EIDA

Leve Vader hoera!!                                                                              18 feb’30

Geliefden –

Hok aan ’t tennissen met Rein, Thijs, Kieveron en enige dames. Hok doet altijd aan alle kanten moeite om heren mee te krijgen omdat Rein en hij nu de enige van dat soort zijn die geregeld opkomen. Vandaag schrijven we 17 februari, dus precies tussen twee feestdagen in! Gister al 10 maanden getrouwd en toch lijkt het me al veel langer, je vergeet hoe het was ongetrouwd te zijn! Nee hoor, ik denk nog vaak aan m’n jeugd hm-hm, wat was die ook dol! Ik hoop dat m’n kinderen later hetzelfde kunnen zeggen! Voorlopig echter, zeggen ze nog niets, of liever zegt onze oudste nog niets. Hij laat alleen merken dat hij er is in dien verstande dat ik een nieuwe dagelijkse bezigheid heb nl. opeens op een bepaald ogenblik hard wegrennen naar een bepaalde plaats! Het is gek, je went daar reuze aan, ik trek me er niets meer van aan ben overigens kiplekker. Gister ben ik de dans ontsprongen en af en toe komt er nog eens zo’n dag. Meestal presteer ik het onder of na het avondeten (boterham), maar vanmorgen voelde ik me gedrongen om het dagelijks programma eens te veranderen en voor ’t ontbijt al te beginnen. Afleiding is wel goed – gister at een collega van Hok, Hetzel, die 5 maart naar Europa gaat bij ons en omdat ik toen mijn best moest doen te converseren (niet dat het moeilijk was! het is een buitengewoon gezellige jongen, z’n ouders wonen ook in Den Haag – staat goed achterelkaar hè) liep alles goed van stapel, ook omdat ik weinig at! [2] Uien zijn nu uit ons huis gebannen, wat Hok weleens naar vindt; maar ik kan niet eens tegen de lucht. Sinaasappels daarentegen zijn mijn toevlucht, ik aanbid ze! Verder scherpe pepermunt op m’n boterham – welke uitvinding ik vroeger al gedaan had! – Over het algemeen kan ik nu erg goed wandelen; vanmorgen alleen niet: naar en van de tandarts, maar dat kwam denk ik, omdat we al  avonden om half 12 naar bed gingen, terwijl ik gewoonlijk al om 9 uur omval van de slaap. – Zaterdagavond kwam opeens Jan Molière bij ons logeren. Thijs en hij kwamen om ± half 8 in Bandoeng aan, wij hadden die avond Kunstkring en gingen Jan even bij A. en Th. begroeten op doorrit met onze taxi! Thuisgekomen ± half 12, was Jan zich aan het scheren en we converseerden nog even – hij moest zondagmorgen al om 6 uur van hier, dus wij om half 6 op, Hok zette thee, de tafel hadden we niet laten afruimen – en ik smeerde 2 boterhammen voor Jan, waarvan hij er maar 1 opat! Toen hij weg was hadden we zo’n slaap dat we weer naar bed gingen en tot half 9 sliepen! – De Kunstkring gaf een cabaret, met als leider Adolf  Engers, en als leden o.a. Margie Morris, die vroeger met Louis Davids optrad. Zij spreekt expres gebroken Hollands, zodat je noch van het Engels, noch van het Hollands een woord verstaat. Wij hadden ons er veel van voorgesteld, maar Meneer Engers was een conferencier met oudbakken moppen om daar niets aan te vinden hoef je Pisuisse niet eens gehoord te hebben. Ze speelden eerst een Duits toneelstukje, toen een Frans, echt om met hun talen te pronken – overigens dingen van niks, zodat een groot deel v.d. mensen met de eerste pauze verdween, en meerderen met de tweede, [3] waaronder ook wij. Wij hadden gehoopt dat het na de pauze beter zou worden. Toch was alles niet weggegooid want we zagen de allernieuwste mode! Heel veel stof in een jurk en speciaal van achter d.w.z. ten zuiden van het middel want ten noorden juist laag uitgesneden! Een jurk was helemaal van wit crêpe satin en een hoog boord van dezelfde stof, maakte net zo’n indruk als wat jij vroeger droeg, Maatje, op die kiek dunkt me van de Huishoudschool. Vooral omdat het middel haast vlak onder de buste weer was! Zelfs die mode komt weer terug, maar die maakt weer helemaal niet slank; voor mij dus ongeschikt! – Ik heb besloten een nieuwe middagjurk te maken. Ik heb beeldige stof gekocht