EIDA

6 mei 1938

Mijn lieverdjes –

Nu we van jullie beiden een brief hebben in Bandoeng als vanouds en we een avond hebben, wat mij betreft zonder enige beslommering, moet ik jullie eens uitgebreid schrijven – daar ik daar niet meer toe kwam na Sabang, en dat is al ruim 10 dagen geleden. Veel langer lijkt het me overigens door alle gebeurtenissen. In Belawan gingen we niet van boord – in Singapore keken we alleen op de kade, waar Hok met Lotty’s[1] oom Wiegersma tafreeltjes filmde, o.a. een “pot de chambre” zoals Hok dat uitdrukt waarin een sajoer aan een waronkje[2] werd opgediend! In Batavia gaf Meneer Wiegersma Jan Albert[3] een film, die hij van Tante Trien maakte. We zagen ze nog niet. – Priok naderend keek ik uit naar een gebloemd jak op witte rok, waarin Anneke zich had voorgesteld ons te zullen afhalen, maar ik zag niks. Pas toen we vlakbij de kant lagen, ontdekte ik vele familieleden – het eerste Fanny en Houw – maar ook Mamma, Ho en zijn vrouw en dan Anneke, Emma en Thijs. Vreselijk dat Dirk zo te lijden heeft gehad van aangezichtspijnen, maar gelukkig dat het toen wij aankwamen al minder erg was geworden en hij af en toe weer vol grapjes zat. – In de hut was Em even mee en ik gaf haar je portret, toevallig het niet geretoucheerde, Anneke kreeg later het andere – Ze waren beiden eerst niet erg verrukt maar zetten het voor zich neer en de volgende dag vonden ze het beiden al goed. Het is ook werkelijk zo goed, Mam, ongelooflijk, echt fijn – Laat ons Papaatje ook maar naar Ton Blom gaan, dan krijgen we 2 pendanten, dat zal mooier zijn als weer van een ander – We weten nu hoe we met hem om moeten gaan. – Ieder een trommeltje Haagsche Beschuitjes onder de arm en de foto gingen we de loopplank af nadat plotseling Irene in m’n hut was verschenen en in een snel tempo had verteld dat zij weer de leiding van de IEVA op zich [2] had genomen en het hele oude bestuur was afgetreden, er door haar uitgegooid met andere woorden en dat ze juist bij Mevr. v. Starkenborgh[4] was geweest. Deze activiteit is toch weer iets geweldigs – een paar dagen later las ik in de krant over de Beatrixschool – die de IEVA bleek te zijn! – Irene ried me ook nog aan me in 1½ - 2 jaar nergens mee te bemoeien en alleen Europese indrukken te verwerken – een goede raad! – Elly Linn vertelde me dat ze ergens gelezen had dat de Ver. v. Staatsburgeressen op mijn terugkomst wachtte om me het presidium aan te bieden. Intussen heb ik toevallig de kans gehad die mensen die illusie te ontnemen – ik hoop dat ze ‘t “geïnd” hebben, zoals wij dat vroeger zeiden! Maar ik ben pas de loopplank afgewandeld – of Hok bestelde me bij de douane in de hoop dat m’n “eerlijke” blik de zilveren kandelaar erdoor zou krijgen, die we zelf meenamen in een leren hoedenkoffer opgevuld met vele kleren van ons. Ik wilde een fles Coty aangeven, die ik in Sabang kocht, voor de afleiding, maar ze wilden er niks voor hebben “doe maar weer in uw tas” – maar de eerlijke indruk was gevestigd – hij keek alleen naar de filmtoestellen en de kijker waar Hok een pas voor had en we waren er. – Dirk was zo lief geweest op de grote auto te fuiven, waar zelfs ook al onze bagage in de kofferruimte ging – Fanny reed met ons mee en Mamma ging met de trein terug met Ho c.s. en mijn arme echtgenoot moest nog uren wachten voor hij de auto had – om kwart na 1 kwam hij pas dóórnat bij Em en moest direct door, daar hij met Axel bij Anneke logeerde. Houw heeft hem gelukkig gezelschap gehouden die uren en het was een voldoening dat het Opeltje er even netjes en ongeschonden uitkwam als hij in Amsterdam aan boord was gegaan. – Wat de Zussen betreft, Em is weer heel slank, zo zie ik haar toch het liefst – ze ziet er uitstekend uit en haar dochter is een schat! Met peenhaar – beslist steiler als dat van Lisa, zo mogelijk! Ze wou Lisa graag aaien hetgeen Lisa niet goed kon hebben “Marijke doét, Mam”. Ik zei haar niet kattig te zijn en dan deed ze moeite het te doorstaan en zei dan “nú niet meer”.  