EIDA

Geliefden –

’t Lijkt me goed als je de IEVA paperassen maar terugstuurt; ik heb er nog niets van aan Irene verteld, wel dat je een rekening van de Staatsburgeresse van haar gekregen hebt, welke ze verzoekt door te zenden (Dagoweg 10). Net was ik met haar op ’t IEVA huis. Er worden nu weer spijkers met koppen geslagen, gelukkig. – Overmorgenavond gaan we bij hen op visite, Hok zal haar dus ook eens begroeten! – Ik ben ondertussen weer veel bij de tandarts, hij doodt weer een zenuw. Vervelend is dat bij hem want nu zal ik m’n gebit wel niet lang meer houden. Hij is doodsbenauwd je pijn te doen.  Irene was 2x in ’t jaar bij hem en toen ze in Europa bij een beroemde tandarts was, kreeg ze te horen dat het hem niet verwonderde dat ze 10 jaar in ’t oerbos gezeten had! Opwekkend!! – Gisteravond hadden we Vivos over de Individual Psychology van Adler, zeer de moeite waard. Het was leuk de mensen weer te zien, ik sprak ook een avond af met de presidente der IEVVO, ’t resultaat zal me benieuwen, er was ook een nieuw lid dat een zuster bleek te zijn van Frenny de Graaf uit Leiden, die communistische familie waar Betsy Vos veel kwam. Frenny is tolk in Moskou! – Woensdag hadden we tennismatches en ik had zo’n enorm succes dat ik de dame die voor enige klassen beter gold versloeg! Enig was het, de mensen van onze club werden steeds verbaasder – ik speelde ook beter als ooit, elke slag lukte haast – Hok moest tegen een erg goeie speler maar toch speelde hij goed. Zaterdag moeten we nog de mixed en herendubbel, maar ik vrees dat ik p.f. ben. – Donderdag op Prins Hendrikdag togen we met de Buckjes mee naar Buitenzorg, een leuk uitgangetje was het. Hok moest Houw juist spreken en Emiel moest er voor zaken heen – Mamma was [2] natuurlijk weer verrukt ons te zien al hadden we Axel thuisgelaten, die de hele dag zo bijzonder zoet geweest moet zijn als nooit wanneer ik thuis ben (aldus Annah!!). We waren bij de Pimmen, zij erg enthousiast en hij afgemeten als steeds, wat zijn hun kinderen al groot en aardig. 16 juni gaan ze aan boord en over 1 jaar Anneke c.s.!! Toch fijn dat ze komen hè en gelukkig dat ze moeten! – Pim bood aan allerlei mee te nemen voor jullie, Trude gaat ook in die tijd en de Groeneveld Meyers al volgende maand – ik kan voor al die mensen niks bedenken. Indische dingen hebben jullie al zoveel, films is ’t enige en die sturen we liever – We aten allemaal bij Mamma. Houw en Fanny kwamen juist weer pas ’s middags thuis maar nog net op tijd. Ik kreeg in de auto terug weer erge kiespijn, na veel zoeken bleek het een open zenuw tussen 2 kiezen te zijn. – Zaterdagavond naar een Duitse operettefilm, niet veel aan. Hadden we Fritz Hirsch maar eens hier! – Zondagmorgen gezwommen op Dago, Axel ook mee, maar die voelde zich daar niet erg thuis en werd weer naar huis gebracht. Hok leerde mij duiken en ik ben erg trots dat ik nu geen water meer binnen krijg, helaas wèl als ik plotseling er in val. Hok heeft nu hier en daar jeuk van ’t verbranden, maar ik merk er nooit wat van! – Axel sjouwt steeds door de kamer en wil bij voorkeur met dit papier spelen, gelukkig heb ik er hem met kracht kunnen afhouden. Hij zet altijd eerst een keel op als hem iets wordt verboden, maar daarna gaat hij zoet spelen met wat anders. Hij glijdt het stoepje af op zijn achterwerkje, maar af en toe kukelt hij omver. Hij komt dan altijd bij me voor troost. Ik geef hem nu ’s morgens pap en ’s avonds brood. Zus Ortt vertelde dat [3] hij makkelijker ’s nachts zindelijk kan worden, overigens heb ik dat nog niet gemerkt! Hij is ’s morgens nog altijd drijfnat. – Jullie hebt werkelijk je rust verdiend na die drukke week. Lykle en Lotty zijn dus vertrokken nu, jammer voor jullie conversatie. Pimmetje vertelde dat T. Leidie ze had uitgenodigd in Noordwijk van de zomer maar dat ze eerst een poos in Merano bleven bij zijn vader en er dan weinig tijd overbleef. Hij was erg verrukt dat Em in Batavia komt, evenals wij. En over één maand komen ze al bij ons en met de auto’s zijn we zó bij elkaar. Met onze trouwdag stuurde Em een briefkaartje. Vandaag is Eida jarig – Ik moet Dirk ook nog schrijven nu ‘t 1 jaar geleden is. Anneke schreef ook zo blij dat het tussen jullie en Tante Leidie weer beter gaat – Axel is bezig mijn tas leeg te halen. Dat is ook wel iets om te filmen, de ernst van ’t werk is enorm! Hij heeft een kiekje en een bonbon uitgekozen om alleen mee te nemen, o nee het kaartje uit de weegautomaat is nog veel mooier. Ik weeg overigens 57! Ben er zeer trots op. – Vanmiddag hebben we onze nieuwe tennisclub waar Dr. Linn in zit en morgen is de speeldag van de Buck’se club waar we samen 1 lid zijn, ieder ½ omdat we meestal woensdag op onze eigen baan zullen gaan spelen, 3 clubs is tenminste voldoende! – Ziezo ’t is 1 uur, Axel zit in ’t bad, hij wil er altijd enige minuten in blijven en schudt zijn hoofd als ik hem te vlug kom halen. Hij zegt nu ook iets van “hebben” en “datte”, verder begrijp ik hem nog niet. Hij kan zulke hele lange zinnen maken, lacht ertussen en trekt gezichten, precies of hij een verhaal doet. Morgen is er weer een Inlandse [4] feestdag en heeft Hok weer vrij en maandag is de Prinses jarig, ’t is enorm tegenwoordig die vrije dagen, echt fijn. – Axel heeft nu gegeten en zit op de po. Hij heeft slaap en jammert maar ’t blijkt dat hij eerst nog zin in een vrucht heeft. Nu ligt hij in bed met z’n jolige lach en de duim in zijn mond. – Voor alle krantenknipsels van de IEVA kocht ik een beeldig fotoalbum – de helft zit er al keurig in, maar helaas heb ik ontdekt dat het niet helemaal voltallig is, enfin dat merkt niemand!! – Kasan wil plotseling op reis op 1 mei, hij vindt het ook maar beter als ik een nieuwe djongos neem. Ik hoorde al van Annah dat hij niet zo tevreden meer is daar zij opslag kreeg (als vervangster van de wasbaboe) en hij niet. Onzin overigens maar ’t is toch wel jammer. Alleen verheug ik mij nu op een fietsende jongen maar daar zullen wel weer andere dingen op aan te merken zijn! Kasan is bijna 4 jaar bij ons. Hij beweert dat hij vakantie nodig heeft, een paar maanden, terwijl hij net zoveel vrij heeft gehad als wij. Hij moet zijn dochter in Batavia uithuwelijken. Enfin, er zit niets anders op. – Ik heb al m’n geld van de spaarbank afgehaald om nu rente te maken! Maar we hebben het nog niet belegd omdat iedereen aanraadt wat anders te kopen en Hok het geld liever gebruikt voor een huis – als we in vaste dienst komen zouden we een huis kunnen laten bouwen, maar nu nog niet. Volgens Pim komt er binnen afzienbare tijd weer gelegenheid om in vaste dienst te komen. Alleen voor die mededeling vond ik de gang naar Buitenzorg al meer dan de moeite waard. Maar een jaar duurt het nog wel! Dag jongens

Eida. [5]

HOK

24 april ‘34

G. In Eidje’s brief leest u wat we weer achter de rug hebben. We doen tegenwoordig graag aan uitgaan en tennissen. Arme Axel, die dan hele middagen alleen thuis moet blijven. Vroeger waren we veel degelijker, maar met de ouderdom hoort de wijsheid te zijn gekomen. – We lezen met ontzetting het proces tegen de officieren van de Zeven Provinciën. Wat een knullige boel was het er. Ze dorsten geen van allen op te treden. Het is een fraai stel! Wat wordt  de Vos van Steenwijk overigens in de hoogte gestoken; waarschijnlijk omdat hij zo’n invloedrijke familie heeft. –

Lieferung 43 van Handbuch der Philosophie en 1 Einbanddecke heb ik nog niet ontvangen zodat met betaling beter even gewacht moet worden. Ze komen wel met de zeepost, denk ik. – We zijn erg benieuwd naar de inhoud van Axel’s verjaarspak. Deze week hebben we een houten autootje voor hem gekocht. Hij is nooit erg dol op nieuw speelgoed. Nu eerst speelt hij genoeglijk met zijn bijtring + bel. Daarmee speelt hij treintje. Zeer gesteld is hij ook op een locomotief, die nu al half aan duigen ligt. Van dieren en poppen moet hij niets hebben! Daar kijkt hij gewoon niet naar om. Wel om te zien of ze goed op de grond gekeild zijn. – Wat naar van de teen. Hopelijk is die nu weer genezen en de nieuwe nagel gereed. – Lykle is dus al een belangrijk iemand bij de B.P.M. Daar is hij mee geluk te wensen – Wat de raad van Mr. de Cock betreft; ik zie nog altijd niet in wat voor praktisch voordeel naturalisatie mij geven kan. Ik zou toch zeggen dat mijn rechtspositie als Nederlands Onderdaan-niet-Nederlander even safe is als van een Nederlands Onderdaan – Nederlander, behalve dat ik geen Gouverneur Generaal en Vice-president van de Raad van Indië kan worden. Verder geen militieplicht[1] heb. – Bert Schutte is inderdaad wat slap.

Dag Hok

EIDA

17-4-‘34

Geliefden –

Gister waren we 5 jaar getrouwd, ons eerste Lustrum, wat een tijd al hè. We vierden het heel huiselijk met ons drietjes, we aten lekker en gingen ’s avonds vroeg naar bed. Zaterdagavond hadden we ’t eigenlijk al gevierd naar bioscoop en Dago met de Buckjes – van dat uitgangetje hadden we overigens niet veel plezier daar we de volgende dag onze tenniswedstrijden moesten spelen en verloren, ’t was echt jammer, maar ’t was onze eerste wedstrijd dus zullen we maar zeggen volgende keer beter – Als we ’t gewonnen hadden, hadden we niet zoveel reden gehad om ons de volgende maal extra in te spannen! Morgenmiddag moeten we weer. –  Ik verbaas me erover dat er steeds weer mensen bij jullie komen, die de films nog niet zagen, nu weer Joos en Adrienne – de mensen hebben toch veel belangstelling voor jullie gezin – fijn dat jullie zulke mooie Paasdagen had, in Bandoeng moet het ook mooi weer geweest zijn en niet zoveel regen als in Tjipetir – Fijn dat het met T. Leidie gezellig was en dat jullie gepraat hebt over datgene wat de laatste tijd angstvallig werd vermeden. Inderdaad geloof ik graag dat Dirk onaangenaam tegen haar geweest is, maar ze heeft ook altijd gedaan of hij niet bestond en dat irriteert een man als Dirk juist het ergste. Volgens Dirk is Annetje het altijd met hem eens geweest en ze hadden afgesproken om haar niet weg te sturen omdat ze zoveel plezier had van de kleinkinderen, dat is toch bijzonder aardig van hun maar niet verstandig, Gelukkig dat T. Leidie ’t ook prettig vond bij jullie, dan heeft ze tenminste weer iemand, weer een houvast. –