zaterdag met Anneke’s hulp, lichtblauwe ondergrond met allerhande kleuren kleine balletjes, hoogst gedistingeerd – crêpe de Chine, prachtsoort voor ƒ 3.50 per el. In Holland is zoiets, naar ik me herinner een stuk duurder! Piekje Ultée hielp me een patroon uitzoeken en toen maken. Ze deed me een model aan de hand dat ik telkens wijder kan maken naarmate m’n omvang toeneemt, zodat ik er nooit “uitgebarsten” zal uitzien! Ik ga het nu zelf knippen en Trude is bezig met een djait (naaister of –er) te onderhandelen, die ik dan een paar dagen hoop te krijgen, anders moet ik hem zelf ook maken en ik vrees dat hij dan nooit afkomt! Ik zou nog veel meer jurken willen hebben, je kunt hier Bombay zijde krijgen voor ƒ 2.- per el, en Shantung erge mooie, voor ƒ 1.50.  Je kunt je wel voorstellen dat men hier wel eens meer van dergelijk moois koopt dan men direct nodig heeft,[4] toch heb ik nog nooit kunnen besluiten, zomaar iets te kopen, misschien te degelijk! – Zondag hebben we Hetzel vanwege onze trouwdag op kip en wijn gefoven, hij heeft echt genoten. Zijn vrouw is vooruit gegaan naar Holland en nu zullen ze elkaar naar Zwitserland, tegemoet reizen, elke dag is voor hem nu te lang, het is zo enig. Hij vond het zalig over zijn vrouw te spreken en maakte er dankbaar gebruik van als je hem de gelegenheid gaf. – Er is net een lezing geweest over “Krishnamurti en zijn leer van bevrijding”, een heel uitgebreid verslag staat er in de krant. De mens moet, zoekend naar geluk, zich losmaken van het voorbijgaande en opgaan in de eeuwige oneindige waarheid, bron van alle leven. Je moet elkaar dit leven zo mooi mogelijk maken, zonder aan het leven te hangen. Krishnamurti moet dit jaar hier in Indië komen – Ik hoop hem te horen, Meneer de Jongh zal ons misschien kunnen helpen. – Het is hier enorm koud de laatste tijd, ik draag nu mijn bruine Hollandse deux-pièces veel, zelfs eens ’s morgens.  Als de zon niet schijnt is het echt koel, niets Indië-acht,ig. – Dien schrijft geweldig enthousiast de laatste tijd over de VVSL, het Lustrum en haar a.s. praesesschap dat nu al niet meer a.s. is. – Emmetje, zeer bedankt voor je brief, we zijn enorm blij dat je weer ganselijk in orde bent, voel je je wond als het nat weer is ook? –Het is erg schandelijk dat jullie aan de capaciteiten van m’n dokter twijfelen! Hij heeft me wel degelijk direct onderzocht, in nov. dacht hij dat het wel zo was, maar in dec. pertinent van niet. Van een doktersvrouw hoorde ik dat haar man dr. Kuyer een van de meest serieuze doktoren hier vindt. Doordat m’n urine voortdurend in orde is, vond hij het [5] best als wij de natuur z’n gang wilden laten gaan. Toen hij het vastgesteld had dat het echt waar was, zei hij: ga naar huis en verheug je! Een aardige man en niet overdreven vriendelijk en spraakzaam, integendeel, lijkt heel streng, net een bulldog [HOK type Jack Dempsy[1]]. – Maatje ook erg bedankt voor jouw brief – ik ben blij dat we jullie wens voor 1930, althans één van de 3, zullen vervullen! – Gelukkig dat Moeder ook weer over de narigheid van de operatie heen is; hoe gaat het eigenlijk met je ogen? – De kerstliedjes zijn wel degelijk overgekomen. Hebben A. noch ik daarvoor bedankt ? Schandelijk, excuus! We vonden het juist zo enig, want jullie bundeltje hebben wij en A. dat wat wij haar op Sinterklaas gaven. Nog erg bedankt. Ik ben blij dat er toch nog iets van tante Jenne’s dinertjes komt! Worden jullie op alle drie gevraagd? – Deze week is hier voor het eerst een sprekende film. Wij zullen nog maar wachten tot een latere, de eerste zal wel niet zo volmaakt zijn. Het lijkt me een merkwaardige sensatie. – Jammer dat Betteke, Annetje na wil volgen, zeg haar maar dat ze beter helemaal zichzelf kan zijn, want dat zelfkennis een voornaam ding is, waar ze nooit achter zal komen als ze probeert anders te zijn dan ze is. Doe onze groeten eens aan Annetje en M. en Betteke als ze er weer is. Ze is dunkt me vaak bij jullie.