Marijke is erg lief, staat haar speelgoed gemakkelijk af, maar Lisa pikt het in en geeft het niet meer terug. Aan boord is ze ook verwend door [3] oudere kinderen, die haar alles toegaven, maar ik ben nu bezig haar te fatsoeneren!! Jullie hoeft je dat woord niet aan te trekken, want jullie zijn zulke goede opvoeders als er weinig grootouders zullen zijn. Maar de dame is verwend en gaat ogenblikkelijk een keel opzetten wanneer iets haar niet aanstaat. Dirk heeft haar enige klappen gegeven, die ze later als haar toekomend beschouwde en Dirk sans rancune tegemoet trad, hem zelfs Pappie noemend. Em en Dirk namen haar een ochtend mee naar de Dierentuin toen ik met Anneke ging praten een hele morgen, nadat ik met Em al een avond geboomd had. – Anneke is nog steeds dik, maar ziet er verbazend goed uit, beslist opvallend – We hadden natuurlijk veel te praten – Axel was direct thuis bij Wyt en Menno. Dirk informeerde bij Lisa of jullie haar geen groeten voor hem hadden meegegeven en ze zei ja en bracht Dirk een kusje. Hij is zo enig ook met kinderen!! Direct kwam Tine bij Em nadat we thuis waren, en Fanny was er ook nog. Ik haalde pas later alles uit de koffer, wat hun toekwam. We hadden 3 koffers alleen met wintergoed voor Anneke en Em en Fanny – 1 koffer voor Linn en ook nog wat voor onszelf! Op ’t laatste ogenblik stopte ik m’n lippenstift in een doos, viel er zeker uit tot mijn grote spijt – Hok beloofde mij een nieuwe, maar ik was eraan gehecht, aan boord gebruikte ik hem veel, maar bescheiden – het staat beslist netter. – Die eerste avond aten we met ons zessen bij Em, met Dick en kleine Anneke, echt genoeglijk. Tot slot vertoonden we de films van ons verlof, die terecht werden bewonderd. Zij zijn ook zo scherp en uitstekend en jullie staan er zo enig op. – De volgende morgen ging Hok naar Bandoeng maar kwam met Julianadag terug, met logies voor de kinderen en mij, bij familie Linn en voor hemzelf bij Van der Pijl, waar we van zondagavond tot donderdagmiddag bleven. We aten eerst in Buitenzorg – Mamma was vervuld van de kinderen, vooral van Lisa – Axel was die dag uit zijn doen en hangerig en vervelend – Aan hem merk je goed dat hij moet acclimatiseren net als in Tirol, vooral als er anderen bij zijn is hij bokkig en hij geniet nu echt van ons samenzijn met ons viertjes. – Sinds gister zitten we nl. in pension Lux Vincent in de Riouwstraat – we hebben een apart paviljoentje met 4 kamers [4] + een galerijtje, waar de kinderen eten, een telefoon en garage vlakbij. – We hebben nl. direct de eerste dag al een huis gevonden en gehuurd, maar de eigenaar gaat er pas 1 juli uit, zodat we gedwongen zijn hier enige weken door te brengen. Het eten is hier best, je kunt hier alles krijgen als je ’t vraagt, de juffrouw van de huishouding heeft mijn dieet in de keuken gehangen. Lisa kan weer overal tegen, ze heeft enorme last gehad van rode hond[5] op haar hoofd, maar de jeuk wordt gelukkig hier in de koelte al veel minder. We hebben nu toch een eigen huisje, al doe ik dan niet de huishouding. Ik geloof niet dat ik veel tijd teveel zal hebben, want er moet veel genaaid worden, vooral voor Axel, die geen behoorlijke pyjama bezit. – We spraken al vele mensen en daardoor schreef ik niet eerder. We moesten nl. alles weten van de scholen hier in Bandoeng. De Montessori is hier nog te primitief, en werd ons afgeraden. Hok voelt niks voor de Antroposofische school en dan blijft alleen de Bandoengse School-vereniging over, waar hij dan in de klas zou komen met Noortje Linn en Emmy Waal, wat erg leuk is. Helaas bleek de fröbelschool van hun vol en bracht ik hem vanmorgen naar de Montessori voor 2 maanden. Het beviel hem daar niet erg althans verklaarde hij vanavond nog dat hij morgen niet naar school gaat; voor een paar dagen verzocht hij mij een “gemakkelijke school” uit te zoeken! Hoe hij daár aan kwam? – Mevrouw van Vianen zond ons vanmorgen een beeldig bloemstukje – ik bracht haar de jurken nog niet. Ons huis heeft 7 kamers, dus nog één meer dan we zochten, ’t is nieuw en ligt bij de visvijvers van de De Grootweg die je je nog wel herinnert – het adres wordt Van Hoytemastraat[6] 4. Het is het hoogste deel van Bandoeng – we hebben een voor- en achtertuin, garage en 1 bediendekamer – dus alles schitterend. Het kost ƒ 80.-, erg weinig voor dit mooie ding – We hebben er de 2 maanden pension graag voor over. Hok was vanavond ter Loge, maar is nu erg moe evenals ik – Dag engeltjes – fijn dat de Mima weer goed is – Wees erg omhelsd door

Hok en Eida.