan – ze leren daar elke dag een letter en een cijfer en Axel kent nu alle cijfers en het alfabet al. En nu gaat hij schrijven wat op die andere school nog in de toekomst is. Anneke vertelde trouwens dat Wyt na 2 maanden ook al kon schrijven. Je moet eens aan Zus Aleid vertellen dat ik het zo erg eens ben met de opvatting van Montessori over het wezen van het kind – als je die van Nico en Fancy neemt dan is dat zeker geen, naar haar natuur gevormd kind – want alle kinderen zijn vrijmoedig en los van nature; dat kon je ook zien op dat schooltje van Zus in Kralingen, zielig voor die Femke. – Ik las jullie brief zittend onder de hete kap bij de kapper, waar ik vanmorgen al om half 8 was na m’n hele familie met boterhammen en thee (Hok) te hebben weggebracht. En ik las ook je zinsnede over het mooi gekapte hoofd dat je mij toewenste en nu heb ik als een krans van oor tot oor vóór op het haar, gelijk de Grieken een band, een rol van haar – Ik ben benieuwd wat m’n heer gemaal ervan zal zeggen en of het in de praktijk een doelmatig kapsel zal blijken! In het krullen maken ben ik zelf overigens knap genoeg, dankzij de knippen van je kappertje dat liever een agentje werd van de verzekering! – Wat jullie over mijn verjaardag schreef, daarop zal ik dan nog niet antwoorden vóór zondag – Ik hem Em geschreven of ze niet wilde komen. Zij had óns nl. uitgenodigd op Sitoe Goenoeng – ik hoop erg dat ze ’t doet. Dat we alle 6 weer samen kunnen zijn, komt niet veel voor. – Vanmorgen toen we uit waren, speelde Thea Hermans hier voor goede fee – die nieuwe vriendin van me – ze is zo verrukt van Lisa dat ze een beeldschone onbreekbare pop voor haar kocht en die helemaal aankleedde, geholpen door haar dochter van 11 jaar. Helemaal van blauw met wit gehaakt een bretelbroekje, jurkje, mutsje, keep en schoentjes ongelooflijk! En omdat ze het zielig vond voor Axel wanneer hij niks kreeg, bracht ze voor hem een heel groot watervliegtuig, een erge wens van hem. Lisa kan mooi op de pop leren strikjes maken en vastknopen, ze is enorm verrukt en stopte de pop direct in jullie poppenwagen en later werd ze helemaal uitgekleed. – Vanmiddag ging ze met de poppenwagen rijden en na een poosje kwam ze terug want pop had het koud, had de keep vergeten, die toen onder het kussen werd gelegd. Dat is een merkwaardige gewoonte van haar om alles wat ze in bed heeft als deken, luiers en wat toevallig aan speelgoed, door haar onder haar hoofdkussen [2] gelegd wordt en zo gaat ze dan slapen. Ze zal later zeker zo doen met haar leerboeken en nóg later met haar geldkist! De “leurer”, zoals ze bij jullie de luier noemde, komt nu ook niet meer onder haar arm als ze slaapt maar onder het kussen. Soms trekt ze dan later het hele kussen over zich heen als een slak zijn huisje. Ze speelde de hele morgen braaf met de jongste Linn, Erik, die 1 maand ouder is maar nog weinig spreekt, een beeldige blonde krullenbol bezit, en een stevige dikkerd is. – Vanavond heb ik weer vergadering van de Democratische partij – het Propag.anda comité zal afgedankt worden – dan hoef ik tenminste niet meer te gaan – Hok heeft geen zin mee te gaan. Ja, fijn dat we 1 zetel hebben in de Gemeenteraad, in Batavia hebben ze het inderdaad niet eens tot 1 kunnen brengen. Ze hebben zich daar ook verbonden met een erg ethische groep, misschien komt het daárdoor. – Gister vierden we Wytje’s verjaardag voor zo ver dat ging zonder de jarige – Mevr. van Vianen vroeg me haar te halen – ze bracht vele zaken mee, een doos cake en 7 rode rozen en ikzelf had seringen uit onze tuin, wilde, die Anneke zo mooi vond, en voor Menno een giro-vliegtuig , wat hij heerlijk vond – de stakker heeft zich daar wel wat eenzaam gevoeld, al die lange ochtenden alleen – Morgen zal Anneke hem wel meebrengen dan kan hij met Lisa ravotten, hij speelt erg aardig en voorzichtig met haar. Gisteravond at Anneke bij ons met chocolade schuitjes voor toe – het was erg gezellig – Door mijn zwijgzaamheid, die gedwongen was, van de laatste 2 weken, hebben we elkaar minder gesproken dan gezellig zou geweest zijn – Hok bracht haar thuis om kwart na 10 en kwam steeds maar niet terug, ik dacht minstens dat hem wat overkomen was en had besloten tot 12 uur te wachten – eindelijk om kwart na 12 verscheen hij verbaasd dat het al zo laat was! Gek, ik ben anders nooit ongerust en slaap meteen en nu ik het wel was, dacht ik natuurlijk dat het een helderziendheid van me was! – Vader heeft nu al m’n enthousiasme gekregen over zijn portret – het is zo enorm goed, bijzonder – Wat jammer overigens, dat hij dat van Moeder op wit papier en dat van Vader op geel papier afdrukte, Moeder met witte achtergrond, Vader met zwarte – maar als ze ingelijst zijn, zul je het niet meer zo opmerken. – Net een briefkaart van Em dat ze zaterdag komen – leuk – wel jammer niet op de dag zelf, maar ’t is toch fijn ze een hele dag bij ons te hebben. – ’t Is half 11 – we hadden een heel belangrijke lezing over de stedenbouw van Ir. Karsten, broer van de gepensioneerde lerares uit Groningen – uitstekend spreker. 

