HOK
6 dec.’30.
G. Erg bedankt voor het Sint Niklaaspakje. We zijn er erg blij mee. De kalender is al gemonteerd. De speculaas is heerlijk. Wij hebben de dag van gisteren kalm gevierd met ons tweeën. Ik heb van Eida behalve deze blocnote, ook nog een vulpen gekregen. Deze laatste is nog in de winkel. Fijn, hè, dat alles nu weer terecht is gekomen, behalve mijn vulpen dan, die sinds Eida’s ziekte spoorloos verdwenen is. Ze is reuze aangekomen, en natuurlijk zeer opgewekt. Ze doet niet anders dan eten [EIDA veel!], haar menu bevat dagelijks 1 ons lever, en dat is goed om bloed te krijgen. Wat schandelijk dat u niet weet wat de Volksraad is. Dat is Indië’s parlement; in 1916 of 1918 ingesteld, een zeer belangrijke stap in de richting van autonomie van Indië. Heeft echter nog maar adviserende stem. Houdt twee zittingen per jaar: een voorjaars- en najaarszitting, elke zitting duurt ongeveer twee maanden. Gedurende die tijd zou ik dan (eventueel) naar Batavia moeten, en het werk hier laten liggen. De positie van ambtenaar-Volksraadslid is bij ordonnantie (= Indische Wet) geregeld. Een ambtenaar die als Volksraadlid gekozen of benoemd wordt, krijgt van rechtswege de nodige faciliteiten om zijn functie als afgevaardigde te kunnen bekleden. Zijn activiteitsbezoldiging gaat gedurende die tijd door, welke tijd ook meegerekend wordt voor het pensioen. Deze regeling is zeer billijk, omdat men als lid van de Volksraad immers het algemeen belang dient. Of ik gekozen wordt, is natuurlijk nog een vraag. Ik zou het heel prettig vinden, omdat het mij in het centrum van de maatschappij zal brengen. Wetenschap is zeker mooi, zij staat echter, althans wat mijn wetenschap betreft, in de periferie van de samenleving. Dat bevredigt mij niet. Je kunt zo merken aan de dienaars der natuurwetenschap, dat ze afzijdig staan van de grote problemen van hun tijd. Het zijn maar heel enkelen, die er belangstelling voor hebben. De belangstelling van hen omvat problemen buiten [2] het eigenlijke leven. De meesten kunnen alleen over hun vak spreken: “fachsimpeln”. Momenteel is aan de orde de Inlandse meerderheid; de rechtse partijen houden hun hart vast hoe dit experiment zal aflopen. Ook in de gemeenteraden wordt hierover druk gediscussieerd. Op de a.s. begrotingsvergadering in de raad van Bandoeng zal het ook ter sprake worden gebracht. Mijn standpunt hier tegenover heb ik nog niet bepaald. Theoretisch ben ik er voor, maar of het praktisch uit te voeren is, betwijfel ik, omdat de inheemse bevolking nog niet de nodige mensen bezit, die een goede kijk hebben op de behoeften van een moderne samenleving. Dat is zo duidelijk gebleken toen we de vorige maand in de raad het hadden over de Bandoengse waterleiding. De leider van de Inlandse fractie vond een waterleiding voor zijn groep een overbodige luxe. Geweldige enormiteit, juist de waterleiding is voor een stad van primair belang, alleen door goed drink- en waswater kan men ingewandsziekten, zoals dysenterie, cholera, voorkomen. Deze begrotingsvergadering zal in de loop van deze maand plaatshebben. De commissievergaderingen zijn al afgelopen. – De Vaderlandse Club van Bandoeng heeft tot nu geen blijk gegeven van politieke mondigheid. Zij zijn, o zo dom. Op één der laatste vergaderingen liet de voorzitter zich ontvallen, dat als hij rechter was van 50 jaar terug, geen boom te hoog was om een hoofdambtenaar, die zich “vergrepen” had aan het handjes drukken met de hoofdbeklaagde van het P.N.I. proces, er aan op te hangen. U merkt dat ze warm lopen over de vraag, of regeringsambtenaren de 1e beklaagde, die ze persoonlijk kennen, wel een handje mogen geven – belangrijk probleem! – En dan in welke bewoordingen is hun verontwaardiging geuit!! De Vaderlandse Club doet op die manier afbreuk aan hun zaak. Dat ze zo dom zijn is te begrijpen. Hier in Bandoeng zijn er vele planters lid van en planters behoren nu eenmaal niet tot het hoge intellect [EIDA vertel dit niet aan Dick]. Hun politieke kracht vinden ze in het “met de vuist op tafel slaan” en ze zijn vooral zeer moedig tijdens het bitteruurtje in de Soos!
Dag Hok.