Hoe was de koperen bruiloft van Jaap en Katy? Ik heb niet geschreven: merkwaardig hoe langer ik hier ben hoe minder neiging ik heb contact te houden met “kennissen” in Holland. – Axel is 2 dagen boos op zijn pappie geweest, maar nu is hij weer in de gratie – Hok heeft hem op straat een poos alleen laten staan brullen als [2] straf dat hij niet wou meewandelen en vanaf dat ogenblik keek Axel alleen maar naar mij! 2 goeie dagen dus voor mij! – Ik vind toch niet dat het voeren, op de po zetten en naar bed brengen vervelende dingen zijn voor degene die het ondergaat; ik geloof niet dat hij ’t me kwalijk neemt. Naar bed gaan vindt hij b.v. geen straf meestal en op de po zit hij ook graag althans als hij “moet”! ’s Morgens vroeg zet ik er hem direct op, maar als hij toevallig zijn hoopje al in de broek heeft gedaan, blijft hij niet zitten, maar staat op en doet de deksel op de po; maar anders staat hij pas op, als er werkelijk wat in zit en komt dan naar me toe rennen om me hoera te laten roepen! Wat enig bijdehand al hè. Zijn zindelijkheid laat nog veel te wensen over verder – hij doet het vlak voor m’n neus met liefde op de grond. Ik troost me maar met het feit dat hij nog geen anderhalf is. Hij begint ook al een lip te trekken en huilt zonder tranen van louter stoutigheid; als je erom lacht, lacht hij mee, zo’n schandaal, Met wandelen loopt hij ook bij voorkeur de verkeerde kant op maar als je dan doorloopt, komt hij je wel achterna. Het bezwaar is dat je niet door kunt lopen op een drukke weg en dan is het een hopeloos gezanik hem mee te krijgen, gaat midden op straat zitten om steentjes e.d. op te rapen, hoe kleiner hoe mooier! – De Koningin hebben we dus niet horen spreken – Morgen wordt Irene weer feestelijk in de IEVA gehaald. De meisjes zingen en voeren een Geisha lied op, gedeeltelijk hetzelfde als wat wij indertijd op het Gym deden van “Yokohama - Nagasaki” enz. De inhoud is alleen erg snert, wij hadden het toepasselijk op het Gym gemaakt en de dansen zijn zonder enige afwisseling. Maar enfin, dat is de regie van onze 2 Indische bestuursleden – Ik kom net terug van de generale maar heb maar niks gezegd, ze zijn toch zo gauw van streek (bingoeng, noemen wij dat!) – Wij hebben vrijdag bij [3] Letty en Emiel ons verdiept in onze horoscopen, ik blijk onder 2 tegenstrijdige tekens geboren te zijn: Virgo en Libra[1] – ’t is merkwaardig hoe goed alles bij mij uitkwam tot beschrijving van uiterlijk en gevoel van minderwaardigheid toe! Bij Hok daarentegen kwam alleen de kaalhoofdigheid uit, verder het karakter heel slecht, alleen driftig en dat is hij niet eens zo erg. Letty en Hok hebben veel gemeenschappelijks en Emiel en ik grappig hè. Letty heeft precies jouw ogen, Mam, jij bent zeker net als zij een Capricornus[2]. Bij haar komt die in 3 planeten voor, ze is dan ook koppig tot en met, erg leuk. – We kregen een pakje van Jeanne. Ik had het gebloemde pakje van Axel dat Em meebracht voor Wytje ook, bij haar laten liggen. Ze heeft het toen gauw nagemaakt en er 2 teruggestuurd. Aardig en ik heb ze juist erg nodig. Nu hij zo rond gaat lopen, kleed ik hem zo dun mogelijk want ’s morgens is het erg warm in de zon. – Hok heeft het druk met de Chinese Federatie – ze hadden statuten gemaakt waar niks van deugde, maar die toch zijn aangenomen. Hok had al een heel nieuw ding gemaakt, maar het oude is toch goedgekeurd. Waarschijnlijk krijgen ze er nooit rechtspersoonlijkheid op. Zaterdag- en zondagavond moest Hok ervoor vergaderen en vanavond eigenlijk weer maar hij is maar niet gegaan. – Hij heeft een nieuwe tennisclub opgescharreld omdat we met de competities de halve maand niet op onze banen kunnen spelen – ik weet nog niet of het doorgaat want het kost ons weer ƒ 7,-, misschien gaat Hok alleen. ’t Is op zondag en dinsdag dus vervelende dagen. – Ter ere van onze trouwdag kocht Hok ons allemaal wat, Axel een houten autootje, mij een potlood en ons samen een nieuw kookboek! – Voor Hok zal ik zijn tas nog in orde maken, ‘t garen is helemaal los. Dus we hebben nogal [4] bescheiden wensen op dit Lustrum, een goed teken. Komt doordat Hok (en wij ook) net jarig is geweest. – Irene laat jullie bijzonder groeten. Ze kwam vanmorgen even hier – ze had juist aan de kinderen gemaild en haalde op het feit dat jullie ook zo serieus daar enige uren voor vrij neemt. Volgens haar zijn jullie de liefste ouders, die er bestaan. Kan ik alweer niet tegenspreken! – Donderdag hebben we weer een vrije dag voor de Prins – ik feliciteerde Anneke voor haar verlovingsdag – Em stuurde een briefkaart voor onze trouwdag, van Anneke nog niets. – Leuk dat jullie ook alles zo viert, de 4e april b.v. enig. Het divankleed is dagelijks een lust voor ’t oog, buitengewoon mooi. – Ik vind het zo fijn dat jullie weer goed zijn met T. Leidie, was ze nu ook weer grappig zoals ze vroeger was, droog komiek? Fijn dat jullie haar niets onprettigs gezegd hebt, alle hulde! –

Irene is ook nogal verrukt van het tegenwoordige Duitsland. Volgens háár zijn alleen de Joden, die na ’24 binnengekomen zijn uit Galicië verdreven – de anderen zijn er nog o.a. enige oude vrienden van haar, die blij zijn dat Hitler zo is opgetreden. – O zeg Mam, ik verstuurde ƒ 100.- aan onze penningmeesteresse, Papaverhof – tot mijn spijt verloor ik het keurige briefje met de afrekening, echt vervelend, als je nog eens er tijd voor zoudt hebben, dolgraag. – Onze lampenkap is opgegeten door een sprinkhaan, die boven de eettafel, ik heb nu goudbruin genomen, de lichtste tint. – Hok heeft serieuze plannen voor een huis, ’t beroerde is dat we niet weten hoe lang we hier blijven, anders is het een mooie geldbelegging.

Dag Eida

[Randje pag. 2]

Mam, ik beloofde Dora Ter Haar te vragen naar de kosten van Centrale verwarming en van kachels, je schreef indertijd toch over dat nieuwe van 1 kachel die ’t hele huis verwarmde. Wat heb jullie eigenlijk?

[5]

HOK

17 april.

G. Het divankleed is nog altijd het sieraad der voorkamer. Het is een lust om ernaar te kijken en vooral om er op te liggen. Vooral als we moede zijn van het tennissen. Wat we tegenwoordig veel doen. – Onze zondagcompetitiewedstrijd is een schandelijk debacle geweest. We hadden de vorige nacht ook niet zo laat naar bed moeten gaan, waardoor we erg slap waren en geen uithoudingsvermogen bezaten. Dat overkomt ons nooit weer. –  Axeltje wordt langzamerhand een echte jongen. Hij kan al een pruilend mondje trekken, verder stoepjes opklimmen, zwenken e.d. Ik ben een paar dagen uit de gratie geweest; hij wou zelfs de lekkerste brokjes niet van me aannemen; van Eidje naam hij hetzelfde brokje wel aan. Ik had hem een hele tijd op het veldje laten brullen, omdat hij niet met me mee wou. Ik ben toen maar alleen doorgelopen. – Je kunt zo’n jongen toch niet steeds zijn zin doen, dat zou funest zijn. – Jeanne stuurde ons vandaag een pakje waarin een kruippakje van Axel, dat we op Tjipetir hadden achtergelaten. Voor het gemak had ze het maar nagemaakt, en ons het duplicaat meegestuurd. Aardig van haar. – Henk´s grammofoon, het huwelijkscadeau dat wij met ons allen gaven, komt bij ons in bewaring. We hebben al bericht dat hij op komst is. – Het huis hiernaast is al een heel eind opgeschoten. We verlangen er eigenlijk wel naar een eigen huis te bezitten, ruim genoeg voor ons en ons toekomstig nakroost. De plannen zijn echter nog niet verder uitgewerkt. – Ons eerste huwelijkslustrum hebben we erg gezellig gevierd. Eidje had wat lekkere schoteltjes klaargemaakt.

Dag Hok.

