EIDA

G. – Julie hebt het dus fijn in Keppel gehad. Ik hoop maar dat het tot het eind toe mooi weer is gebleven. – Dit zal dus de laatste brief zijn vóór Em’s vertrek, of liever voor jullie vertrek.  We vinden het reuze geslaagd dat jullie Em naar Marseille brengt. Dirk schrijft in zijn laatste enthousiaste brief dat er van de ƒ 2.000,- uitrustingskosten van Em nog wel genoeg over zou zijn voor jullie reisje, een leuk idee. Hij is in de wolken dat Em toch met de Sibajak komt – ’t is toch een rare kwibus – jullie moet hem maar niet kwalijk nemen dat hij altijd van plan verandert – zodra hij weer een normaal huiselijk leven zal leiden, zal hij wel weer kalmer worden. Het is enig dat hij mijn verjaardag mee komt vieren. Hoe heb jullie het zo mooi gedaan gekregen, dat Em nog een hut kreeg op de Sibajak? Door Meneer Harmsen? Of zijn ze, zo coulant. Het is nu, geloof ik, ook één Mij, hè? Dirk is een en al waardering voor Em’s voortvarendheid. – Wat merkwaardig dat Dr. Pott nu juist een plaats voor Em wist, maar het is toch veel fijner om eens een jaartje naar Indië te gaan en je zussen te bezoeken, wat jij!! – De tijd zal jullie ook wel vlug omgegaan zijn met boodschappen, visites en koffer pakken. Ik ben reuze benieuwd wat je allemaal meebrengt en ik zal vast Em van binnen en van buiten bekijken, op zoek naar alle nieuwtjes. Wij vinden ook dat het erg vlug gaat, de tijd. Nu is het alweer 1 augustus, nu deze maand nog en dan hebben we je weer. Het is heerlijk dat Dirk een huis in de bergen heeft, daar kun je weer even op je verhaal komen, als je ‘t warm hebt. – Wat fijn voor Irene dat ze in ’t Papaverhof mocht blijven toen jullie naar Keppel gingen – Ik hoop zeer dat ze bij jullie eindelijk eens tot rust zal komen. Ze heeft het zo echt nodig – kan niet anders meer dan heen en weer sjouwen, want als ze stil zit moet ze waarschijnlijk piekeren. Ik hoop dat ze naar Van Leggelo gaat, en ik zeg niks tegen Alex, want ik heb me al eens gebrand! Ik zei hem hoe aardig het zou zijn als Hans en Möck in jullie buurt zouden wonen en toen vroeg hij hoe ik op het idee kwam dat de kinderen in Holland zouden blijven – ze moesten naar Duitsland – en toen ik zei dat het daar nu niet ideaal was, zei hij verontwaardigd dat ze ’t daar heerlijk gehad hadden in Stuttgart en dat als Irene ze daar niet liet, hij ’t wel zou bevelen!! Ik hoop maar dat Irene kans ziet hem te overtuigen. Zij geeft nu zeker heel wat geld uit, want hij gaat nu verhuizen op de Lembangweg en zijn zuster doet de huishouding zonder één bediende ook uit zuinigheid blijkbaar. Irene schreef ons ook met de laatste mail, erg blij bij jullie te zijn. Zeg haar maar dat de ƒ 10.000 nog steeds een luchtkasteel is, maar dat we er nog hoop op hebben, en dat haar zwager er moeite voor doet. Ik heb blijkbaar niet erg duidelijk geschreven dat we toch in het oude IEVA huis gebleven zijn en niet verhuisd zijn – we hebben nl. enige veranderingen in het oude huis gekregen. Ik begrijp niet wat Alex haar dan schrijft dat ze dat allemaal van jou moet horen. Vermoedelijk zoekt ze weer veel te veel mensen op en Alex wil dat ze hier en daar heengaat naar de Ufa , naar de Wigmanschool  enz., en vond het idioot dat ik zei “laat ze maar liever eens uitrusten!” Sinds toen is hij niet weer geweest. Dat we een nieuwe directrice hebben, schreef ik toch? Een dame van 65. – Het lijkt me geweldig dat we weer een pak krijgen van 10 kilo en nog wel met alle boodschappen, die ik nog schreef. Geweldig. – Ik heb een avondjasje – dat kreeg ik van Hok al 4 maanden geleden, zwart imitatiebont-gevoerd. Het is zalig warm ’s avonds. Nu is de tijd weer aangebroken van de open kap – weet je nog. Gisteravond naar Charlotte Köhler. Ook met kap neer, heerlijk. Wat Charlotte Köhler betreft, die is wel zoiets geweldigs, zelfs Hok is verrukt van haar, al was het alleen omdat ze een hele avond voordracht, proza, voortdurend uit het hoofd, lange verhalen – ze imiteert zo reusachtig, een dikke abt deed [2] ze na, ongelooflijk, je zag z’n dikke buik en hangwangen. De hele zaal lag dubbel. Humoristische stukken liggen haar het best, je zou haast zeggen dat ze een Jodin was aan haar gijn te oordelen. – Nu ga ik eerst piano studeren. Ik ga met Dora Ter Haar 4-handig spelen – we hebben wel wat hoog gegrepen misschien, een symfonie van Haydn – maar we zullen zien. – ’t Is nu al avond – van studeren kwam niet voldoende door de komst van de IEVA Secretaris Buck, die vertelde dat onze gewezen directrice nu als lerares wil blijven voor ƒ 25.- in de maand extern. Dat is werkelijk angstwekkend weinig, voor 2 maal dat geld zouden we niet eens een ander kunnen krijgen en zij geeft erg goed les, de meisjes zijn dol op haar, maar ze is tegenover ons een vervelend mirakel, draait en kletst, maar we moeten toch blij met haar zijn. Irene’s brief was mee ondertekend door Hans en Möck, logeerden die dan ook in jullie huis. Die inktvlek komt door onze logé, een enorme witte angorapoes die over dit papier wandelt; hij is van de familie Buck, die hem voor een poosje kwijt wou omdat hun andere poezen de kattenziekte hebben en het jammer is als deze ook ziek zou worden. –

Axel drinkt sinds 2 dagen al uit een beker, zo enig. Ik heb hem geleerd zelf met zijn handjes de beker vast te houden en hij snapt het heel goed dat er wat uitkomt als hij hem schuin houdt. Net is Houw overgekomen, morgen hebben we vrij voor Koningin Emma. Hij komt de rijstpellerijen bekijken en voor de padvinderij – Morgenmiddag is er een modeshow ten bate van de Emmabloem, wij wilden gaan met Tek Bheng en Jeanne maar ik weet niet of het gaat nu Houw er is – Donderdag moet ik collecteren en Mevr. de Jongh verzocht mij nog 4 dames te zoeken, ik heb er helaas maar 2 tot nu toe. Dag – ik moet met Houw converseren. Ik kreeg een erg aardige brief van Fanny. 

Eida. [3]

HOK

G. Jammer dat we Moeder’s “Rariteitenkabinet” niet kunnen aanschouwen, wat voor kostelijke en zeldzame dingen zouden er niet reeds bijeengebracht zijn. We zullen alles samen met Em, met open armen en hart ontvangen. Em zal in Soerabaja wel niet veel fietsen, hoewel ze er waarschijnlijk wat aan zal hebben, omdat de kinderen voor zover ik weet een fiets bezitten. Racket beter in Indië te kopen Em, snaren bederven (verslappen) tijdens de zeereis. Hier kun je goedkoop Japanse racketten krijgen die de kwaliteit der duurste Europese merken evenaren. – Wat de aandelen betreft we hebben inderdaad B.P.M. aandelen gekocht tegen 169, stonden een week geleden op 193, nu weer op 170 en hebben onze 6% dividend al getoucheerd – Goudwaarde, dit is natuurlijk onjuist. Hoe dan ook, we voelen ons al beursspeculanten zonder de pegulanten . Wat fijn die 11 juli. Hoe is onze verrassing geweest. Zijn de 200 voetjes[1] van onze kleintjes niet reuze!! Smaakt naar meer, vindt u niet. De filmpot is nog vol en zal bij de eerstkomende geschikte gelegenheid getapt worden. Axel lacht zo lief, maar alleen tegen Eida, tegen mij zet hij altijd een lelijk gezicht, steekt zijn tong uit, etc. Maar Eida zegt, dat het mijn schuld is, omdat ik het hem zelf aandoe. Het is zo komisch als hij in de box tegenover ons twee aan tafel ligt. Een lachje tegen Eida, een tong uit de mond tegen Hok, en hij vergist zich niet. Verder roept hij al Eida, Eida, vooral ’s ochtends als het zijn tijd is voor zijn ontbijt. – Ik heb het momenteel tamelijk druk met allerlei verenigingen. Je moet hen alles leren, zelfs het niet direct in de put raken, wanneer de tegenslagen komen. Tot nu toe vind ik de boel nog gesmeerd gaan en hou het enthousiasme in de mensen. Mijn padvinderij gaat minder goed, we hebben zo weinig, veel te weinig leiders, en die kunnen niet uit de grond gestampt worden. – Volhouden, Rome is niet op een dag gebouwd. 

Dag Hok.

De filmen moet u maar houden, maak er geen afdruk van. Dat geld kunnen we immers beter gebruiken om nieuwe opnames te maken. [4]

Door allerlei omstandigheden, moet ik nu wat kort zijn. Houw is hier en ik moest haast maken met een rapport voor het proces met Philips. Wat zijn juristen toch handig. Ze houden je, hoewel je klaarwakker bent, toch voor de gek. Evenals handelslui. Jongstleden woensdag een Gemeenteraadsvergadering, waarbij ik onze Bandoengers 300.000 gld. heb helpen bezuinigen. Het ging om de concessie met de Gasfabriek. Deze vroeg om wijziging van concessievoorwaarden, omdat naar hun zeggen hun bedrijf absoluut niet renderen kon. Gelukkig had ik cijfers tot mijn beschikking en ik berekende dat ze toch nog een rente maken van minsten 6%. En dat voor deze malaisetijd! Ik heb het gedaan gekregen dat men in het geheel niet inging op hun voorstellen, alsook, dat men hen niet in die mate tegemoet kwam, als oorspronkelijk het merendeel der Raad van plan was. Door dit alles derft de Gasmaatschappij 3 ton aan winst, en de Bandoengers zullen het genoegen smaken, dat het gas goedkoper zal worden. – Het was werkelijk ergerlijk zoals de Gasmaatschappij ons in de luren heeft willen leggen. Geen cijfer dat ze opgaf was volkomen juist. Hun hele betoog bleek opgebouwd te zijn uit halve waarheden! – De Raad was erg blij dat de maatschappij nu de kous op de kop heeft gekregen. – De huisvrouwen moeten mij eigenlijk eens per week voor deze hulp een fijne schotel sturen.

Dag Hok.

Axel gaat steeds vooruit.

[1]  Een spoel smalfilm meet 100 voet.

