
Super User
1932-03-04
EIDA
4-3-‘32
Hannie Kooper jarig!
Lieve Kindertjes –
Net heb ik gister in de vliegbrief gejuicht over Moeder’s magnetiseur en nu vanmorgen kregen we de mail met Moeder’s en Vader’s! enthousiasme over de echte dokter! Zalig hè zo’n wijs mens te spreken. Hij is zeker net zo’n soort iemand als onze Mulder, waar je alleen wel heen zou willen gaan om mee te praten! Al mankeerde je niks. Mam, je schrijft nu over “het werkelijke leven” waar je niet aan toe komt. Heb je Anker Larsen’s “Met open deur” en, “Van het werkelijke leven” wel eens gelezen, dat zul je ook heerlijk vinden. Hij schrijft dat hij ook eerst mee had gedaan aan de krantenmode en een gewoon krantenmens was, maar dat hij opeens ontdekte hoezeer het eigenlijke leven leeft in elke boom, elke plant, in alles om je heen, hoe hij daarin zijn paradijs gevonden heeft en iedereen dit toewenst daar er voor ieder mens die met ‘oprechte ogen” alles aankijkt zo’n paradijs bestaat. Dit lijkt me absoluut iets voor jou. Maar het lastige voor een modern mens is om oprecht te zijn, je te geven zoals je bent, zoals je was als kind, toen er nog geen conventie en valsheden voor je bestonden. Ik heb er altijd last van dat ik naast mezelf sta en elk van mijn gedachten bekritiseer. Dat is een afschuwelijke kwaal, en ik geloof dat dat “modern” is, heb jullie dat ook? – Ondertussen hoop ik dat jullie dit gekrabbel kunt lezen. Want ik lig nog op de divan, van waar ik m’n huishouding bestier. Vandaag is tot overmaat van ramp Kasan te ziek om binnen te komen. Hij heeft nl. kiespijn en nu heb ik hem maar met een halve gulden in de zak per deleman naar de polikliniek [2] van het Gemeenteziekenhuis gestuurd. Ik hoop maar dat ze hem wat kunnen helpen. Ondertussen is m’n blindedarm alweer haast normaal, evenals m’n temperatuur. Ik moet alleen nog blijven liggen tot het helemaal weg is. Het is wel jammer dat ik nu juist niet uit mag, nu Hokje nodig aan vakantie toe is. We willen nu in elk geval met Pasen naar boven gaan, ook heeft Hok nog een paar bladzijden met Baukje te vertalen. Voordat Baukje Hok’s werk hielp vertalen, had ze nog nooit iets naders over Paleontologie gehoord en nu wil ze zelfs aanmerkingen op de inhoud maken. Hok windt zich er wel eens over op, maar tegenwoordig gelukkig ook niet meer zo, hij zegt nu maar “o ja”, als ze iets beweert. – De baboe is naar de warong en nu ben ik alleen thuis met Tommy. In plaats van dat die lummel (Tommy) nu de boodschappen voor me doet! Er kwamen net 2 rekeninglopers, notabene een jongen van een jaar of 26 met een trouwring aan, vast van goede huize, met de werkelozenrekening; hij was zeer enthousiast met Tommy aan het spelen, verschrikkelijk toch zo’n jongen en hij was zo vrolijk, deed me aan Max denken; enfin laten we maar hopen dat men het goed in de sterren gezien heeft dat het op z’n laatst in december weer goed wordt. – Wat een ontzettende boel in China en Japan – Hok grijpt elke dag met vuur naar de krant, in de hoop dat de Japanners weer op hun kop gehad hebben. Dien maakt haar excuses dat ze een Japanse jurk draagt, maar dat was alleen maar voor de luchtigheid! Dien vraagt me allerlei huishoudelijke wenken, ze bakt koekjes in een petroleumblik, knap hè! – Ik heb gister helaas de Soendanese cursus moeten missen. Maar ’s morgens heb ik met Baukje een verhaaltje vertaald, ik ben er aldoor verbaasd over dat iemand die een taal goed kent, zoals [3] Engels, geen gevoel heeft voor een andere taal. Misschien begrijp ik het gauwer doordat ik door Mamma beter Maleis ken. Ze weet niet het verschil tussen dari-sama en di. Hetgeen je toch in iedere taal hebt. Ze bracht schattige kleine viooltjes. Riek bracht allerlei zaad voor me mee van boven. Het lijkt me enig om het allemaal te gaan planten. De angkrek-boulan‘s van Henk’s corsage op zijn trouwdag is vandaag opeens verwelkt, precies 3 weken hebben ze ons oog verheugd. Nu Riek en Henk weg zijn, hebben ze zeker geen moed meer om in ’t leven te blijven! Wat ze tot nog toe vergeten hebben, is 1 witte jas, van Henk die gister van de kleermaker kwam! Tragisch hoor! – We zouden morgen bij de Groeneveld Meyers gaan eten, maar nu zullen we het weer moeten uitstellen. Het Vivos bestuur is hier op de thee geweest, echt genoeglijk, Bep Einthoven en Lientje Janssen van Raay. Ik heb voorgesteld om eens muziek te maken, b.v. een strijkje op te richten, we zullen nu iedereen laten opbiechten wat voor instrument ze bespeelt, al vrees ik dat er hoogstens een paar “piano” zijn. We moeten dan maar quatre-mains spelen of zo. – Merkwaardig dat Juust opeens naar Indië is gegaan, heb jullie hem ons adres gegeven? – Max zal ook wel verstomd zijn geweest dat hij niet mocht blijven koffie drinken. Je hoeft je heus niet te excuseren Maatje, dat je geen visite-lust meer hebt. Bij ons is dat toch alles heel anders, ik heb zelden eetgasten en dan alleen Riek en Henk. Bovendien zitten we niet op de weegschaal samen, lekker!! – Wij vinden het integendeel erg plezierig als je over jezelf schrijft, Mam. Wij moeten toch ook alles van je weten! – Ik schreef jullie toch dat we een vliegbriefje van [4] Riek’s vader kregen, als extra bedankje voor onze zorgen. Vanmorgen kwam er een briefje van Mevrouw van Gilse met hetzelfde doel en bovendien met een carte voor Mamma, die wij in het Maleis moeten vertalen, om haar te bedanken voor de wollen sjaal die Mamma voor haar breide.
Riek’s vader is hertrouwd met een jonge vrouw. Riek’s moeder is een jaar of 4 geleden gestorven. Ze heeft 2 zusters, die beiden veel ouder zijn, 1 getrouwd in Rotterdam, 1 in Batavia, die nu juist met verlof is. Ze kan ’t goed met beiden vinden, maar bleef liever niet bij haar stiefmoeder en is daarom naar Indië gekomen. Ze gaan over 2 jaar al met verlof, dus zul je ze wel zien. Henk is een zorgzame echtgenoot.
Dag Eida.
Groet de Kunsten van ons!
1932-03-03
EIDA
3 maart 1932
Lieve jarige Paatje –
Het is zo prettig je per luchtpost te kunnen gelukwensen met je verjaardag, nu die, terwijl ik dit schrijf al in zicht is. We hopen dat jullie het feestelijk in alle fleur viert, terwijl Moeder weer helemaal goed is, dankzij het magnetiseren. Stel je voor dat wij er over een paar jaar ook bij zijn, zoals jullie verleden jaar bij de mijne; en wij samen vieren zoals we Emma’s feestdag deden, waaraan ik je ook nog op een andere manier zal herinneren, als je tenminste de kartonnetjes nog niet van elkaar afgenomen hebt! Lieve Paatje, nog heel veel jaren, wordt maar zo flink oud als Opa of liefst nog ouder samen met je vrouwtje – We hebben nu in geen tijden meer vliegpost van jullie gehad dus niets bijzonders aan de hand evenmin als hier. Alleen moet ik even de sympathie releveren tussen Moeder en mij. Mijn blindedarm is namelijk ook wat gezwollen en hopelijk kom ik er ook zonder operatie af. Kuyer is enorm voorzichtig met me, hij laat me de hele dag liggen – de divan staat nu in de voorkamer, tegen de muur onder het raam en daar lig ik nu op met een hete Bols-kruik op mijn buik. Sinds de geelzucht had ik nog altijd verhoging, een klein snippie, maar toch vervelend en Hok kwam toen op het snuggere idee me naar de dokter te sturen. Ik mag geen zwaar eten hebben, maar verder eet ik aan tafel, lees de hele dag heerlijk in de Forsyth Saga die nu zo geschikt is met z’n 1100 bladzijden! Verder doe ik af en toe Soendanees, want ik hoop maar dat ik vanmiddag naar de cursus mag, daar het jammer is een les te moeten missen, maar de dokter zal wel straks komen. Het enige waar ik wat last van heb is m’n rug, verder niks. En hoe staat het nu met Moeder’s blindedarm en lever en met de duizeligheid. We zijn erg blij dat Moeder naar de magnetiseur gegaan is. Waarom wil je het stilhouden? Magnetiseurs zijn toch langzamerhand bekende geneeskundigen en erkende bijzondere mensen, al zijn er nog veel doktoren, die het onzin vinden. – Op jouw verjaardag is de Vivos jaarvergadering in Buitenzorg. Houw heeft met onze vroegere tandartse , die nu in Buitenzorg woont een politiek praatje erover aangeknoopt, zodat ze mij te logeren heeft gevraagd. Ik hoop maar dat ik kan gaan.
Henk en Riek zijn na hun huwelijksreis van 17 dagen, die ze in Garoet, in Tjiseroepan (je weet wel Emma’s fuif op de thee die goddank goedkoop bleek) en in Hacks Radiumhotel doorbrachten, weer 2 dagen bij ons geweest. Ze zagen er gezond en vrolijk uit en Henk was veel kalmer. Gister vertrokken ze voorgoed via Soekaboemi naar Batavia. Toen ze zo wegreden kon ik me goed voorstellen hoe jullie je voelden na ons vertrek. Het is merkwaardig hoe je je aan iemand gaat hechten als je lange tijd voor iemand gezorgd hebt. Want voor Riek moest ik veel dénken. Als je al 2½ jaar huisvrouw bent, heb je zoveel meer routine in het handig afdoen van kleinigheden en hier en daar kon ik haar [2] wel eens raad geven. Ze deed me af en toe aan Emma denken. Ze kon ook zo goed luisteren. Ik voelde me echt als een oudere zuster hoewel we maar een ½ jaar schelen. Ze heeft lang niet zoveel persoonlijkheid als Emma, maar daarom past ze juist ook goed bij Henk. Ze zijn allebei gewoontjes en gezellig zonder enige pretentie dus prettige mensen om in huis te hebben.
We hopen Piepje dat ons boek in de smaak mag vallen. Hok bedacht het en mij leek het ook zo geschikt omdat jij zo van mooi Nederlands houdt en ook van metrische vertalingen, maar je mag het in ieder geval ruilen.
Hok heeft zaterdag de papierfabriek in Padelarang bekeken, hij vond het heel merkwaardig, gisteravond had hij Gemeenteraad. Hok’s verjaardag valt op Pasen, we hebben plannen om dan een hele week vrijaf te nemen. Het zou enorm zijn!
Dag m’n lieve Paatje, heb maar plezier van ingesloten gedicht –
Omhelsd door Hok en Eida ●●●●●
Anneke schreef me een briefkaartje dat Thijs terugkwam ’s middags en ze niet veel tijd had, daar ze hem gordijnen beloofd had die natuurlijk (!) nog niet af waren. En Wytje is zijn benen aan ’t ontdekken, wat enig hè.
[Randje pag. 2]
Ik mag maandag op.