EIDA

Geliefden –

De nevel is opgetrokken en de zon is er weer, zodat het in de schaduw behaaglijker is geworden. Het was een erg donkere dag vanmorgen, maar Axel en ik lieten ons toch niet ervan weerhouden naar buiten te gaan. Geprotesteerd heeft hij wél dat hij in de box moest, daar hij eerst tot 9 uur in huis mocht spelen. Maar daar hij nog niks begrijpt en bij voorkeur met luciferdoosjes en schoenen speelt in de goedang of keuken, heb ik hem met geweld weer op zijn veilige plaatsje, de box, neergezet. Hij zit nu op de kinderstoel om te zien of hij wat presteert – hij is nog lang niet zindelijk, ’s nachts helemaal niet. – Je raadt nooit wie hem gister bewonderd heeft, toen hij al sliep: Nel Zürcher, tegenwoordig Hanny Barends geheten. Door Houw en Fanny wist ze dat wij hier woonden en door Emy, gistermorgen belde hij Hok op en die vroeg ze te eten wat zeer geslaagd was. Als ik van tevoren geen kiekjes van hen gezien had, zou ik haar nooit herkend hebben. Ze is fors en goedgevuld en hij dito. Ze zien eruit als een paar tussen de 30 en de 40, terwijl hij toch later is aangekomen in Delft dan Hok. Hij is ook Ir. Het zijn rustige, blijde mensen. Ze blijven altijd in Celebes en hij is elke maand wel 3 weken op reis. Ze hebben 3 kinderen. Ze logeren in Preanger en gaan nog 2 nachten naar Houw en Fanny voor ze weer aan boord gaan, waar ze hun kinderen hebben gelaten. De tijd, die de boot om Java heen vaart, gebruiken zij om over Java te reizen. Ze vertelden dat Nel Jufa in Soerabaja zit, Riekje Jansen in Deli, en haast van iedereen wist ze alles af. – Jan Drost vond ze een echte mooie jongen, een dandy. Bij het Binnenlands Bestuur moet je volgens haar naar boven likken en naar beneden trappen. Dat lijkt me niks voor Dien en Nico. – Axel zit op de kinderstoel te genieten van een roze paaseitje van jullie en heeft geen neiging er meer af te komen. Eerst wilde hij ze niet eten, maar blijkbaar heeft hij [2] ze opeens “ontdekt”! – Hij heeft erg veel plezier van de nieuwe pyjama. Ik heb de mouwen net korter gemaakt. De rest past goed. Het is zo echt netjes dat hij elke middag echt in pyjama gaat slapen – Weet je nog de pakjes die je stuurde voor Axel op mijn verjaardag en die me te klein leken! Daar heeft hij nog het meeste plezier van van alles. Ze zijn netjes en koel en altijd geschikt. Ze zijn ook erg sterk, gaan alleen stuk op de naden van de armen, omdat die dingen van Axel zo stevig als worstjes zijn! Het bloesje is zelfs zó gerekt dat ik de knopen hoger moet zetten – O ja, voor de Barends maakte ik gister het blikje tonijnvis open en Hok heeft het grotendeels verslonden, ongelooflijk lekker. Axel kreeg er zelfs ook wat van. Ze smulden erg van aardbeien, zijn niet gewend aan andere verse dingen dan kool en boontjes. Wij zijn toch erg verwend hè. – Axel loopt nu alleen in de tuin en zoekt steentjes. Hij loopt nog erg dronken en maakt vaart om richting te kunnen houden. Hij speelt met de bal en gilt luid als hij hem weggeduwd heeft. – Zondag zijn de competities van ons tennisteam, dat heet Hope III, begonnen. Hok heeft een dubbel gespeeld en zo geweldig dat de tegenpartij, die niks van ons verwachtte van de baan werd geveegd, tot groot plezier van onze clubleden waarvan er veel waren komen kijken. Hok’s single was ook schitterend, maar door de regen moest hij onderbroken worden nadat Hok de eerste set had gewonnen, enig was het. De volgende zondag moet ik op ’t slappe koord, om de mixed te winnen hebben we wel kans, maar voor mijn single geven ze me weinig hoop. Evenwel nochthans, je kunt nooit weten. Morgenmiddag spelen we weer tegen een andere club en daar is de dame nog sterker – Ik kijk telkens met een half oog naar Axel die zich steeds verder van huis waagt. Gelukkig blijft hij op de weg, gaat niet in de slokan[1]. Alle auto’s zijn net weggereden, mensen die naar de bouwerij kwamen kijken. – Het huis naast ons verrijst met spoed. Het geraamte van het dak staat al gedeeltelijk. Hok heeft er erge zin in en stelt zich al voor hoe Axel in de galerij zal spelen, [3] Axel draaft maar heen en weer over de weg en wuift mij steeds toe en roept allerlei voor mij onbegrijpelijks, behalve zijn uitroep eitje - eitje, die iedereen vermaakt. Hij bedoelt er Hok evenzeer mee. – Ik had deze week een morgen de kindertjes Buck te spelen met Axel, die verrukt is als hij ze ziet, en zij van hun kant kunnen hun handen niet van Axel afhouden, wat hém weer niet bevalt! Pütschi en Puts zijn 5 en 7 jaar, jongen - meisje – Axel is nu doodmoe van het rondrennen, hij is zelfs het schuine stoepje van de garage opgeklommen om naar de auto te komen. Ik heb hem nu weer schoongemaakt en wel in de box gezet. – Zondagmorgen wandelden we hier in de buurt en ontdekten de Heer en Mevrouw Verniers van der Loeff, collega van de Bijl de Vroe’s en van hun leeftijd, de oudste dochter is 21. Ze zijn net terug van verlof en zulke gezellige mensen dat we daar de hele morgen bleven, terwijl Axel zichzelf amuseerde. Ze hebben de allermodernste meubels, zelf ontworpen en allemaal gezellige Hollandse kleden en pullen. Hun tafelkleed is net zoiets als ons nieuwe divankleed en hun meubels zijn ook donkerbruin. Hun stoelen zitten alleen veel prettiger als de onze. Aardig weer gezellige kennissen in de buurt. Ze vertelde dat de hele Hollandse jeugd fascist is, is dat zo Paatje? Die verenigingen zijn toch trouwens verboden, is dàt niet dom; nu heeft men toch nog meer de neiging zich erbij aan te sluiten. Zij had ook een vergadering van Mussert meegemaakt en vond dat zeer indrukwekkend. Ze was ook nogal anti-Joods – We vierden 7 april (niet 6 zoals Vader schrijft!) heel genoeglijk met de Buck’s waar we aten, daarna bioscoop en nog even naar Dago – we gingen om 1 uur naar huis, erg vroeg voor ons doen en zij naar de Soos. Letty zat op Dago al te slapen met de ogen dicht te knikkebollen; ze staat ook ’s morgens altijd om half 6 op en als we ’s zaterdags laat thuis komen gaat ze helemaal niet meer naar bed terwijl ze ’s middags ook niet slaapt. Toch heb ik haar nog nooit uit haar humeur gezien, buitengewoon aardig is ze. De 13e is de dag waarop Hok met jullie kwam praten, ik zie ons met ons viertjes nog zitten en Moeder opeens lachend de krant dichtslaan omdat ze vrijdag de 13e had zien staan! (dat rijmt). En dan [4] de 14e onze trouwreceptie en de 16e de trouwdag. Alles samen vieren we waarschijnlijk zaterdagavond. De vorige week heeft Hok met tennissen er niks geen last van gehad dat we de vorige avond uitgingen, in tegendeel, hij heeft beter gespeeld dan ooit! – Axel heeft een builtje op zijn slaap, gestoten tegen het speeldoosje. Ik moet nu leren wat voor middeltjes je voor die dingen gebruikt, nu hij net als Wytje wel telkens wat op zal lopen. – Irene liet me de brief lezen van Adri Buriks. Vóór 1 mei weten we of we Juffrouw Otten, de gediplomeerde in was- en huishoudkunde van Batavia krijgen of niet. Zo niet, dan zullen we vast één uit Holland nemen. ’t Is wel vervelend weer zo lang te moeten wachten, maar zij kon het niet eerder zeggen. Gelukkig begint de nieuwe cursus pas 1 augustus, is een maand verschoven. De 18e wordt Irene met een schoolfeestje weer in de IEVA gehaald. We bedisselen nu alles nog zónder haar – Emiel en ik houden eigenlijk ons hart vast hoe het gaan moet als Irene weer aan het bewind zal zijn. Die 2 zijn niet zo erg dol op elkaar, zo uit de verte gaat het uitstekend, als Irene maar niet lastig wordt! Enfin, voor de IEVA is het toch fijn dat zij er weer zal zijn met haar nieuwe ideeën. Er wonen nu 2 kindertjes van 2 en 3 jaar in ’t IEVA huis, de dame die voor ze zorgt, heeft er geen zin meer in. Je snapt het niet, iemand die geen cent heeft, nemen we op, ze krijgt alleen zakgeld van een dochter, maar na 2 maanden verkiest ze ’t alweer niet te doen. – Bepje van Douwe is ook de 14e jarig, ze schijnt al terug te zijn uit de Oostenrijkse bergen. Schreef ik al dat Malie me enthousiast schreef over de filmavond bij jullie maar ze was woedend dat ik van het kiekje van Axel en mij, mezelf had afgeknipt. Dat was alleen maar voor de zuinigheid van overvracht!! Geweldig dat zij ook apotheker is hè. En Mia gaat toch promoveren, reuze knap. Feliciteer Kiek Leenmans van me met haar baan. Wat sneu dat Ank er nog geen heeft.

Dag Eida. [5]

HOK

G. Vandaag draait in de Luxor Bioscoop de film van de uitvaart van Koningin Emma. We zullen er zaterdag heengaan, dat is onze uitgaansavond. Wellicht zien we u ook in de film. We kunnen tegenwoordig gelukkig niet meer zo nachtbraken, omdat onze tenniscompetitie begonnen is en we vaak zondag zullen moeten spelen. Zondag jl. was de eerste match, die we zondag a.s. zullen moeten voortzetten. Eida zal dan haar partijen moeten spelen; we hopen het beste. Ik zal dan ook de mijne af moeten spelen. Ze werd door de regen afgebroken. Ik heb het er gelukkig goed vanaf gebracht. We hadden het voordeel dat ons team uit volkomen onbekende spelers is samengesteld, zodat we vooral nu in het begin volkomen onderschat worden, hoewel we niet veel zwakker zijn dan de gemiddelde deelnemer aan de competitie. Morgen moet Eida ook spelen, tegen een sterke club. De week is weer druk geweest, meestal herinner ik me helemaal niet meer wat er al zo gepasseerd is. Het is wel erg gezellig, maar ze moesten niet zo nachtbraken. Eida is in dat opzicht zeer kundig. –  Axel kan nu al met Tommy´s lijn in zijn handje wandelen. De voorbijgangers kijken dan erg naar dat stel. Het is zoiets van waar gaat de hond met dat kind heen? Gelukkig is Tommy erg gewillig en zeer voorzichtig met zijn kleine baas. Vandaag wandelde Axel al tot de politiepost aan de Huygensweg, erg kranig! ’s Ochtends brengt hij me tot aan het Lyceum, het afscheid is dan zeer moeilijk voor hem. – U zult eerstdaags weer een rekening krijgen van Halem voor een aflevering van Handbuch der Philosophie. Hij heeft jammer genoeg geen nota bij de zending ingesloten, zodat ik niet weet hoeveel het kost. Maar het zal wel in orde zijn. Wat hij wel meestuurde waren brochures over de S.A. Onder andere las ik “das National Sozialismus ist eine Weltanschauung.” “Soldatentum” is niet meer wapenhandel, maar is “die Geisteshaltung, dasz man durchsetzt bis zum bitteren Ende. En dergelijke nonsens meer.