EIDA

Geliefden – Gisteravond pleegde ik een brief aan Moeder’s broertje, die ik mooi kon gelukwensen met kleindochter nr 2 en met zijn verjaardag en verder nog moest bedanken voor hun gelukwens met Axel! Nu vraag ik je, maar beter laat dan nooit. –Als deze brief komt, is het nog kort voor Em’s vertrek – als vergoeding zal nu ons pakje ook wel komen. Ik hoop dat jullie hem zeer geslaagd zult vinden echt 100%. We hebben er ons best op gedaan! We hoeven hem niet terug, dus deze is beslist om te houden. Moeder’s pakkamertje zal nu stikvol zijn met Emma’s boeltje, wij zijn natuurlijk al nieuwsgierig naar alles wat erin zal zitten. Ik interesseer me zeer voor modern ondergoed en dat van Em zal wel het allernieuwste zijn! Verder interesseer ik me voor handschoenen – ik bezit zelf geen één modern paar en nu is het hier ook mode ze te dragen, maar ze zijn hier niet te betalen. Van Jeanne leende ik een avond een moppige baret, die me echt artistiek stond en precies bij m’n jurk paste. Wij gingen om een uur of 9 naar ze toe, Tek Bheng was ziek geweest, maar kreeg de geest en wilde met ons in “een tent” een kopje koffie drinken. Ik was ook nog erg melig, had de hele dag zo goed als gevast omdat ik de vorige dag zonder enige reden was leeggelopen, waarvan ik niet erg lekker was. Die avond hadden we juist Kitty Knottenbelt te eten, die eerst bij ons zou logeren. Gelukkig ging ze vroeg weg maar we zullen op haar wel een zieke indruk gemaakt hebben. Toen ze wou komen logeren had Hok een dikke keel en Axeltje was ook verkouden, snotterde en zijn oogjes traanden. Daarom kwam ze maar niet en nu ze hier at, was ik niet erg lekker! Maar we haalden leuk jeugdherinneringen op, daar zij uit Leiden komt en wij veel gemeenschappelijke kennissen hebben. Een paar dagen daarna kwam ze met haar dochtertje Eke, die bij Axel in de box gelegd snel kans zag zijn koekje te verorberen. Ze is veel vlugger dan Axel, al veel verder, kan ook kruipen en zich al goed oprichten, maar is erg zenuwachtig en Axel doodkalm! Ik hoop maar dat hij kalm blijft; in Indië verbeeldt iedereen zich toch al dat hij nerveus moet zijn door het klimaat! Op een gegeven ogenblik had Eke hem stevig in zijn wang te pakken met haar vingertjes en Axel aan het gillen. Ze keek doodverschrikt – zo grappig dat ze geen idee hadden dat haar handje het deed – Kitty en ik amuseerden ons kostelijk. Ze probeerden soms om te keren maar kwamen dan halverwege met elkaar in botsing waarop ze beiden in de vorige stand terugvielen! – Kitty heeft diploma typen en probeerde haar vaardigheid toen ik bezig was aan een padvindersbrief voor Hok. Ze wou het vlug doen en maakte zoveel fouten dat ik het later over moest doen! Ik doe het nog echt langzaam, letter voor letter en maak meestal maar weinig fouten. Het is een genoeglijke bezigheid. Ze laten Hok maar alles opknappen van de padvinderij. Er is niemand die er enig idee van heeft en zij zijn gemakzuchtig, laten het graag over. Die hele beweging drijft op Hok en Houw. Houw is een groot man in de Chinese vereniging. Gister kwam er een brief van Ho waarin hij Houw zeer populair noemde: “de populariteit van de Bondsvoorzitter Houw zal wel ten top stijgen op de soiree die hij op 5 augustus zal geven!” Wij hoorden nog niets over die soiree, maar Houw zei ons verleden maand dat ze je helemaal nemen als je één vinger geeft en dat ze je dan prijzen en vlijen uit gemakzucht omdat ze denken dat je je dan zo gevlijd zult voelen dat je al het werk ook wel zult doen! Dat is de mentaliteit! Ze willen liefst geen cent betalen maar wel fuiven op andermans zak! Gister hadden we Frits Tan te eten, een neef van Tek Bheng. Hij is de secretaris van de Shiong Hwa Hui en zou liefst Hok de brieven laten schrijven! – Axel kan nu al goed pap eten, al direct trouwens – hij snapte wel dat hij zijn tong naar beneden moest houden om wat binnen te krijgen. Die kleine Eke, [2] kan al uit een kopje drinken. Ik zal het ook eens met Axel proberen, maar het zal wel een enorme knoeiboel worden. – Juist op die dag dat ik vastte, kwam Bob Mörzer Bruyns en vroeg of ik mee de Prahoe opging. Helaas heb ik moeten weigeren met het oog op alles tezamen, maag + buik + bochtige weg! Anneke kon hij ook niet meekrijgen – Het was echt sneu – hij dronk ’s middags nog bij Anneke thee maar wij zagen hem niet meer. Hij is nog dezelfde jongen, niets ouder geworden, ongetrouwd houdt blijkbaar jong(er)! – Em, als je een goed frame hebt aan je racket, kun je dat wel meebrengen – je kunt hier voor ƒ 7.50 of een tientje goede tropenbesnaring krijgen. Maar zo niet, moet je hier maar een nieuw kopen. – Het lijkt me goed als je cel voor Indië in orde wordt gemaakt. Alle strijkinstrumentspelers hebben hier meestal last van het uit elkaar vallen van hun instrument. – Anneke en Wyt waren vanmorgen hier, ze heeft een danslerares gesproken die samen met haar plastisch wou dansen!!! Ze heeft mij nu maar aanbevolen, ik moet dan eerst oefenen, ben nu zo stijf als een plank. Maar dankzij de morgengymnastiek is het al iets beter. Maar ik vind mezelf te lomp om te dansen – Anneke zegt dat dat ook overgaat als ik met die dame, die een dikke prop is, zal dansen! Wij zijn voor 2 weken naar haar lezing over plastisch dansen geweest, heel goed was dat, ze gaf ook een demonstratie met haar leerlingen, die nog maar pas begonnen waren. – Hoe was de logeerpartij van Irene? Het zou fijn zijn als ze de kinderen besloot bij de Ladesteyns te laten, maar ik zou er maar niet te vast op rekenen, want ze verandert geregeld van idee. We hebben Alex nu al in lang niet gezien. Hij heeft zeker gemerkt dat Hok hem niet mag, vervelend voor als Irene terugkomt. Morgen zie ik hem op de IEVA bestuursvergadering. Er moet beslist worden of Mevr. v.d. Bijl die vroeger directrice was, maar nu alleen lerares, kan blijven of niet. Ze heeft nl. haar ontslag ingediend, waar ze spijt van heeft en wij hebben haar nog niet gezegd hoe en wat. Veel grijze haren zijn al bij mij op komst van IEVA wege! – Geweldig dat Vader een brief heeft geschreven aan de K.L.M. Is er al antwoord? – Dirk is ervan overtuigd, net als Zus vroeger, dat To een komediante is. Hij heeft er al vervelende ondervindingen van. Hij heeft haar pasgeleden allerlei verteld, wat je alleen aan een zuster of vriendin zegt, o.a. wat ik in een brief over hem had geschreven, To heeft gemeend dit op een onplezierige manier aan Dirk’s kennissen te moeten oververtellen, allerlei Nillmij mensen. Misselijk. Vertel dit niet verder – dit is alleen een antwoord op Moeder’s vraag waarom Dirk en To niet meer aan elkaar hebben. Dirk is die dag speciaal naar haar toegegaan omdat ik geschreven had dat To aan jullie geschreven had dat zij zo dol was op Zus en dat ik dat een mooi aanknopingspunt vond. Met dit resultaat! – Ik heb mijn borsten niet hoeven opbinden. Na 2 dagen heeft Axel ze weer leeggedronken en toen zijn ze vanzelf opgedroogd. – Wat betreft de ƒ 32.- voor Nijhoff, heb ik gezien dat het voor een boekje van Hok is. Goed idee om een nieuwe radio te nemen en een hangmat! Die laatste heb jullie dus al gebruikt. – Dirk stuurde Anneke en mij ieder een enorme mand djeroeks omdat ik hem om een adres gevraagd had waar ik ze voor Henk en Riek kon bestellen omdat die ze slecht kunnen krijgen. Verbeeld je, Anneke en Wytje alleen met 144 djeroeks! 

Dag Eida.

[Randje pag. 2]

Wij betalen nooit strafport!

[Randje pag. 1]

We wachten in spanning wat jullie doet na Dirks telegram.

EIDA

Geliefden – Vanmorgen had Hok een dikke keel maar tegen de middag is het weggetrokken, zó zelfs dat hij vanmiddag niet gerust heeft, maar een stuk aan ’t tikken is geweest, wat alles de padvinderij ten goede komt. Hij is vandaag een echte typist, de ganse dag achter de schrijfmachine en tevens een type omdat hij “door zijn ziekte” een logée geweerd heeft, overigens zeer tot zijn spijt. Deze dame, Mevrouw Knottenbelt, een dochter van Prof. v. Blom uit Leiden woont + haar echtgenoot en baby van 7 maanden (9 december geboren!!) vlakbij Dirk en Emma; deze maand is haar man hier onder dienst en tot haar schrik moest hij 4 dagen weg en kon zij dus (let wel!) niet met haar baby bij de vrijgezel Jantje Westerveld blijven en moest (!) uit logeren waarop Jantje ons uitkoos. Evenwel is Jantje slim geweest en neemt nu zelf 2 dagen vakantie, maar o wee dan moeten ze nog 1 nacht in hetzelfde huis en dus (!) nog één van beiden bij ons. Hoe vind je de komedie – is dat Leids, in elk geval niet modern! Wat zullen ze ervan vinden dat Em bij Dirk komt – dat zal “geen pas” geven. Ik wil het haar toch vragen vóór ze weer naar Soerabaja gaat. Ik wist niet dat jonge mensen (± 24 jaar) tegenwoordig nog zo fatsoenlijk waren! Anneke (zie voorgaand onderwerp) is haar gescheiden man, logé, weer kwijt. Ze vindt het erg rustig maar heeft hem toch zeer gewaardeerd, althans zij heeft mij verteld van zijn bijzondere kwaliteiten dat hij een echt Christen in het dagelijkse leven is. Ik vrees dat hij dan door deze maatschappij wel misbruikt zal worden. Ze waren bij Liesbeth B. Sypkens, die mijn mans naam niet bleek te weten. Ze woont reuze fijn aan de Lembangweg. Ik zal haar eens opzoeken. – Vanmorgen is Dr. Christie weer geweest. Ze heeft ons de 15e eenvoudig vergeten, de dag waarop ze altijd komt controleren. Juist nu heb ik in spanning op haar gewacht omdat Axeltje erg verkouden is en hoest en gisteravond niet wou eten en veel ontlasting heeft. Maar ’t is allemaal niets, hij mag nu geen vruchten, alleen pisang, die bij hem stopt. Hij mag nasi tim alleen met vleesbouillon en rijst, dus erg saai en vanmorgen vond hij het ook niks lekker en begon te huilen en daarna te hoesten en daardoor keerde hij zijn maag gedeeltelijk weer om, echt vervelend, maar na het middagslaapje en de pap zonder suiker (maakt de ontlasting scherp) is hij nu weer jolig en lacht om Tommy die met zijn Ma stoeit. Axel heeft het babykleed van Dien gekregen, het is zo beeldig geworden. Het stelt een Hollandse stenen vervoerende schuit voor, geboomd door 2 kerels en de schuit heet “de Axel Tan”. Leuk hè. Het is weer een razend werk geweest, net als het kleed dat ze voor ons trouwen maakte en ook weer keurig. Er staan allemaal gezellige knotwilgen, langs het water. – Zaterdag en zondag hebben we fijn getennist, voor het eerst heb ik m’n kunsten vertoond voor de heren van de irrigatiebaan en volgens Hok ging het goed – We speelden aldoor samen en versloegen 3 paren met 6-4, 6-3 en 6-0, maar toen werden we gescheiden en won Hok’s partij het natuurlijk. We kunnen reuze fijn samen spelen en we zijn beiden erg enthousiast wat die club weleens nodig heeft. Het bezwaar was dat ik p.f. was, maar een bewijs van m’n gezondheid dat ik er geen last van had. – Net kwam Tek Bheng en hield college over alles en nog wat. Heel amusant. Hij kocht voor ons een lot van de Irish Sweepstake[1] hoewel we er niet op gebrand waren, maar enfin. Hij legde ons precies uit hoe het ging, heel interessant. Jeanne was niet mee, ze wist niet dat hij ook naar ons ging, maar toch bleef hij wel anderhalf uur. [2] Gistermorgen kwam Mevr. Bijl de Vroe op visite, wier dochter de conferencière was op de IEVA avond indertijd; het is een merkwaardig mensje, erg cru maar volkomen eerlijk en openhartig, ik zit dan maar te luisteren. Ze was verrukt van Tommy en ook wel een beetje van Axel. – Ik verheug me op de a.s. jurkjes, van een rijksdaalder, lijkt me zeer bijzonder. Die kosten hier nog zeker wel een gulden of 6, er komt altijd minstens 100% op, maar dan vind ik het voor Indië nog goedkoop. – Jullie hebt wel een bijzondere verloving-vierderij gehad met al die Indische mensen. Enig die Irene. Ze heeft jullie natuurlijk ook om haar duim gewonden zoals ze met iedereen doet. Ze is zo enorm politiek en zegt altijd net wat je op een ogenblik prettig vindt hè. Ze speelt voor het schellinkje, noemde ik dat toen ze hier was, als ze ’t er al te dik op legde. Geen wonder dat jullie haar enig vindt. Fijn zou dat zijn als de kinderen in jullie buurt kwamen en dan bij de Ladesteyn’s. Alex zal zijn ogen niet geloven als hij ze terug zal zien, als ze vrolijk en levenslustig worden en niet zo zwaar en ouwelijk. zoals ze nu zijn. Ik moet altijd denken hoe Hans zei: “ik wou dat ik was als Vader, dan kon ik ook altijd autorijden naar Lembang en overal”.  Maar zij mochten nooit mee. Je moet Irene zeggen dat ze mijn brief, geadresseerd aan Möckie en Hans Hasenstab, post restante Zürich moet opvragen, daar zit het kiekje van Axel en mij in. – Ik ben bezig een trui te maken voor Axel, te breien, het voorpand is al af, ik ben wel bang dat het niet overdreven fraai wordt, maar enfin als ‘t maar warm is. Dunne dingen zijn makkelijk genoeg te maken. – Hoe zag Irene eruit, ze had hier altijd kringen onder de ogen en was goor. Droeg ze exotische kleding of als een gewoon mens? Heeft ze geen IEVA verslag gekregen, Alex zou het haar opzenden. – Wat geweldig dat Jan en Tine fietsen door Nederland, die hebben dus hun energie niet in Indië verloren. Wat een strop voor Dirk dat Em pas eind september komt, kan het niet meer veranderd! Die meneer van de Nillmij kan je helpen. Net komt de post en Dirk schrijft dat hij het inderdaad graag veranderd heeft en zelfs seinde. Ik ben benieuwd. Hij heeft al een getypt “werk”programma voor de dagen vóór en ná Em’s komst, kostelijk. Kom nu maar begin september, dan vieren we mijn verjaardag met Dirk en Thijs erbij en op zo’n feestdag is het toch altijd hoe meer zielen hoe meer vreugd. Hoe kwam het eigenlijk dat jullie op de Marnix bespraken. Had Dirk zich niet duidelijk genoeg uitgelaten over de Sibajak. Moet Em beslist in Holland al aan boord? Niet in Marseille? – Leuk dat Em op 30 juni van ons allen een roos schonk, een kusje ervoor! – Frits Heiligers herinner ik mij natuurlijk evenals zijn Pa in “De Storm” van Shakespeare opgevoerd door de H.B.S., waar ik was met die rare jongen Brouwer of zoiets, die mij meevroeg naar het bal maar mij niet afhaalde, maar op de Groenmarkt liet komen! – Groet Tineke Hijmans van ons.