1932-02-23
EIDA
23-2-‘32
Liefjes –
Fijn dat Moeder naar een magnetiseur is gegaan. – We zijn erg benieuwd naar de resultaten. Is het net zoals bij Mevrouw Kunkeler dat je haast verschroeit!? – We vragen ons af waarom jullie zo zijn geschrokken van mijn “onbekende soldaatplan”. Het is toch ook een historisch persoon en toch geen bespotting als ik hem had voorgesteld zoals Hok en ik hadden uitgemaakt door een tekeningetje op te spelden van een man in vreemd uniform en een blanco gezicht b.v.; wij vonden het juist zo origineel. Maar misschien ben ik ziek moeten worden om dat idee niet ten uitvoer te kunnen brengen, zegt Hok, wie weet! Moeders slapeloze nacht was dus overbodig. Maar je moet me toch eens uitleggen wát het erge ervan is. Als je 2 Duitse postzegels opdoet, of zo, is het toch ook niet een bespotting van Bismarck.
Wat de Marmite betreft voor het Kerstpak, die heb ik al fijn opengemaakt, we hopen dus dat je er Anneke maar één in haar verjaarspak stopt. – Je had nl. geschreven dat “de” (niet “mijn”) pot Marmite niet meer in het pak kon en toen ik hem toch vond, dacht ik, en daar Anneke er nog nooit een gehad had, dat hij er toch op ’t laatste ogenblik nog bij had gekund. Het is heerlijk op de boterham en Tommy vindt het een uitvinding, (hij kreeg het eens op een stukje brood) maar had daarna zó’n honger dat hij 2x zoveel at als anders! – Dat meisje van Jaap Roelofs Heyermans is dus stil. Ik geloof dat Riek net zó’n indruk op jullie zou gemaakt hebben. Zij uit zich erg lastig, maar kwam echt los de laatste tijd, ze hebben geen van beiden overdreven last van gevoel voor humor, d.w.z. echte mopjes snappen ze best, maar zelf zeggen ze er zelden of nooit één. Jullie hebt nu ondertussen veel bijzonderheden over ze kunnen lezen in ’t vers en dergelijke. Als je nog niet alles weet, vraag het gerust. – Ik heb Adi geluk- [2] gewenst met haar schoondochter, is die dame familie van Cootje Doorman? Hemel wat een partij van 60 mensen! Heeft Jan geen baan? Wat gaat hij doen? Blijft hij bij zijn ouders wonen? Hok had alleen een antipathie tegen Jan Einthoven omdat hij vond dat die op “het” feest bij Hijmans zo familiair tegen mij deed. Ik geloof overigens dat dat de enige keer is dat Hok hem zag en van mij één van de weinige, maar hij leek mij wel aardig. – Ons Kerstboompje staat op de hoogte van het huis vlak tegen het prikkeldraad van de scheiding van onze tuin en die van Kasan. De uiteinden zijn bruin geworden, waar de kaarsen hebben gezeten, erg grappig, maar verder bloeit hij weer op. – Stuur je me alsjeblieft geen dikke directoiretjes, deze zijn heerlijk, maar zo’n buikband als de Hupkessen hebben, lijkt wel heerlijk. – Jan Hupkes schijnt net ook zijn blindedarm verloren te hebben, nu hebben ze hem geen van beiden meer. – Fraai dat onze Oudejaarsavondkiek niet in het album komt, je zou ook op Hok een postzegel kunnen plakken. Ik heb nu al in 2 weken niets van Anneke gehoord. Hok vermoedt dat ze met Thijs mee op reis is, dat zou wel enig zijn, Wytje is er gezond genoeg voor. De familie Ludwig is net met kind en al een paar dagen op de Papandajan top geweest waar het ’s nachts vriest! Hun zoon is 1 maand ouder dan Wytje. Ik heb de Gunnings maar niet je boodschap meegedeeld, dat je met de inspecteur zou spreken, want ik heb idee dat ze liever niet willen dat een ander ervan afweet. “Men” zegt hier dat Gunning een slechte pedagoog is een dáárom van de Carpentier Alting Stichting in Batavia verjaagd is. Meneer Burhoven Jaspers zit ook in het dagelijks bestuur of zoiets dergelijks. Mevrouw Gunning doet erg overdreven hoffelijk tegen me of ze wat van me hebben moet!! Onze laatste Vivos avond was hoogst genoeglijk, echte ouderwetse aardige hartelijke stemming, die o.a. veroorzaakt werd door de lezing van Mevrouw Tielrooy die ons wegwijs maakte in de gedachtegang van de Papoea. Men weet niet of de Papoea’s nakomelingen zijn van een oude vergeten beschaving ofwel een primitief, nieuw volk zijn. Het debat na afloop was zeer geanimeerd en Bep Einthoven is een prettige, strenge praeses. Ik wou ook eens een Vivos avond [3] bij òns thuis hebben, in de eetkamer zou wel gaan, maar Hok is er woedend over, maar misschien kalmeert hij nog wel eens. [HOK nonsens!!] Ik vind het zo vervelend dat ik nog nooit enige gastvrijheid heb aangeboden. –
Op onze Soendanese cursus schieten we niet hard op, de mensen denken er niet aan thuis er ook wat aan te werken. Hoe kunnen ze zich verbeelden in 12 lessen een vreemde taal te leren zonder verdere studie. Onze leermeester is niet streng genoeg, het enige wat hij zei was dat hij hoopte dat het de volgende keer wat vlotter zou gaan. Een echte bescheiden man, Raden Djajadiredjo. Ik verveel me het halve uur omdat de andere mensen eeuwig zeuren voor ze iets van een zin snappen. We hebben nu ook leesboekjes, voor de leeftijd van 8 jaar!, en echt voor Soendanese kinderen bedoeld. Er staat b.v. dat “de moeder van een kind erg knap is omdat ze op school is geweest” (de lagere school!) en voordat die echte Hollandse meneer die dat zinnetje moest vertalen er iets van snapte, ongelooflijk! We lachen af en toe ook erg, er was de vorige maal een klein zinnetje: “loetjoe, nja” = “lief, nietwaar”, werd vertaald door “ze heet Loetje, nietwaar”!, vind je niet mooi. – Gistermorgen was ik in Tjimahi, mijn eerste reis alleen per auto! bij Toos Mohr-Beversluis. Ze maakt het sinds 2 maanden weer goed, haar enige 2 maanden zolang ze in Indië is zowat, en dat is 2 jaar! Ze heeft al 2 zoontjes, 1 van 3, en 1 van 8 maanden. Ze vertelde direct verrukt van Lodi, ze is erg dol op hem en haar broers en zuster ook. Merkwaardig dat die 2 families Ali Cohen en Beversluis het zo goed met elkaar konden vinden. – Haar man, oogarts der militairen, leek me ook erg aardig, ik zag hem heel even maar. Zij zelf is ontzettend nerveus geworden, kan moeilijk luisteren en praat maar door. Merkwaardig hoeveel mensen dat hier krijgen. Ik ried haar aan Sanatogeen te nemen, daar is Mamma nu toch ook zo goed van geworden o.a. Ik bleef enige uren bij haar, heel genoeglijk. Ze vertelde dat ze er zo naar snakt om [4] mensen te spreken met wie ze oude herinneringen kan ophalen, maar sinds ze zich weer beterende voelt, kan ze ook beter aan dit leven wennen, waar je nu meestal geen jeugdkennissen hebt. Het is sneu voor haar dat ze in Tjimahi moeten wonen, terwijl ze juist in Bandoeng aardige kennissen heeft. Ze wil nu eens met haar man hier komen. Ze ergert zich geweldig aan dat militaire gedoe waarbij een mindere in rang altijd ongelijk heeft.
Bij Dien alles best, ze voelt zich nog uitstekend. Van Emy nog niets, ik zal haar maar weer eens schrijven. – Morgen trouwt Erna Douwes Dekker, die dan Janssen zal heten. – Daarnet kregen we een vliegbriefje van Riek’s vader voor onze gastvrijheid e.d. te bedanken. We kregen een brief van Henk, die op de dag van de herdenking dat ze 1 week getrouwd waren, aan ons geschreven hebben. Ze hebben ons op de lunch gevraagd in hun hotel, want Hok had al voorgesteld dat wij ze zouden komen halen, de volgende zondag. Ze schrijven zich goed te amuseren ondanks dat ze beiden een klein griepje kregen toen ze 2 dagen daar waren. Enfin in deze regentijd is dat niets bijzonders. Ik vreesde dat deze brief een dag ná Vaders verjaardag bezorgd zou worden en stuurde allerlei dus maar met de vorige mail. Jullie moet eens precies schrijven wanneer deze is gekomen, om te zien hoelang Napels-Den Haag duurt. – Ik heb toch nog maar een briefje aan Lucie v. Bemmelen geschreven over haar zoon. Ze schijnt niemand te willen zien, zelf Mevrouw v.d. Ploeg ving bot.
HOK
Gisteren naar een begrafenis geweest van één der commies kashouders van de Mijnbouw, die een vriendelijke man was, waar ik altijd om potloden kwam. Het regent nu zowat alle middagen, zodat er van tennissen nooit meer iets komt. Zondag zullen we naar Magelang gaan, Eida is er nog nooit geweest. Dan halen we meteen onze getrouwde kinderen. – We hopen met Pasen vakantie te houden. Een weekje mag er wel af. Dag Hok.
EIDA
Dien verdient ƒ 240.-!!
1932-02-15/02-16
EIDA
15-2-’32.