Dag Hok

EIDA

Liefjes –

Gisteravond kwamen we terug van Tjipetir. We hadden direct bij Irene willen binnenrollen maar in plaats daarvan rolden we slaperig en wel het bed in om 9 uur. Aldus belde ik vanmorgen Irene op en een half uur later verscheen ze bij Axel en mij. Ze is niet meer zo uitbundig van harte als vroeger – ze piekert steeds over de kinderen, hoewel ze over andere dingen praat. Ze was erg blij geweest met Moeder’s brief, die zo goed had aangevoeld wat het verlaten van de kinderen betekende. Verder ziet ze er wel beter uit dan vroeger. – We hadden het genoeglijk in Tjipetir, Jeanne was een aardige gastvrouw, ze is erg dol op Axel. Hij is nu ook zo moppig nu hij al ’t een en ander begrijpt en al zo goed los loopt. Jeanne moest alleen zelf koken en vooral de laatste dag, toen Houw en Fanny er ook waren, had ze ’t erg druk. Ik moest steeds op Axel letten e.d. en kon haar niet veel helpen. De eerste avond maakten we kennis met alle mensen van de onderneming. Er was een film opgenomen en Jeanne was de filmster, ze was van vlakbij genomen. Er werd nagedanst en na Hok’s verjaardag en de volgende dag pakken, niet slapen en erheen rijden had ons wel enigermate vermoeid. Ik sliep althans bijna in onder de film, maar daarna met de gezelschapspelletjes werd ik weer wakker. Om half 4 gingen we pas naar huis. Axel was erg vlug ingeslapen die avond. Hij was natuurlijk ook moe van de tocht. Ondertussen was ik de avond vóór Hok’s verjaardag ook nog p.f. geworden zodat ik nog enigszins moe was. De volgende morgen op de tennisbaan was Axel ook uit zijn humeur en ik bracht [2] hem weer thuis in de box, wat hij direct prachtig vond. Hij sliep daar elke nacht ook in de box. Jeanne heeft de helft van haar vitragegordijnen afgehaald en tot klamboe gemaakt. Eerst at Axel niet veel, maar als hij eerst gewandeld had met Hok ging het prachtig. Ook toen Fanny hem voerde. Fanny is nog steeds dezelfde, kalm en zwijgzaam en lief – ik mag haar graag – Houw vond het wel vervelend dat zij aan tafel niks zei, maar ze voelde zich ook niet zo thuis in de plagerige toon die zo heerst onder familie! Houw is steeds dezelfde, prettig en degelijk, een steunpilaar voor de familie. Over Tek Bheng zijn we minder te spreken. Maar hij heeft het daar ook moeilijk tussen geniepige konkelende lieden. Gelukkig is hij pienter genoeg en liet degenen die voor hem een kuil groeven er zelf invallen  – Maar ik moet eigenlijk eerst van Hok’s verjaardag vertellen: ’s morgens vroeg waren er Tommy, Axel en ik + een pak van Em en Dirk om te feliciteren, een brief van Dien en van Jeanne en Irene (wat een dames!) – We hadden allemaal samen heel veel pakjes, Axel alvast 4 bungelend aan armen en benen. Van dat kiekje dat jullie ook kregen liet ik een vergroting maken die erg leuk is – hij zit in een gouden lijstje, hij kreeg van ons verder een nieuw vulpotlood daar hij, schandelijk genoeg, dat gouden dat ik hem gaf voor ons trouwen, kwijt is – een chroom zakmes - riem, sloffen, batterij, scheerzeep, een badpak van Axel! (dat nog niet af was en is!), dus alles zeer nuttig! Uit Soerabaja stuurden ze een beeldige moderne pul waar bloemen erg mooi in staan, Em schreef dat ze ’t idee van jullie kreeg. Een lange [3] brief van Em (de 2e van haar binnen 1 week!), erg genoeglijk, later nog van Anneke, Henk en Riek (hun grammofoon die wij zullen bewaren is onderweg, reuze!) – Na ’t ontbijt kon ik jullie pak halen, echt leuk op de dag en bracht gelijk Annah naar de pasar want de Buck’s en Linn’s aten bij ons. Ik zou nl. die morgen met Elly Linn samen hors d’oeuvre maken omdat zij een ijskast heeft, een elektrische, en nu vroeg ik haar het samen met haar man bij ons te komen opeten, erg gezellig. We maakten van 10 tot 1 drie schalen hors d’oeuvre, waar we zeer trots op waren en waarover ’s avonds de conversatie langdurig ging! We hadden natuurlijk weer reuze pret. Toen Hok thuiskwam van kantoor pakten we direct “het” pak uit. We zijn meer dan verrukt van ’t divankleed, gauw hebben we de divan in de voorkamer gezet – het kussen van Liesje past daar beeldig bij, echt genoeglijk is het. Axel en ik zijn ook zeer verrukt van de inhoud voor ons, de pyjama is een engel, staat hem enig, past ook goed, alleen de mouwen even te lang. Ook handig dat er elastiek in zit; een schattig jasje ook, hij droeg het al een paar maal, staat schattig met zijn witte schoentjes; we hebben hem zó net bij Letty en Emiel getoond. Maar blijkbaar heeft hij een bijzonder groot hoofd zodat hij het leuke truitje niet aan kan. Hok en ik hebben samen geprobeerd, maar het kan er niet overheen; misschien kan ik het nog oprekken, jammer want het is ook erg aardig, anders stuur ik het wel voor Menno’tje. De rammelbal valt ook in de smaak en de eitjes, enig zakje – inderdaad is hij al te groot voor die kubusblokken; we zullen houten voor hem kopen. Hij wordt nu al zo echt groot en heeft geen zin meer in de box te zitten, in de kamer kan hij dan [4] mooi bouwen. – De blauwe jurk droeg ik op reis naar Tjipetir, fijn – Axel vond hem ook zo aantrekkelijk dat hij er op de thuisreis een enorme plas op deed! Hij past me precies, ik deed hem zó aan als jullie hem in het pak legden! Ook veel dank voor ’t kettinkje, precies wat ik bedoelde en voor de blikjes en de zalige koekjes die als vers uit de oven waren en zo’n beeldige trommel en die 2 lekkere blikjes – een fijn pak weer! – Voor ’s avonds hadden we een groot menu omdat we thuis wilden blijven met de visite – we waren ook pas om 11 uur klaar: hors d’oeuvre – bouillon – asperges – gebakken vis – vruchten met slagroom – koffie! – We reden allemaal samen nog een eindje om en bedachten toen dat er nog rode wijn was. Aldus gingen ze weer mee onder groot protest van Elly die naar bed wou – ze bleven nog tot 1 uur, civiele tijd voor ons! – O ja, Paula kwam nog gelukwensen, Alex was al op weg om Irene van boord te halen. Daarna moesten we de hors d’oeuvre nog uit Elly’s ijskast gaan halen – Hok vond de dag ook geslaagd – dus net als Vader zijn verjaardag! – Irene vertelde vanmorgen dat jullie zo enthousiast zijn bij ’t afdraaien van de films en dat Vader zo echt zit te stralen, zo waren jullie dus ook bij onze laatste film. Hok wil nog weten wat de omstanders zeiden en hoe jullie Axel vindt in de kinderstoel en zo charmant lachend van dichtbij – we voelen inderdaad heel duidelijk hoeveel zo’n film voor jullie betekent – ’t is ook niet in woorden uit te drukken, maar bij ’t weerzien later zal ’t jullie zijn of je ons nog pas gesproken hebt. – We zochten Paaszondag Mamma op, die Axel het laatst met 8-9 maanden zag. Ze straalde over hem, hoewel hij niet bij haar wou komen, daar hij opeens wat eenkennig is af en toe, later bij die aangenomen moeder van Hok voelde hij zich best thuis ondanks 4 vreemde vrouwen, liep hij van de een naar de ander. We aten bij Mamma met de Rienksjes, je weet wel dat Vivos lid dat juist in Bandoeng geweest is met wie we met de Buck’s uitgingen. Mamma vond het fijn daar bijna al ’t eten opging. Houw was toen naar Batavia maar kwam de volgende dag op Tjipetir. Met de Rienk’s wandelden we in de Plantentuin. Vertel maar niks aan Mieke want we zochten de Pimmen niet op, hoewel we het wel van plan waren – Jeanne was met ons mee – Tek Bheng had [5] geen vrij, ze genoot van die dag. Zaterdag vierden we Tek Bh.’s verjaardag. We hadden een Paaskrans voor hem meegebracht die hij zeer apprecieerde, ’s avonds deden we “schoppen” met kaarten – ’t was verder niet erg feestelijk, je vergat telkens dat het zijn verjaardag was, de 3 honden hadden ook geen strikjes en geen cadeautjes – dat is zeker Joods! – Tek Bh. gaat nog steeds nooit vóór 4 uur ’s nachts naar bed. Hij kan er blijkbaar niet toe komen naar bed te gaan, want volgens Jeanne slaapt hij altijd op zijn stoel als ze uit haar bed hem komt halen. Hij is altijd woedend als ze zegt dat hij sliep, hij vindt het zeker erg flink van zichzelf dat hij elke nacht werkt, maar dat kan toch niemand – Hok is nu naar de vergadering van de Chinese Federatie, er schijnen onaangenaamheden te zijn. – Inderdaad schrijf ik misschien nog aan Tante Masje, maar ik ben tegenwoordig zo lui met schrijven. Ik moet Bepje nog een verjaarsbrief sturen – dank voor je gelukwens met 2 en 7 april – ik heb eerst erg moeten piekeren wat er de 2e ook weer gebeurd was, schandelijk hè! De 7e is net weer op zaterdag, een bof, we kunnen dus nu 3 dagen vroeg naar bed eerst! Ik zie er volkomen verfoven uit, maar als ik pret heb voel ik geen moeheid! Als Hok niet gauw komt, is dit velletje vol! – Ho schijnt nu ƒ 200.- te verdienen, terwijl hij ons schreef de helft, echt verontwaardigd zijn we erover, we houden nu op met steunen, sturen Mamma wat meer. –

HOK

Erg bedankt voor het pak: het divankleed is prachtig, evenals de verdere inhoud. Onze visite bewonderde het kleed zeer. Ik ben erg blij met de cadeaus. De divan staat nu weer in de voorkamer als pronkstuk. – Axel is ook wat moe van het reizen en trekken. Maar hij heeft zich uitstekend gehouden en kan een stootje verduren. Hij loopt nu erg goed en is al zeer amusant. Hij houdt van een mopje. We gaan nu wat uitrusten van onze vakantie in Tjipetir, hetgeen nodig is. – Wat leuk dat de film zo geslaagd is. Er schijnt dus wel vraag naar dat genre te bestaan. Een goed geleide studio dient dan meer te produceren hetgeen dus ook geschieden zal. Een dezer weken sturen we wat geld. – Mijn moeder ziet er gelukkig patent uit. We zullen Ho binnenkort niet meer steunen. Houw vond ook dat dat beter is.

Dag Hok.

Eida heeft teveel ruimte genomen.

[Randje pag. 5]

EIDA

Irene zei dat ik zulke lieve ouders heb “ja” zei ik !!

HOK

26 maart ‘34

G. Bij voorbaat bedankt voor het pak. We kunnen het op 28 maart afhalen aan het postkantoor, dus keurig op tijd. Ook alvast bedankt voor de gelukwensen, die hoewel wat vroeg, toch maar geaccepteerd worden. We zijn erg benieuwd wat het pak bevat. Vandaag hebben we vrij, morgen ook. Vandaag omdat de Arabieren Nieuwjaar hebben en morgen vanwege de Koningin-Moeder. Morgen gaan we met de Buck’s + kinderen + Axel een tochtje maken naar Telaga Petengan[1], wellicht gaan de mannen de Patoeha[2] op. Zondag zwommen we op Dago. We hebben er de smaak van beet, het is ook zo’n aardige openlucht gelegenheid, in een pracht omgeving. – Axel loopt al als een kieviet. Hij heeft zijn zelfvertrouwen heel gauw gekregen. Vallen deert hem niet, hij is niet kleinzerig gelukkig. Hij loopt al heel gemakkelijk tot de Technische Hogeschool en terug. – Donderdag vertrekken we naar Tjibadak[3] om bij Jeanne de Paasdagen door te brengen. Het zal wel weer een hele verhuizerij worden. Kinderstoel + box + matras voor Axel. We zullen dan ook Houw en mijn moeder opzoeken. Ho heeft weer een baantje gekregen bij het Kantoor van Statistiek. We hopen dat hij daar gehouden zal worden. –

EIDA

Dinsdagavond 10.45. Net is de radio uitzending van de uitvaart van Koningin Emma[4] afgelopen. We volgden de aankomst in Delft en de dienst in de kerk. Buitengewoon duidelijk kwam alles door. In gedachten zagen we ook jullie bij je radio zitten en dezelfde woorden en klanken opvangen als wij. Wij hoorden het bij de familie Linn, daar de radio accu der Buck’s net op was. We waren eerst de hele dag met de Buck’s + 2 kinderen + Axel op Telaga Patengan, waar we kampeerden en [2] zwommen, breiden en kletsten. De mannen zijn nl. de Patoeha opgeklommen onder leiding van Jantje Westerveld, die we toevallig ontmoetten. We hadden allemaal een heerlijke dag, Axel ook maar het slot was voor hem minder leuk daar hij daar de hele dag niet sliep, pas op de terugweg in de auto en in bed eerst een uurtje brulde vóór hij insliep. Letty heeft me de raad gegeven hem voortaan thuis te laten tot hij de leeftijd bereikt heeft dat hij er zelf plezier in heeft. Ik kon de hele dag geen meter van hem vandaan gaan, zonder dat hij brulde, zo is het genoegen aan beide kanten minder groot! – En nu vieren we morgen Hok’s verjaardag. We kunnen precies morgen het pak halen! Fijn is dat, keurig op tijd. Van Em kwam er ook een pak, althans één uit Soerabaja. Ze kan aan het verzenden blijven als ze al haar familieleden telkens wat wil sturen, gelukkig ook voor háár!! dat wij geen 4 kinderen hebben! We gaan donderdag al naar Tjipetir[5]. Tek Bheng kwam net plotseling binnenvallen. Jammer dat we net weg moesten voor de radio uitzending. ’s Avonds is er feest op hun onderneming. Hok heeft zó de smaak van feesten beet, dat hij direct toezegde die dag te komen. Maar ik houd m’n hart vast voor Axel in een vreemd huis in zijn box in plaats van in bed. Ik kan hem toch geen 4 dagen thuislaten? – Hetzel’s vrouw heeft tyfus – Ter Haar ligt ziek aan zijn maag, ik ben p.f.!! D.w.z.: gisteravond ook, maar vandaag was ’t weer over, ik zwom dus in ’t meer en nu is ’t er weer (dat rijmt!). We weten nog niet wat we morgen zullen doen, de Buck’s komen in elk geval eten, misschien vragen we de Linn’s ook nog, ’t is wel niet overdreven vroeg om iemand voor ’t eerst te eten te vragen. Dag kindertjes – de volgende maal vast een reuze lange brief als vergoeding. Eida

EIDA

20-3-’34.