Dag Eida.

[3]

HOK

18 juli ‘33

G. Wat een fijne dag is die 30e juni geweest en wat een druk bezoek. De drie rozenknopjes zal Em gauw in hun ware gedaante zien! En dan dat bezoek van Irene. Zij is inderdaad zeer energiek en levendig, maar dat ze nu helemaal zonder pose is, ben ik het niet met Moeder eens. – Hebt u het in Keppel erg prettig gehad. Mooi weer gehad? Momenteel zijn we blijkbaar weer in de kentering gekomen. Axeltje wat grieperig en ik ook. Gelukkig is ’t niet zo erg met Axeltje gesteld. Hij is nog altijd even levendig. Is ’s avonds alleen wat huilerig. Dr. Christie vond het niets erg. Zij vond hem erg veel aangekomen; en over de griep heeft ze niet veel gerept. Axel maakt al plannen om te gaan zitten. Hij kan zichzelf al mooi optrekken, goed voor zijn biceps. En verder kan hij al meer geluidjes voortbrengen! – Ik ben vandaag met een dikke keel opgestaan. Deze was, dankzij een over mijn hals geslagen wollen zak van Axel heel gauw over. Maar ik ben toch de hele dag thuisgebleven, met een ietwat doezelig hoofd. Ik had mooi tijd om de correspondentie van de padvinderij klaar te maken. Er is een hoop werk te doen, vooral nu mijn secretaris wegens ziekte geen werk mag doen. Alles komt praktisch op mij neer. Ik hoop een andere medewerker te kunnen vinden. – Intussen ben ik deze week weer een baantje rijker geworden, namelijk adviseur van de Chinese studentenvereniging alhier. Er zijn 17 Chinese studenten op de Bandoengse T.H. Ik voel mij al bijna zo belangrijk als ons Vosje! Eerst wilden zij mij voor niet minder hebben dan als hun beschermheer. Daar heb ik feestelijk voor bedankt! A.s. vrijdag moet ik op een vergadering van hen verschijnen. Dit is voorlopig mijn laatste baantje, want het wordt nu zo zoetjes aan welletjes. –

Dag Hok.

EIDA

11-7-‘33

Geliefden – Er is een verrassing voor jullie onderweg, maar je moet nog een paar weken geduld hebben. Dat is de zaak heus waard!! – Dirk had geen vliegbrief van Em deze week, wat hij ook logisch vond omdat ze hem geen nieuws meer te schrijven zou hebben, maar nu wil hij graag van mij nieuws. Het enige wat ik hem kan vertellen is dat Em veel jurken koopt en bezoeken aflegt – meer was er deze week niet. Ik zou hem nog wel kunnen vertellen dat Moeder een nieuw dienstmeisje zal krijgen van de Huishoudschool, fijn is dat Mam, erg verstandig – al heb ik er zelf geen last meer van of nooit gehad sinds ons huwelijk dat ik zelf kopjes moest afwassen, toch begrijp ik dat dat niet elke dag is vol te houden! Leuk een wit chique wit manteltje, voor aan boord lijkt me enorm maar dan kun je ’t verder opbergen, althans na Bandoeng tot november als jullie de bergen ingaat. Hoe vind je Em, wat veel zul je nu zien! Je hoeft dus geen spijt te hebben dat je de vorige maal niet verder ging dan de Boroboedoer maar bij je lieve zusjes bleef! Heb je al gebruik gemaakt van je krediet bij de Nillmij in Den Haag – dat is een goed idee van Dirk. Zijn die jurken van Tante Leidie niet te ouwelijk? Dan kun je ze best dragen, het zal Dirk niets kunnen schelen als er maar een andere persoon in zit! En Moeder heeft dus al verstand van tennissen dat ze naar Em’s match ging kijken. Vind je ’t geen enige sport Mam? Ik ben zaterdag voor het eerst ook weer prettig er mee bezig geweest – tot nu deed ik het af en toe omdat ik vond dat ik er weer mee moest beginnen maar nu was het weer met plezier. M’n moeheid is weer over. Dat is toch vlug gegaan sinds ik Axel niet meer voedde. – Fijn succes Paatje, dat alle alfa’s door het eindexamen zijn. Hoeveel procent komt nu door het eindexamen van het aantal dat met de eerste klas begint? Is dat minder dan vroeger? Zijn de Gunnings nog niet geweest? Irene zal ook wel gauw komen want ze zit nu in Den Haag. – Vanavond ga ik met Anneke en Jeanne naar een plastische dansdemonstratie – Jeanne en ik maken al plannen voor lessen als zij hier in de buurt komt wonen. Ik wou het wel – we zouden veel aan elkaar kunnen hebben. Vanmorgen haalde ik haar om 10 uur uit haar bed (ze had weer laat getikt gisteravond) om boodschappen in de stad te doen, erg gezellig. Verleden week dansten we met hen op de Jaarbeurs waar Tek Bheng en ik een prijs wonnen met stoelendans en dan in plaats van de stoelen met cijfers – Als de muziek ophield moest je blijven staan en onder het dansen draaide de roulette, die net ons nummer aanwees, want een bof! Ik kreeg 3 handgeschilderde kleedjes en gaf er één aan Jeanne die er blij mee was ondanks dat Tek Bheng haar het terug wou laten geven, wat ze gelukkig niet deed. We hadden veel plezier die avond – de volgende dag had Hok vrij, dus dat was prachtig. Maar we [2] zijn de laatste tijd weer vreselijke bezig met uitgaan. Morgen is er een concert van een gitaarspeler, Segovia, die erg beroemd moet zijn, voor de Kunstkring. Verder heb ik tot mijn enorme schrik nog 8 onbeantwoorde brieven gevonden van Axel’s geboorte, het is werkelijk erg. Ondertussen heb ik een broek voor Axel gebreid – vanmorgen maakte Jeanne hem af – hij is heel groen, erg leuk; ik maakte er een truitje bij maar hou m’n hart vast of het wat zal worden.  – Onze nieuw verworven directrice van de IEVA heeft verzocht een andere te zoeken, daar het haar te zwaar is, kooklessen + huishouding – het is meer dan tragisch – we sukkelen erg, komt alles door het slijk der aarde dat we missen. Enfin, we zullen maar zeggen als de nood op z’n hoogst stijgt, is de redding nabij. Elke maand moet er bijgepast van de reserves daar we met contributies en schoolgelden niet toekomen en die reserve is nu geslonken tot ƒ 100.-! We hebben kans op ƒ 10.000 uit Batavia, maar het komt maar niet! – We hebben Greetje Garbo bewonderd in “As you desire me” een goede intrige met schitterend spel, alleen jammer dat haar tegenspeler Melvyn Douglas niet tegen haar op kon – ze moeten haar met Barrymore laten spelen, dat is een man met temperament! Ze droeg een keer zo’n moderne omgekeerde bloempot als hoed, stond weer echt bijzonder. Ik hoop zeer dat ik schreef dat maat 44 voor mij over ’t algemeen goed is. We zijn erg benieuwd naar het pak en naar Emma’s koffers, verder lekker niet!

Dag omhelsd, Eida. [3]

HOK

11 juli ‘33

G. Axeltje zal binnenkort een bedje krijgen. Het is in de maak, maar dom genoeg zijn de afmetingen zo, dat het onmogelijk door de deur van Axel’s kamer zal kunnen. Pogingen om de timmerman te bereiken, faalden. We zullen hopen, dat het morgen nog niet te laat is ; anders moet Axel maar onder de blote hemel slapen. – Hij is nog altijd niet van plan op te gaan zitten! We moeten nog wat geduld hebben. Wel heeft hij nieuwe geluiden ontdekt en laatst zei hij al “papa”, maar dit was per ongeluk. We zijn deze week weer veel uitgeweest. Schandelijk in deze tijden. Voor de padvinderij heb ik al een en ander te doen. Onze secretaris is ziek en nu moet ik ook de brieven schrijven, wat mij niet gemakkelijk afgaat, omdat de voertaal Maleis is. Gelukkig heb ik hulp. Wat een mastworp is? Een wijze van een touw vastmaken aan een mast. Ik heb hem kunnen maken, maar of ik nu er nog deskundig in ben, weet ik niet. Een platte knoop dient om twee touwen van gelijke dikte aan elkaar vast te maken. Wordt gebruikt bij het dichtbinden van pakjes. Het schreeuwen, of om een padvindersterm te  bezigen “het yellen”, heeft het zelfde doel als juichen of applaudisseren bij de grote mensen. Jongens maken graag gebruik van hun stembanden. Welnu, laat het ze doen, maar dan gedisciplineerd. Dat zeggen hun yells. Een der bekendste yells is: “Bi Pi, Bi, Pi; Baden Powell, Baden Powell; Chief, chief, chi-éf; Ra, ra, ra-á.” Ze dienen slechts als uiting van enthousiasme. Commando’s zijn het niet. Aan commando’s doet een goede leider niet! – Verder ben ik adviseur geworden van de afdeling Bandoeng van de Moedervereniging van onze padvinderij. Het heeft me nu nog geen werk gegeven. Ik dien als vlag en laten we hopen ook als initiatiefnemer. – Wat het proces Philips betreft; ik heb een octrooi van Philips in handen gekregen, waaruit ten duidelijkste blijkt, dat hun bewijsvoering voor de Raad van Justitie als boerenbedrog gekwalificeerd moet worden. Ze hebben nl. beweerd dat er slechts één methode bestaat om een bepaalde eigenschap aan een gloeidraad te geven; hebben lampen dus die eigenschap, dan is inbreuk gepleegd op hun patent (waarover het proces gaat). Dit octrooi blijkt nu, een andere methode aan te geven om die eigenschap te krijgen. – Hiermee zijn Philips’ winstkansen zeer gedaald, want de Raad van Justitie heeft haar voorlopige uitspraak juist gebaseerd op de onderstelling dat er slechts één methode bestaat, nl. die waarover geprocedeerd wordt. – Het is mij klaar, dat het Philips te doen was, om op minder faire wijze, de Indische markt te behouden. Het laatste is hun goed recht, maar de wijze waarop ze dit trachten te krijgen is niet mooi. Philips maakt zich er meer aan schuldig. Enfin, er bestaat moraal en handelsmoraal.

Dag Hok

Er is een verrassing op komst! Hebt geduld.