Liefjes –
Deze brief komt wel wat vroeg voor Vader’s verjaardag, maar ik ben bang dat de volgende of ’s avonds de 19e of de 20e pas de mail zal bezorgen. Schrijf jullie eens wanneer de volgende brief aankomt, want die moet via Napels. Daarom wil ik jullie nu alvast een heel plezierige dag toewensen met veel telefoontjes en weinig bezoek. Of is dat nu niet meer nodig voor Moeder? Die Hugo is ook een type dat hij zegt: vind je ’t nu zo erg die duizeligheid? Heb je al eens aan Dommering ervan verteld? Vindt die het ook niks? Heb maar een gezellig feestje nu het weer voorjaar gaat worden. Wij lazen overigens in de krant dat het opeens in Europa zo koud is. Is jullie ijsbaan nog open geweest? Of ga je nu niet meer naar de grote baan? Baukje vertelde dat ze met schaatsen hardrijden 2 keer een prijs heeft gewonnen, toen ik vertelde van Vader’s limonadestel. – Zover heb ik het toch maar nooit gebracht!!! – We hebben nu enige drukke dagen: morgen is de feestelijke propaganda avond van de Vereniging van Huisvrouwen. ’s Morgens gaan we alles met groen versieren en bloemen en de zandtaart, die ik beloofd had te bakken, staat al in keuken. Hij is “met krenten” zoals Moeder ook indertijd maakte van stukjes bruine suiker en hij wou maar niet bruin worden en is wat ál te ver, maar misschien is hij wel goed als hij koud is. Ik heb er “V.v.H. Bandoeng” opgezet, maar nu hij gesneden is komt het niet meer tot zijn recht. Baukje dirigeert natuurlijk weer de hele zaak, heeft links en rechts tafeltjes geleend. Ik ben nog steeds haar taxichauffeur, maar ik heb er eigenlijk al schoon genoeg van en ik zal blij zijn als ze zelf kan chaufferen, wat ze bezig is te leren, dat rijmt! – Ik hoop dat morgen de kiekjes er zijn van Henk en Riek’s trouwdag, Harry van Raalten heeft erg aardige gemaakt, ook één van Tommy met een [2] whiskyglas naast zich. – Overmorgen is de eerste Vivos vergadering dat ik “in functie” zal zijn. Mevrouw Tielrooy, die bekend vervelende dame, vriendin van Jaap en Katy en Mevrouw Gunning, zal een lezing houden over het Excuus van de Papoea en niemand weet waarover het zal gaan, hetgeen ze aan niemand heeft willen vertellen. Ik schreef jullie toch dat er net een boek van haar is verschenen in ’t Frans: een scheldpartij op Indië, d.w.z. op de Hollanders in “Indië”, we trachten de bevolking overal te onderdrukken en af te persen en de Inlanders hebben een minachting voor Europeanen. Misschien haalt ze ook wat uit de fraaie boek aan dat “Kabar Angin” heet, wat een bericht is dat door de wind wordt overgebracht, wat hier vaak voor schijnt te komen dat een nieuwtje pijlsnel door het land gaat, zonder gebruik van radio, telefoon e.d., dit is al heel oud. Van eiland naar eiland komt het ook voor. Voor de Vivos vergadering hebben we eerst visite van de Bothé, het grappige is dat zij werkelijk een beauté is! En donderdag is het 18 februari, we kennen elkaar dan al 4 jaar! – Ik kreeg weer eens een brief van Joke, ze schrijft dat P.S. allerminst is opgedoekt, en dat ze daarentegen in december, hoewel een week te laat de diës gevierd hebben. Bep heeft dus pessimistische berichten naar ons gestuurd. Ik ben er erg blij om dat P.S. nog bestaat. Dien voelt zich nog steeds uitstekend, ze heeft nu ook de wieg gekregen van Mevrouw Beudeker en is erg enthousiast. – Wat een uitgebreide trouwpartij van Mieke, alleen al aan Telders-sen. Bep Telders was 1 jaar ouder dan Anneke dunkt me, ik herinner me wel dat we ook eens met haar in een kamp waren. Ze zullen het allemaal wel vreemd vinden zo’n nieuwe jonge vrouw in huis. Waar was Herman, haar “zoon”, mocht die er niet bij zijn of neemt hij Mieke kwalijk dat ze hertrouwt, zal wel niet. Ik denk dat Mieke toch wel niets zal veranderen al is ze nu rijk, ze is toch geboren voor luxe, ik vind het juist in orde zó. Omdat zij zo van rijkdom zeer geniet en een ander er niets om zou geven. – Van rijkdom gesproken: Hok heeft net een brief van de petroleum mij. gekregen met bevestiging, schriftelijk dus, [3] van de ƒ 500.- die ze Hok maandelijks willen geven, te beginnen met de eerste v.d. maand, volgende op de eerste onderzochte monsters. Ze willen maart beginnen monsters te sturen, dus 1 april komt dan het schip met geld! Die meneer vloog niet alleen voor Hok, hoor lieve Zus, hij moest naar Madoera voor de petroleumboringen en deed even Hok aan voor die bespreking. Houw geeft ons steeds raad. Hij vond het niks in orde dat Hok geen schriftelijk contract had, maar nu hebben ze dus uit zichzelf een schriftelijke bevestiging gestuurd. –Hok gaat voorlopig nog geen vrijmetselaar worden, het was alleen maar een lezing voor kennissen van vrijmetselaars die er belang in stelden, waar we heen zijn gegaan. – Grappig dat die Meneer Burhoven Jaspers aan Hok vroeg of hij niet was aangesloten, zomaar zonder dat we het er over gehad hadden, hij vond dat Hok’s levenshouding, net in hun kader paste.
Wat vreemd dat Emy mij niets geschreven heeft over haar a.s. moederschap, na mijn verjaardag heb ik niets meer van haar gehoord.
Dinsdagavond: vanmorgen van 9 tot 1 bezig geweest voor de Ver. van Huisvrouwen. We hebben de hele zaal gevuld met tafeltjes en stoeltjes met keurige tafelkleedjes en vazen met bloemen, er zijn 255 stoelen en we hebben alleen al 160 leden, dus het zal wel stikvol worden als die allemaal opkomen. Tine Sparmann, die naast de Theosofische Loge woont, zoals je weet, schonk ons vanmorgen djeroek en Sparmann vroeg met nadruk hoe ik het maakte. Ik geneer me steeds als ik hem zie dat ik zomaar ben weggebleven, maar wat kon ik anders doen als ik geen geld wilde weggooien. Ik neem vanavond Mevr. Oppenoorth en Mevr. Ter HaerTer Haar mee. Het zal vast enorm worden. Er wordt een demonstratie van bakken gehouden: kroketjes en soesjes, er is een lezing over: “waarom een Vereniging van Huisvrouwen?” en de vrouw van de schilder Dake speelt pianosolo. Vanmorgen studeerde ze even, ze speelt Chopin e.d. ongelooflijk goed, verder is er nog zang. Iedereen die vanmorgen kwam helpen [4] was bestuurslid of commissaresse, dus zwalkte ik daar een beetje raar rond, maar m’n hulp konden ze wát goed gebruiken. M’n taart werd geprobeerd en lekker bevonden, dat valt weer mee. We hadden het echt genoeglijk vanmorgen. – De volgende week ga ik op bezoek bij Toos Mohr-Beversluis, van wie ik gehoord had dat ze erg lang ziek is geweest. Ze schrijft nu zelf, dat ze ± 15 maanden beroerd is geweest, ook een lolletje. Ze is erg enthousiast dat ik haar geschreven heb en schrijft dat we misschien wel wat aan elkaar zullen kunnen hebben. Ik geloof dat ze daar niet veel prettige kennissen heeft. – Anneke’s brieven komen vrij ongeregeld. De boot vaart zeker niet precies op tijd. Hoe vind je dat Wytje zo’n dikkerd wordt! Elke week 1½ ons zwaarder, waar moet dat heen! – Wij zagen eergister een film over Borneo getiteld “East of Borneo” zeer spannend en romantisch, Hok lachte zich slap dat er een poema en tijgers waren, en een panter die op klaarlichte dag een mens aanvielen, nog wel terwijl er veel mensen bij elkaar waren. Je krijgt daar de indruk dat het oerbos afzichtelijk gevaarlijk is, terwijl er geologen hier zijn die nog nooit een wild dier gezien hebben! – Hoe vind je ons bruidspaar. We hebben nog steeds niets van ze gehoord, maar dat kunnen we ze moeilijk kwalijk nemen!
Dag Eida.
HOK
Zou Moeder s.v.p. willen betalen aan Geologisch-Mijnbouwkundig Genootschap voor Nederland en Koloniën, Instituut voor Mijnbouwkunde Delft. Gironummer 40-517 , de somma van ƒ 10.- zijnde mijn contributie over 1932. Bedankt.
EIDA
De Vergadering v. Huisvrouwen was enorm geslaagd: erbij gekomen 103 leden, er zijn nu 268! In 1½ maand tijd. Ik heb koffie geschonken en mijn zandtaart was binnen 2 minuten op, evenals alle koekjes, werken voor de slanke lijn bestaat dus niet in werkelijkheid. Lous Gr. Meyer had wel voor vanavond “vrij” gekregen, maar mag nu niet morgenavond naar de Vivos! Die egoïstische mannen toch, als ze er zelf maar voordeel bij hebben!!! Erg veel kennissen waren er, Trude, Deetje e.d., er moesten ook nog mensen staan!
Dag Eida.
Alles wat voor Vader komt te openen op 19 maart [5]
HOK
16/2 ‘32
Beste Vader, Hartelijk gelukgewenst met uw verjaardag. Ik sluit mij gaarne aan bij de vreugdekreten van Eida. Moge er nog vele 19e maart voor u volgen, en moge de eerstkomende een genoeglijke dag voor u zijn. Ook Tommy stuurt u zijn wensen “Hij” zou u gaarne voor die dag een botje afstaan. – Onze getrouwde kinderen laten nog altijd niets van zich horen, zij zijn momenteel in Hotel Magelang bij Garoet. U weet wel, het hotel waar we indertijd heen zouden, maar niet vonden. Ik weet niet of Eida al uitvoerig geschreven heeft over de bruiloft. Het ging zonder buitengewone feestelijkheden. De stoet bestond uit de getuigen, die bij ons in de auto kwamen, de “ouders”, de twee mess-genoten en verder niemand. De trouwplechtigheid was bijzonder kaal. Vader kent die zaal wel, toen we Wytje aangaven. Henk vond in zijn trouwakte nog een fout. Daarna stuurden we de jonggehuwden uit wandelen, zij hadden de auto van hun schoonbroer tot hun beschikking. En wij gingen naar huis om de gasten te ontvangen. Er waren niet veel mensen, hoogstens twaalf, maar door de vele bloemstukken die ze hadden was ons huis toch rijkelijk vol. Het dejeunertje was ook bij ons thuis. Hors d’oeuvre, champignonsoep, gebakken krab (bij gebrek aan kreeft), kip met compote, taart, vruchten, koffie, bonbons. Alles heel lekker, zelfs Henk die niet anders had gewild dan zijn eigen getuigen en ouders alleen op een droge boterham te fuiven, was enthousiast. Toen de gasten weg waren, was het ons alsof ons huis leeg was. We zijn reeds lang gewend aan logees. We kregen nog een speciale dankbetuiging van Henk’s schoonvader, bij monde van ir. Burhoven Jaspers, erg aardig. – Zoals Eidje al geschreven heeft, is het petroleumschip al in zicht. We hebben de beer nog niet gevild Emmetje. Weliswaar heeft Eida een petroleumjurk en petroleumkrullen, maar meer hebben we er niet van uitgegeven nog. Zo’n bijverdienste is in deze tijd van kortingen op salaris, crisisbelasting etc. niet te versmaden. Het bedrag wat ze mij uitkeren is maar een kleinigheid vergeleken bij de somma die een Petroleum Mij uitgeeft aan boring. Als u nagaat dat elke meter boring ± ƒ 2.000.- kost. Zij zullen per maand ongeveer 100 meter opschieten. Mijn toelage is dus maar een breukdeel van [6] hun verdere onkosten. Wellicht had ik zelfs meer kunnen vragen: ik persoonlijk vind ƒ 500.- al welletjes. – Ik weet niet hoeveel werk ik aan die adviezen zal hebben, hoe dan ook: het zal gemakkelijk verdiend geld zijn, tenminste vergeleken bij mijn gouvernementssalaris. – Wij hebben nu opslag gekregen, zodat ik ƒ 600.- verdien, d.w.z. ƒ 540, in het handje krijg. –
Mijn Engelse publicatie is nog niet gereed. Dat corrigeren schiet zo langzaam op, en is bovendien een monnikenwerk. Ik hoop deze maand er nog gereed mee te komen. Wij zijn nu al op 2/3 van het geheel. Als u bedenkt dat wat nu gepubliceerd zal worden, pas het eerste deel is! Momenteel is de moed om het tweede deel te schrijven, beneden mijn schoenzolen. –
Er wordt nu druk gepiekerd over afvloeiing van personeel bij onze Dienst. Op dit moment hebben zij voorgesteld om wat ouderen op te ruimen, zelfs deinzen zij er niet van terug mensen die nog niet pensioenrijp zijn te ontslaan. M.i. een onbillijke maatregel, als men weet dat er nog zoveel tijdelijken zijn, en waarvan het merendeel buitenlanders zijn. Er is natuurlijk geprotesteerd. Ik denk dat het erop uitloopt dat er wat tijdelijken weg moeten. Ik kom nog lang niet aan de beurt, en zal redelijkerwijs ook niet aan de beurt komen. – Eida is nu naar de Huisvrouwenvereniging. Zij is er erg enthousiast voor.