Geliefden – Gister vierden we Vader’s verjaardag met ons drietjes – ’s Morgens waren Axel en ik op bezoek bij Elly Linn en haar kinderen van 2 en 3½ jaar, die gezellig met Axel spelen. ’s Avonds kwam plotseling Jeanne binnen stappen, juist terwijl ik Axel naar bed bracht. We hebben hem toen aan haar vertoond en nog even los laten lopen, met het gevolg dat hij 1½ uur nog geschreeuwd heeft met onderbreking van een half uur dat Hok hem uit bed heeft gehaald en met hem gespeeld heeft. Hij was drijfnat geworden van het huilen en nadat ik hem verkleed had begon hij weer flink opnieuw. Tenslotte lukte het Hok hem stil te krijgen zodat hij insliep, een reuze pa hè! ’t Is gek dat een kleine afwijking in het naar-bed-gaan zo’n invloed heeft. Voortaan laten we maar niemand meer toe. – We waren deze week weer flink in de weer, vooral zaterdag en zondag. De Buitenzorgse nieuwe kennissen- via-Vivos Rienks (Fries bloed!) geheten wilden zaterdagavond met ons dansen op het Dago theehuisje. Ze kwamen ’s morgens plotseling binnenrijden en juist kwam Emiel Buck ook – na enig overleg ontstond de afspraak om met ons zessen uit te gaan. Hok en ik waren feestcommissie en Hok dacht direct aan ’t lekkere Chinees eten waarop we de anderen toen foven. Daarna ten bioscope maar helaas regende het na afloop. We zochten ons toevlucht in ’t Indisch restaurant waar we tot sluiting bleven (half 3). Emiel bleek hongerig en zo haalden we eerst onze etenskast leeg. We zouden de Rienksjes thuis brengen, maar daar het weer mooi weer was geworden, bleven we daar weer dansen tot half 5. Het was weer echt geslaagd, zodat we afspraken de volgende morgen op Dago te komen zwemmen. Enig is dat met zo’n clubje gezellige dingen te doen. Ze vroegen ons met Pinksteren te logeren en Emiel moest dan juist hockeyen in Buitenzorg. Er zijn dan races daar. Enig lijkt me. Overigens komt eerst Pasen aan de beurt. Tek Bheng is de dag ervoor jarig en Jeanne wil graag dat we dan al komen. Misschien kan Hok die dag vrij nemen, dan zijn er 4 vakantiedagen met Goede Vrijdag [2] erbij. – Axel loopt nu al zo goed – als hij geen haast maakt, kan hij makkelijk in z’n eentje de kamer dwars door. Hij vindt het ook heerlijk te lopen, voelt zich dan echt groot. – 

HOK

We moeten hem gauw weer filmen, anders kan hij het al zo goed dat er niets meer aan is. Vanmiddag liep hij prachtig op het veldje bij het IJzermanpark, om de boompjes. 

EIDA

Dinsdagavond 20 maart – Zopas kregen we het bulletin van het overlijden van Koningin Emma. Wat is dat vlug gegaan – gisteravond zagen de berichten er al naar uit dat het ernstig was en nu vanmorgen meteen al dood. Het zal weer ontroering brengen in het hele land. En zo vlak na Koning Albert. Naar haar begrafenis willen we vast gaan luisteren bij de Buck’s. Het zal toch vast ook wel worden uitgezonden. Afschuwelijk voor de Koningin, ze zal aan haar nog wel veel steun hebben gehad. – Op G.B. hing de vlag daarnet al halfstok. Bij Van Lohuyzen, de opvolger van onze De Jongh, spraken we er net over. Hij is de hoogste chef van Mijnbouw, niet veel van te zeggen, maar in elk geval wat de vriendschap betreft, zal hij De Jongh’s plaats niet innemen! Tussen haakjes, De Jongh zit in Amsterdam en schreef ons dat het echt zijn plan is, jullie eens te bezoeken. Wat is Moeder deze week trouwens in de weer geweest met mijn vrienden, geweldig. Baukje, Irene, Suus Hortsing, Mia, Malie, enig. Fijn die beschrijving van de visite der laatste 2. Ik hoop ook dat ze me nu gauw daarover zullen schrijven. Geen wonder dat ze verrukt waren van Axel en zijn neven! Ik kreeg vanmorgen het laatste kiekje van Anneke met de 2 zoons, wat is Menno’tje al groot hè – Anneke schrijft weer zeer opgewekt zoals gewoonlijk – Van Em in geen 2 maanden een woord. Via jullie en Anneke hoor ik over haar. Ik ben trouwens zelf al  zeker een week bezig aan haar te willen schrijven, maar er komt maar niks van. Op Vader’s verjaardag zou [3] Hok naar een vergadering gaan en verheugde ik me al op een aanstaande brief, maar daar kwam Jeanne. – Vanmiddag om 4 uur zou ze weggaan, maar ze bleef tot 5, zodat we ons slaapje maar oversloegen. Gaat eigenlijk best als je even over het dode punt 3 uur-half 4, heen bent. We spraken met haar af, de 29e al te komen, donderdagmiddag tot maandag. Heerlijk lijkt me zo’n klein vakantietje in de vrije natuur. We moeten dus eerst Hok’s verjaardag vieren, ik heb allemaal gezellige geheimpjes, en ik verheug me erop, als Axel wat groter is, ze met hem te delen! – Axel heeft zo zijn tijden waarop hij het meest aan Hok en het meest aan mij hangt. ’s Middags als we gaan wandelen, moet hij niks van mij hebben, want dan is hij bang dat hij weer naar huis en op de po moet! Maar bij ’t naar bed gaan, vrijt hij graag met me en is weer helemaal aanhankelijk. ’s Morgens trouwens is hij ook best met me tevreden, “bij gebrek aan beter” zoals Tek Bheng vanmiddag opmerkte! – Ze hebben in een hotel overnacht omdat Tek Bh. ons niet wou lastig vallen. Ik heb al gezegd dat ze op divan en veldbed altijd plotseling kunnen afkomen. 

Axel eet nooit toetjes Mam; na zijn eten krijgt Axel altijd vruchten. Ik kan toch niet om hém alleen een toetje maken, Hok en ik eten het niet. Bovendien is rijst toch ook hoofdzakelijk koolhydraten. Hij lijkt me erg gezond op ’t ogenblik en ik durf de pap eigenlijk nog niet af te schaffen – Jullie zult het wel erg mooi vinden dat de Postjager op de film staat, sinds je Asjes gehoord hebt. We schreven toch indertijd dat zijn ouders in Bandoeng woonden in dat grote verdiepingshuis, één van de 5 proffen-huizen. Ze zijn al een jaar naar [4] Holland. – Wat een mooie toespraken kreeg T. Masje op haar verjaardag. Een bijzonder mens is zij toch en zo geweldig dat ze voor meerdere Verenigingen tegelijk zo’n stuwkracht was. Dat is toch geniaal. Ik vind één al zo moeilijk! We verheugen ons vooral in ons IEVA hart erg op Irene! Bij jullie is de IEVA zeker al van de baan. Ik ben benieuwd wat Irene daarvan zal vinden, ze zal me wel enige opdrachten aan jou meegeven dinsdags! – Ja, aardig is Bert hè, hij is alleen volkomen futloos, misschien dat hij in Holland weer energie krijgt. Zijn moeder had een baan voor hem, vertelde hij hier, maar dat valt zeker tegen – Hoe was ’t bezoek van Tante Lyda en Oom Johan ; waren ze er beiden op de 19e en was het feest geslaagd. Ik kom er niet meer toe tegenwoordig om ook nog aan anderen te schrijven buiten jullie, meestal is er ook juist wat op dinsdag. Vanmorgen kwam Elly Linn met de kinderen van 11 tot 12, en direct daarop Jeanne en Tek Bh. – We zijn zo benieuwd wat het pak ons zal brengen! Het is er nog niet, we moeten ook nog een week wachten. – Hok vermoedt dat Thijs verplicht zal zijn met verlof te gaan met de opschuiving. Als al die mensen hier blijven zitten, schieten de jongeren helemaal nooit op. – We zullen Houw en Fanny ook spreken bij Jeanne, erg leuk – Zondagavond waren we te eten bij Dr. Oei met ± 12 mensen – Hok ergerde zich dood over de ongezelligheid, wanorde bij ’t dienen en ’t banken om geld na ’t eten. Ze hebben ook nooit conversatie, die mensen, hebben geen algemene ontwikkeling en beschaving; onbegrijpelijk. Wij gingen om 10 uur maar gauw naar huis. 

Dag Eida. [5]

HOK

20/III ’34.

G. We kregen net het bericht dat de Koningin Moeder gestorven is. Zij is heengegaan in de wetenschap, dat ze erg bemind is door haar volk. Volgens de krantenberichten vreesde men van het begin reeds het ergste. – Is de film goed bevallen? Het is de eerste die onze goedkeuring geheel kan wegdragen. Hij is erop gekomen precies zoals hij is. Jammer dat er geen spreekplaat bij is. Hij begint al erg lastig te worden. Een dezer dagen moet hij weer eens opgevoed worden. Hij doet erg verwend, jengelt en dreint wanneer hij zijn zin niet krijgt. Hij loopt al zeker vijf meters alleen los. Vanmiddag mocht hij me nalopen om de boompjes bij het IJzermanpark. Dat vond hij erg plezierig. Hoeveel keer hebt u de film reeds vertoond? En wat zeiden de mensen ervan? – We hebben een zeer drukke week achter den rug. Zaterdag kwamen we pas om vijf uur in ons bed en al vroeg waren we weer op. Zondag zijn we gaan zwemmem op Dago bij het theehuisje. Erg geslaagd. We gingen met nieuwe Buitenzorgse kennissen uit. Hij apotheker en zij apothekersassistente, Vivos lid en moeder van twee kinderen. We konden het samen erg prettig vinden. Met Pasen gaan we naar Jeanne’s onderneming. Axeltje zal het wel erg leuk vinden, maar het zal wel weer vermoeiend zijn. – De rekening van Bremen (van Halem ook die 10.10 Mk) is in orde. Ik schreef er al over. Bij voorbaat mijn dank. De volgende maand hopen we onze schuld af te doen. De volgende maand gaat ook de nieuwe salarisregeling in. Het is geen aprilmop. 

Dag Hok.