Dag liefjes, omhelsd Eida. – 

– We verheugen ons op de taart!!

– Ik krijg ook nog een witte tas van je – niets roods hoor – dat was het garnituur van Sinterklaas – fijn dat je ons de witte beestjes stuurt voor het nieuwe huis – we verheugen ons erop – Het divankleed is en blijft weg – hoeveel kost zoiets met invoerrechten, toch wel ƒ 20.-? Gaarne nog nadere inlichtingen over het kleed van Pander – welke afmetingen ze nog hebben. 

– Axel is erg schrijflustig – ik moet hem ook al jullie brieven voorlezen. Hij zei daarnet – “ik denk nog veel aan Omie, Opa en Tante”!

[Randje pag. 2] 

Je weet nu al dat Axel in de 1e klas zit, dus geen kleuteronderwijs meer! [3]

AXEL

I    K    H    E    B    E    E    N    W    A    T    E    R    V    L    I

E  G  T  U  I  G  A  X  E  L   L  I  S  A  

•   •   •   • 

HOK

G. Hierbij een proeve van Axel’s schrijfkunst en alvast bedankt voor de verjaarswensen aan Eida en voor de dieren die op komst zijn. Eida is nu naar een vergadering van de Democratische groep. Ik wilde liever rustig thuis blijven, omdat we toch al zoveel aanloop hebben en ik thuis nog niet toegekomen ben aan studie. Voor Eida bestelde ik een toilettafel en drie bijzettafeltjes. Ik hoop dat ze voor zondag klaar zijn, en dat het model

[Tekening toilettafel en en  bijzettafeltje]

 niet tegenvalt. Verder zal Axel iets op school voor haar maken. Axel verwacht dat Eida ook met lampions zal wandelen op de avond van haar verjaardag. Hij was de vorige vrijdag met Lisa op een verjaarsvisite, wat hij altijd zeer apprecieert.

Dag Hok. 

EIDA

16 aug.’38.