Dag Hok
1932-02-09/02-12
HOK
[9 februari 1932]
G. Vandaag Inlands Nieuwjaar. Veel geknal van zevenklappers. Geen bedienden. Om het tafeldekken en opruimen te ontlopen, zijn we maar in de auto gestapt en ergens heengegaan. We kwamen tenslotte terecht op een oud fortje in de buurt van Lembang, waar we met Riet en Henk onze voorraad eten en drinken verorberden. Het was een zeer geslaagd uitstapje, met veel zon, maar te weinig eten. Om half vier waren we weer thuis, nog nooit heeft het bed zoveel waardering van ons ondervonden. We sliepen alsof we niet meer zouden opstaan. – Gisteren was er ook een vrije dag, het was de voordag van het Inlandse Nieuwjaar. Toen moesten we op familiebezoek te Tjiandjoer omdat het net Chinees Nieuwjaar was geweest. Een heel drukke dag. We waren van plan een broertje voor Tommy mee te nemen. Ongelukkig voor Tommy waren de leukste al vergeven, zodat we met lege handen terugkwamen. Houw was er ook bij. Hij was de vorige dag bij ons gekomen en had de nacht bij ons gelogeerd. De ochtend van zijn komst zijn we de Tangkoeban Prahoe omgereden, de tocht die wij met Emma deden. Dit keer hadden we het weer niet mee. Juist over de T. Prahoe kregen we een fikse regenbui, die niet ophield voor Soemedang, dus juist één der mooiste gedeelten van de tocht was verregend. – De dag daarvoor was Chinees Nieuwjaar, ik had toen verlof kunnen nemen, maar ben maar kalm op kantoor geweest. De avond van de Chinese Nieuwjaarsdag hebben we een bowlfuif gehad bij Baukje. Voor ons was het feest niet zo geslaagd. Misschien omdat we de andere mensen maar weinig kenden. – We hebben dus heerlijk drie dagen vakantie gehad. Ik ben nu zo lui geworden, dat ik niet veel zin meer heb in werken. Zo’n vakantie is wel erg prettig.
Overmorgen trouwen Henk en Riek. Ze gaan dan naar Garoet, en wij zullen ons huis dan weer voor ons alleen hebben. Hun bloemstukken kwamen al zaterdag en zondag, zodat ze op hun trouwdag geen mooie bloemen meer zullen hebben. Wat een stommerik van een bloemhandel. Zij kunnen immers wel op hun vingers natellen dat hun bloemen niet vijf dagen zullen goed blijven. Ook erg dom van de respectievelijke ooms en broers en tantes, etc. etc. om zo vroeg al de bloemen te bestellen. Alles besteld door Riek’s zwager en a.s. getuigen in Batavia. De komende dagen zullen voor Eida dus nog veel drukte brengen. Op de huwelijksdag zullen ze bij ons hun dejeunertje geven. Er zullen maar 6 mensen aanwezig zijn, de twee getuigen en verder wij met ons vieren, Tommy niet meegerekend!!
Nu dag. Hok [2]
EIDA
12-2-’32.
Geliefden –
Daar heeft de ex-moeder der bruid eindelijk eens tijd te schrijven! Ik kan me nu voorstellen waar we jullie mee hebben laten zitten als ik in mijn voorkamer wandel, ganselijk omgeven door bloemen. Op de trouwdag zelf kwamen er nog een stuk of 6 manden, de dag tevoren 3, en 5 dagen vóór hun trouwen 4 stuks van Riek’s Hollandse familieleden. Eerst vond ik het echt sneu voor Riek dat haar familiebloemen op haar trouwdag al verdord zouden zijn. We hebben toen alle manden uitgehaald en met aspirine en afsnijden nog 3 gered. De mand van haar vader is aardig mooi gebleven, echt leuk. Onze De Jongh stuurde ook nog een mand en Walter en Leni, en Baukje kwam op de trouwdag even gelukwensen. Maar jullie wilt wel een meer geregeld verslag. Het is nu 10 dagen geleden dat ik jullie schreef. Ondertussen hadden we de bowlfuif bij Baukje die wel aardig was, maar precies als Hok schrijft, we kenden de mensen niet goed, hetgeen niet altijd een bezwaar. Maar het gezelschap was zo klein, 11, dat er een algemeen gesprek gevoerd moest worden, waarvoor Baukje zelf grotendeels zorgde. Wij hadden ‘s middags geholpen met sandwiches maken, Hok weet niet wat hij al voor Baukje zal doen uit dankbaarheid voor haar vertalerij – Zondags verscheen Houw plotseling en maakten we de tocht die wij indertijd met Emma maakten, om de Prauw en over Soemedang terug – Het is altijd zo gezellig als Houw komt, ik vind het echt feestelijk. Riek en ik zouden ’s avonds eerst naar een lezing over Christian Sciences maar in plaats daarvan bleven we thuis en speelden “schoppen” met ons vijven en dronken de bowl die Baukje ons zond. – De volgende dag naar Tjiandjoer, enige wierookstokjes gebrand voor diverse altaren en lekker gerijsttafeld bij Ho. Mamma was daverend goed, we stonden er van [3] te kijken. Echt jammer dat jullie haar niet zó hebt meegemaakt, zo vrolijk en welgemoed. Het hele huis was schoongemaakt vanwege het nieuwe jaar! – En dinsdag de tocht die Hok beschrijft. Fijn zo’n vakantietje, voor Hok ook zo goed. En voor Henk en Riek was het ook leuk. – Woensdagavond kwam Riek’s zwager, Nico Burhoven Jaspers, architect, vrijmetselaar, van Hok’s leeftijd, hoewel hij er veel ouder uitziet, vrij stil, maar aardig; daarna de andere getuige Jaap van Gilse + echtgenote. Hij echt gezellig als een soort familielid, net of je hem al lang kent, trouwens net zo’n prettig type als Henk. We kenden hem trouwens al van de ondertrouwfuif, zie kiek. Zijn vrouw wou niet eens mee in de stoet, ze is alleen even op het stadhuis geweest. – Woensdagavond moest Hok bij Baukje werken en vertrok en ik moest de menu’s schrijven, toen de familieleden vertrokken waren. Je ziet dat het menu, echt “familie-genre” is, ze vonden het buitengewoon geslaagd. Alles wat ik zo prettig gevonden heb in onze bruidstijd heb ik zoveel mogelijk ook voor Riek en Henk gedaan. Op hun trouwdag heb ik Riek ’s morgens thee en beschuit op bed gebracht, op een blaadje met groen en een witte anjer. Ik heb toen mijn servies en mijn zilver en glaswerk uitgegeven, dat de vorige dag allemaal een extra beurt had gehad. We hadden afgesproken ná het trouwen een klein receptietje bij ons te houden, Henk had voor de dranken gezorgd en zo was er het een en ander in orde te maken, ook instructies voor de maaltijd, zie menu. – De familieleden + mess-genoten van Henk kwamen, het Bruidspaar werd gekiekt door Harry en Hok en vertrok met de mooie gesloten Essex[1] van Meneer B. Jaspers, die hij expres uit Batavia had meegebracht om zijn schoonzusje erin te laten trouwen, aardig hè! Hok en ik namen de getuigen mee en daarachter reden Jantje + Harry + meisje. Wij haalden het paar in om eerst aan te komen. – In de trouwkamer, vroeg de man naar de ouders van het paar en toen zijn Hok en ik op die open stoelen gaan zitten. Ik vond het zo sneu voor ze als ze tegen die lege stoelen moesten aankijken en wij hoorden dan wel het meest. Ze zaten nl. zó:
v. Gilse Jaspers
PUBLIEK Henk ambt. B. Stand
Riek
Hok Eida
[4] Er was maar een klein weinig zeggend speechje; en hij las enige zinnen voor, als: man is hoofd v.d. echtvereniging, waarbij Henk mij triomfantelijk aankeek, ik lachte me slap, maar dat stond niet dus draaide ik m’n hoofd maar om. Riek was wat onder de indruk. Een meisje voelt het erger als haar familie er niet is. Haar zwager vertegenwoordigde die gelukkig wel, maar na afloop heeft hij zeker haar omhelsd uit naam van haar familie, althans ze had tranen in de ogen, hetgeen zeker niet kon komen van de speech! We gingen allemaal naar ons huis, alleen “het Paar” reed voor. Drie verpleegsters, kennissen van Riek en nog enige andere vrienden kwamen aan. En Harry kiekte, toen ze thuis kwamen, ze nog even in al de bloemen. De stoelen hadden we maar weggehaald uit de voorkamer, want dat kon er niet meer bij. Daarna aten we met ons zessen, helaas moest Jaap van Gilse na de kreeft al weg, daar hij weer terugmoest naar de onderneming 135 km van hier. Het was toch heel gezellig, al waren de champignons niet gekomen en kregen we geen soep noch bouillon! Een hors d’oeuvre van de Sociëteit, daar ik geen tijd had die nog zelf te maken, gebakken kreeft, nieuw recept uit nieuw kookboek dat ik op bevel van Hok moest kopen, waar meer dan 1000 gerechten in staan: Indische en Hollandse. Vandaag eten we de resten. Er is nog een hele kip!, de taart bestelde Riek zelf, feuilleteedeeg met room, buitengewoon. Ik vond het jammer dat ze zelf voor zo’n boel moesten zorgen, maar zij wilden niet dat wij alles betaalden, wij hebben nu ook maar een heel klein deel betaald, en het geheel vond ik zelf ook leuk en Hok ook. Ze zijn tot het einde gebleven. Voor Henk zeer bewonderenswaardig. Hij wou niets: samen trouwen, een boterham en weg! Maar Riek en ik arrangeerden het zó en Henk was toch enthousiast! Het hele huis was weer met groen versierd, staat enig. Henk en Riek beiden hebben ons [5] enorm bedankt, al was het niet met veel woorden en Meneer Jaspers heeft nog een klein toespraakje tot ons gehouden en uit naam van Riek’s vader vooral ons buitengewoon bedankt. Je ziet hoezeer alles geapprecieerd werd. We hadden er veel plezier in. Meneer Jaspers vertrok naar Batavia, vlak na het bruidspaar naar Garoet – En Hok en ik als overgebleven feestgangers, voelden ons alsof wij pas getrouwd waren!! ’s Middags had ik Soendanese les – ’s Avonds gingen we nog naar bed. Zo eindigt het blijspel!!