EIDA

4 juli

Geliefden –

Anneke boft maar dat wij per luchtpost corresponderen. Zij heeft nu de brief, zodat ik niet precies kan antwoorden. Wel weet ik nog goed, één van het vele dat me erg veel plezier deed, nl. dat Em het komen naar de Remptjes absoluut niet als een opoffering beschouwt. Dat was ook mìjn idee – iedereen heeft het over de zware taak, maar als je de kinderen ziet, die zo buitengewoon aardig in alle opzichten zijn, als je met hen elke dag mag omgaan, met hen intiem zijn, al hun mededelingen aanhoren, al hun narigheid troosten, zou dat niet een geluk zijn! En dan daarnaast een man als Dirk – hij kan wel moeilijk zijn in veel dingen, maar hij is toch enorm in bijna alles en hij wil het Em hier heel prettig maken en dat hij dat werkelijk zal doen en met geweldig succes, daaraan twijfel ik geen minuut. Dirk vertelde dat de kinderen Tante Emma ook hebben geschreven, zijn het geen enige brieven! – Vindt Tante Leidie het werkelijk fijn dat Emma gaat? Hoe kon ze het zich een ogenblik in haar hoofd halen dat Dirk haar komst zou toejuichen. Het is merkwaardig hoezeer ze alles alleen maar van haar eigen kant kan beschouwen, alsof er zelfs geen andere kanten bestaan. Voor háár zou het toch niet prettig zijn te moeten leven met een man als Dirk, dus is het toch wel geweldig dat ze aanbiedt te komen! Het idee! Net of het samenleven voor Dirk wel fijn zou zijn! Merkwaardig. Wij begrijpen niet waarom Dirk nog geseind heeft dat jullie eerst de brieven moet lezen en dán beslissen over zijn overkomst. Hij rekent er al helemaal niet meer op te gaan. Trouwens dat heb jullie ook gelezen in de laatste brief met het voorstel van 31 augustus in Priok. Weet jullie al welke boot invalt voor de Hooft. Als het een langzame is zal hij pas 2 of  3 september in Priok zijn, en dus zal het plan-Dirk in ’t water vallen. Hok zit er al over in dat Axeltje dan een hele dag van ons verstoken zal zijn. Maar Annah, onze kokki, kan hem al baden en pap voeren en pap koken en verschonen. Hij ziet er nog geen verschil in of zij het doet of ik. En ze houdt veel van hem, dus vind ik het niks erg. Ik heb vroeger wel eens gedacht dat ik zwaar op de hand was, maar je ziet dat klopt niet! Vind je ’t slecht, Mam? Jij zou het nooit gedaan hebben vroeger hè, of wel toen Jejou er was? Anneke heeft net de kinderstoel, die hier nog van Zus Ortt staat, laten halen, dan kan Wytje tenminste boven de tafel uitkijken! Ik heb net Axel’s eerste hansop geknipt, de kokki heeft hem genaaid, terwijl ik weer andere dingen deed, echt makkelijk. Toen ze hem genaaid had, deed me het ding opeens aan Mien denken, Axel zal er nl. wel 2 maal in kunnen!! Het is een onmogelijk model, voor het jongetje Vierkant, maar enfin, ik zal het hem eerst eens passen. – Jullie hebt dus voornamelijk ook voile genomen voor morgenjurken. Maar volgens Anneke droeg zij juist tobralco met alleen een combination en bustehouder eronder. Maar ik kan juist niet tegen warme dingen over mijn bovenlichaam, verder naar beneden, hindert me nooit, terwijl Anneke juist graag weinig over de benen heeft. Op wie zou je nu het meest lijken Em!! Dirk heeft wel gelijk dat je maar niet teveel moet [2] meenemen. In Soerabaja zijn alle stoffen goedkoop te kopen en naaisters bij de vleet. Als je van die goedzittende combinations – bustehouders kunt krijgen, zijn die wel ideaal. De mijne pasten niet goed, omdat mijn buste zo groot werd en omdat ze wel wat krimpen, neem dus een maat aan de grote kant. En wat schoenen betreft ook liever een maatje te groot of een halve maat, in de warmte zijn je voeten wel dikker. Hier in Bandoeng niet. – Het lijkt me dol als jullie voor mij ook een voile jurk koopt, met korte mouwtjes of een andere schouderbedekking en een beetje donkere kleuren, ik bedoel alleen niet wit. Ik heb eigenlijk juist veel nodig op ’t ogenblik, als het niet in mijn verjaarspak kan, wil Em het misschien meebrengen – ik wou heel graag een pyjama met lange mouwen, hoeft niet dik te zijn als er maar hele mouwen aan zitten. Verder ben ik door mijn nachtjaponnen heen, maar gewonen katoen kun je hier al van ƒ 1.- krijgen. Als het daar niet goedkoper is, hoeft het niet. – Ik herinner me nu nog een bezwaar van die combinations, met een korset zijn ze niet te gebruiken, of je moet het korset eronder aandoen – maar dat zal Emma voorlopig wel niet nodig hebben. Ik zou ook graag hempjes hebben, maar alleen als er hele dunne zijn. Deze vlindertjes zijn voor overdag in de kentering wel wat warm, dus voor Em in Soerabaja ook ongeschikt. Bestaat er niets dunners. Indertijd vroeg ik nog om tricot hemdjes van katoenen garen, van Gerzon; bestaan die niet meer? Leuk dat Em een avondjurk van dat wit met rood laat maken. Heb je ook een avondjasje, behalve de bridge-coat? In Soerabaja is het ’s avonds misschien al voldoende in de auto alleen een sjaal om te hebben. Ik zal Dirk vragen je dat te schrijven. – Ik heb vanmorgen IEVA vakantie genomen! Zo fijn, de hele morgen thuis – zaterdag was de eerste schooldag van het nieuwe jaar. Mevrouw Chavannes heeft onze nieuwe directrice ingeleid. We zijn erg blij met haar. Die oudere dame (± 65) hebben we genomen, en nu kunnen we alles gewoon met haar bespreken en hoeven we niet in ’t geheim te controleren of te spioneren als met die vorige. Deze laatste is nu nog intern en ik geloof zelfs dat ze ’t goed samen kunnen vinden, dat is enorm! Morgen moet ik eens gaan informeren hoe de nieuwe leraressen het maken – donderdagmiddag hadden we thee van bestuur + leerkrachten, waar ze zómaar mij een pluim op de hoed staken in ’t openbaar, voor het in het in elkaar zetten van ’t werkprogramma, erge onzin want Meneer Buck heeft meer gedaan dan ik. Alex heeft ook even gesproken omdat de wordende presidente het niet goed kan en ’t in elk geval veiliger is, als ze haar mond houdt, want vaak is ze erg ontactvol. Daarna hebben we het huis bekeken, vooral de keuken die nu helemaal wit betegeld is en waar nieuwe pannen blinken, echt fijn. Hok en Dirk stonden in de tuin op de afloop te wachten, ze hadden samen zeker 4x zoveel geduld als ieder apart. Dit was de tweede dag dat Dirk bij ons was. Eén van de prettigste dingen vindt hij ’t wandelen. Aldus brachten ze mij lopende naar de IEVA, wandelden door naar Bogerijen en weer terug terwijl ze mij weer ophaalden en wij weer met ons drieën Anneke. Die 2 dagen at Anneke bij ons. Woensdag kwam hij met de avondtrein van half 7 en hij vroeg meteen of we ook uitgingen. Hoewel we alle drie erge slaap hadden, zijn we naar de Jaarbeurs gegaan, waar we in een echte tent dansten terwijl Hok en Anneke zaten. Chris was er ook en was enorm jolig. Hok was de volgende morgen natuurlijk suf en daarom besloten we die 2e avond thuis te blijven en Dirk trakteerde op wijn + zoutjes en ik ’s morgens op een biertje in onze tuin, nadat we + Anneke + Wyt geboodschapt hadden. Dirk zat achterin en brulde alsmaar pas op dit, pas op dàt, maar toen ik me er niks van aantrok, moest hij erkennen dat hij zich best aan m’n chauffeurskunst kon toevertrouwen! Het was weer een geslaagd partijtje en steeds vindt hij het “naar meer smaken”, evenals wij! Hij was ook erg verrukt van Wytje – Hartelijk dank voor de I. Huishoudschool-pionierster, fijn dat jullie erover denken IEVA ouders te worden, al geloof ik niet dat ik het je aan zal doen. Je kunt veel beter in een klein huisje vlakbij ons. Zodat Axel en ik ’s morgens aankomen en jullie ’s middags bij ons. Gisteravond voordracht van toneelstuk “Carrière” door Charlotte Köhler. Ik vond het enorm fijn – zoiets als je nooit in Indië krijgt, eersterangs artiesten. Haar keus trok alleen de meesten niet aan, ze stelde een huppeltje voor uit een café-chantant, dus erg ordinair. Maar ik vond het zo buitengewoon gespeeld en verteld, enorm enig zodat het me niet meer hinderde, enorm! [3]

HOK

G. Van de week logeerde Dirk weer een twee nachten bij ons. Erg gezellig. We hebben erg veel gesproken over Emma’s a.s. komst. We hebben niet anders verwacht, dan dat Emma de vakantie te Soerabaja erg prettig zal vinden. Indien het voor haar een opoffering zou zijn, zou ze het aanbod toch zeker niet aangenomen hebben. De keerzijde is natuurlijk dat het Papaverhof zonder Emma zal zijn, en het offer is aan de kant van Vader en Moeder. Voor u beiden moge het tot geruststelling zijn, dat Emma het bij Dirk zeker goed zal hebben. Dat het haar daar aan niets zal ontbreken. En dat Dirk van zijn kant alle moeite zal doen het Em naar haar zin te maken. Wellicht zal u zich in de toekomst ook in Indië vestigen. Dat zou nog zo gek niet zijn. Er zijn er meer die dat doen. – Dirk heeft ook een en ander verteld van Tante Leidie. Voor ons is Tante Leidie onbegrijpelijk. Ik bewonder Dirk’s welwillendheid t.o.v. zijn schoonmoeder. Van Jan en To heeft Dirk absoluut geen steun; zij begrijpen elkaar niet. Er schijnen tussen Dirk en Jan en To minder aangename dingen gebeurd te zijn, en dat Dirk ooit de 2 meisjes aan To zou afstaan, lijkt mij absoluut absurd, omdat To haar eigen kinderen niet eens behoorlijk groot kan brengen. Een en ander houdt natuurlijk verband met de minder ideale verhouding tussen Jan en To zelf. – Bij ons alles naar wens. Axeltje heeft de laatste week het in het buikske gehad, door de verandering van voeding. Nu is het leed weer geleden en hij spartelt weer allerliefst met armen en benen. –

Morgen hebben we een vrije dag en vanavond gaan we met Jeanne en Tek Bheng ter Jaarbeurs. Wat zijn we weer verkwistend! – De padvinderij heeft me tot nu nog niet veel werk gegeven; dat zal wel niet lang meer zo duren. Het is een ontzettend lastige geschiedenis, omdat we geen leiders hebben. We roeien met de beschikbare riemen maar. Een van de dingen waartegen ik de mensen steeds zal hebben te waarschuwen is, vooral niet teveel hooi op de vork te nemen. Men wil altijd een zo groot mogelijke troep hebben, en een zo volledig mogelijke groep ook, d.w.z. waarin zowel de welpen – als verkenners en voortrekkers vertegenwoordigd zijn. Dat kan natuurlijk niet, wanneer er voor de diverse onderdelen geen leiders te vinden zijn. – Vanavond zijn Eida en Jeanne vóór de Jaarsbeurs-pret nog naar een lezing over dansen. Ze zullen het straks in praktijk moeten brengen. 

Dag Hok.