Een prettige dag de 19e. Heel hartelijk gelukgewenst met onze Paatje! Dag Eida

Als je dokter Hijmans nog eens spreekt, zeg hem dan dat ik hem eeuwig dankbaar ben voor de pillen. Ik gebruik ze nog elke dag, fijn![6]

18 februari’28 – 18 februari ’30 (zie onze trouwringen)

Lieve jarige Paatje –

Heel veel jaren wensen we je nog toe, zo fleurig en gezond temidden van echtgenote en kinderen. “Te midden van” mag ik wel zeggen, daar jullie toch steeds in het midden van onze gedachten bent. Bovendien telt de afstand nu ook al niet meer mee, nu we gemerkt hebben hoe gemakkelijk we elkaar wat kunnen zeggen en hoe precies we elkaars stemmen daarbij horen en ons elkaar daarbij kunnen voorstellen. Je ziet, wij verheugen ons ook nog steeds bij de herinnering aan dat gesprekje. – Verder vergat ik achter “echtgenote en kinderen” nog kleinkinderen voor de toekomst. Ik hoop dat je met hen zult spelen, al zal het misschien wel voor korte tijd zijn, zoals je altijd met ons gedaan hebt, als Jan Klaassen of Jan en Piet – weg Piet – weg Jan – daar komen ze allebei weer an! Ik herinner me het nog als de dag van gisteren. En wat was het halteren niet fijn en spelen op de Laan van Meerdervoort. Ja Paatje, we hebben heel wat pret aan jou te danken, mogen uw kleinkinderen ook veel van je kunnen genieten! – Het is geloof ik, wel de allereerste keer dat ik je op je verjaardag moet schrijven, dat is toch enorm dat je dat zeggen kunt van een dochter van 23 jaren, wie doet je dat na?! Oom Johan en T. Trien zullen wel weer aanwezig zijn, misschien ook Tante Lida. Groet ze van ons, alsmede al je andere visite! Een fleurige dag – wij omhelzen je. Eida

[Randje pag. 6]

Ik hoop dat je ’t boek mooi vindt, Hok schrijft er meer over.

HOK

[7]

Beste Vader, Van harte gelukgewenst met uw verjaardag, die ongetwijfeld in stralende vreugde gevierd zal worden, na zo’n prachtbrief van Eida. Voor die dag hebben we voor u bij Nijhoff een boekje besteld – we kennen het alleen uit een recensie uit de R’dammer – over W. Rathenau, de tragische figuur uit moderne tijd. We hopen dat u het mooi zult vinden. Gezien de recensie, moet het heel aangrijpend zijn: de man die zijn volk de weg naar vrede wees en hiervoor met z’n leven moest boeten, en de moeder die wetend dat haar grote zoon ook zo gehandeld zou hebben, de moordenaar zijn daad vergaf. – Over een half jaar hopen we u over Beates te kunnen berichten – u ziet hij wordt naar mij genoemd, maar in westers klassieke uitgave of in het andere geval van Beata. De voorgenomen combinatie zal, naar we hopen, uw goedkeuring wegdragen; geluk is het hoogste goed wat ons beschoren kan worden; het is wat een ieder, van welk ras ook, zoekt en voor zijn kinderen bereiden wil. We leggen die wens in de naam die hij z’n leven lang met zich mee voeren zal; hij zal steeds daaraan herinnerd worden dat z’n ouders voortdurend z’n geluk voor ogen zullen hebben, en dat we bij z’n geboorte hem de taak opleggen zijn naam tot verwezenlijking te brengen, zoals ze dat bij mij hebben gedaan. – Zoals uit Eida’s brief u zal zijn gebleken heeft zij zich reeds aangepast aan de nieuwe toestand. Onze two-seater pot zal wel nimmer zijn doel bereiken! –Aan de voorbereiding voor het artikel in het jubileumnummer van Prof. Martin wordt al gewerkt; ik heb me de medewerking van een van de leiders van onze kartering verzekerd. Hij zal mij het materiaal geven, omdat ik zelf geen materiaal kan verzamelen. Het zal alleen nog heel wat zweetdroppels, zuchten en vloeken kosten, voordat iets dragelijks neergeschreven kan worden. – Wij gingen zaterdag l.l. naar een cabaretuitvoering. [8] Hoe een conferencier zo smakeloos heeft kunnen zijn. Ik denk dat hij het publiek onderschat heeft. Het programma was geschikt voor een planters- of dito -milieu waar de mensen voor allerlei laag-bij-de-grondse “humor” voorgewerkt zijn door vele whisky’s, hertjes en partjes. Maar voor ons Bandoengs milieu was het te bar. Wij gingen naar huis, met het gevoel van bekocht te zijn, zoals ik ook eens had na een bezoek aan een toneelvoorstelling in een boerendorpje in O. Frankrijk. Een betere voorlichting over de smaak van het Indische publiek is heus niet overbodig. Dag. Een plezierige dag toegewenst. Hok

Moeders brief hebben we heel fijn gevonden.