Dag liefjes Eida
1932-02-04
EIDA
Liefjes –
We sturen maar weer een vliegbrief, het is zo enig gauw antwoord te hebben. Hok heeft jullie in de mailbrief geantwoord, maar de petroleummij is een Hollandse. Ze willen in Madoera petroleum zoeken en Hok moet dan de gesteenten onderzoeken en zeggen of ze kans op petroleum hebben. Hok is er niet van overtuigd dat daar petroleum is, maar zo niet, denkt hij dat ze in elk geval ergens anders zullen gaan proberen. Hij denkt dat hij zeker enige jaren nodig zal zijn. Ze hebben al een vaste afspraak, niet op papier, maar die meneer had een getuige meegenomen en Hok zegt dat hij een gentleman is, hij heet Hoogeboezem, die hierheen vloog uit Holland. Wij zullen inderdaad de huid niet verkopen voor de beer geschoten is, aldus nemen we nog geen telefoon, hoewel ik vooral hem erg nodig heb. Vooral sinds mijn quaestrixschap. De nieuwe bestuursleden worden gevraagd door de oude en dan wordt hun kandidaatschap aan de leden voorgesteld, die eventueel tegenkandidaten kunnen stellen, wat natuurlijk zelden voorkomt in zo’n kleine vereniging als Vivos. Ik ben blij dat ik jullie de vorige keer over Anneke en Th. schreef, ondertussen zullen jullie nu wel iets van ze gehoord hebben. – Hok hoeft dus niet in zijn vrije tijd te werken, nu hij zijn bevindingen v.d. Mij. ook voor de Dienst mag gebruiken, maar voorlopig merken we nog niks, Hok heeft ook nog geen steen gekregen, dus kunnen jullie nog wat wantrouwig blijven!! – Fijn dat Em haar werk prettig vindt, echt enig. –
Henk, de bruigom heeft een kopje van ons gebroken. Wil je nu in Hok’s pak nog 2 exemplaren doen, dan scheelt het weer vracht, als er tenminste nog plaats over is: merk: MZ Altroblau CM-R Czechoslovakia b1, bleu
[Tekening onderzijde kopje]
2 kopjes + 2 schoteltjes: “au bon goût artistique”
En dan nog 2 tumblers = drinkglazen van Hoying,
[Tekening tumbler]
je herinnert je dat model nog wel, anders kunnen ze het wel voor je nakijken, hè. – Kun je ook voor mij voor Dien van die crêpe wandversiering die langs de muur rondom loopt, sturen, zoiets als Anneke heeft, vooral met blauw, dat lijkt me leuk voor haar babykamer en dan een leuk batisten kort baadje, model van een truitje, maar dan van dunne stof en nog wat andere kledingstukjes. [2] ............... aan maken, leuk geborduurd of zo. Ik hoop dat ik niet teveel vraag, maar gelukkig vinden jullie het vast leuk van dat babygoed te bekijken. Als ze goedkoop zijn en je ziet nog wat leuks, stuur het dan. Samen voor een gulden of 4, 5. Nico verdient maar zo weinig dat hun wel wat toegestopt mag worden, hetgeen de beide moeders dan ook hard doen. – Wij hebben net deze maand ƒ 50.- opslag, verdienden nu eigenlijk ƒ 600.- + 25 standplaatstoelage, krijgen nu ƒ 565.-, veel hè! – Hartelijk dank voor de raadgevingen van geld beleggen. Houw schreef ons te wachten tot na de Nedo conferentie en dan aandelen petroleum te kopen omdat de hele wereld daarin geïnteresseerd is. Voorlopig is ’t nog niet nodig, we zitten opeens krap, omdat we de hele grammofoon betaald hebben, die we met ons negenen aan het bruidspaar cadeau deden, en bovendien levensverzekering hebben deze maand + logee! – Zaterdag zijn ze ondertrouwd, het hele huis was versierd witte orchideeën op tafel en een grammofoon van ± alle Indische vrienden. ’s Avonds instuif bij ons: 11 mensen, heel aardig, zelfs Henk glunderde. Ik was de enige die een voordrachtje had, helaas. En dan nog zong ik zonder pianobegeleiding! Prestatie of niet! Ik schreef het hele vers nog eens over voor jullie, uit angst dat ik weer een standje zou krijgen dat ik alles half beschreef!! Nee hoor, ik vind het zo leuk als jullie je enigszins kunt voorstellen wat we die avond deden: de blitzlicht foto die Jantje maakte is vanmiddag klaar, dus daar moet jullie nog wat op wachten. – Anneke schreef me een uitgebreide brief over alles en nog wat. Over Erna Douwes Dekker, die nu ook de bruid is en de 24e trouwt. Ik hoop maar dat Anneke en zij wat aan elkaar zullen hebben. Anneke zal voor het eerst deze maand 11 dagen alleen zijn, gezellig dat ze Wytje heeft. En zoveel kennissen. Het bevalt hun daar enorm, ook Thijs schrijft enthousiast aan zijn collega’s hier in Bandoeng, fijn hè.
We houden ons altijd aanbevolen voor blikjes, zoals makreel of zo.
Geef ik jullie goede voorlichting of niet! Baukje is zaterdag jarig. Geeft een bowlfuif. Het is ook Chinees Nieuwjaar en nu denken we maandag naar Tjiandjoer te gaan. Mamma liet speciaal vragen of ik ook meekwam. M’n geelzucht is nu zowat weer over, ik kan alleen niet tegen alcohol!!
Mevrouw Gunning is weer hier geweest voor zaken. De Vivos wordt nog enorm dankzij het nieuwe bestuur, hm hm!
Dag hoor – Hok bemint jullie evenals Eida
[Randje pag. 1]
Is Mieke nog zo enthousiast?
Hok’s adviezen kostten hem niet veel hoofdbrekens, knappe man heb ik!!
1932-02-02
EIDA
2 febr. 1932
Geliefden –
Ziehier het vers dat ik voor Henk en Riek maakte, samen met waardevolle aanwijzingen van Hok. Ik was er eerst wanhopig onder, omdat ik eigenlijk zo weinig van ze wist. Maar gelukkig hebben ze het erg mooi gevonden, hoewel hier en daar de humor wel een beetje ontbreekt! Eerst even commentaar erbij: het begin is duidelijk genoeg. Je ziet wat een grote rol Tommy in het blijspel gespeeld heeft. “In der Nacht” was een afschuwelijk lastige wijs, maar hij was zo aardig ertussen. Hok heeft dat mooi bedacht en zo heb ik hem maar gezongen en er een wijsje “met fantasie” van gemaakt. Je moet weten dat ik inderdaad niemand kon vinden die piano kon spelen en zelfs de violist, waar ik mijn hoop op had gevestigd, een jongen Van der Lee, kende maar een paar van de wijsjes. Aldus trad ik als solist op a capella koor!! Af en toe bleek ik opeens te hoog, en moest ik opeens naar lager overspringen, maar wie is er die daarop kijkt! Het vers over Riek heb ik kunnen maken, dankzij een bezoek van een kwartiertje aan haar, de laatste dagen dat ze nog op het Lab. werkte. De assistente van Oostingh, een zusje van Erna Douwes Dekker, is degene die ze wel “ontweek”; Henk heeft een geweldige hekel aan haar, maar zij begrijpt niets en wil het bruidspaar nu komen opzoeken! – Henk’s Groningse uitspraak wordt ook even aangedikt in trouwen en minnen. En eens kwam hij erachter dat hij niet eens wist wat voor kleur ogen Riek heeft. En de drukfout in de krant was inderdaad de schuld van de zetter, maar een poosje daarvoor wist hij nog niet dat ze Klippus heet. In het laatste vers heb ik wat gegapt van Moeder’s “gangetje”: “het doel van al uw streven” [2] voor Jan en Too, maar het is ook zo’n vondst, dat ik niet kon nalaten er een dankbaar gebruik van te maken. Nu weten jullie weer veel van ons bruidspaar. – Zaterdagmorgen zijn Riek en ik eerst naar de pasar gegaan om alle soorten vruchten voor de bowl te kopen, daarna hebben we enige teilen aardbeien ontsteeld en gewassen, en appels geschild. Verder kwamen we niet, want toen moest Riek naar de stad om Henk te ontmoeten. Ze mochten niet eerder dan om 1 uur thuiskomen. Ondertussen haalde ik van Hasan al het groen wat hij had en haalde Hok en samen versierden we de kamers. Terwijl we bezig waren, kwam Jantje Westerveld met een pak grammofoonplaten, geleend om de nieuwe grammofoon te kunnen gebruiken, die het bruidspaar van al hun vrienden (9 kaartjes) kregen. Ze kregen er ƒ 10.- bij voor platen en naalden, die we nog niet kochten omdat smaken verschillen. De grammofoon hadden we voor op het tafeltje gezet en daarnaast een broodzaag die ik nog over had. Ze waren natuurlijk erg enthousiast over het cadeau – Ik had de eettafel versierd met Angkrek boulan en voor hen ieder een corsage. Het eten bestond uit: champignonsoep, ragoutbroodjes, gebakken vis met sla en zuurzak vla.
Het was echt feestelijk. ’s Avonds kwamen 7 mensen, 11 met ons inbegrepen. We zaten met ons allen in de voorkamer, precies aangesloten stonden de stoelen: er waren Harry van Raalten + meisje, Jantje W., Van der Lee (vriend van hen allemaal die met Henk viool en piano speelde), het meisje van Beeuwkes (om een pak op haar broek te geven: aanstelster, moest gelukkig om 9 uur weer weg); en Jaap van Gilse, hun a.s. getuige + echtgenote die helemaal van een Malabar onderneming kwamen en weer
’s nachts terug moesten, hoewel zij in haar 7e maand is. De enige mensen die behalve wij wisten dat je jezelf op een fuif hebt te amuseren waren v.d. Lee en van Gilse. Harry is ook hoogst spraakzaam, maar tamelijk vervelend, hij heeft echt [3] praats. Zijn meisje zegt de hele avond ± geen stom woord. Henk en Riek zijn ook zwijgzaam. Jantje amuseerde zich gelukkig met het opwinden van de grammofoon e.d. We hadden heerlijk eten. Eerst bowl met kroepoek, daarna pangsit, uit het Chinees restaurant, hebben we dat met jullie niet ook eens gegeten, ze zien eruit als knapperige appelbollen met varkensvleesragout, heel lekker; dan bouillon met geroosterd brood, asperges met ei, aardbeien met slagroom. Het menu was natuurlijk (!) Hok’s verzinsel. We hadden ook nog pasteitjes, maar na de pangsit hebben we die maar achterwege gelaten. – We hebben in de eetkamer gedanst, voor het eerst! Daarna speelden we roulette, die Mevrouw ter Haar ons leende, met fiches. Hok had ’s middags nog gauw 2 cadeaus als prijzen gekocht: een asbak voor de heren, die Henk gelukkig won en een vaas voor de dames die Harry’s meisje inpikte. Het was wel een geslaagde avond geloof ik, hoewel niet denderend! We hadden ook nog een drama, zoals dat bij een feest hoort: Kasan had uit pure ijver de slagroom zo lang geslagen tot hij boter werd. Goddank, had ik eens gelezen dat je room van boter kunt maken en dus gooiden we het water af en lieten hem verder roeren, en ziet: het werd weer room. Kasan en de geleende jongen sprongen van vreugde, evenals wij. En het was echt lekker, alleen wel wat te stijf – Ze trouwen dus 11 februari. – Zondag waren we geweldig melig, vooral ik. Het kwam ook omdat we nog eens 2 glazen van de overgeschoten bowl verorberden, waarvan alle alcohol in de vruchten was gedrongen. Ik was zo’n beetje dronken (!) en dolblij na het eten weer naar bed te kunnen gaan. – Vrijdag kwamen ’s avonds opeens de Schüllers, Annie bleef bij ons en Jan ging ter Loge en kwam later ook bij ons eten, we [4] waren toen opeens met ons zessen en gelukkig had ik veel mi-swà in huis, je weet wel die dunne vermicelli, die je met uien en ei eet. Het roggebrood en de kaas waren verder onze redding, tevens een blikje sardines. Ik vind het altijd plezierig als ze komen. Herinner je je nog dat Annie ons een teckeltje aanbood, ze heeft 5 jonkjes gehad en allemaal weggeven, zodat ze zelfs treurig was ze er zelf geen één er van over had. Het is echt een type, ze had aan minstens 20 mensen er één beloofd en ze kan nu nergens komen of men vraagt er naar en ze geneert zich dan dood! – Ik doe tegenwoordig elke dag taxi diensten en haal Baukje van Hok om haar weer thuis te brengen. Vanmorgen heeft Mevrouw Gunning me opgehouden toen ik juist haar wou gaan halen. Ik had Mevrouw Gunning gevraagd haar onkosten voor het ijs op te geven, dat ze voor het souper van de Jaarvergadering gemaakt had en nu kwam ze zelf even naar me kijken. Ik was net terug van Bep Einthoven, praeses Vivos. We gaan nu een andere tactiek toepassen. We gaan contact zoeken met alle mensen die haast nooit op de Vivos vergaderingen komen, want in zo’n kleine vereniging mag je wel alles van elkaar afweten, want meestal komen ze niet door ziekte. Baukje vertelde dat Mevrouw Mohr-Beursluis al een jaar sukkelende is. Ik zal haar nu schrijven en dan haar eens opzoeken. Ze woont in Tjimahi. – Nu heb ik nog niet eens bedankt voor het vliegbriefje, echt enig is dat. Ik zal gauw weer eens een reden bedenken om er weer één te schrijven! – Tegelijk kreeg ik er een van Annie de Jongh. Ze schrijft ‘Wij medici e.d.’ zeer fraai. Ze begint natuurlijk weer met verontschuldigingen, een beetje afgezaagd, als we telkens de brieven aan elkaar zo moeten beginnen. Het kan me eigenlijk niets schelen dat ze me niet geschreven heeft, dus zal ik haar wel gewoon antwoorden. Als je niet geregeld schrijft, sta je te ver van elkaar af voor vriendschappelijkheden. – Wat ontzettend die oorlog van China en Japan – Hoe is het bij jullie, merk je veel van de werkeloosheid? – Dien voelt zich opeens enorm goed, fijn hè.