EIDA

27-6-‘33

Geliefden – Het is alweer dinsdag, de tijd gaat zo snel. Hok is vrijdagavond thuisgekomen en we zijn al haast weer vergeten dat hij weggeweest is. Het enige wat hij er uiterlijk nog van overgehouden heeft, zijn de gymnastiekoefeningen van ’s morgens en de schrammen op zijn knieën. We gaan het nu samen doen, want vandaag is de eerste dag dat Axel zuigeling af is. Vanmorgen voor het eerst kreeg hij een fles, in plaats van moedermelk. Hij vond het best in orde gelukkig. Ik moet hem ’s morgens en ‘s avonds melk geven en ik zie er niet anders kans toe dan wanneer ik het in een fles doe. Ik had altijd gedacht wanneer ik hem 6 maanden voedde, flessen niet nodig waren. Zo probeerde is het eerst met lepelen maar dat duurde zeker een uur vóórdat het op was omdat ik het niet mag binden tot pap en het even vlug van de lepel loopt als ik het erop doe. Toen heb ik een eierdopje genomen want een kroes is veel te wijd en toen ging nog de helft over zijn kleren. Aldus is dit de beste oplossing voorlopig. Hij vindt het zelf ook! Eerst gaf ik hem nasi tim + nog tweemaal de borst, 4 dagen later nog alleen ’s morgens de borst en nu hij al goed uit de fles drinkt is de koek op. Ik vind het wel fijn, vanmorgen zijn alleen mijn borsten erg opgezet, als het niet vanzelf met kamferspiritus overgaat, laat ik ze even opbinden op Borromeus. Maar, ik denk wel niet dat het nodig zal zijn. Nu zijn we dus weer een mijlpaal verder. – Bij voorbaat onze dank voor de postwissel, er is al aan gewerkt, maar meer zeg ik nog niet! Ik geloof dat ik Moeder, onze penningmeesteresse nog nooit bedankte voor alle moeite. – En ik wou graag nog een inlichting: wat is die eerste rekening van Nijhoff van ƒ 32.-? Van die van ƒ 28.25 stuurde je de rekening. Je krijgt dus nog ƒ 17.52 van ons. Je had de postwissel eigenlijk niet hoeven te sturen. Dan hadden we zó afgerekend. Want nu zal het wel weer een tijdje duren voor we je geld kunnen sturen, ’t is nog steeds treurig bij ons. Toen Hok weg was, was ik fijn zuinig! Bovendien verdiende ik nog ƒ 4.- met het stukje in ’t Huisvrouwenblad dat Hok schreef. O, dat vertelde ik jullie al. Anneke en Thijs zijn dus van elkaar. Hij kan best eens komen week-enden, het is niet zover weg. Anneke is gister verhuisd naar haar “eigen” paviljoentje, ik heb nog niet bij haar gekeken. Ik heb het nog steeds druk. Daarnet is de kooklerares van de IEVA gekomen, maar ze nam geen genoegen met ƒ 30.- in de maand, vroeg ƒ 50.-. Het zou niet veel zijn, als we het geld maar hadden! We hebben nu kans op een directrice die erg beschaafd is, bijzonder prettige huisgenote moet zijn en de kooklessen ook wil geven, al is ze niet gediplomeerd. Ik geloof dat we dat nu maar moeten doen, want de huishouding loopt in ’t honderd met deze directrice, die we hebben. – Net was ik met onze secretaris, Meneer Buck bij haar. Ze lijkt ons een aardige dame, een echte moeder voor het huis, fijn. – Axel ligt in de tuin, in de box, hoewel het al over half 2 is. Ik kocht een grote linnen tuinparasol en nu kan hij elk uur van de buitenlucht genieten. Hij is alleen niet erg in zijn sas, misschien heeft hij het toch te warm. Ja, hij ligt nu bij me op de divan. Hij maakt nu al zoveel geluidjes, echt enig – wanneer konden wij al wat zeggen Mam? –  Ik geloof dat Anneke nu ook maar met de luchtpost zal schrijven – wij hebben het haar sterk aangeraden. – We kregen een brief van Dirk met een afschrift van Tante Leidie’s brief aan To en Jan – jullie kreeg die ook, schreef hij. Hoe vind je haar? Naar mijn mening neemt Dirk alles wat Tante Leidie schrijft teveel au serieux, net als jij Mam! Zij is juist iemand die veel lijdt aan stemmingen en deze voor haar mening houdt, al varieert die nogal eens! Ik vind het geen reden om zich over op te winden, maar Dirk denkt zelfs dat zij hem haat, wat natuurlijk onjuist is. Het is een stom mens, zou je zeggen – In plaats van dat ze Dirk aanhaalt, doet ze dit. Snapt ze dan niet dat Dirk zijn kinderen absoluut van haar kan vervreemden als hij zou willen. [2] ’t Is absoluut bespottelijk, naar mijn mening moet Dirk haar alleen nog schrijven als hij haar moet antwoorden, verder moeten de kinderen maar niet met haar corresponderen, en hij moet er zich niets van aantrekken. Als zij beweert dat ze nooit van plan is geweest in een pension te gaan, dan is dat al zó een enorme leugen, daar ze dat zelfs aan ons geschreven heeft, dat hij verder geen pogingen moet doen haar zijn stemming uit te leggen. Overigens snap ik niet dat Jan Erik hem die brief liet lezen, zou ik nooit gedaan hebben. – Het lijkt me wel fijn als je een klare jurk voor me stuurt maat 44, ik kreeg een schattige collectie plaatjes van Liberty, een jurk “Doris” van ƒ 16.75 vind ik schattig, maar misschien kun je iets goedkopers krijgen. Maar in elk geval wilde graag iets Indanthrens daar heb ik hier het meeste plezier van. Die gebloemde katoenen voile is nog steeds intact, onverslijtbaar. Dus als je geen klare kunt krijgen, dan graag weer een stofje – ik heb nu een goedkoop naaistertje van ƒ 5.- voor een nette jurk. Misschien maakt dat patroon van Doris juist wel breed, misschien is ’t geschikter voor Em. – Em komt dus in september, gaat eerst nog fijn van de zomer genieten, wat Jeanne erg verstandig van je vindt. Ze was hier met Tek Bheng de avond dat Hok thuiskwam – Hok kwam pas om half 11 en zag ze niet meer. Ze waren erg vrolijk beiden en samen. Die middag was het hier een toestand – ik was ’s middags nog wat gaan liggen toen Axel om half 5 al gegeten had en toen kwam het vrouwtje van Hok’s hopman in ’t kamp om afscheid te nemen, daar ze met haar man naar Holland ging, ik ontving haar in mijn kimono en tegelijk kwam een echtgenoot van een Vivoslid, een Mexicaan of zo om te vertellen dat zijn vrouw een baby had gekregen in het Engels-Duits – Van schrik van de kimono en ’t taaltje, liet ik hem aan de deur staan! Ik heb me toen gauw aangekleed en daar kwamen Tek Bheng + Jeanne, even later Meneer Buck voor IEVA zaken en daarna A. en Th., en toen Axeltje weer gevoed was, Hok! Hoe vind je zoveel van ’t goede! A. en Th. maakten dus ook kennis met Jeanne. Ik heb nog vergeten te vragen wat voor indruk Jeanne op haar maakte. Ze heeft altijd de beeldigste jurken aan, niet van de goedkoopste! – Gister wilden we net uitgaan, kwam opeens een dame uit een demmo: Mevrouw Vosmaer! Wat aardig dat ze ons opzocht, een echte gezellige moeder. Vroeger vonden we haar toch alleen maar merkwaardig en een beetje een zeur – ik vond haar nu heel aardig en ze was verrukt over Indië, al was ze veel ziek geweest, haar hart schijnt niet goed te zijn. Ze was niet minder enthousiast over Axel, die natuurlijk weer braaf een “nette indruk” maakte. Ik bracht haar bij Anneke waar ze Wytje ook kon bewonderen. Ik vond het wel een geslaagd bezoekje. – Als je goed stuurt voor een jurk, dan vind ik 2 soorten effen en een streep of effen en een bloem erg leuk. Die Indanthren voile heb ik met niet-kleurecht moeten afzetten en al 2 maal moeten vernieuwen. – Wat enig dat jullie met Pinksteren zo’n tocht maakten. Jullie zijn sinds Indië niet meer bang voor een afstand! – Ik ben niet erg attent met feestdagen – aldus gelijk met trouw- en verlovingsdag omhelsd.

Dag Eida

[Randje pag. 2]

Moeten de dictaten van de Koloniale School opgestuurd? Aan de mijne heb je niet veel, staat weinig in. Hoe vinden jullie de kiekjes?

[Randje pag. 1]

Ik geloof niet dat Dirk zo’n erg moeilijke man is, als je hem aan kunt, geen mens is gemakkelijk in de dagelijkse omgang. Zou Tante Leidie menen dat het heel erg geslaagd is dat Em gaat. Zal wel niet.

Enig dat jullie ook gevlogen hebben, afschuwelijk dat vallen. Gelukkig dat het maar 8 minuten duurde.

[3]

HOK

G. Sinds vrijdagnacht weer thuis. Het was op het kamp een gezellige boel, en ik heb er heel wat opgestoken, en ik weet nu meer van de psyche van de aankomende jonge man. Ik heb geen spijt dat ik aan die cursus heb deelgenomen. Het was natuurlijk minder plezierig dat mijn vakantie ervoor werd opgeofferd. We hadden veel regen, van tijd tot tijd was het kamp een modderpoel en desondanks bleef het er erg prettig, dankzij de goede leiding. Eén der dagen werd bestemd voor een zwerftocht, waarbij we de gehele dag voor onszelf te zorgen hadden. We mochten niets kopen, brood moesten we zelf bakken. Onze hele patrouille had al heel weinig zin in koken, zodat we die dag vrijwel niets binnen kregen. We hadden een broodje van het kamp meegenomen en dat werd ons rantsoen voor 2 maaltijden voor 6 man, d.w.z. 1 sneetje per man per keer. Dat broodje was eigenlijk taboe en voor die ongehoorzaamheid hebben we dan ook fijn op ons dak gekregen.

Nu is alles weer als vroeger. Axel vond ik nog dikker en groter geworden, en toonde een geweldige vooruitgang in het uitbrengen van geluidjes. Hij heeft nu al een grote verscheidenheid tot zijn beschikking. Vandaag begon hij zijn eerste kruipoefeningen. We zullen gauw een bedje voor hem kopen.

Vandaag kreeg ik bezoek van een Chinese prof. uit Peiping[1], hij hield me 2 uur bezig. Erg interessant, en vooral trof mij zijn wetenschappelijk enthousiasme. – We kochten een maand geleden 2 aandelen van Philips (koers 169), nu staan ze al 185. Jammer dat we niet meer kochten, spijt heb je toch altijd!! We deden dit om tegen eventuele inflatie gedekt te zijn. De aandelen der Koninklijke hebben goudwaarde. – De Raad van Justitie heeft mij niet als deskundige willen hebben, waarschijnlijk de naam, daar de beklaagde ook Tan heet. Ik blijf echter adviseur van de gedagvaarde importfirma. Naar mijn idee heeft Philips volkomen ongelijk. Het is een minder faire handeling van Philips, het proces gaat hierom, dat de Japanse lampenfabrikant beticht wordt van inbreuk te hebben gemaakt op een van Philips’ patenten. De gedagvaarde beweert dat hij volkomen andere methoden volgt dan door Philips werd gepatenteerd. Nu beweert Philips dat zulke methoden niet bestaan, hetgeen een volkomen onjuiste bewering is. En het blijkt nu dat Philips zelf een andere vervaardigingsmethode heeft gepatenteerd! Ik bezie de zaak uit rechtvaardigheidsoogpunt, en zal niet graag, wanneer zulks in mijn macht ligt, een unfaire zaak laten voortbestaan. – We vergaten u geluk te wensen met uw verlovingsdag. Beter te laat dan nooit, dus feliciteren we u nu met verlovings- en trouwdag tegelijk. Moge op beide dagen de zon stralen. – We zullen Emma dus al spoedig weer in ons midden zien. Bravo Emmetje en welkom hier. –

Dag Hok.

EIDA

20-6-’33.