Lieverdjes –

’t Is alweer woensdag – wat vliegt de tijd – morgen is tante Jenne jarig – ik schreef haar niet eens, kan het alsnog doen – Gister herdachten jullie zeker Oom Johan samen met Tante Trien of samen alleen. Jullie bent nu dus thuis met kleine Eida. En wie weet vertrek je weer naar elders. Enig om het land weer eens te bekijken, er zullen trouwens nog genoeg plekjes zijn waar jullie voor ’t eerst kwamen. Aardig dat Vader telkens oud-leerlingen ontmoet en dat zelfs de G.G. daartoe behoort – er zullen trouwens heel wat grote mannen gevonden worden en vrouwen niet te vergeten (!) op de lijst van kinderen die Vader ooit lesgaf – Ben Telders  ook een Prof. – We zijn erg verlangend naar de foto van de heer van Slogteren. – Van foto gesproken: het lijkt me onbegrijpelijk dat we nooit schreven over de pracht foto die Ton Blom van Vader maakte. Hij is wel zo uitstekend en goed gelijkend, echt of je zó bij ons zit. De kinderen vinden dat ook en nemen jullie via de foto op in de conversatie. We zijn er echt blij mee, heel erg. Toen Anneke hier zondag was, haalde ik jullie oude portretten tevoorschijn die we tot ons verlof aan de muur hadden en toen zagen we pas dat ze helemaal niet meer leken. Óf het dus nodig was dat jullie beiden je opnieuw liet vereeuwigen! – Vanmorgen was ik naar een lezing van Diet Kramer over haar eigen boeken – volgens Anneke is ze een zuster van Rie Kramer . Ze is getrouwd en sinds kort in Bandoeng, een meevaller voor ons. Ze sprak zo prachtig, niet alleen wat betreft inhoud maar ook wat betreft haar taal en woordenkeus – zodat we weer konden constateren hoe mooi het Nederlands is wanneer het goed wordt gebruikt – Anneke kwam zondag plotseling naar beneden gewandeld met haar tweetal voor bezoek aan enige oude kennissen. Hok wilde net met de kinderen naar het vliegveld gaan zodat Menno mooi mee kon. Morgenavond komt ze met haar overbuurvrouw naar de Vivos, waar we een aardige avond verwachten omdat er 3 inleidsters zijn over het onderwerp: waarom moet de vrouw van tegenwoordig bewuster leven dan vroeger nodig was, belicht van de zijde van het gezin, van de politieke kant en de godsdienstige. Het kan belangrijk worden. Er is debat na. Daaraan zal ik helaas niet kunnen meedoen omdat m’n stembanden rust moeten hebben – ik werd vóór een paar dagen zo schor en kon slecht slapen van de kriebelhoest zodat Linn hier kwam en me maar eventjes het zwijgen oplegde. Volkomen zwijgen is natuurlijk onmogelijk in een huishouding met man, kinderen en 4 bedienden, maar ik doe er mijn best voor. Veel van m’n kennissen met wie ik nogal eens telefoneerde weten het al, zodat de telefoon nu maar weinig gebruikt wordt – Hok heeft het druk [2] met de opvoeding van de kinderen ’s middags en met praatjes met vriendinnen en kennissen van me die noodzakelijk toch wat moeten weten – Morgen op de Vivos ga ik met een ander die voor me zal converseren! Het gekke is dat ik helemaal geen dikke keel heb en geen pijn – weer een lichte rand aan de wolk! Het is overigens voor Hok een gouden tijd – niet alleen dat zwijgen goud is, maar ook omdat hij niet wordt tegengesproken en ik heel wat meegaander ben en moet zijn dan gewoonlijk. Het is dus een pracht leerschool voor me en tevens voor hem, zoals alles wat een mens overkomt hem tot lering moet strekken. – We kregen een groot pak uit Palembang met allerlei vermist spul, gelukkig onze messen weer terug al zijn de heften volkomen dof en verkleurd – ik zal opzoeken in mijn huishoudschool schriften hoe ik ze weer goed krijg – ik herinner me wel iets van groene zeep – Enig dat jullie Winschoten ook weer bekeken, zij het met andere ogen als vroeger en ook de baker, wat grappig, een gezond vak moet dat zijn! Veel dank voor de kiekjes die Moeder maakte van de families Cohen en Schepers – Anneke heeft de brief nog niet, want nu ik toch niet praat, ga ik maar niet naar haar toe om niet in de verleiding te komen. Ik hoop de volgende week de schade in te halen! – Zaterdag waren we naar de film van de Return of the Scarlet Pimpernel. Ieder die de vorige zag, vindt deze niets maar ik was er erg verheugd mee en genoot intens en denk nog dagelijks aan die held uit onze meisjesjaren – Ik moet dagelijks stomen met Emser zout  en heb nu mooi de gelegenheid om te lezen en m’n zaken in orde te maken, waarmee ik nog steeds ten achter ben. Met veel instemming las ik het boek van Montessori verder – haar methode om de kinderen te leren schrijven is geniaal, zoals trouwens veel van haar ideeën. Ik ga eens uitgebreid met Axel’s juf praten in hoeverre ze hier haar werkwijze navolgen. Diverse moeders vinden het niet nodig om hun kinderen op een Montessorischool te doen omdat het hun overdreven voorkomt om de kinderen alles zo prettig te maken! Maar het lijkt me dat alles wat je met plezier leert, je veel beter onthoudt – de manier – waaróp is van het hoogste belang (zie Postma en Bruigom, denk ik er altijd bij!). Als ik merk hoe levendig b.v. de Franse Revolutie me voor de geest staat, toen we alles meeleefden met de Rode Pimpernel; terwijl ik, nu ik voor de kinderen een tuintje wil maken waar ze zelf kunnen planten, alles van het begin af weer moet gaan leren en nalezen. – Van Em ook een brief, ze vraagt ons m’n verjaardag te komen vieren in Sitoe Goenoeng, maar Hok en Axel hebben de 27e geen vrij voor Confucius en een verjaardag thuis is ook wel gezellig en Anneke c.s. is ook hier. – We kregen een aardige brief van Juffr. Hartingh en een aparte voor de kinderen, die Hok voorlas, terwijl beiden vol aandacht volgden. Dag! 