Dag Eida [5]
HOK
2 februari ‘32
G. De instuif bij de gelegenheid van Henk’s ondertrouw is goed geslaagd, ondanks het feit dat er mensen bij waren die geamuseerd moesten worden. Het soupertje was perfect in orde, zo ook de bowl. Het huis was met groen versierd. Eida heeft een alleraardigste biografie op rijm en op wijs voorgedragen. Henk was zeer geroerd. Mevrouw van Gilse zal het zeker prettig hebben gevonden dat wij Henk dat alles hebben bereid. Hij verdient het, want voor ons was ze alleraardigst.[1] – Deze maand hebben we opslag gekregen, ƒ 50.- ’s maands, zodat ik nu ƒ 600.- nominaal verdien. Geld is voor ons als sneeuw voor de zon, we doen alle moeite om te sparen, maar het resultaat is tot nu toe povertjes [EIDA niet waar: zie m’n spaarbankboekje van ƒ 500]. Wellicht zal het ons beter lukken als het tankschip binnenkomt. De Maatschappij waarvoor ik werk verricht, is de Algemene Exploratie Mij, gevestigd te A’dam, onder het directeurschap van een zekere heer Weisz, en waarvan dr. Wing Easton, mijningenieur, commissaris is. Deze laatste heeft mij bij die meneer geïntroduceerd. Hij is oud-chef van het Mijnwezen; zelf is hij een zeer kundige mijningenieur, momenteel reeds ver over de 70, maar steeds nog even jeugdig van geest. voor enige jaren werd hij eredoctor van Delft. De Mij. doet boringen in Madoera. Ik hoop dat ze succes zullen hebben. – Vandaag heb ik nogmaals aan kunnen tonen dat de resultaten die ik met mijn werk bereikt heb, van groot nut zijn voor karteringen. Het was een testcase, die glansrijk volbracht werd. De leider van de Sumatra-kartering, dr. Zwievrycki, geeft natuurlijk af op mijn werkmethode. Die man is een grote zwetser, weet alles beter dan anderen, kent behalve zichzelf niemand anders, etc. etc. Hij noemt mijn werk: het patent van Tan, waarmee hij blijkbaar wil zeggen, dat niemand anders er iets aan heeft dan ikzelf. Hij begrijpt maar dan ook niets van mijn werk. Laatst was hij op mijn kamer hoog opgevende van zijn eigen ideeën, waar buiten niets schijnt te kunnen bestaan. Ik stelde hem mijn ideeën tegenover en zo kwamen we tot een debat, met het resultaat: de juistheid van wat u gevonden hebt moet nog blijken, wij doen het op de geijkte oude [6] methode. Enfin, dacht ik, je kunt het geloven of niet, mij om het even. – Sindsdien is hij maar niet meer bij mij komen praten. – Het vertalen door Baukje is nu al tot de helft van het werk gevorderd. We schieten dus op. Nu echter is er een order van hogerhand gekomen, dat om redenen van bezuiniging onze Dienst niets meer mag publiceren. Er is echter grote kans, dat datgene wat reeds in ver gevorderde staat van voorbereiding verkeert, wel gedrukt mag worden, zodat mijn publicatie erbuiten zal vallen. –
Wat fijn dat Moeder nu al wat beter is. Veel buiten zijn en geen drukte lijkt mij het best.
Zondag op maandag a.s. gaan we naar Tjiandjoer. Zaterdag a.s. is namelijk Chinees Nieuwjaar. Mijn komst wordt blijkbaar verwacht, in verband met een “sembajang” (een offer) die we brengen moeten aan de nagedachtenis van mijn vader. Het zal voor Eida wel interessant zijn. Houw komt er dan ook. Zaterdag zijn we bij Baukje gevraagd op een bowlfuif, zij is namelijk maandag jarig. Het zal er wel gezellig zijn.
Nu dag, Hok.
EIDA
Anneke en ik corresponderen geregeld, echt genoeglijk. Alleen kreeg ik vandaag niks.
1932-01-26
EIDA
26-1-‘32
Liefjes –
Anneke stuurde me net enige Sinterklaasverzen van jullie, echt enig zijn ze. Het toppunt vind ik Vader’s vers voor Moeder, dat is nog eens ritme en rijm, hoe heb je ’t gevonden, elke regel een vondst. Ik wou dat ik het zó kon, dat zou ik op ’t ogenblik goed kunnen gebruiken. Zaterdag ondertrouwen Henk en Riek en gister bij zonsondergang zijn we begonnen aan een vers. Het vervelende is dat er niemand bij zal zijn die piano kan spelen. Ik doe het toch maar op allerlei wijsjes want declameren is toch lang zo aardig niet. Ze moeten me m’n stem dan maar vergeven. Ze zouden eerst woensdag ondertrouwen maar voor mij hebben ze het uitgesteld – ik was wát blij maar eigenlijk speciaal met het oog op het gedicht dat erg lastig is. Ik heb Harry van Raalte ook gevraagd wat te maken en hij zal zijn best doen. Maar jullie wilt nu zeker eerst wat over mijzelf horen. Je weet dat ik niet op het Vivos feest was en dat men mij een menu stuurde. Mijn verhoging bleef constant en Hok was teneinde raad zaterdag en belde Kuyer maar weer op. Hij vroeg al door de telefoon of ik geel zag en hier gekomen constateerde hij geelzucht. Het is maar in geringe mate want niemand ziet het aan mij. Ik mocht toen opstaan omdat ik verder kiplekker was, alleen de verhoging. Ik moet oppassen voor tocht en mag niet tennissen en ver wandelen. Ik ben natuurlijk erg warm als ik even loop, maar verder ben ik weer best, alleen wat wankele benen. – Mevrouw Gunning is me zaterdag alles komen vertellen van het feest. Ze hebben het zo leuk gehad en alles was even geslaagd. Iedereen had een historisch persoon voorgesteld: één met een vis- [2] hempje als Isabella van Castilië, één met een Duitse postzegel en een notenbalk met een bis, als Bismark, één met een Grieks kapsel als Helena – ze hadden ook voor iedereen een spreuk op het bord, en verder nog een menuet-dans van één paar; en 2 die wat gezongen hebben. – Volgens Mevrouw Gunning had dit feest de Vivos echt goedgedaan en iedereen vergeet nu langzamerhand de twist van verleden jaar en nu is er weer een nieuw bestuur waarvan geen een lid iets te maken heeft gehad met die ruzie, dus dat is prettig. Eergister heeft de vorige quaestrix me het kasboek, het geld en alle paperassen gebracht, ik heb er een la in mijn bureaukant voor ingeruimd. Ik moet nu de rekeningen gaan uitschrijven, maar moet eerst de ledenlijst hebben. Het is nu erg lastig dat we geen telefoon hebben. Misschien nemen we er weer één, hoewel onze hogere inkomsten pas in maart beginnen en we eigenlijk de huid niet mogen verkopen voordat de beer geschoten is! – Emma vertelde me dat ik nooit duidelijk heb geschreven hoe Henk en Riek elkaar kennen: we hebben ze samen te eten gevraagd en toen hadden ze direct veel aanknopingspunten, zij kende Jaap en hij haar zuster, het was een heel gezellige avond en Henk vroeg gauw, voordat wij onze auto hadden aangeboden, haar thuis te brengen. En omdat wij Henk graag wilden helpen, boden we toen onze auto niet meer aan. Tot ik op ’t laatst maar vroeg of ze ’t niet te ver vond om te lopen. Een lastig parket natuurlijk! Maar ze beslisten voor lopen en 4 dagen later was ’t voor elkaar, en kwam Henk ons zijn “meitje” voorstellen! Je begrijpt dat we niet wisten hoe te kijken! Dat is alles. Wij hadden direct haar hoedanigheden erg geschikt bijpassend bij die van Henk gevonden en hoewel zij niet iemand is, die maar verliefd wordt, lapte ze ’t hem toch binnen 4 dagen! Ze zit op ’t ogenblik tegenover me, op Hok’s plaats te schrijven, we hebben al heel wat afgepraat en ik heb haar aangeraden zich inwendig te laten onderzoeken, dát is nu een punt dat ik niet voor me kan houden. Mevrouw Beudeker is me vanmorgen komen opzoeken, ze was 4 dagen in Bandoeng. Ze is toch werkelijk een schoon- [3] moeder uit duizenden. [HOK ik ken een schoonmoeder uit honderdduizenden!] hoera! Ze heeft Dien alles gestuurd wat je je maar bedenken kunt voor de a.s. baby. Allemaal kleertjes die Nico nog heeft gedragen en dan goed om nieuw te maken tegelijk met bandjes, knoopjes, lintjes, borduursel enz. Enig hè! En Mevrouw Burgersdijk zal luiers sturen, dus ze hoeft niet veel te kopen, want ze krijgen ook nog een bedje en wagentje van Mevrouw Beudeker; en een zilveren kroesje en lepel, je kunt het zo gek niet bedenken. Mevrouw Beudeker is ook zo praktisch, ze zegt als ik het stuur, hebben ze geen invoerrechten en uit Holland wel. Ik ben echt blij voor Dien dat ze dat alles krijgt want ze hebben zo’n klein salaris dat er eigenlijk niets bijzonders af kan. Het zou me niets verwonderen als Mevrouw Beudeker het gedaan kreeg dat Dien in het Militair Hospitaal mag, want daar betaalt ze minder dan de helft van een gewoon ziekenhuistarief. Ze is ongelooflijk actief, enfin Dien heeft er niets dan plezier van. – Tommy’s baby’tjes gaat over, tragisch hè, ze is eerder slanker geworden. – Hok is Hok is eergister in Tjiandjoer geweest en heeft daar 12 jonge hondje gezien en met Chinees Nieuwjaar halen we er daar een speelkameraadje voor Tommy vandaan, misschien! – Hok moest voor zaken naar Tjiandjoer, maar daar ik nog niet uitmocht, moest hij alleen gaan. Ho heeft hem gewoonweg voor niets laten komen en is zelf naar Bandoeng gegaan. Dus die zondag zat ik op visite met Ho, zijn vrouw en 1 dochtertje, en Riek. Het was fraai en toen Hok thuiskwam was hij meer dan ziedend op Ho, die dan ook zijn huid vol gescholden kreeg, de onnozele bloed. Hok heeft Mamma in Tjiandjoer gezien. Ze maakt het enorm goed en heeft maar in de 3 weken eens nog een slaapmiddel nodig. Erg plezierig hè. Ze heeft indertijd een wollen sjaal gemaakt voor Mevrouw van Gilse en Henk heeft het zeker in een latere brief [4] gezet, maar Mevrouw van Gilse schrijft enthousiast aan Riek, in de mening dat Riek hem gebreid heeft! – Tommy heeft flink jullie laatste brief geknuffeld, de enige die hij heeft aangeraakt, hij kent jullie reuk en brieven nog steeds! Hij wil ons straffen dat we nog steeds geen brievenbus