Lievelingen – Reeds bijna een week zijn Axeltje en ik alleen thuis en woont Hok in een tent met 6 andere lieden (er zijn nu 4 tenten), terwijl het elke middag en avond gietregent, hetgeen hun blijkbaar niet deert. Gistermiddag ben ik erheen gegaan, hoewel er niemand laat staan een dame wordt toegelaten. Toen ze mij zagen aankomen, was allervraag natuurlijk: wie is dat. En Hok’s vermetele opmerking “mijn vrouw” werd snel verbeterd in “mijn zusje” daar de kampeerders verondersteld worden om en bij de 14 jaar oud te zijn! Hij kwam natuurlijk aansnellen nadat hij verlof had gekregen op te staan! en stiekem liet hij mij het kamp gezien, geheel gelegen in de modder, maar van binnen volkomen droog en de tent had nog niet eens gelekt. Ik bracht hem djeroeks en kaas, maar beide kreeg hij daar ook, maar een extraatje is toch niet kwaad. Gerustgesteld ging ik weer naar huis alwaar we IEVA bestuursvergadering hadden. Toevallig kwam Alex ook, die ontsteld was met het idee over de onmondigheid der vrouw (moet je de zijne zien!!) dat ik alleen thuis was en thuis sliep. Maar ik had gisteravond nog aan Dirk te schrijven zodat ik hem niet aanbood me gezelschap te houden, hoewel hij treuzelde met weggaan. Mevrouw Ter Haar leerde me eenvoudige luierbroekjes breien 68 steken opzetten, en dezelfde hoeveelheid voor de achterkant, model wordt [Tekening broekje]. Van de gebreide broekjes van jullie heb ik ook zoveel plezier gehad, maar nu zijn ze bijna allemaal al te klein. Ik zou het fijn vinden als jullie op mijn verjaardag pakjes voor Axel stuurden, je hebt er zo razend veel nodig. Kleine pyjamaatjes is ook leuk. Het is hier werkelijk koud, maar liefst geen wol, Indanthren breikatoen is in alle kleuren verkrijgbaar. Een broekje met een jasje met kleine mouwtjes zou enig zijn. Hij draagt nu overdag allerhande apenpakjes, die van Tine Schepers staan ook schattig, moet je haar vertellen. Ze zijn van zij-tricot, blauw en roze en dus erg rekbaar, kunnen zeker wel een half jaar mee. Per dag maakt hij er minstens 4 vuil, dus moet ik er eigenlijk 12 hebben met het oog op de was. – Het viel ons tegen dat er met dit vliegtuig nog geen antwoord kwam op onze en Dirk’s vliegbrief. Ik dacht dat het wel gekund had, maar jullie schreef woensdags en donderdag kwam het vliegtuig aan. Dus jullie moet een hele week wachten vóór je weer kan schrijven. Als ze het vliegtuig hier maandag lieten vertrekken, konden we precies in 3 weken antwoord hebben, stel het maar even voor! In elk geval hebben we jullie eerste gedachten over het geval al binnen, al wisten we al meer door het telegram. Dirk schrijft al over tegemoet varen, alsof Em binnen een maand te verwachten was. We zitten in spanning. Dat idee van de polis lijkt jullie zeker wel geschikt, Dirk is nu eenmaal niet krenterig! Ik kreeg engelachtige brieven van Anneke, Eida en Dikky over Tante Emma, zo kostelijk. Het zijn meer dan schatten van kinderen. Er heerst volkomen harmonie daar al hebben ze gelukkig wel eens slaande ruzie onder elkaar. – Anneke en Thijs reden gisteren deftig voor in hun Nash, nu heb jullie eerstdaags 2 dochters met een Nash, en één met een karretje, dat nergens voor onderdoet! – Vader heeft het goed gezien dat de stijl van “mijn” laatste stukje over de Chinese vrouw mannelijk was. Ik heb er nl. ook geen schuld aan, Hok heeft het geschreven met het pseudoniem A.M. Tan-Schepers! Ik doe het ook niet meer, men denkt nu dat ik zomaar stukjes uit m’n mouw schudt, aldus staak ik. Ik kan nog wel wat uit m’n lezing insturen, zoals ze verzochten. Tot m’n verrassing kreeg ik een postwissel van ƒ 4.- voor dit stukje in ’t Huisvrouwenblad – geweldig hè – wist ik niet eens vooruit. [2] Is dat niet attent van Hokje om jullie in ’t kamp te schrijven. De brief werd net gebracht door een keurig saluerende padvinder om half 4, gelukkig was ik al net wakker, overigens geen civiele tijd!  Ik heb deze dagen veel aan Anneke gehad – Sinds ze weg was heb ik nooit eens met iemand gepraat over de roerselen van ’t hart – het heeft me echt goed gedaan en we zijn er dichter door bij elkaar gekomen. Ook Thijs heb ik leren waarderen door, lach niet, met hem uit te gaan. Zaterdagavond zijn we met ons drietjes + Chris op stap gegaan naar Homann en later dansten we nog in de Soos tot 2 uur. Het was reuze leuk, Thijs en ik houden beiden van een lolletje. Anneke is hier al 2 morgens geweest en verder enige malen met Thijs + de auto, Wytje natuurlijk inbegrepen, de schat, ik zou hem nog over ’t hoofd zien! Ik hoop erg dat alle kiekjes gelukt zijn. Wytje kan de hele morgen doodstil in een auto zoek brengen, heeft zeker een aardje naar zijn Oma! – Nu Hok deze brief toch niet leest wil ik jullie even zeggen hoe blij ik ben met de padvinderij voor hem. Hij heeft nooit een jeugd gehad, is nooit vrolijk en onbezorgd geweest en nu krijgt hij dat alles. En het geheel; zo idealistisch, werkelijk prachtig. En dan is het zo’n goed tegenwicht tegen zijn werklust. Ik raadde hem af een boek mee te nemen; zijn ogen hebben ook wel eens rust nodig. Ik hem ertoe aangespoord hierheen te gaan, hoewel onze vakantiedagen hiermee op gaan. We hadden Dirk beloofd onze vakantie voor oktober/november te bewaren, dat we samen met hem en Em (hoe voorbarig was dat toen!) naar Sarangan[1] zouden gaan. Ik heb nu trouwens ook vakantie, ik ben al enige avonden vroeg naar bed gegaan en Anneke vindt dat ik al dikker wordt. – Axeltje eet sinds 3 dagen nasi tim[2], van rijst, worteltjes - spinazie en tomaat. Ik voed hem alleen nog ’s morgens en ’s avonds en vandaag wil ik proberen de laatste er nog af te halen. Dominee Klein sprak hier al 2 maal, moet enorm geweest zijn. Het waren juist de dagen dat ik vroeg naar bed boven alles stelde. Mam, hij komt nog terug, eind van deze maand.  Irene komt de maand juli in Den Haag, dan zul je haar dus zien. – Laat Em voor ’s morgens dunne voile jurken meenemen, Tobralco[3] is te warm. Naar mijn bevinding is een voile met een onderjurk veel koeler dan een Tobralco zonder, Zus sliep ’s nachts alleen in een hemmetje, maar ik kon er best nog een nachtpon bij velen. ’s Morgens dragen ze in Sarangan geen kousen. Open gevlochten schoenen zijn heerlijk, als je erop lopen kunt. Ook een paar directoiretjes, dunne, voor ’s avonds in de auto, kunstzijden ondergoed is sterk!

Dag Eida. [3]

HOK

G. Hierbij een krabbeltje uit het Gilwell-verkennerskamp. We zijn vrijwel absoluut afgesloten van de buitenwereld, we hebben moeten beloven ons te onderwerpen aan de wetten van een Gilwell cursus. Dit is een kamp om de wereld voor de cursusduur buiten onze gedachten te bannen; om ons des te gemakkelijker in te kunnen leven in de ideeën die aan de padvinderij ten grondslag liggen – Verder worden we behandeld als jongens van 13 jaar. In de houding staan wanneer de hopman ons aanspreekt, etc. Verder worden we getutoyeerd en tutoyeren we alle cursisten. Behalve mijn belangrijkheid wordt deze cursus door professor Van der Ley en Mr. Meyroos gevolgd. De laatste is oud-burgemeester van Batavia.

Het kamp is absoluut volgende regels der padvinderij georganiseerd. In het begin was er weinig comfort; nu is het heel wat beter. We moesten voor onszelf comfortabele dingen maken, bijv. bordenrekjes, schoenkrabbers, lepelrekjes etc., etc. De jonge verkenner moet het immers ook doen. – Jammer dat het weer niet meewerkt. Vandaag is het de eerste dag, dat we de zon zien en nu dreigt het weer. Het is dan erg slikkerig en gezien het feit dat we op de helling van Dagoheuvel kamperen, is dit niet altijd even prettig. Ik heb gelukkig spijkerschoenen en veel wollen sokken, zodat het niet onoverkomelijk is. Gisteravond liep ik in een zwempakje rond, zo goot het.

De sfeer die er door de kampleider geschapen is, is prachtig. We voelen dat we bij elkaar horen. We voelen de ideeën van Baden Powell in ons leven.

Zondag ben ik als verkenner geïnstalleerd, tezamen met de twee andere ouderen. Van deze gebeurtenis is een kiek gemaakt, die de pers zal worden toegezonden.

Hoe vervelend ik het ook vind Eidje en Axeltje alleen te laten, wil ik nu deze opoffering toch tot het eind getroosten. Het komt ons gezinnetje ten goede. Zoals u al eerder schreef, de padvinderij is een opvoedingssysteem dat niet alleen de geleiden ten goede komt, maar ook de leiders. Neemt u bijv. de belofte, dat je op je woord vertrouwd moet kunnen worden, dat je rein van gedachten, daden zult zijn, etc. en dat de leider dit alles door eigen voorbeeld deze jongens moet bijbrengen!

Ik kan niet anders zeggen, dat ik nu meer enthousiasme voor de Padvinderij voel. En dat het me spijt er niet eerder mee in aanraking te zijn gekomen.

Nu dag liefjes, Hok

Gister kreeg ik bezoek van Eida. Dat mocht wel niet. Ik zag haar van ver, en meteen zei ik de hopman, – die haar al gezien had, en vroeg wie dat nichtje was, – of ik even van de session weg mocht om mijn zusje te verbieden verder te gaan. Jongens van 13 jaar zijn toch nog niet getrouwd, zodat ik niet kon zeggen dat mijn vrouw daar aankwam.

EIDA

13-6-’33

G. – Wat zijn we verrukt met Dirk’s telegram, waarin hij dat van jullie overseinde! Dirk zal op zijn kop staan van pret en wij niet minder. Je moet toch eens precies vertellen hoe jullie op al die brieven gereageerd hebben. Jullie schijnt er niet veel overdenkingstijd voor nodig gehad te hebben! Wij kregen vanmorgen een brief van Dirk met sombere en hoopvolle beschouwingen over het chapiter Emma en ik wist al niet waarmee ik hem moest troosten daar ik toch ook niet met zekerheid kon zeggen dat Em kwam. Em je bent geweldig en ik kan je niet anders toewensen dan dat je verwachtingen over de taak, die je zal wachten, in alle opzichten in vervulling moge gaan. En dat het werk dat je zo energiek en met vreugde op je wilt nemen, blij en vreugdevol voor je mag blijken te zijn. Maar nu Vader en Moeder, liefjes kan Vader nu niet hier aan het Christelijk Lyceum les komen geven, zou het niet enorm zijn als jullie hier ook woonden? Of ben je toch te gehecht aan ons lieve Vaderland, dat tenslotte ook altijd zijn aantrekkingskracht op ons zal blijven uitoefenen. Trouwens, over 1½ jaar ruim komen Anneke en Thijs al met verlof en dán wij; dat heeft ook weer z’n prettige kant, want wat zou anders onze reden tot verlof moeten zijn. Is het niet een merkwaardige samenloop van omstandigheden dat Em net 15 juni haar baan opzei en de 15e vele belangrijke vliegbrieven kreeg! Hok verdenkt Em ervan dat ze het al om die reden opzei! Geen onbelangrijke telepathie. Onze spanning over de in aantocht zijnde vliegbrief is dus vergroot. Jullie vindt het niet nodig dat Dirk Em komt halen. Vindt Madame die reis slechts een peulenschil!! Pas op voor “de Ruyssenaertjes”[1]! Jongens wát een sensatie – wij alle drie op Java, precies eerlijk erover verdeeld! Maar toch, alles in één dag te bereiken. Het zal fijn worden als jullie in Batavia komen, 4 uur rijden! We doen net of dat alles vlakbij is. Maar wánneer kom je? Enfin, die vraag kunnen we misschien zaterdag beantwoord krijgen. En die arme Hok moet dan wel lang op antwoord wachten, want morgen om 3 uur vertrekt hij voor 10 dagen naar Dago. Misschien kan ik hem wel schrijven, gek idee “zo vlakbij en toch zo ver”! – Dat To schrijft dat Dirk gebroken is en de kinderen er niets van snappen, is wel heel ver van de waarheid. Trouwens hij vertelde dat hij jullie ook die regel geschreven heeft die hij uit het boek van Pauli had, en daaruit heb jullie ook het tegendeel gelezen. Ik schreef jullie toch hoe Dirk de kinderen verteld heeft van Mammie’s gedachten die altijd bij hen waren en van Mammie’s hartje dat bij hen bleef kloppen. Als Dirk down is, mag dat niet van de kinderen want dan verwijzen ze daarnaar en zeggen dat Mammie toch niet wil dat hij bedroefd is. Schattig die kinderen, die helpen hem er altijd weer uit. – Dat Anneke c.s. hier kwamen is juist 6 dagen geleden, dus moet ik daar ook nog over schrijven, hoewel het lijkt of ze niet weg geweest zijn en alles dus alweer gewoon is. Ik haalde ze van de trein want Hok had kantoor. Ze zagen er wel goed uit vooral door hun verbranden op de zeereis. Anneke voelt zich ook goed en Wytje is zo schattig. We lachen de hele morgen om hem, want dan zijn we meestal bij elkaar. Hij is zo geweldig knap in het verzinnen van dingen, die hij niet mag. Hij begrijpt al haast alles en houdt zich dan van de domme. Zo kostelijk. Maar Anneke wordt wel gauw driftig, ze is nog niet laconiek genoeg, word je misschien pas als je er meer hebt. Maar we bewonderden Moeder al samen hoe ze met ons drieën toen we zo klein waren, door het leven is gekomen. Dat zal een zware tijd geweest zijn! Hij kan zo stralend lachen en heeft gezellige dikke wangen die laag hangen zodat zijn gezicht niet bol is, maar een peermodel heeft. We aten die dag feestelijk met ze nadat Wytje om 1 uur naar bed was gebracht. Hok en Thijs tennisten de [2] volgende dag leuk samen met De Jongh. Ze vinden het beiden erg jammer dat ze elkaar nu nog maar 2 dagen vóór Thijs weggaat zullen zien, nu Hok morgen al vertrekt. Vanmorgen dronken we een kopje koffie bij Bogerijen met ons drietjes + Wytje. Erg gezellig. Ze vinden zelf ook net of ze niet weg zijn geweest. Thijs heeft ook zo’n horloge als van Hok en Tek Bheng gekocht en Anneke een dito dames – geweldig hè!  Ik geloof dat zij nu ook per luchtpost geschreven hebben. Ik heb Anneke sterk aangeraden het ook te blijven doen, het scheelt haar maar 1 riks en ze hebben toch zoveel over kunnen sparen van Thijs’ dienstreisjes! Zelfs een auto kan er nu af. Dan heb jullie 3 dochters met auto’s en jullie moet kleumen in lijn 3! Daarom moet jullie ook hier komen, alleen al om in onze auto’s te kunnen rijden! – Axel is weer gewogen vandaag en steeds nog niet te licht bevonden! Hij is nu weer 580 gram aangekomen, in deze maand, dus wel heel wat minder dan tot nu toe, toen was het minstens 700. Hij krijgt nu ook met moeite genoeg van zijn Ma en ik heb ontdekt dat de kokki een kleinere hoeveelheid water door de pap doet dan moet, maar blijkbaar is dit alles nog voldoende om hem flink te doen groeien! – Dat kartelrandje van een vorige vliegbrief was inderdaad om de grammen. Niet omdat er iets in stond dat jullie niet mocht lezen, jammer hè! – Hoe vind je Hok als enthousiast padvinder, hij is tegenwoordig veel joliger. – Mammetje, wees toch wat voorzichtiger met je lichaamsdelen, eerst je been ziek en dan nog hete thee op je handen, dat is toch te erg. Wat doe je aan het been? Alleen warmte? Kom toch in de tropenzon! – Brengt Em m’n verjaarspak mee?!! Graag wil ik de ponnetjes proberen. En een klare jurk lijkt me enorm, vooral met schelle kleuren, blauw groen paars! Jullie vakantieplannen naar de Achterhoek lijken me enig, gaat het door?

