EIDA

Mijn lieve jarige Mammeke – Hoewel ik met grote vreze vrees dat deze helaas niet op tijd zal zijn voor je Groningse verjaardag, heb ik toch geen andere kans meer om op tijd te komen en ik zal maar doen alsof je op de 22e in een luie stoel zit met een kopje koffie voor je om eens gezellig met mij te kletsen. Je zit natuurlijk dicht bij de kachel daar het buiten vriest, Vader maakt zijn bekende “stevige wandeling”, maar wij samen zijn alleen thuisgebleven om weer eens bij te praten. Er komen nu vele feestdagen die jij altijd tot zulke heuglijke prettige dagen voor ons wist te maken en je hebt ons al die dierbare herinneringen meegegeven opdat wij nu zelf daarmee onze omgeving zullen kunnen verheugen en wij de gedachte van saamhorigheid en liefde tot elkaar wortel kunnen doen schieten in ónze kinderen. – Je zult nu een hele andere dag hebben als de vorige jaren, geen zorgende hand meer van een dochter, maar toch vele malen zal het niet meer zó hoeven te gaan, allicht dat één van ons er, zo niet het volgend jaar dan toch het daaropvolgend jaar bij zal zijn. Inderdaad voel je op een feestdag meer dan anders dat je elkaar mist, en daarom is het fijn dat jullie naar Groningen gegaan bent want als alles anders is dan gewoonlijk, is het nieuw en weer fijn en voor jou extra fijn omdat je zoveel oude herinneringen daar kunt ophalen. Je zult je weer extra jong voelen, nóg 10 jaar jonger dan “men” je al vindt, je zult weer naar huis en school gaan in je gedachten en je met Vader verloven, je zult naar je vergaderingen gaan van de Reformkleding en met Tante Jacq op de Huishoudschool gekheid maken. ’t Is wel geslaagd dat Betteke net op die dag trouwt, dat doet je dan ook weer denken aan de 11e juli dat jullie daar stonden; en dat jullie dat gedaan hebben daárvoor blijven wij toch eeuwig dankbaar, is ’t niet!! En dan bij oom Jaap logeren is toch ook reuze gezellig al is tante Martha er niet meer; maar oom Jaap zal het des te fijner vinden jou ook eens bij zich te hebben. – Zie je Mam, ik vind het zo heerlijk om zo eens op m’n gemak aan jou te schrijven, zo’n beetje lekker kletsen en dat is altijd extra genoeglijk in deze tijd van ’t jaar als de kachel zo lekker bij jullie brandt en ik er mij zelf weer voor jou met m’n rug zo vlak voor zie staan. En op je verjaardag heb je ook het recht op een eigen brief en maar al te graag help ik je dit recht handhaven! – ’t Is nu Sinterklaas geweest met wijn en banket, [2] cadeautjes en verzen en razend veel pret! Direct daarna Axel’s verjaardag waarvoor ik dezelfde morgen nog alles in orde moest maken daar tegen Sinterklaas mijn hoofd niet naar verjaardagen staat! Maar al gauw was er zelfs een taart met jullie roze kaarsje erop, waarmee ik ook evenals met al het andere, niets uitgezonderd! – reuze blij was. Hok las je brief aan Axel voor en hij heeft met de volste aandacht zitten luisteren, denkend: daar is toch iets bijzonders aan het handje. En hij vond het fijn en lachte met ons en zond vele zoentjes aan Omie voor haar bijzonder geslaagde brief. – We hadden een vreugdevolle dag met bezoek, wat ik toch erg waardeer op zo’n feestdag, misschien omdat ons gezin nog zo klein is. Ja, Hok verlangt al erg naar verdere uitbreiding maar ik heb nog niet de moed voor de 9 maanden! Het ligt me nog zo vers in ’t geheugen, ook dat ik in ’t Ziekenhuis dacht: dat is eens en nooit weer. Maar met de tweede zal ’t wel anders zijn, je weet de vreugde die zo’n kind geeft, je weet zijn behoeften en verlangens beter – een groot voordeel van een groot gezin is ook dat je je niet meer zo in jezelf hoeft te verdiepen dat zie ik aan Mevrouw Ter Haar, die altijd vrolijk is en niet treurt om elk woord van een ander dat haar minder goed bevalt. Je hebt geen tijd meer om het leven te zwaar te nemen, je leeft mee met de jeugd en de jeugd brengt vreugd! – Wat ben jij niet jong gebleven en Vader ook, ondanks de moeilijkheden die je het leven niet bespaard heeft. Je bent dan niet zo gauw gepikeerd om iets wat je anders verwacht had en kinderen kunnen je ook dichter bij elkaar brengen omdat je meer gemeenschappelijke belangen hebt. Zie je Mam, ik weet wel dat je zelf alles van je leven moet maken en dat je dat niet afhankelijk mag stellen van een ander maar onwillekeurig doe je dat. Ik ben niet zo zelfstandig, ga graag samen door het leven niet alleen langs de grote lijn, maar juist in kleinigheden en bij Hok is dat anders geloof ik. In het dagelijks leven is hij met minder tevreden als ik, hij merkt niet als ik mijn gedachten voor mezelf houd, terwijl m’n gewoonte juist was al m’n hebben en houden aan hem te vertellen. Ik geloof dat hij het maar lastig vindt en liever heeft dat ik m’n eigen zaakjes maar opknap en dat doe ik nu ook, maar dat verwijdert je toch enigszins van elkaar.