EIDA

14-3-‘34

Geliefden – Axel is net ingedommeld op de kinderstoel waar hij na het bad en het eten altijd iets presteren moet, maar dit keer sliep hij te vroeg in zodat het resultaat nihil was. Zijn zindelijkheid is nog ver te zoeken! – Er is deze week zoveel gebeurd dat ik het al haast niet meer weet! Vrijdagavond was er Kunstkringconcert met een pianist – ik had juist Generale Repetitie voor de Vivos en zo toog Hok erheen met Letty en Emiel Buck. Ze waren vlugger klaar dan wij, en kwamen bij ons kijken. Je snapt wat een kritiek we toen opliepen! Ze hebben alleen de boerenbruiloft gezien, de Kinderen van deze Tijd hadden we al gedaan. Ik droeg als bruigom Hok’s hoge hoed, waardoor ik erg smal en dun leek, terwijl de bruid met de wijde rok en de kap (Achterhoeks, waarover jullie het best kunnen oordelen!), die onze Scheperse voorouders vermoedelijk droegen!, juist fors leek. Ik was wel de allerkleinste van de troep zodat ik meer de lachlust dan de bewondering opwekte! Op de uitvoering had ik een kleinere hoed en een snorretje waardoor het wat beter leek, maar de bruid danste stijf en de bruigom los zodat ook dát misschien niet strookte met de werkelijkheid hoewel de meeste boerinnen toch juist stijf zijn. Hoe het ook zij het publiek amuseerde zich buitengewoon en wij zelf hadden veel pret. Om half 11 waren we klaar met de Generale en togen met ons vieren ter Indisch restaurant, hoogst genoeglijk met ± naakte dansende juffrouwen. – Eerst hadden we ’s middags nog met Axel de familie Rienks opgezocht op Dago – [2] waarvan de vrouw, Vivos lid uit Buitenzorg, bij ons zou overnachten na het feest. Ze bleken Houw goed te kennen en hij was padvinder (en apotheker). De volgende avond bracht hij zijn vrouw en bleef wat bij Hok eten toen wij vertrokken. Daarna gingen ze samen naar de bioscoop en kwamen ’s nachts bij ons kijken of we klaar waren maar werden weggebonjourd. Om kwart na 1 gingen wij na afloop hén weer zoeken en vonden ze weer in ’t Indisch restaurant waar we tot half 3 bleven! Zij logeerde toen niet bij ons want haar man nam haar mee. De volgende morgen was heel Vivos (33 mensen) weer op een uitspanning halverwege Lembang, alwaar de stemming weer zeer geslaagd was. Onze nieuwe kennissen bleven weer rijsttafelen, hetgeen een gezellig besluit was van de Vivos reünie. – Maar nu de avond zelf – één van de eersten die ik ontmoette was de zuster van Riek Heyrmans, wier man getuige was bij ’t huwelijk van Henk en Riek. Zij is presidente v.d. afdeling Batavia. Er waren overigens maar 4 Batavianen, 4 Buitenzorgers en 1 Soerabajaan, terwijl er 1 uit Sumatra was en 20 Bandoengers. Wij waren dus verre in de meerderheid – De “Kinderen van deze Tijd” ging enorm goed, toen het gordijn dichtging, vergaten ze enige minuten te applaudisseren, een goed teken en iedereen, die ik sprak, was opgetogen. Ik had een kort sportief jurkje aan en leek volgens “men” 14! – Er was veel te eten en te drinken. We hadden allemaal slaatjes gemaakt, (ik of liever Annah zalmsla) er was sterke bowl en witte wijn, wat misschien ook tot de stemming bijdroeg. Na de vertoning zongen we kampliederen! 

’t Was erg geslaagd. Volgend jaar is het in Buitenzorg. Dan kan ik mooi bij Fanny logeren. – Jeanne vroeg ons te logeren met Pasen en Houw vroeg ook wat we doen. We zouden ook met de tennismatches mee kunnen doen, maar ik kan me [3] voorstellen dat Hok liever uit wil. Ik vind het ook fijn, maar waarheen gezien Axel. – Nu zondag gaan we naar Maswati tennissen, zwemmen e.d., erg leuk ook. Ik zag Robbert-Jan, de jongste niet, sinds zijn 3e maand! – Hoe was Vader’s verjaardag? We zijn benieuwd welke dag het pakje gekomen is en of de inhoud kreten van verrukking ontlokte! Kan niet anders! – Je schrijft over een succes van Em met bridgen – ik kan je zeggen dat wij in geen 2 maanden enig bericht van haar kregen. Als het nog gaat, schrijf ik haar vandaag nog of anders morgen. ’t Is een type, je moet haar prikkelen of opwinden, zoals Anneke deed, om iets van haar te horen! Ik zal eens iets bedenken waardoor ze wel in haar pen móet klimmen! – Irene is vandaag in Port Said – Alex is niet verhuisd en alles is nog hetzelfde gebleven omdat Alex denkt dat Irene een eventueel nieuw huis liever zélf zoekt en inricht. De kinderkamer is wél opgeruimd, want dáár woont Irene’s 3e zuster, die 4 dagen na Irene’s aankomst met verlof gaat. Op de IEVA wordt een feestje ter harer ere in elkaar gezet, de meisjes zullen allerlei opvoeren – ik houd me volkomen afzijdig en laat alles aan Juffrouw Bletterman over – ik zal toch wel eens gaan keuren opdat we ons niet voor de weer-Europese-ogen en oren van Irene hoeven te schamen! Ze willen een quatre-mains spelen, tango dansen e.d.. Mevr. van der Bijl, die naailes geeft, doet extra haar best op een middagjurk (zwart met blauw) met lange mouw (dat rijmt!) opdat Irene hem zal bewonderen – dus de boel begint nú al om haar te draaien – De IEVVO komt ook in actie, meer en meer, gaat ook een huishoudschool openen, ik zal de presidente daar eens over aanspreken, zij is Ida Kolmees, Vivos lid. – De eerste week van april is hier Blindenweek met als slot een feestavond in Preanger. Misschien doen we dáár de boerenbruiloft nog eens. Daarover vergaderden we gisteravond – een ander zal de bruigom zijn en ik misschien de bruid, als de tegenwoor- [4] dige bruid haar plaats althans wil afstaan. Toevallig sprak ik haar vanmorgen en ze zei dat ze niet wilde. “Men”  vindt haar te stijf en dat weet ze, maar ze wil de hoofdpersoon zijn, heeft ze gezegd. Is dat niet origineel (= oeregoïstisch) om daar voor uit te komen? Je ontmoet steeds nieuwe mensentypes! – Zondagavond kwam Hertha Ripke even aan en toen we met haar omreden, liep Jan Westerveld toevallig te wandelen; ze bleven beiden weer eten. Ze schijnt overigens absoluut geen indruk op hem te maken. Hij houdt meer van meisjes, die wel “van een mopje houden”, zoals hij dat uitdrukt – Hij kwam net hier om ons mee te nemen naar de bioscoop, maar daar Hok zijn lippen bewerkte met zijn tong , bedacht ik dat het maildag was. We stelden het dus uit tot de volgende week. We moeten ook nog met de Oei’s bridgen en naar de bioscoop met de Buitenzorgers, dus voorlopig genoeg. Ik ga vanavond trouwens dolgraag eens vroeg naar bed. – We aten vandaag tuinbonen, waarop Letty ons foof, voor de eerste maal in zijn leven at Hok ze en in Indië ik. Er zit lang zoveel smaak niet aan als in Holland, maar erg lekker eens een andere groente. – Axel heeft nu al 2 hoektanden, ’t is toch merkwaardig hoe weinig last hij ervan heeft. ’s Morgens speelt hij ook een poosje in de kamer, hij kruipt nog wel, maar gaat telkens toch weer opstaan. Hij loopt graag als er binnen 10 pas afstand een meubel staat dat hij kan grijpen. Het lopen vindt hij al lang zo moeilijk niet meer als in ’t begin, maar hij vindt dat hij niet meer in de box hoort. Toch zal ik hem er tot zijn 2e jaar nog geregeld in zetten. Wytje klom overigens met 2 jaar al over de leuning! – Zaterdagavond hebben we heel even Colijn’s stem door de radio gehoord, ’t is wel een fijne vent hè. – Dat ex-meisje van Tom moest eens bij jullie komen praten, misschien kwam het dan nog goed. Maar zo’n schoonmoeder als Dora, is een levenslange ellende misschien! – Ik stuurde Baukje een pakje naar boord, maar kreeg geen antwoord tot nu toe – dag jongetjes – Eida [5]

HOK

G. Uit Eida’s brief leest u hoe ondegelijk we deze week geweest zijn. Alles draaide om de Vivos. Het was weer zeer geslaagd, zegt men. Die Vereniging van loslopende dames schijnt dus wel in een behoefte te voorzien, ondanks dat de bijbehorende wederhelft vrijwel allen iets tegen die Vereniging hebben. Moeder zal zich hierover wel verwonderen, maar het is nu eenmaal zo. De man ziet niet graag dat zijn vrouw haar pretjes zonder hem zoekt. Wij mannen worden er als gewenste gasten beschouwd, en teneinde te voorkomen dat men als ongewenst beschouwd wordt, moet men er maar niet als gast komen. Ze zijn van plan om de boerenbruiloft in het openbaar te herhalen als opluistering van een liefdadigheidsavond voor de blinden. Ik betwijfel of zulk een nummer wel het nodige succes zal halen, maar laten we hopen van wel. – Axeltje loopt nu al veel beter en begint erg lastig te worden. Hij wil altijd datgene, wat niet mag of niet voor hem bestemd is. Alles wat blinkt, moet hij hebben. Vaak [EIDA ?] wil hij niet eten, als Eida hem helpt. Ik moet hem dan perse voeren, en daar mag niet in toegegeven worden. Maar het is wel erg leuk hem allerlei kattenkwaad te zien uithalen. De theetafel is Luilekkerland. Hij moet op zijn teentjes staan om te zien wat er te vinden is. Tommy is erg leuk om aan haar haren of staart te trekken, of aan zijn poten te rukken. Gelukkig is Tommy erg leuk met Axel. We zorgen er wel voor dat Tommy niet likt. – De rekening van Nijhoff is in orde. Gaarne betalen. En dan nog een rekening van G.A. van Halem. Export und Verlagstuck-handlung. Bremen. 10 Mk 10 Pf voor voldoening van Rechnung no. 1, d.d. 1-2-’34. Helaas is zijn gironummer er niet bij vermeld. Wellicht kunt u het nog bij de oude giro’s vinden. Bij voorbaat mijn dank. – Wij zullen u de volgende maand ƒ 100.- sturen voor afbetaling van onze schulden. – Zondag gaan we misschien naar Jan Schüller. Ze waren hier een week geleden. Axeltje zal het wel leuk vinden een speelkameraadje te hebben. Als het maar niet op ruzie uitloopt. – Hoe was de film. U zult nu zeker genoeg film hebben voor 1 uur. Entree heffen voor ons filmpotje! 

Dag Hok.