Dag Eida. [3]

HOK

G. Ik ben mijn padvindersloopbaan begonnen. Mijn titel is kandidaat-verkenner 3e klasse, over enige dagen zal ik geïnstalleerd worden. Ik moet veel beloven, veel leren, want ik ben nog niet eens op de laagste sport van de padvinderlijke ladder. Momenteel loop ik (sinds zaterdag) een cursus, waar men leiders opleidt, en woensdag a.s. begint de Gilwell cursus wat mij – bij gunstig resultaat – de bevoegdheid zal geven een hoofdkwartier te leiden. Mijn aspiraties gaan dus wel heel hoog. – Het padvinderssysteem is geniaal in elkaar gezet. Ik geniet van de praktische lessen, je leert er veel en vooral de jongen in zijn puberteitsjaren kennen. Ik leer er organiseren, les geven, etc. etc. Alles gebeurt reuze vlug. Teveel om bij te houden. Met mij staan nog op de padvinderlijke begane grond: Mr. Meyroos, oud-burgervader van Batavia en Prof. V. d. Ley. Beide mensen die mijn vader kunnen zijn, en die evenals ik hoog opzien tegen padvinder 2e klasse, want deze weten wat de Morse-seintekens zijn, en wij kennen het niet. Weet u wat de mastworp, de platte knoop, de weversknoop is? – Het schreeuwen gaat mij nog niet goed af! – Anneke, Thijs en Wyt zijn er al. Door al deze padvindersdrukte, alsook de uitgaven voor uniform, cursusgeld en vooral doordat ik vrijwel nooit thuis ben, zullen we pas a.s. zondag over 2 weken kunnen filmen. Ik hoop dat het dan mooi weer is. Wat To over Dirk schrijft, kan niet juist zijn, op dit moment zeker niet meer. En ik geloof niet, dat To veel van Dirk afweet. En als To denkt dat Dirk haar alles verteld heeft, dan verbeeldt ze het zich! – We zijn erg benieuwd naar wat Emma zal doen. We zullen wel niet lang meer hoeven te wachten – Hoe is het nu met Moeder? Alles weer in orde? U hebt nu toch al een goede kiek van Axel. Deze heeft altijd pret in zijn leven. We hebben zo pas zo’n plezier met hem gehad. Hij schaterlachte aan één stuk door om een speelgoed wat Mevr. Gunning hem gaf. Het is een stok waarop aan de ene kant een kat en in het midden een muis. De kat kan heen en weer geschoven worden. Axel was niet tot bedaren te brengen, hij lachte en lachte om tenslotte te hikken. En hij lachte tot hij honger kreeg! Verder doet hij ook niet anders dan schateren over Tommy, als deze met een bot speelt. Tommy ligt dan vlakbij zijn box en Axel heeft dan voor zijn ouders geen tijd meer.  Hij begint al pogingen te doen om te kruipen.

Dag Hok.

Wyt is een aardige jongen, maar niet erg zoet nog. Misschien komt het door de reis. We hebben, of liever Eida, heeft een apartje met Tek Bheng gehad – Ik hoop dat het succes heeft; we mogen Jeanne erg graag, en zullen haar helpen. Tek Bheng heeft ingezien dat hij zijn vrijgezellen leven vaarwel moet zeggen. – We zijn erg tevreden over Emmetje. We zijn nu oud en wijs genoeg geworden, dat we geen herrie meer met elkaar hoeven te maken, hè Em, het zal wel gaan, denk ik. Tante Leidie zal jou nu wel niet meer willen zien. – Vader en Moeder komen toch zeker mee.

Dag Hok.

EIDA

6-6-’33.

G. – Vandaag is Anneke al een dag in Batavia – wat zal ze blij zijn weer terug te zijn. Pas over 3 dagen komen ze hier – ik haal ze dan ’s morgens van de trein. Ik weet niet of ze bij ons willen eten, omdat ze 2 uur altijd te laat hebben gevonden, maar Anneke kan me nu makkelijk nog schrijven. Ik geloof dat ik al schreef dat Mevr. v. Vianen 2 kamers + buitenzitje voor ze huurde, vlak tegenover haar. Het is ook wel goed dat ze die 14 dagen niet bij ons wilden komen, want we hebben deze week het logeerbed voor Dirk opgezet en de babytafel + Axel + de wieg bij ons genomen, maar het wordt angstwekkend vol in onze slaapkamer omdat we ook de “voedstoel” er nog bij moesten nemen. ’s Middags zetten we hem toen wel in de eetkamer, omdat ik anders geen oog dichtdoe als hij maar één klein geluidje maakt. ’s Avonds werd hij altijd wakker als we naar bed gingen, hij ging dan weer spelen meteen, maar sliep ook zó weer als het licht uit was. Hij is vandaag dus 6 maanden, ik geloof dat we wel geantwoord hebben op je brief of je een zilveren rammelaar zou sturen en toen heb ik gevraagd om een bekertje omdat hij al 2 rammelaars heeft. – Verbeeld je dat Anneke met hun drieën in die kamer moesten! We zijn toch zo benieuwd naar Wytje – ze schreef eigenlijk zelden over hem, zodat ik geen idee heb wat hij al zo zegt. Het is in elk geval wel leuk dat zij hier zijn als Hok gaat kamperen. Het lijkt me voor Hok erg plezierig, hij heeft er ook wel zin in [HOK fantasie!]. In deze dagen zitten jullie te piekeren over Dirk en wat daarmee samenhangt – wij zitten in zo angstige spanning wat het antwoord zal luiden; of we een beetje hoop kunnen koesteren dat Emma zal komen. Wat zou dat dol zijn, we zouden een reuze stel zijn met ons vieren, kunnen allemaal enorm met elkaar opschieten! En Vader en Moeder komen in Bandoeng wonen en worden dan de IEVA ouders! – We zullen nog 10 dagen op jullie antwoord moeten wachten! – ’t Is net of m’n borsten het genoeg vinden dat ik Axel 6 maanden precies gevoed heb. Opeens sinds gister heb ik lang niet meer genoeg, maar natuurlijk is het met drinken wel weer bij te spijkeren. Gister moest hij na de voeding nog 2 pisangs voor maagvulling en vandaag een half bord pap. Ik zal de dokter vragen of ze eerder wil komen dan de 15e, dat is voor haar toch hetzelfde. – Vandaag heb ik de stoute schoenen aangetrokken en ben alleen een schoenwinkel ingegaan, ik kwam eruit met het mooiste, maar ± duurste paar! Ik heb nog nooit, zo lang ik in Indië ben, schoenen gehad die me precies overal passen, en nu ik ze vond heb ik niet naar de prijs gekeken, het zijn Bally, zalig en beeldig. – Dirk is echt bij ons opgeknapt – in Soerabaja heeft hij niemand om zijn hart bij uit te storten en het was een opmerkelijk verschil hoe hij kwam en hoe hij wegging. – Jeanne Tan (Mevr. Tan, de derde Hollandse in Bandoeng) was een morgen bij me op visite, aardig is ze en zo gezellig. Ze is precies even oud als ik en ook in augustus jarig, dat is trouwens een belangrijk punt voor hun huwelijk geweest van Tek Bheng’s kant, want maart en augustus gaat goed samen of liever augustus dient maart! Zaterdag kwam Houw hier en Hok [2] had net met Jeanne getennist (ik doe het nog maar niet) en toen heeft Jeanne Tek Bheng gehaald en zijn ze blijven eten. Om kwart voor 12 vielen mijn ogen zó opvallend dicht dat ik ze weg moest sturen. De volgende dag ’s middags stond Jeanne alweer voor onze neus, Eerste Pinksterdag en toen zijn we in een “tent” zou Thijs zeggen, gaan dansen. Tek Bheng wou eerst niet dansen, hij was er blasé van, maar we kregen hem toch zover en toen ik hem zei dat hij ’t uitstekend kon, heeft hij ’t ook met Jeanne gedaan. Maar hij kan van die ongevoelige dingen zeggen als dat het dienst is met haar te dansen e.d., waarop Hok en ik hem corrigeerden. Jeanne zal er werk aan hebben, haar huwelijk tot een goed geheel te maken, als het haar lukt, zal ik haar zeer bewonderen. We hadden deze week precies elke avond bezet, vrijdag waren de Buck’s ’s avonds hier, zij is Irene’s zuster en hij de secretaris van de IEVA. Ze vertelden dat Alex tot hun verstomming zijn zuster naar de bioscoop had laten gaan, alleen! Ze schreven het toe aan mijn gesprek met hem over emancipatie – reuze succes! Het zijn aardige mensen. Tweede Pinksterdag kwam De Jongh ’s morgens om 8 uur om ons mee te nemen op een wandeling. In tijden hadden we niet gelopen, het was heerlijk boven Dago. Daarna moesten we nog even naar Padvinders-wedstrijden kijken, wel aardig, maar we kwamen toen het al afliep.  Toen wij met De Jongh gingen wandelen, had ik Axel ’s morgens pas om 7 uur gevoed en zei tegen de kokki dat Axel nu 10 uur gebaad moest. Zij vatte dit op als een opdracht en toen we om kwart na 10 thuiskwamen, was Axel al schoon en had z’n pap ook al op! Hoe vind je, toch gemakkelijk – ik was nog niet op het idee gekomen dat ik misbaar was op een voed-uur! – Houw was gezellig als altijd en dol verrukt van z’n neefje – hij vond het zo enig dat hij altijd tegen hem lachte als hij bij hem kwam en zo liep hij steeds naar de box. Als je vraagt wanneer hij trouwt zegt hij: ik heb de indruk 30 augustus. Ik was blij voor Fanny dat hij Tek Bheng’s tekortkomingen in zijn huwelijk even meemaakte! En hij is een goede opmerker. – Gelukkig dat Em na de paar dagen rust weer opknapte – grappig dat Malie en Menno kwamen, iedereen is altijd goed over dat stel te spreken. Ik dacht dat Mia de films al gezien had of was het pas de eerste alleen? Wat vreselijk van Diesje als ze zo overspannen is, zal het het kind ook geen goed doen. – Meneer Buck was met Pinksteren in Buitenzorg. Zat op een hockeydinertje naast Pimmetje, die hij erg aardig vond, typisch hè (slaat niet op het laatste!) – Ik heb Liesbeth B. Sypkens nog nooit ontmoet. Ik ben zoveel visites ten achter, ik heb zelfs van Axels geboorte de belangstellenden nog niet allemaal opgezocht. – Wat verschrikkelijk lijkt me een automaat die je je gewicht toebrult, we hebben vreselijk gelachen om je beschrijving hoe je van schrik wegholde, Mam. Hoe gaat het nu met je been? Wat doe je eraan? Gaat het door dat Tante Lyda op ’t Papaverhof komt wonen? Ik heb Emy op haar verjaardag een pakje voor haar dochter gestuurd, wit met rode stippen, ik hoorde nog niets van ze na de geboorte van Johanna. – Leuk al die neven, die weer bij jullie komen eten. Hoeveel kinderen hebben Arent en Nel nu, ik ben de tel kwijt. 