Omhelsd Eida.

HOK

[Randje pag. 2]

G. Eida is sinds enige dagen haar stem volkomen kwijt. Ze mag nu zelfs niet eens fluisteren, om de stembanden volkomen rust te geven. Het is natuurlijk erg moeilijk. Axel is reuze lief, maar Lisa maakt er nu en dan wat misbruik van. We krijgen net plotseling visite zodat ik ophouden moet. 

Dag Hok.

EIDA

10 aug.’38.

Lieverdjes –

De verkiezingen zijn achter de rug, wat een rust! De Democraten kregen 1 zetel van de 15, tenminste een begin als je denkt dat de partij pas een maand vóór de verkiezingen werd opgericht. De Indo’s hebben 7 zetels, enorm veel. Hierbij hebben zich ook veel mensen aangesloten wier kinderen in Indië geboren zijn maar volbloed Hollands zijn. Het doet vreemd aan, maar het is misschien een bewijs dat ze dit als hun land beschouwen en niet meer Holland – Net is een pak gekomen van Palembang met enige vermiste dingen, de messen en kristallen messenleggers, de broodrooster, enige oude afgewassen dekens (!) en als enige mooie ons zilveren lepelvaasje, nog een geschenk van Anneke. De messenheften zijn volkomen dof en verschoten, licht geworden en het lemmet volkomen afgeschuurd met een plank, de arme roestvrije stakkerds! Je begrijpt de miserabele toestand waarin ze verkeren, wat een toer om ze weer bruikbaar te maken! Maar misschien lukt het. – Vanmorgen vertrok To met de eendaagse. Ze is alleen gebleven na Jan´s vertrek zondag om Jan Wim te verhuizen naar de familie Harting, waar hij het naar het lijkt heel prettig zal hebben. Deze laatste 2 dagen logeerde ze bij ons omdat het bij Anneke een toer is om vervoer te krijgen. Ze is bijzonder aardig met de kinderen, echt enig; ze beviel ons heel goed – De logeerkamer doet dus al goede diensten. – Gisteravond vertoonden we al onze films voor haar. Ze wou alles zien en verheugde zich over jullie aanblik en zei dat ze vroeger zoveel met jullie correspondeerde en nu nooit meer (zeker sinds Em naar Indië ging?) ze is wel zielig met een dergelijke echtgenoot, hoewel die hier heel aardig was omdat hij vakantie had! – Axel rekent al op school en daarnet tikte hij op de schrijfmachine het hele ABC, terwijl ze op de Schoolvereniging elke dag één letter leren en van rekenen nog niet veel. Er zijn daar 36 kinderen in de eerste. Ik ben zo blij dat ik Axel hier deed. Ze deden gister een leerspel met blokken, ieder kreeg er één of meer van een bepaalde grootte en moest opletten wanneer de zijne aan de beurt was, Axel was er als de kippen steeds bij, terwijl veel kinderen dan niet voldoende opletten. Het is heerlijk dat hij zo actief is. Hij kreeg een rekenkralendoos in handen en ontdekte dat die niet volledig was en ook met voorwerpen maken uit klei bedacht hij zelf iets, een paddenstoel voor de kaboutertjes. Hij weet ook hoeveel letters allerlei woorden hebben, Opa, Omie, Axel, Lisa – Ik bewonder die juffrouw, die al die kinderen aan het werk weet te zetten, 20 van de 1e en 2e en 30 kleuters, die over een dag of 10 een eigen juffrouw krijgen, die nu nog aan boord zit. – De jonkjes van Tommy zijn al erg groot, 3½ week. Ze eten rijst en melk en spelen aller koddigst. Ze schreeuwen het hele huis bij elkaar, wanneer ze van de stoep gevallen zijn of niet een deur in kunnen of in de mand. De kinderen [2] spelen de hele dag met ze. Vanmorgen hoorde ik ook een geschreeuw en toen was er één door Lisa in een luier gepakt, met kop en al en in de poppenwagen bewaard!, er wordt wat met ze afgesold! – Vanmorgen was ik met Lisa bij Anneke. Het is fijn dat ze tot het eind van de maand kan blijven en gezellig dat ze mijn verjaardag mee komen vieren. – Er zijn zoveel mensen die ik noodzakelijk moet schrijven – we hebben haast geen avonden gelegenheid. Hok en ik waren zaterdag naar een leerlingenuitvoering van plastische dansen. Het was een plan van Anneke om met mij erheen te gaan en toen Jan en To bleven, gingen Hok en ik samen. Een half uur vóór ons vertrek, stapte Miel Prager bij ons binnen, die volgens Anneke altijd ongelegen komt! Anneke at die avond bij ons omdat Jan en To met Jan Wim Chinees gingen eten en zij dat liever niet doet, zo had ze meteen gelegenheid de krant te lezen, die ze niet meer krijgt sinds Thijs weer thuis is. Thijs maakte erg aardige kiekjes van onze tochten, je zult ze wel gauw krijgen, een erg mooie van Hok die in de hete krater-as de nasi goreng opwarmt, dat is iets voor een krantje!  – Fijn dat je zo genoot van het boek van Doeks , “het Rimboekind” las ik van haar, een mooi meisjesboek. Ik kan me voorstellen dat Betteke zich tot haar voelt aangetrokken. Ze zat in de Novitiaatscommissie toen ik aankwam, één van de aardigsten. – Gaan jullie maar niet meer met storm op komst zeilen – gevaarlijk genoeg. Moeder hield zich blijkbaar enorm groot, dat de fokkeman dat zei van zijn moeder!, flink zo. – Waarvan zijn Oom I. en Tante Jacq thuisgebleven voor jullie? Ze zijn dus nu wel naar Texel. – To kreeg hier een brief van Tante Leidie met een gedicht dat ze voor Zus en Feddo maakte, prachtig rijm. Jullie maakten zeker ook nog wat? – Ja graag de opgave van de maten van de kleden van Pander omstreeks 1½ x 2. – 