EIDA

Geliefden – ’t Is moeilijk hier in de tuin op dit dunne papier te schrijven, het waait geweldig – ondertussen bied ik op aardappels, de vent is al één keer weggelopen tot de Hogeschoolweg en toen heb ik hem weer teruggeroepen, ik betaal 3 cent voor een kati dit is 5 cent per kilo en jullie? Tot grote vreugde van Hok hebben Kasan en ik gister de auto nieuw bekleed. Helaas had ik te weinig goed gekocht, zodat nog de leuning van de achterbank ongekleed is – met de voorleuning zitten we trouwens ook wat in ons maag, daar hij opzij niet vastgezet kan worden, maar daar vindt Hokje wel wat op, dat lukt vast [watervlek: dat is ajer djeroek, geen traan!]. – Axel is plotseling zó vooruitgegaan. Hij loopt gewoon door de kamer d.w.z. hij neemt de kleine afstandjes, echt enig. Ik laat hem ’s morgens soms een poosje uit de box. Daarnet pakte hij alle klosjes garen om de beurt uit m’n naaidoosje, maar in het spel verliest hij ze wel weer en dan haal ik ze weer veilig terug. Hij wordt woedend als je hem iets afneemt wat je hem eerst gegeven hebt, zeer juist vind ik. Gister duwde hij op straat zelf zijn wagentje voort, maar je kunt hem daarmee nog niet loslaten, want hij heeft zelf nog alle steun nodig en weet zich geen raad als het wagentje er met hem vandoor gaat! Als hij valt en je wrijft op de zere plek, is ’t alweer over, erg makkelijk, hij huilt niet. Toch is hij niet zo Spartaans als Wytje, misschien komt het nog als hij groter is. – Volgens Buck heeft Axel net zo’n mond als Emma, weer een nieuwe familietrek! Maar ik geloof meer dat hij Hok’s hooischuur heeft! Hij stopt er met gemak een hele pisang in en tracht dan te eten waardoor hem de tranen in de ogen schieten, vreselijk gewoon – en zijn Pappie stijft hem in zulk kwaad! – Als ik ’s morgens thuis ben, is er altijd zoveel te doen. Ik heb nu weer eens een stukje van m’n kast opgeruimd, ’t is dan zo prettig om steeds in die kast te moeten zijn! Ik zie ook steeds gaten in m’n kousen en verdere garderobe en dat Hok weer eens verse plooien in zijn broek moet hebben. – Hok is woensdag niet naar de Gemeenteraad gegaan, maar we hebben Tjap Go Me gevierd – de 15e dag na Chinees Nieuwjaar. [2] Er was een erg lange optocht op de Grote Postweg en Frits Tan had ons gevraagd samen in de stad te eten in een Chinees restaurant na het zien van de optocht. We raakten er een uur lang tussen bekneld met de auto, daar hun weg slingerend ging langs de dwarsstraten van de grote Postweg. Het was heel genoeglijk vooral ook dankzij de aanwezigheid van de familie Oei. Ze hebben ons gevraagd weer eens te komen bridgen. Dadelijk moet Hok ook naar hem toe voor bestuursvergadering van de Federatie der Chinese Verenigingen. Ze hebben hem dringend verzocht bestuurslid te willen worden. Hij heeft “tegen” altijd het bezwaar dat ze nooit op tijd komen op vergaderingen zodat het zoveel tijd kost te wachten, soms wel een uur lang! En ook dat ze zoveel houden van vergaderen, maar enfin, ’t is toch wel goed om ook met de Chinese kennissen contact te houden. Houw ziet het ook graag en ik geloof vast dat hij ons dáárom aanmoedigde met Dr Oei te bridgen. Houw is altijd zo politiek! – Ho heeft intussen weer een baan en nog wel bij het Kantoor voor Statistiek, een reuze bof natuurlijk door protectie, als ze hem hier maar houden! Zijn salaris blijft hetzelfde – ik weet niet of Houw nu toch de kinderen neemt, niet nodig, lijkt me. Een opluchting voor Fanny. – Zondagmorgen na onze wandeling kwamen de Schüllers met Jackie. ’s Middags tennisten we met Jan op Lembang, direct na de rijsttafel! We hebben met hen afgesproken dat we 18 maart dáár komen, ’s morgens vroeg al, met Axel, die dan met Robbert-Jan kan spelen. Ik vrees trouwens dat we ze niet alleen kunnen laten daar Axel zo geweldig agressief is. Daarnet kwamen we de kindertjes Ter Haar tegen en Axel stak eenvoudig alleen de straat over om de jongste te omhelzen, die aan ’t huilen sloeg! (2 jaar!). Liefjes, de brief is vol, een prettig dagje samen.

Dag Eida

EIDA

27-2-’34.

Geliefden – Axel en ik zijn net terug van de lange wandeling om de Wijde Blik, een heel eind daar ik p.f. ben en nu zit ik lekker in de tuin te schrijven terwijl Axel bomen, bloemen, vliegmachines, vogels en kinderen toeroept. Hij heeft ook belangstelling voor de bouwerij naast ons. Op ’t ogenblik worden alle bomen omgekapt in de bloementuin naast ons, alle planten en struiken opgeruimd. – Eerstdaags komen er tientallen koelies stenen metselen en zand aanbrengen en over 2 maanden zit Mevrouw Feher er misschien al in, onze huiseigenaresse. Het huis wordt door de firma van Emiel Buck gebouwd. Ze bouwen overal hier in de buurt ook op het De Bazelplein  dat links van ons ligt en naast het Christelijk Museum. – We zijn deze zaterdag zo geweldig leuk uitgeweest. Emiel was zondag jarig en de zaterdag vroegen ze ons te eten met nog een ander echtpaar en een vrijgezel, 2 gebroeders Aalbers, de architecten van zijn firma. Ze hebben ook een Duitse hulp en die was er ook bij, met ons 8en. De stemming was direct leuk en ze dansten allemaal goed en graag, ook Hok. Later speelden we roulette, waarbij Hok ƒ 1.60 won waarvoor we op Dago een kopje koffie zijn gaan drinken! Het was er stikvol toen we aankwamen om een uur of 1 en om half 4 gingen we naar bed. ’t Was enig! Hok heeft zich ook zo goed geamuseerd dat het bij hem steeds kwart vóór 1 bleef! Letty sliep die nacht maar een half uur, ze heeft 3 kinderen! – De jurk die op ’t IEVA huis voor me gemaakt is, is afgekomen, hij is wit met een rood kraagje + rode strik, heel aardig o ja, dat schreef ik al. We hebben gister een portie IEVA eten gegeten en Hok vond het heel lekker. Annah heeft morgen en overmorgen vrij gevraagd en nu zal ik maar van dáár bestellen. Eén portie is genoeg voor ons samen. Alle bestuursleden, bestellen het om beurten om het te proeven, maar ik hoorde nog geen klachten. We kunnen er nu weleens bekendheid aan gaan geven. – Gisteravond en donderdag hadden we weer repetitie van Kinderen van deze Tijd. Hok [2] heeft het gedeelte dat ik in extase moest spreken gehoord, maar ik overdreef juist geweldig en hij vond me net een krolse kat! Hoe vind je zo’n schandaal. Op de repetitie had ik er nog de slappe lach van, zo vervelend, want bij het voordragen van de koren horen ze direct als ik m’n mond houd. Op ’t ogenblik ben ik het meest rolvast, ze praten maar met me mee, dus o wee als ik niet verder weet! Ze waren erg verrukt over m’n extase maar Moeder heeft toch wel gelijk dat het meest holle frasen zijn, grote woorden, maar het geheel is toch meesleurend. ’t Is echt voor geëxalteerde mensen om mee te dwepen. – Axel’s liefste speelgoed is blokjes hout en blikjes, naar de beesten kijkt hij nog steeds niet om. Gister waren we samen op Emma Groeneveld M.’s verjaardag. Ze hebben nu niet samengespeeld omdat Emma buiten in de box bleef en Axel mee naar binnen ging. Emma loopt ook rond in de box maar Lous haalt haar er liever niet uit met het oog op aan boord, dat ze dan nog in de box wil. Ze was weer zeer in haar humeur en kletste net als Axel. Ze lijkt bepaald op Lous. Hun verlof nadert nu al – Zó erg is het ook weer niet tussen Jeanne en Tek Bh. Het is al een stuk beter geworden en Tek Bh. werkt nu ook niet meer zóveel. Hij heeft ons uitgelegd dat hij in december ’s nachts wel door móést werken omdat degene die hij vervangt opeens in 5 weken tijd alles klaar moest hebben voor zijn studiereis, analyses e.d. Die man had ook eerder kunnen bedenken wat hij nodig zou hebben, maar heeft het tot het allerlaatst uitgesteld. – Of Fanny een baby verwacht, weet ik niet, ze hebben zich nog niet in die zin uitgelaten. – Ik zal de maandbladen voor Irene bewaren. Ik begrijp nog steeds niet waarom T. Masje zo verontwaardigd is over het ontslag der gehuwde ambtenaressen. Omdat een klein percentage van de vrouwen nu niet gelukkig kan leven zonder werk buitenshuis, moeten maar zoveel mannen werkeloos zijn en hele gezinnen in diepe armoede. Beslist overdreven. Ik vind het in een normale wereld ook logisch dat de getrouwde vrouw werkt als ze er zin in heeft, maar nú, nee. [3] 

Vanavond hebben we IEVA dagelijks bestuursvergadering en morgen heeft Hok Gemeenteraad. Donderdag heb ik ’s morgens en ’s avonds weer, maar dan tot en met zondag weer vrij. – We zagen vrijdag een hockeymatch, ik heb reuze zin om weer eens mee te doen, maar ’t is moeilijk te combineren met tennissen. Ik zou weleens willen invallen of zo. Ze gaan deze weekend wedstrijd spelen in Batavia, maar ik ben getrouwd! Hokkie was niet erg enthousiast over de hockeymatch maar dat hardlopen zou toch echt iets voor hem zijn. Als hij er met de bal vandoor zou gaan, zou niemand hem meer kunnen inhalen, enig. In Holland is dat beter verdeeld dat je ’s zomers tennist en ’s winters hockeyt. – Axel kon eergister plotseling al veel beter lopen en opeens was hij niet meer bang om los te lopen Het gaat nu enig van de ene stoel naar de andere – Kasan heeft vandaag het buffet van binnen ook schoongemaakt, schoon papier e.d. Helaas is door de wind de kristallen vaas van Marietje Wertheim gebroken. Het spijt me zo, want hij was erg mooi; de groene glazen vaas van T. Masje is sinds een maand ook kapot. Tegen onze tinnen  bruiloft kunnen we dus weer vazen op onze verlanglijst zetten. – Hok heeft de auto meegenomen naar kantoor. Dat is zo heerlijk rustig want dan moet ik wel thuisblijven. Van fietsen komt niets meer! ’t Is wel erg eigenlijk, maar zolang de auto er nog is, denk ik, waarom zou ik die eigenlijk niet gebruiken! Mijn voorstel tot afschaffen en aanschaffen van telefoon is in eerste en laatste instantie verworpen! Overigens ben ik deze maand afgrijselijk blut dankzij Ho, de bedienden die een maand salaris voorschot kregen, de levensverzekering en de kleding. Ik heb schoenen gekocht en goed voor 2 jurken, maar nu heb ik voorlopig voldoende jurken, met die morgenjurk van jullie in de toekomst er nog bij. – ’t Is al weer avond geworden, Elly Linn was vanmorgen met de kinderen nog bij me en vanmiddag kwam Jantje even aanlopen, die meer oog heeft voor Axel dan voor iemand anders. Axel zat zeer tevreden alleen met Jan in de auto op de achter- [4] bank. Ik vind het fijn dat Axel niet eenkennig is. – Toen Axel in bed lag ben ik nog even naar de IEVA geweest, en nu kan ik nog fijn wat schrijven. – Donderdagmorgen in plaats van piano te spelen, waren Dora Ter Haar en ik eerst op de vendutie van Krekeler en daarna in de stad. Op de vendutie zag ik iemand staan, die precies Netty van Erp was, maar ik dorst niks te zeggen. Vrijdag ben ik met Axel naar Deetje gegaan en daar was inderdaad Netty + 1 dochtertje – ik vind het altijd weer gezellig als ik Dee weer spreek, maar er is altijd zoveel dat ik er slecht toe kom. Ze zat nu buiten in een stoel maar loopt nog heel moeilijk en ziet er doorzichtig uit. Netty ziet er erg gezond uit. Ze wonen in dezelfde straat, erg fijn voor Dee, ook dat Netty eens naar de kinderen kan kijken. Pimfried, die van Axel’s leeftijd is, is erg aardig geworden, was een mormel van een baby, maar heeft nu een leuk gezicht, al is hij niet knap. Axel is toch maar de schoonheid van de buurt!, van de stad! – Ik ben dan toch bij Lous en Deetje geweest – Nu Liesbeth Benthem S. nog maar misschien tref ik haar niet meer daar de naaister vertelde dat haar man is teruggeroepen naar Holland. Ik heb haar nog helemaal niet gesproken! maar eigenlijk had ze mij toch moeten opzoeken!? – Deze maand hebben we nu zonder baboe gedaan. Annah is levenslustig als vroeger, dus dat gaat best. Ik strijk nog steeds m’n eigen jurken en Hok’s pakken. – Morgen is een Chinese optocht. Frits Tan heeft gevraagd of we komen kijken en dan gelijk eten in een Chinees retaurant met die Dr Oei + vrouw en nog enige andere bestuursleden van de Shiong Tih Hui. Hok heeft wel zin in Chinees eten, maar in de rest niet veel! Het beroerde is dat het de laatste dag van de maand is en we ± blut zijn! We zullen toch wel gaan, denk ik.  – Dag Engeltjes – de volgende is mooi op tijd voor Vader’s verjaardag. 