Dag Eida. [3]

HOK

G. Vandaag is het Tweede Pinksterdag, een fijne vrije dag, zodat we enigszins konden bekomen van de zeer drukke dagen der vorige week. Axeltje wordt morgen een half jaar oud, zijn eerste halve verjaardag! Dirk kwam verleden week donderdag weer om ons verslag te doen van zijn besprekingen met de Nillmij-directie. Wat is deze coulant. Hij kreeg blanco volmacht te doen en te laten wat hij voor zijn gezin nodig denkt. Zo kan hij eventueel buitenlands verlof nemen ook. Wat heeft hij een behoefte om zich te uiten. Hij verheugt er zich reeds over, dat hij het volgend jaar op het hoofdkantoor te Batavia zal komen. Hij is dan dichter bij ons en zal dan vaak komen om te praten. Jeanne is gedurende deze week 4 maal bij ons geweest. Ze had ook zo’n behoefte om zich uit te spreken. Tek Bheng schijnt zo in beslag genomen te zijn door zijn zaken, dat hij haar niet het volle pond geeft. We hopen dat we Jeanne enige steun hebben gegeven. Te gelegener tijd zullen we met Tek Bheng gaan praten. We mogen Jeanne erg graag. Ze is allerliefst.  Houw is vandaag net weer weg. Hij kwam hier de Pinksterdagen over om wat rust te nemen en onderwijl de onderafdeling van zijn vereniging: de Shiong Tih Hui = Broedervereniging te reorganiseren. Hij is er zeer in geslaagd. Hij heeft nu een bestuur van goedwillende mensen bij elkaar. Genoemde vereniging heeft een eigen padvinderij, die talrijke groepen omvat over heel Nederlands-Indië verspreid. Deze padvinderij is natuurlijk aangesloten bij de Algemene Padvindersbond, maar ze staat onder een eigen hoofdkwartier, omdat er speciale problemen bij te pas komen. De leiding van dit kwartier heb ik op me genomen. Ik zal waarschijnlijk een tien dagen van deze maand moeten meedoen aan een kamp waar men speciale cursussen zal geven over de betekenis, problemen, etc. der padvinderij. Het kamp duurt een 8 dagen, en wordt gehouden op Dagoheuvel. De deelnemers aan het kamp zullen beschouwd worden als jongens van 14 jaar. Doel hiervan is, de leiders der verschillende groepen, de padvinderij te laten zien door de ogen van de padvinders zelf. Men moet zich in de gedachten der jeugd kunnen verplaatsen, wil men een jeugdbeweging goed kunnen leiden. Ik voel het als mijn plicht om aan dit kamp deel te nemen, maar erg vervelend vind ik het dat ik dan zo lang van huis en werk moet. Eidje moet dan zo lang alleen zijn, de deelnemers moeten gedurende al die tijd namelijk in het kamp blijven. Gelukkig zal Anneke hier in Bandoeng zijn, dan heeft ze tenminste wat. Maar haar vakantie schiet erbij in! – Mij persoonlijk zal het kamp zeker ten goede komen. Maar een definitieve beslissing is mij nu nog een beetje moeilijk. Bedankt voor de toezending van de rekeningen. Eidje zal hierover wel schrijven. 

Dag Hok. 

Vandaag heeft Axeltje zijn moeder een paar goed passende schoenen en zijn vader een armbandhorloge cadeau gedaan! Omgekeerde wereld! Ook heb ik de beslissing genomen om aan het kamp, het zogenaamde Gilwell-kamp , deel te nemen.

EIDA

30-mei ‘33

Geliefden – Wat veel is er weer gebeurd – Anneke komt plotseling over 10 dagen al in Bandoeng, Mevr. v. Vianen heeft al kamers voor haar gehuurd, vlak tegenover haar huis, zodat het geen moeite zal zijn haar boeltje later na 2 weken over te brengen, als het paviljoen vrijkomt, eind van de maand. Wat een sensatie – alles tegelijk. De brief kwam net toen Dirk hier was. Hij is vanmiddag naar Batavia gegaan en misschien komt hij donderdag nog even terug. Hij heeft het zo prettig bij ons gevonden, kon zijn hart uitstorten, wat hij daar niet kon doen. Hij is werkelijk flink, een bijzondere man, wij bewonderen hem enorm. Zoals hij met de kinderen is, is kranig. Hij heeft ze verteld dat Mammie’s gedachten, Mammie’s verstand altijd bij hen blijft, dat hij als hij rustig gaat zitten met Mammie’s verstand kan overleggen, en dat zij het ook zullen voelen als zij groter zijn. De kinderen zijn nu zo dicht aan een gesloten en elke dag zet Anneke  bloemen bij haar portretten, de kinderen zijn nu hierdoor weer rustig en blij. Hij heeft het zelfs kunnen presteren om 4 dagen “na het weggaan van Zus” Eida’s verjaardag te vieren zoals ze het altijd deden en ze kreeg ook een cadeautje van Mammie. Is ’t niet buitengewoon hoe hij haar in ere houdt op deze manier, zonder uiterlijke droefheid. Het is hem natuurlijk wel eens te machtig, maar hij houdt voet bij stuk. Het is Zus’ wil geweest dat de kinderen het weer zo zouden krijgen als ze het hadden en Dirk hoopt er een oplossing voor te vinden. Jullie hebt nu zijn brief al gelezen en wij zitten in angstige spanning hoe jullie erop zult reageren. Ik weet niet wát hij geschreven heeft, maar ik weet alleen dat hij al zijn hoop erop gezet heeft, dat Emma het zou aannemen een plezierreisje naar Indië te maken en dan een jaartje voor hem en de kinderen te zorgen en als het goed bevalt van beide zijden voor langer. De kinderen kennen Tante Emma nog goed en zijn gecharmeerd van haar en Dirk heeft ze ook beter leren kennen toen ze samen uitgingen naar de Schouwburg. Wat is jullie denkbeeld over dit alles. Het is natuurlijk absoluut vrijblijvend van beide kanten. Maar als Em en jullie erover denkt, wil hij naar Holland komen en liefst al in juli – hij heeft altijd zo goed met jullie kunnen praten en voelt zich zo volkomen in onze familie thuis (uitgezonderd T. Leidie!). Em, je zult misschien eerst schrikken en nee zeggen, dat is ook begrijpelijk, maar denk er elke dag wat over, dan zal het je langzamerhand duidelijk worden, wat je moet doen. Weet je, Dirk is zo’n fijne vent, een zeer bijzondere man. Het lijkt me ook de beste oplossing als hij zelf met jullie komt praten. In zijn brief zul je bij aandachtig lezen, wel álles vinden wat je voorlopig moet weten, en de volgende mail zal hij je zelf schrijven. Ik liet hem lezen wat Moeder schrijft over het bezoek aan Tante Leidie – Zij heeft ook aan hem geschreven dat zìj de enige is, die zijn kinderen kan opvoeden in Annie’s geest, maar ze rept niet over hèm, terwijl hij toch de enige is, die op de grondslag van het paleis-van-hen-beiden-alleen, kan voortbouwen. T. Leidie zou toch immers nooit de kinderen kunnen opvoeden, heeft ze het niet altijd aan de stok met de moderne jeugd, niet alleen, maar is ze niet in hoge mate ontactvol tegenover iedereen, niet het minst tegenover haar eigen zuster en al haar schoonkinderen! – Hoe komt Oom Izak erbij 2 kinderen van hem te willen afhalen, wie kan hun een mooiere jeugd geven dan hun eigen vader; Tante Leidie is toch veel te bekrompen!

Wat een bijzonderheid dus in de familie, die 2 tanden zo vroeg al van Axel. Het wijst op veel kalk in zijn lichaampje, ik ben er zo blij om, misschien krijgt hij nu een goed gebit. – Ik wil wel graag zo’n kiektoestelletje van Leica, als nu de hele familie er een heeft. Wij hebben wel al 2 kiektoestellen en 1 film dito! 

Tek Bheng en Jeanne zijn weer een uurtje geweest – Ze hebben beiden griep gehad. Tek Bheng houdt het vol ’s nachts te werken en hij hoont haar als ze [2] er geen zin in heeft. Wij hebben hem geprobeerd erop te wijzen dat hij geen vrijgezellen manieren meer mag hebben, maar hij lacht overal om. Ik hoop maar dat hij er toch naar zal handelen. Ik heb haar gezegd vol te houden en goed ruzie te maken als hij het weer doet, maar ze zegt dat hij daar niet om geeft. Ze logeren nu nog altijd bij die broer, en hebben nog geen plannen verder. Ik hoop dat ze erin zal slagen hem te veranderen. Hok is nu al een reuze feminist en hij heeft het tegen Tek Bheng ook laten merken. Maar we hebben hier van die conservatieve kennissen. Zaterdagavond heb ik enige uren met Alex Hasenstab over dat onderwerp gedebatteerd, hij is wel heel erg! Het ging over zijn zuster, die alleen maar slooft voor zijn huishouding, nooit uitgaat en verdwijnt bij visite. Maar zijn standpunt is dat het hoogste voor de vrouw is te dienen, en dat de krachtigere persoonlijkheden over de zwakkere moeten heersen. Zij mag hem nog dankbaar zijn, dat hij haar de gelegenheid geeft zich op te offeren en te dienen! Volgens hem, is zij het volkomen met hem eens. Aldus valt er niet verder te praten. Hok is maar weggelopen, vond het zonde van zijn tijd! – Fijn dat Gunning een benoeming krijgt, dat is zeker een bijzondere lof – heeft hij dat aan Vader te danken? Weet hij iets van het Daltonisme? – Jullie hebben een geestigheid in m’n IEVA gedicht ontdekt, dat ik zelf nog niet gemerkt had! Van die lieve heren, beste dames en later andersom! Leuk dat jullie het aardig vinden. M’n naam staat niet in het programma omdat ik het zelf heb opgesteld. Ik schrijf niet meer aan Juffr. v. Anrooy, heb geen tijd meer vanavond. We hebben net de rapporten uitgedeeld op de IEVA school, 1 met 5 en 1 met 4 onvoldoendes, maar de rest wel behoorlijk, maar het is nog een soepje, echt vervelend – ik wou dat ik maar dorst te spreken, zelfs ben ik te verlegen tegenover de meisjes! – Ik ben doodmoe, vannacht praatten we met Dirk tot kwart vóór 1 en nu weer de hele morgen. Vanavond is er een mooi concert, maar ik heb er geen moed voor. Ik moet Axeltje trouwens ook nog voeden en Hok heeft veel brieven te schrijven. – We hebben de huur van het IEVA huis opgezegd, het is afschuwelijk vochtig en de keuken is smerig, het lekt in elke kamer en de sloten sluiten niet, maar de huisbaas wil er niets aan doen, hoewel het huis al 30 jaar oud is. – Axel is erg blij dat er in Holland goela djawa te krijgen is, hij wil het over 2 jaar, graag op zijn boterham! Dirk was verstomd dat hij nog geen 6 maanden is, hij is ook erg lang en dik! – We zitten geweldig op zwart zaad. Het hele filmpotje is eraan gegaan, en tot overmaat van ramp, schrijft Ho dat hij 50% wordt gekort en nu ƒ 50.- in de maand zal krijgen, en hij heeft een motorfiets op afbetaling gekocht, ontzettend. – Dien gaat morgen weer naar huis uit Bali, ze is 5 weken weggeweest, wat een tijd voor Nico ook hè. Trouwens voor Anneke wordt het nog langer, ik zou het, geloof ik, toch nooit kunnen. – M’n Chinese vriendinnetje, dat Hok me bezorgde, dat met T. Masje zal corresponderen, heeft me een brief geschreven van 4 vellen als antwoord op mijn brief, die ze noemt “een heerlijke en zalige brief”! Een echte bakvis, ik ken haar nog niet, ze komt half juni in Bandoeng. Eerst komt zaterdag Houw, daarna Anneke, dan zij.

Dag Eida. [3]

HOK

30/V. Geliefden. Uit Eida’s brief leest u wel dat er weer heel wat omgegaan is deze week. En onderwijl groeit Axeltje alsof er niets anders dan voor hem gezorgd wordt. Hij begint al ondeugend te worden. Als hij een van ons ziet, lokt hij ons naar zich toe met zijn allerliefste glimlach, in de hoop dat wij hem uit zijn box halen. Helaas gebeurt dit veel te weinig naar meneer’s zin. En dan is het traanloos huilen, en driftig trappen. Dat helpt hem niet veel. Er wordt dan een doek tussen hem en ons gehangen en alles is dan weer in orde. – Eidje heeft Dirk erg bemoederd. Hij heeft het ten zeerste geapprecieerd. Over zijn plannen zult u nu wel ingelicht zijn. En u zult er wel door overvallen zijn. Voor zover ik Dirk ken, kan ik niet anders zeggen dan dat hij een zeer goed mens is. Emmetje moet zijn voorstel maar goed overdenken. Dirk’s verzoek omvat momenteel slechts of ze hem helpen wil met zijn kinderen. Indien zij deze taak op zich durft te nemen, dan zal hij in Den Haag komen om er met jullie over te praten. Momenteel wil hij alles op een zuiver zakelijke basis zien. En Emma hoeft zich anderszins niet gebonden te voelen; een andere basis acht hij niet alleen onwenselijk, maar ook onmogelijk. En voorlopig zou hij het voor 1 jaar willen afspreken. Wat dan gebeurt, staat nog te bezien. – Uit dit alles, kan natuurlijk wat anders groeien. Ik kan hiervan niet anders zeggen, dan dat ik Dirk een zeer goed mens en een zeer innemende persoonlijkheid vind. Wij hebben het hierover ook gehad, en Dirk zegt, dat hij Emma volkomen vrijheid wil laten en dat zo, dat hij niet forceren wil.  En bovendien hangt alles van Emmetje af, en dat zal dan in dat proefjaar wel blijken. Dirk’s inzichten acht ik aanvaardbaar. Axeltje heeft vannacht in onze kamer geslapen. Om 5 uur werd Eidje al wakker van zijn morgengeluidjes.

Dag Hok.