hebben! – Anneke’s paviljoentje is alweer bewoond. Verbeeld je dat Mamma daar in haar eentje een huishouding moest hebben met bedienden, wie zou dat moeten betalen?! Ho geeft haar al niet eens meer maandgeld, dus Houw en wij, terwijl wij ook nog al haar doktersrekeningen hebben. Ze zit daar nu uitstekend in Tjiandjoer in haar eigen omgeving. Aan de Da Costaboulevard zou ze alleen zitten tussen allemaal Europeanen, ze zou er na één week weglopen. – De man van Mieke heeft dus een buikje? Maar nu kun je toch wel zien dat Mieke in haar hart eenvoudig is, daar deze man het toch ook is. Wat zegt Emma tegen hem, oom? En zegt hij net als Gé “oom en tante”? – We hopen gauw te horen dat Moeder zich weer 100% voelt. – Ik heb een kiekje van Anneke’s huis gekregen, enorm groot hè. – Hok zit de hele dag bij Baukje. Ze kletsen meer dan dat ze vertalen en Hok helpt Baukje visite ontvangen en brengt haar naar de stad als ze daar zijn moet. Alles in de tijd dat men vertrouwt dat ze werken! Heb je ooit zoiets gehoord! Enfin – het is overigens goed voor Hok, want hij is nu wel wat moe, nu het werk eenmaal af is. Hij heeft wel wat vakantie nodig. We staan nu laat op want Hok hoeft meestal pas om 8 uur of ½ 9 naar Baukje. Vandaag kwam hij om 11 uur weer thuis, nadat hij Baukje naar een receptie gebracht had! Maar daarna is hij weer naar G.B. gegaan en komt om 2 uur weer terug. Ik vind het reuze leuk dat hij Baukje zo aardig vindt, want hij loopt anders nooit eens met iemand weg (figuurlijk op te vatten!!) – Is Mund op een notariskantoor? Hoeven ze dus nog niet naar Winsum? Gelukkig maar! –
Dag Eida [5]
HOK
G. Eida’s relaas over de voorgeschiedenis van Riek en Henk’s verloving behoeft enige aanvulling. Tommy heeft er namelijk ook een rol in gespeeld. Toen zij opstapten is Tommy hen nagelopen. Zij merkten het pas voor Riek’s huis, dat is helemaal bij G.B. Toen moesten zij hem wel terugbrengen weer. U weet dat in zo’n periode van kennismaking minuten kostbaar zijn. Hoe langer men bij elkaar is, hoe gunstiger. En Tommy heeft voor een ongedwongen gelegenheid gezorgd, het samenzijn te verlengen. Voor deze prestatie geven we “hem” nu dagelijks dan ook een mergpijp, zonder merg natuurlijk, want de mergpijp moet eerst een hogere instantie passeren! (= grote Tan!).
Met mijn werk schiet het niet al te hard op. Baukje en ik praten teveel over andere dingen. We vorderen per uur ongeveer 2 pagina’s. Momenteel hebben we er 50 van de 225 klaar. Haast heb ik niet, want ik moet nu wat uitrusten. Wat een vriendelijkheid van haar om zich voor de correctie van de taal beschikbaar te stellen. Het is heus geen prettig werk, noch voor haar, noch voor mij. Elke zin moet door haar begrepen worden, voordat zij het verbeteren kan. En voor mij is het intens vervelend, want hoeveel maal ik het werk al niet heb overgelezen en omgewerkt, weet ik niet meer. Enfin, het is voor het goede doel. De Jongh stelt er namelijk prijs op dat dit werk absoluut feilloos gepubliceerd wordt; hij is er zeer mee ingenomen namelijk, en vond het van zeer hoog wetenschappelijk gehalte. Hij voorspelde dat de verkregen resultaten jarenlang stand zullen houden en dat het werk ook door andere mensen dan geologen gelezen zal worden. De oplaag van het werk zal dan ook vergroot worden. – De resultaten heeft hij door en door bestudeerd; hij vond er allerlei aanknopingspunten in met de geheime leer van Mevrouw Blavatsky. Vanochtend spraken we nog een uur over Mevrouw Blavatsky’s ideeën over de onsterfelijkheid van het leven. Wat Mevrouw Blavatsky over de evolutie van het leven zegt is zeer merkwaardig. Zij staat wat zienswijze betreft diametraal tegenover de natuurwetenschap i.c. de biologie of paleontologie. [6] Wij bestuderen de vorm en uit de veranderingen die de vorm heeft ondergaan in de loop der tijden, leiden wij de evolutie van het leven af. Mevrouw Blavatsky gaat uit van het leven en ziet de vorm als vehikel, als hulpmiddel van het leven om zich te manifesteren. De hoogste vorm van leven noemt zij de menselijke geest, alles wat er geweest is aan vroeger leven, is slechts een voorbereiding van de menselijke geest. Inderdaad kunnen wij onze resultaten in die vorm gieten! De officiële wetenschap zal het echter nooit kunnen aanvaarden, want Mevrouw Blavatsky’s ideeën zijn metafysisch, terwijl natuurwetenschap slechts in het materiële beweegt. – Hoe dan ook, het is zeer interessant en de nadere bestudering waard. – Momenteel voel ik echter geen aandrang om me met deze problemen bezig te houden. Misschien later, als ik meerdere materiële ervaring heb. Het is ook gevaarlijk om je bezig te houden met deze diepzinnige kwesties, want wie er eenmaal de smaak van beet heeft, zal des te meer gevoelen dat onze wetenschap slechts de oppervlakte der dingen raakt en de diepten voorbij gaat. En wie dat stadium heeft bereikt, zal zeker geen enthousiasme meer hebben voor het specialisme der wetenschap.
Morgen is er weer Gemeenteraadsvergadering. Ik heb er nog veel voor te doen. Dus, tot een volgende keer. Dag Hok.
1932-01-19/01-22
EIDA
Dinsdag 19 jan.’32
Geliefden –
Het spijt me het te moeten zeggen, maar het actieve (!) lid van de feestcommissie voor de Vivos vergadering ligt nog in bed en zal nu op de vergadering zelfs niet eens kunnen verschijnen. Ik heb nog slechts een beetje verhoging, ben doodmisselijk (hetgeen net wat minder is geworden dankzij een explosie van boven en van onderen!) transpireer geweldig, eet pyramidon en lig verder in bed te lezen. Gister was Riek jarig en dus ben ik ’s morgens opgestaan en heb enige uren met haar geconverseerd, lekkere koekjes etende, terwijl onze mannen werkten, de hele kamer vol bloemen, toch niet voldoende voor een feestdag, gezelligheid moet er ook zijn en als ik zat, voelde ik me heel behoorlijk. ’s Avonds at Henk hier, tot verontwaardiging van Hok, zat ik ook mee aan. Voor de zekerheid had hij Kuyer nog besteld, die me nog een staartje aan de influenza beloofde van een dag of 3 en het beter vond als ik maar in bed bleef. Aldus “lag zij weer in ’t bed terneer” niet dat ik het naar vind, de misselijkheid is ’t enige vervelende. Ik had net een boek van Mr. C.P. van Rossum over spiritisme gelezen: “de reis naar het hiernamaals” en als je nu eens precies wilt weten wát spiritisme is en hoe ze eraan komen, moet je dat bepaald eens lezen. Hij schrijft geestig en boeiend!! en overtuigend. Ik zou nu dolgraag eens een seance willen meemaken om het interessante dat je daar hoort. Het meest merkwaardige is het materialiseren, dat iemand die gestorven is een paar minuten lang zich met zijn geliefde onderhoudt. En ’t is niets vreemd zoals hij dat beschrijft. De gestorvenen willen ons graag vertellen dat ze voortleven – op wat voor prettige manier. Dat je nooit treurig moet zijn als iemand sterft, want dat hij zich als verlost [2] voelt en er maar naar over is als hij dan zijn geliefden om zich ziet treuren, terwijl hij er niets aan doen kan en hun de waarheid niet kan zeggen dan alleen door een medium. Het is werkelijk zeer geloofwaardig en ook prettig. Onze baby b.v. groeit daar ook op, liefderijk verzorgd in een babytehuis. Ze groeit tot dat haar lichaam de grootste volmaaktheid heeft bereikt, dus volwassen is ± 19 jaar. – Er is geen reïncarnatie: we worden telkens volmaakter, als we tenminste zelf willen, door telkens in een betere sfeer te komen – Dit is echte experimentele wetenschap, geen leuterpraatjes zoals de theosofie die alles weet uit visioenen van Mevrouw Blavatsky of zo. Lees het eens voor mijn plezier, het is absoluut de moeite waard.
Ik ben weer van de astrologie af, dat gaat me toch te zeer boven m’n petje – Ik ben nu bezig met een boekje dat alle vragen over theosofie beantwoordt, maar daar zijn geen bewijzen dat wij op aarde b.v. in de 7e sfeer leven (lees niet 7e hemel!!) en dat er boven ons in de richting van de maan nog 6 sferen boven elkaar zijn, waarvan wij de 2 bovenste nooit kunnen bereiken, omdat we maar gewone mensen zijn. Waarom zijn er nu juist 7 sferen zou je zeggen, en alles bestaat uit 7, ook de zonneklomp waar alle planeten uit ontstaan zijn. Het is toch interessant er eens wat over te lezen nu deze stromingen al zo verbreid zijn over de wereld. Heb jullie je er nooit eens mee bemoeid? Is Mevrouw Wisse v.d. Corput ook theosofe en het ontstaan van de wereld dat ze eens heeft opgeschreven, had ze dat uit visioenen?
Hoe maakt Moeder het? Ik hoop maar dat de Kerstvakantie bezoekvrij is geweest. Dat heb je er nu van Mam, als je zo geliefd bent! Hoe komt T. Leidie erbij dat zij in haar jeugd geen problemen hadden, dat bestaat toch niet. [3] Wij hebben inderdaad het doorgekraste uit de vliegbrief gelezen en Hok heeft nu tijd zijn leven te beteren. Ik heb me slap gelachen over Moeder’s beschrijving van T. Leidie’s blik toen Moeder zo blij was voor Mieke! – Ik vind het echt fijn voor haar, ik vind ook dat ze best weer wat verwend mag worden na die eenzame jaren. En laat degenen die dolblij met rijkdom zijn, maar rijk zijn, die genieten er het meest van. – Ik hoop zo dat Tek Bheng weer veel bij jullie komt, daar jullie vast de enigen zijn die hem weer normaal kunt maken. – Daar hoor ik Riek’s grobak aankomen met een grote ruimkoffer, die we voor de deur van de WC zullen zetten, zò dat je er ìn kunt, want dat zou voor mij een ramp zijn!!