Is het ontwerp Romme  al definitief van de baan? Dat wordt hier beweerd. – Daarnet wandelde ik met de kinderen en tegen een heuvel opklimmend stapten we in een mierennest – de mieren hadden Axel en mij meteen te pakken en vooral Axel werd flink bewerkt. Ik sleurde hem direct een eind mee weg – zo ondervinden ze vast van allerlei, wat nu niet zo aangenaam is. – Axel moest weer naar de tandarts, die er maar op aandringt alle ontstoken kiezen (5) te laten uittrekken, maar ik voel er niks voor. Ik kocht nu een lavementspuitje en spoel na het eten alle kiezen met peroxyde uit, hopelijk blijkt dat afdoende. – Coletje hielp ik aan een adres voor een vertaler in ’t Engels; ze vertelde me dat Liesje misschien wordt ontslagen, wat afschuwelijk zou zijn, omdat ze zoveel verzuimt. Ze deed erg veel groeten aan jullie. We noemen elkaar plechtig Mevrouw. Dag engeltjes – waar gaat het nu heen? 

Omhelsd Eida. 

[Randje pag.1]

Ingesloten knipsels  – dergelijke rijmen heel vergroot, hebben 2 dagen op ons huis geplakt gezeten. Beeldige slagzinnen hè! [3]

HOK

G. De verkiezingen zijn achter de rug. Erg teleurstellend was de uitslag voor de Vaderlandse Club, die maar 2 zetels kreeg. De Vaderl. Club omvat de groep der geïmporteerde krachten. Zij hadden een kandidatenlijst van 18 namen, en kregen er 2 van in de Raad, wel een figuur! – Elke ochtend wandel ik met Axel, we moeten al om kwart voor 7 van huis, want de afstand naar kantoor is ongeveer een half uur lopen. Axel wordt dan op de fiets verder naar school getransporteerd. Het is erg gezellig om met hem al wandelende te keuvelen. – We hebben nu sinds de vorige week zondag logees gehad. Eerst een dochter van Nanda Thung, die hier alleen maar kwam om te slapen. Verder hield zij haar halfzuster gezelschap, omdat deze nog niet gewend is om van huis te zijn. Ik hoop nu maar dat we enige tijd zonder logee zullen zijn, want ze houden ontzettend op. We moeten onze [4] tuin ook nog opknappen. Er staat teveel in, zoals het bij Indische families te doen gebruikelijk is. We hebben tot grote pret van de kinderen ook een moerbeienstruik. Lisa noemt ze kersen. Van tijd tot tijd mogen ze er wat van hebben. Ze zijn er dol op. – Tommy’s kinderen heeft Axel, Hans Paul en Mady gedoopt, de laatste 2 naar de kinderen van Thung. Hans is de naam die ieder kind van Tommy bij ons krijgt. Zij zullen over enige weken wel weg moeten. – Het Meer van Paterswolde is toch bekend om zijn plotseling opkomende rukwinden. Het moet er gevaarlijk kunnen spoken en heel wat mensen zijn er zeeziek geweest.

Dag Hok.