Dag Eida. [5]

HOK

27 februari.

G. Buiten kletterende regen sinds vanmiddag. We hebben met Axeltje om moeten rijden. Hij chauffeert nu mee, draait ook aan het stuurwiel. Natuurlijk alleen op eenzame wegen. Is woedend als hij van mij vandaan moet. Hij loopt al veel beter. Voor op straat hebben we een oude riem van me, die om zijn borst wordt vastgemaakt. Ik houd dan het vrije eind vast. Hij slingert dan als een dronkenman maar het geheel heeft toch al zeer veel van lopen. De paleontoloog die ze niet kunnen missen is er een voor foraminiferen! – Ik ben erg benieuwd wat het resultaat van het “gestad hebben” is; wij waren niet zo gauw klaar met het pakje voor Vader. Dit moet natuurlijk pas op de dag van de verjaardag geopend worden. – Gelukgewenst met het 30-jarig jubileum van Vader als leraar op 12 maart. Moge deze dag een blijde zijn. Deze brief haalt hem misschien nog net. – Zaterdag hebben we bij de Buck’s roulette gespeeld. Erg gezellig. Met 90 cent begonnen, eindigde ik met ƒ 2,50. Maar zo gewonnen, zo geronnen . Want we gingen naar het Dago theehuisje en winst + beginkapitaal verdwenen in de koffie. Ik vind zulke fuifjes veel leuker, dan het gaan naar een dansgelegenheid. Enfin, smaken verschillen. Ondanks onze opslag zijn we deze maand blut. Zelfs het filmpotje moet worden opengebroken, opdat we iets te eten hebben. Schandelijk. Maar het zal overmorgen aangezuiverd worden. 

Dag Hok

EIDA

Geliefden –

Daar vader over een maandje jarig is, is er weer wat voor jullie onderweg sinds vandaag. Nu kun je je alvast alweer verheugen! – Axel wordt alweer zo groot en is sinds half januari veel gegroeid naar geconstateerd werd door Jeanne. Deze maandag op dinsdag logeerden ze bij ons, Jeanne in Hok’s bed en Hok op de divan, Tek Bh. op het veldbed! Het was weer hoogst genoeglijk ze te zien. Ze vinden het niet erg prettig op die onderneming wat de geest betreft. Iedereen vindt alles van zichzelf geweldig maar van een ander wordt alles afgebroken vooral van de afwezigen!, allemaal bekrompen zieltjes. We gingen samen naar de bioscoop Emil Jannings en Anna Sten in Stürme der Leidenschaft, zeer de moeite waard. Zaterdagavond vierden we de 6-jarige belangrijkheid van 18 februari. We gingen met Emiel en Letty Buck eerst naar de bios en toen dansen, om precies de stijl van de eerste 18e februari te behouden. Hok kwam er ook weer in in de moderne dansen die hij sinds lang niet meer beoefend heeft en ’t zou helemaal prettig geweest zijn wanneer niet “heel-erg-oppervlakkige” kennissen van Emiel, die Hok hoogst onsympathiek waren, zich aan ons tafeltje hadden neergelaten! – Ik kreeg van Hokje een beeldig zwart hangertje met marcasiet[1] waarbij de bijpassende clip nog niet klaar was. Die komt morgen. Reuze blij ben ik ermee, hoewel Hok me liever één met echte Asscher diamanten wou geven. Maar ’t zou me niet liggen [2] een hanger te dragen van een paar honderd gulden! ’t Zou me toch maar aan ’t hart gaan. – Wat enig, die K.L.M. film die jullie zagen. Ik wou dat ze die ook eens hièr vertoonden, al was het niet met Hans Martin! – We hadden donderdag Hertha Ripke te eten. Ze viel zeer in onze smaak, ook in die van Hok en Axel! Jantje Westerveld kwam “toevallig” aanlopen. Maar na die avond heeft hij Hok niet meer over haar gevraagd of zo, zodat “het” wel niet lukken zal! Jammer. Haar teint is alweer een stuk beter en ze was heel opgewekt. Ze vond het wel fijn geloof ik, dat wij haar gevraagd hadden. Anneke verzocht mij haar De Kluizenaar te brengen, welk boek ze ook bijzonder mooi vindt en waar ze veel aan heeft, naar ze zegt. – Dus Tineke Hijmans komt weer terug, Egbert Kreiken heeft net zo’n hekel aan haar als Hokje! – Wat sneu dat Fancy een miskraam heeft, wat komt dat toch veel voor. – Vanavond moeten we weer boerenbruiloft repeteren, eerst hadden we van tevoren nog IEVA bestuursvergadering maar gelukkig gaat dat niet door. Vanmorgen deed ik met Jeanne en Tek Bh. tot 12 uur boodschappen, zodat ik nu om 4.15 maar aan jullie ben gaan schrijven. Gelukkig is daar altijd tijd voor! Axel speelt in de box binnen. Op ’t ogenblik heeft hij nog geduld maar lang zal ‘t wel niet meer duren, daar hij gewend is uit te gaan.

We hebben erg gelachen om Vader die “licht” riep op de Kunstavond, reuze goed. Ik zie al die deftige Hagenaars omkijken. – Enig dat jullie al zomerplannen maakt, Tirol lijkt me schitterend! [3] Ik schreef, geloof ik net, dat ik Axel’s pakje al nat heb uitgerekt, het zit nu nóg leuker! – Heeft Oom Herman Schaap jullie geschreven? Dan is hij zeker weer jarig geweest. Je schrijft hem toch maar ééns in ’t jaar – Ik heb een rood sportjasje kant en klaar gekocht enig is het. Ik heb een rode muts ook al en een wit zijden jurk met klein rood kraagje en dat, door een IEVA meisje keurig gemaakt. Zo ga ik dus tegenwoordig uit. Misschien loop ik straks naar de repetitie want met de auto moet ik altijd taxi rijden!! – Ik heb werkelijk het plan Deetje Holle op te zoeken, maar ik wil Axel meenemen en tegenwoordig is het vaak slecht weer. Maar inderdaad is het wel wat àl te lang geleden dat ik er was – Toen Baukje Jessy’s lezing recenseerde, wist ze nog niets van plagiaat. Ik vertelde het gister aan Jeanne en die heeft zin om er eens stiekem iets over te plaatsen als ze daar zijn, maar dat duurt misschien nog lang. Ik ben er ook al overheen! – Er was juist Vivos avond toen Jeanne en Tek Bh. kwamen, dus kon ik moeilijk weg. Het was wel jammer want Tine Sparmann sprak over A. Roland Holst, en de lezing moet iets buitengewoons geweest zijn. – Enfin, met die repetities van 2x per week zie ik de Vivos mensen zó vaak dat ik aan de andere kant wel blij was met de verhindering. Weer mijn dank voor de Huisvrouwenbladen. Ik heb ze meteen allemaal al doorgelezen en eruit gescheurd wat ik wou bewaren. Er bestaat een boekje over wasbehandeling in Indië, dat lijkt me wel iets want ze wassen hier alles hetzelfde, boenen over een plank met een stuk zeep. –  De IEVVO gaat steeds meer reclame maken. Dankzij Meneer de Hoog, de beroemde leider van ’t IEV, worden nu ook stukjes [4] over de IEVA aangenomen door de redactie van de IEV bladen, wat tijdens De Hoog’s verblijf in Holland geweigerd werd, hetgeen we natuurlijk weer dankten aan de bekende Mevr. Razoute Schultz, die de redactie gezegd had dat Meneer de Hoog het verboden had! Ze hebben nu een enorm huis in Bandoeng gehuurd, hebben daar een fröbelschool en cursussen. Hoe ze alles bekostigen kunnen, is niet duidelijk, want cursussen zijn nooit zeer in trek en bovendien hebben we daarvoor de Volksuniversiteit! IEVVO’s presidente, die ook Vivos lid is, heb ik nog steeds niet ontmoet, helaas. – Paula Hasenstab is een morgen bij me op bezoek geweest. ’t Is werkelijk een aardig meisje, het was heel gezellig. Ze was ook erg verrukt van Axel en als die een kik gaf, rende ze naar hem toe, om hem te amuseren, gewend als ze is, naar andermans pijpen te dansen!! – Axel is alweer naar bed, er zijn eigenlijk geen nieuwe prestaties van hem te vertellen, hij loopt nog steeds niet los, maar eet ’s morgens soms 2 boterhammen! Zou het eigenlijk nodig zijn dat hij eens per dag pap eet. Hij hoort de pap ’s morgens te krijgen, maar ’s avonds is prettiger, maar ééns gaf ik hem brood, en dat vond hij ook fijn. Hij eet alleen maar bruine suiker en kaas op de boterham, korrelige dingen lust hij nog steeds niet.

Dag Eida.

Behalve geverfd is het huis nu ook gewit. Ik ga er nu erg op letten dat alles schoon en netjes is, ik heb alweer ontdekt dat dat niet met alles het geval was! Met 2 bedienden gaat het zoveel makkelijker, ik geniet er nog dagelijks van, al strijk ik ’s morgens nu mijn eigen jurken en stop zelf de kousen. ’t Is veel prettiger zo! [5]

HOK

20 II ‘34

G. Per Poeloe Bras gaat een pakje mee voor Vader. We hopen, dat het niet te laat komt; we konden er niet eerder mee klaar komen. Pluvius was ons niet gunstig gezind. Wat zijn inhoud betreft, mag ik er wel dit van verklappen, dat Axeltje eraan meegewerkt heeft. – Axeltje loopt nog altijd niet los, hoewel beter dan in het begin van de vorige maand. Aan de andere kant converseert hij des te meer. Hij praat ons al na, met bevredigend resultaat. Eida noemt hij nu heus Jeija. Hij kan haar erg leuk roepen. Met de pot heeft hij zich verzoend. Hij kan nu al geduldig op dat instrument zitten, en bij het opstaan is hij de eerste die zien moet wat hij gepresteerd heeft. Verder is hij al erg ondeugend, doet soms juist dingen die hij op dat moment niet mag doen. Overigens is iedereen dol op hem. Jeanne is niet van hem af te slaan. En eten kan hij nog als vroeger. Een paar avonden wilde hij alleen door mij gevoed worden. Dat was een nieuwigheid, we hebben er niet aan toegegeven. Hij kan al reuze einden aan het handje huppelen. Op een keer liepen we met hem tot voorbij Borromeus. ’s Avonds was hij natuurlijk bekaf. – Wat een geluk dat Axeltje zo gezond is: de zoon van Henk en Riek schijnt al een breukoperatie achter de rug te hebben. Axeltje heeft ons bij zijn komst al genoeg gekost!! –

Zaterdag met een paar verlopen kerels aan een tafeltje gezeten. Het heeft mij geen plezier gedaan. We gingen met de Buck’s samen uit; terwijl Buck niet erg kieskeurig is in zijn omgang, ben ik het juist heel erg. Maar het gaat mij boven mijn petje, hoe men bij samen uitgaan, vreemde mensen in de kring kan vragen. Men is het toch zeker aan zijn vrouw verplicht haar niet in aanraking te brengen, laat staan samen te laten dansen met mensen, bij wie men de “uitgangen”[2] op het gezicht kan lezen. De kans op dergelijke ervaringen bij een uitgaan met Buck, maakt me niet erg enthousiast voor herhalingen. – Wat Moeder’s eigen verjaarsbrief betreft, dit verzoek zal nog nader voorgebracht worden, zoals het in Raadstukken luidt.

Dag Hok