Vrijdagmorgen 9 uur 30 – Jullie boffen toch niet met mijn brieven – eerst een slechte kroontjespen, dan een slechte vulpen en nu potlood, dieptragisch, maar ik zal nu trachten extra duidelijk te schrijven. Het begin schreef ik dinsdag maar ik was toen zo misselijk en warm dat ik er maar mee ophield. Vandaag heb ik weer een streepje minder, ik heb nu wel hoop dat ik maandag tenminste weer op zal zijn. Ik had nooit gedacht dat het zo lang zou duren en Hok bedacht de vreselijkste dingen die ik wel niet zou kunnen hebben. – Eergisteravond is het Vivos-feest geweest en ze stuurden mij een menu met handtekeningen. Bep Einthoven schreef een briefje dat we als nieuw bestuur met acclamatie gekozen waren. Aldus zal ik de Vivos-gelden onder mijn beheer krijgen. Bep E. zei dat mijn kandidaatschap voor quaestrix haar er o.a. toe bewogen had het praesesschap aan te nemen! [4] Moge ik dit in mij gestelde vertrouwen niet beschamen! Baukje verwendt me geweldig, eerst sinaasappels, toen bloemen en nu een pudding. Het is zo enig dat we elkaar alle vier zo graag mogen. Hok vindt het fijn elke dag naar zijn “vriendin” toe te gaan, hoewel ze niet erg hard opschieten! Of misschien schieten ze daardoor niet hard op!! – Voor de Vivos kookte onze baboe 2 tongen + allerhande groentegarnering, het moet erg lekker geweest zijn en Bep was verstomd dat het zo goedkoop was. Moet je maar bij mij wezen!! – Vanmorgen kwamen jullie brieven, dus kan ik nog even mooi antwoorden. Ik bedank Em vast voor haar schattige brief, en ik hoop haar met inkt te kunnen antwoorden. – Fijn dat jullie zulke rustige Kerstdagen had en dat onze Kerstkrans op tijd kwam en lekker was. Kreeg jullie ook onze kaartjes erbij? die had ik nl. bij Winkelmij Braga afgegeven voor Valkenet, daar die geen winkel heeft. Van Braga gesproken, we hebben jullie roggebrood opengemaakt, het is zalig – Grappig jullie beschrijvingen van Mieke – en ik ben erg blij dat Ger een aardig meisje heeft en nog wel een beeldschone! Is ze naar zijn stand of ganselijk niet ordinair? – Fijn dat Polano .. tevredener was, leef nu maar weer enige jaartjes kalm, want als wij met verlof komen (onbegrijpelijk!!) mag je je weer opwinden! Goed? Afgesproken. Ik heb net “Menschen im Hotel” gelezen, erg boeiend vind ik, ik ben benieuwd hoe Moeder “Helene Wilfüer” vindt. Maar de boeken waar je toch het meest aan hebt, zijn toch die van Anker Larsen . Ik heb De steen der Wijzen net weer gelezen maar wat een wijsheid daar al niet in staat: “het is niet wat ons overkomt, wat eropaan komt, maar hoe wij het opnemen.” Ik vind het een reuze mooi boek. –
We moeten nu gaan dichten voor Riek en Henk, over 1 week [5]
HOK
22 januari ’32.
G. Even een kort briefje. Eidje is nog altijd te bed, ze heeft een 2 streepjes verhoging. Kuyer zegt dat ze griep heeft en dat het de tijd is van deze ziekte. Met mijn werk gaat het goed. Het wordt nu door Baukje Kreiken “vertaald” in goed Engels. Een vervelend en zeer langzaam vorderend werk. We doen per dag ongeveer 8 pagina’s. En het geheel bestaat uit 225 pagina’s. Heerlijke vakantie voor me, wat ik hoognodig heb.
Die juffrouw uit A’dam blijkt er weinig van gesnapt te hebben, tenminste gelezen het korte uittreksel wat ik van haar publicatie gezien heb. Een ernstige concurrente is ze in geen geval. Riek logeert nu bij ons. Erg gezellig. – Baukje is een lieve vrouw, we hebben veel aan hen; zij wellicht aan ons ook.
EIDA
ondertrouwen ze al. Het beroerdste is dat er niemand is die wat piano kan spelen behalve Henk zelf en voordragen is veel minder aardig en mijn stem, hoe die is, hoef ik jullie niet te vertellen, en die van Hokje!! – Fijn dat jullie de Chinese doek een mooi plaatsje hebt gegeven, wij waren wel bang dat het huis al te vol was, maar nu beginnen we aan de W.C.! –
Ik heb deze tijd vele emmers bij elkaar getranspireerd, geen lolletje, mocht ik jullie iets van mijn warmte geven… Dringt er wat door? Ik wou dat ik ook helderziend was en dan zag hoe jullie daar samen zaten, toch enig! Misschien krijgen onze kleinkinderen daar wat van. – Waarom valt Fancy nu weer tegen, vindt Emmy haar ook niet zo aardig bij nader inzien – wat belachelijk [6] van Mevrouw Meyer Groeneveld, dat ze haar geen salaris wil geven, ik vind dat F. het dan niet moet doen.
Lous Groeneveld Meyer was ook op het Vivos feest.
Ik kreeg gister een dikke brief van Anneke. – Ze stuurde o.a. een uitknipsel over Martin’s feestbundel, waarin o.a. Dr. Tar Su Hok (!!) had geschreven, wat ze een naam toch kunnen verdraaien. Maar in Holland, onder de Chinezen schijnt iedereen te weten dat het Hok is en Betsy schreef dat Hok wel erg knap bleek daar zijn bijdrage stond tussen allerhande Professoren! Allicht!, zou Hok zeggen.
Liefjes, ik houd op, ik geloof dat onze klok wat achtergaat. O ja, ons mooie Zenith klokje is in Batavia gemaakt voor ƒ 5.-! We hadden al ƒ 25.- uitgetrokken.
Dag Eida
Groeten van Riek.
1932-01-15
EIDA
15-1-‘32
Lieve Kindertjes –
Daar moet ik jullie warempel met potlood schrijven daar m’n bed me verhindert de kroontjespen te gebruiken. Ik heb een piepklein griepje, maar juist nu kan ik die wel allerminst gebruiken. Gistermorgen was ik nog ganselijk normaal. Ik bracht Baukje bij Hok, wiens werk zij in volmaakt Engels zal vertalen, hoewel ik idee heb dat Hok’s Engels al aardig volmaakt is, zoals hijzelf!! Ik bracht Baukje en Hok samen naar De Jongh, die zo verrukt is van Hok’s werk, dat volgens hem volmaakt wetenschappelijk juist is, dat hij de oplage wel wou verdubbelen en in elk geval wou dat een Engels-kenner het nakeek. Aldus bedacht ik dat Baukje die Engels-A heeft, het wel zou willen, die er dan ook enthousiast over is. Vanmorgen is Hok naar haar toe en de hele morgen + nog vele andere zullen ze wel voor het werk nodig hebben. Ik vind het zo dol dat De Jongh zo verrukt is van het werk, al verbaast het me niet!! Maar De Jongh is niet gemakkelijk tevreden, dus is dit een geweldig succes. Jullie mag ook trots zijn. Maar ik was nog bezig met gister. Nadat Hok Baukje een boek gegeven had om eerst even geologische termen te leren, haalde ze ons over bij haar koffie te gaan drinken, waartoe ik Hok nog nooit had kunnen overhalen midden op de morgen! Maar we bleven niet lang, daar ik beloofd had bij Anneke Harloff te zullen komen. Minstens in een half jaar was ik niet bij haar geweest en we hadden elkaar nu helemaal niets meer te vertellen. Haar zoontje is zo groot geworden, hij praat en loopt, even oud als [2] onze baby. – Ik sprak bij haar ook Bep Einthoven die a.s. praeses is van de Vivos en me vroeg vanmiddag bij haar te komen theedrinken om nader kennis te maken ook met de abactis Lientje Jansse van Raay, Mr in de rechten, hetgeen nu niet door kan gaan. – Toen ik thuiskwam gister had ik rugpijn en ik at met moeite, na het eten had ik 38.2°. Daar ik geen tijd heb ziek te zijn, nu ik veel te doen heb als feestcommissie v.d. Vivos avond over 5 dagen en Riek morgen bij ons in huis komt, hebben we Kuyer maar laten komen. Het bleek wat griep en ik eet nu gardan omdat ik overal pijn heb. Het is werkelijk echt lastig juist nu.
Eergister dronken thee bij ons Meneer en Mevrouw Bosch, schoonouders van Wallenquist. Buitengewoon aardige mensen, vooral hij is stikvol humor. Ze vroegen of we van jullie nog wat over de reis gehoord hadden, maar ik kon ze toch niet zeggen dat zij gezegd had “mijn man is zo schuw”. Ze schijnt het wel prettig te vinden in Zweden, kan wel goed tegen de kou. Als ze nu ook maar gelukkig is – Dinsdagavond hadden we de cellist Van Leeuwen Boomkamp, fijn was het, hij had enorm succes. Zijn er cellisten die knappere techniek hebben dan hij, Em? In de krant stond dat al kon zijn techniek niet in de schaduw staan van die van Heifetz, hij veel dieper spel gaf. – Heifetz speelde zijn programma en verder niks vond men, maar toch genoten Hok en ik er beiden erg van. Maar cel vind ik altijd erg fijn omdat het me aan thuis herinnert! Maar ik had idee dat zijn instrument niet erg mooi was. – Maandagavond hebben we gevierd dat Hok zijn werk bij De Jongh had ingeleverd en zagen we een fijne film “Een vliegtuig en een zeppelin naar de Zuidpool”. Zo’n geluidsfilm heeft toch wel veel voor, als je dat geronk van de motoren hoort, maakt nog veel meer indruk. Ik hoorde deze week niets van Anneke. – Dien verwacht een baby! Is in hoge mate verrukt. Ze zijn de bergen in geweest en daar voelde ze [3] zich heel best, terwijl ze eerst doodmisselijk is geweest. Ze kan het best met de vrouw van hun chef vinden. Samen vierden ze Oudjaar met Kerstkrans, champagne, kaviaar en oesters. Nou vraag ik je, dat noemen ze in de rimboe! Maar Nico had dat natuurlijk weer allemaal meegebracht, ongelooflijk, hè! Lieverdjes, ik heb een permanentje! Levende reclame voor de kapster. Het is zo fijn, zelfs in bed ben ik nog netjes. En het staat zo keurig bij een nette jurk. Iedereen vraagt waar ik het heb laten doen, ik ben er reuze blij mee. – We hebben gister aan Baukje verteld van het a.s. petroleumvoordeeltje. Ze leeft altijd zo mee en ze zat te gillen van pret bij ’t idee! Zodra we het hebben, gaan we met Egbert en haar wat feesten, zij zijn toch onze beste vrienden hier. Ik heb van ’s morgens 8 tot half 2 bij de kapster gezeten. De stroom was juist uitgeschakeld toen we het nodig hadden en zo moest ik een poos blijven wachten tot een mannetje gekomen was. Maar met Gösta Berling en een kopje koffie heb ik me best geamuseerd. Het is nu niets lang gevallen. We hebben zaterdagmiddag en zondagmorgen vele uren getennist. Zondag met De Jongh, die na afloop bij ons bleef eten. Hij is zo verbazend aardig, en bedankte me voor de gezellige morgen. Maar het is gek dat ik me maar niet op m’n gemak kan voelen bij hem. Ik voel me zo nietig dat ik denk dat elk woord wat ik zeg stom is. En toch vind ik hem zo buitengewoon aardig. Dag liefjes.
Eida