EIDA

18 mei 1938

Mijn lieve Maatje –

Het wordt tijd dat ik je eens van alles schrijf wat je wilt weten. Je portret staat voor me op het buffet en daarnaast het kiekje van Erich – beide enorm goed. Het is zo fijn dat ik je precies helemaal zo heb meegemaakt als je me nu aankijkt tot en met de jurk, de mooie – is ie dat nog? Dat je nog vele van die gezellige kleuren mag kopen! Even je herinneren, vooral aan “kleurige”! Met wie gaan je nu winkelen en lunchen in ons hoekje in de Bijenkorf bediend door de kokette blauwe juffrouw of in Formosa of in die gelijkvormige nieuwe, eenzaam in het bovenzaaltje. Het is zo genoeglijk om je alles even precies te herinneren. De wereld waarin we nu zijn teruggekeerd is veel onwezenlijker voor me dan de wereld van ons verlof, ’t is vreemd. Het wil nog niet tot me doordringen dat we daár alleen maar logeerden en hier wonen. Als we in ons eigen huis met onze eigen meubels zijn zal misschien ook die rust over me komen, die Emma beheerst, die zich hier zo volkomen thuis voelt. Het is wel eigenaardig dat je na 10 maanden van een land kunt vervreemden, waar je 8 jaar met genoegen woonde. Ik geloof dat ik nooit zo intens van Europa genoten heb als in ons verlof; toén wist ik pas te waarderen wat ik onbewust al die jaren gemist had. Eerst die tijd in Mieders en dat meteen herstelde contact met jou en daarna die reis met Hok, die onze honger naar de Europese natuur stilde, dan het terugkomen in Holland, in Den Haag, in ’t Papaverhof met al het bekende. – Het is werkelijk goed om wéggeweest te zijn, je ziet alles met nieuwe ogen en een verheugd hart. Zo ging het me althans in Europa, maar hier moet je de wil hebben om gelukkig te zijn, je moet je ertoe zetten, je moet er steeds aan denken en daarnaar leven; het gaat zo in ’t begin niet vanzelf. Zo was het in ’t begin, maar ik voel me hier nu al meer thuis, vooral omdat ons paviljoentje prettig is en de buurt ook en omdat het koel is en we geen last hebben van de warmte – van de kou ook niet! – Ons huwelijk is erg goed Mam, dat zal je genoegen doen. Hok is gelijk een verliefde jongeling in zijn wittebroodsweken! Zoveel complimentjes als hij me de laatste weken maakte, maakte hij me in die 8 jaar samen niet! Hij heeft aan boord zijn hart vastgehouden dat hij me kwijt zou raken; het idee! Aan boord waren weinig jonge vrouwen, vooral in de eerste en ik danste graag en veel. Als Hok me 5 minuten [2] niet gezien had, liep hij het schip rond en vroeg iedereen of ze me ook gezien hadden. Je weet Mam hoe avontuurlijk ik ben aangelegd, en ik vond het enig om eens overal een kijkje te gaan nemen. Na het gekostumeerde bal hadden we hooglopende ruzie. Je moet weten dat de Sjeik van de groep Arabieren met wie ik twee flessen champagne won, met me wilde souperen – niemand soupeerde met zijn/haar echtgenoot! natuurlijk niet, daárom ben je gekostumeerd!! Hij was zo netjes  het aan Hok te vragen of het mocht en die weigerde tot mijn woede, want ik vond en vind dat ik mijn eigen baas ben. Eerst had die man Hok al uitgenodigd om mee de champagne op te drinken maar dat weigerde Hok zelfs tot 3 maal toe. Ten aanschouwe van de menigte speelde hij de jaloerse man en dat ergerde me in hoge mate. Al die dagen daarna heb ik hem eigenlijk niet kunnen vergeven dat hij me als een soort bezit behandeld had, dat is toch zo en in m’n nijd gaf ik Hok nog weleens reden ongerust te zijn als hij me niet zag. Ik ben er nu overheen!! Maar ik ben nu eenmaal zelfstandig en trots en vind zo’n behandeling de grootste belediging. Wie weet komt het daardoor dat ik sinds vanmorgen bestuurslid ben van de Vereniging voor Vrouwenbelangen en Gelijk Staatsburgerschap. Weet je Mam, ik vind het ontzettend dat Hok zo aanhankelijk is en geen pret heeft als ik er niet bij ben, want ik heb juist zoveel pret als hij er niet bij is en zo krijg ik daar nooit de kans toe! Ik kan beslist op den duur niet tegen een kalm onbewogen leven. Ik geloof zeker dat het voor een groot deel aan mij ligt als Hok en ik botsingen hebben, want ik moet af en toe razen en tieren als hij me weer in een avontuur verhindert! Zo vanmiddag: je zult zien dat wat ik een avontuur noem, eigenlijk niet avontuurlijk hoeft te zijn, maar alleen iets dat afwijkt van het gewone. Ik was nl. op bezoek bij Lettie Buck en we waren juist gezellig aan het praten toen Hok me kwam halen en met een duidelijk verveeld gezicht wachtte tot ik meeging! – Maar dat zijn maar zo van die kleine onaangenaamheden, die snel voorbij trekken – Hok vond het vreselijk dat we onze eerste week in Indië ieder in een ander huis logeerde. Hij met zijn gastheer en ik met mijn gastvrouw waren samen op een Kunstkring avond van de zangeres die met ons aan boord was en na de pauze mocht Hok naast mij zitten omdat hij door de anderen zo zielig werd gevonden, menig echtgenoot zou blij geweest zijn eens vrijgezellen manieren te hebben kunnen aannemen “je leert het nooit” plaagde van der Pijl hem. – Als hij zo blij met mij is, is hij ook zo’n aardige vader; het is dus aan mij hem zo te houden. – Ik zal gauw weer eens in het “Leerboek” gaan lezen – de hele reis keek ik het ook niet in – ik ben weer de hele dag bezig met mensen opzoeken, naaiwerk, brieven schrijven en de kinderen – ’t is goed dat ik er geen huishouden bij heb! – 

We schrijven 

[Randje pag. 2] aan iedereen dat we een logeerkamer hebben, stom want die zal wel overvuld worden! Maar na december waarschijnlijk eerst door Mamma, die erg egocentrisch moet zijn momenteel en steeds maar geld wil hebben voor juwelen. Fanny heeft het niet gemakkelijk.

[Randje pag. 1 boven]

Volgende maal meer, Mam, gelukkig dat je langzaamaan, de oude wordt. Je hebt in ons verlof zo veel ook lichamelijk gepresteerd dat het goed is, dat je nu eerst moet uitrusten. Dag hoor – wees omhelsd door je “Rozegeurtje”! Niemand zegt dat meer tegen me!!

[3]

ANNEKE

Lieve ouders –

Eida en Hok zijn eigenlijk net zo’n stel als jullie – in de dagelijkse omgang botsen ze nogal eens – maar ze voelen zeer sterk de innerlijke verbondenheid van hun diepste wezen. Misschien kunnen jullie met je 40-jarige ervaring  wel het best bijdragen tot verbetering van hun harmonie. Mogen zij  over 30 jaar ook zo’n geslaagd stel zijn geworden! A.