[Randje pag. 2, vlek] Dit zijn geen tranen maar een plotselinge gietbui. –

Maar het openhartige kwam misschien ook alleen maar van mijn kant. Hij zegt nooit veel en nog niet als ik ernaar vraag. Zijn [3] dagelijkse belevenissen vindt hij niet belangrijk genoeg om over te praten. Maar dat is vermoedelijk het verschil tussen de man en de vrouw. Meestal zal dat wel zo zijn. In een huwelijk heb je natuurlijk altijd weleens verschil van opvattingen maar als je elkaar maar zijn mening gunt. Hok is nogal despotisch aangelegd en af en toe moet ik eens erg razen en dan snapt hij opeens weer dat ik ook het recht heb er een mening op na te houden! – Maar ’t is zeldzaam zoals hij met Axel is. Axel ligt om 2 uur ook op de auto te wachten en dan gaat hij naar de deur staan kijken en lacht direct als Hok binnenkomt, want hij weet dat Hok hem uit zijn bed haalt om naast hem aan tafel te zitten. Hok is dan ook nooit uit zijn humeur! Zelfs niet meer als ik hem om 2 uur te laat haal, want Ter Haar rijdt altijd met ons mee en die scheldt zijn vrouw nooit uit!! – Ja, we hebben weleens verschil van mening ook over kennissen. Alex b.v. kan Hok niet uitstaan, maar Alex komt graag bij mij en ik mag hem ook graag. Je moet denken dat wij eigenlijk geen vrienden hebben die we zo eens spreken. De Ter Haar’s mag Hok erg graag, ik ook, maar niet zozeer als vrienden. Maar Alex en de Bucks zou ik best vaker willen zien, maar Hok is er niet op gesteld en verder is er niemand. Ik heb heus behoefte aan kennissen en vrienden om zo eens bij aan te lopen, maar Hok niet; die gaat graag alleen met mij naar de bioscoop en naar de Kunstkring en verder blijven we thuis. ’t Is wel lastig hè, Mam. Je weet niet met hoeveel moeite ik Hok’s toestemming kreeg om Alex te eten te vragen! Ik mag zo graag eens met een clubje uitgaan, maar Hok vindt dat alles “niet –nodig”. Maar sinds ik geraasd heb, heeft hij opeens bedacht dat we met Kerstmis eens naar “Homann” moesten gaan, geweldig hè! Maar nu gaan we naar Anneke omdat we met Oudjaar maar 2 vrije dagen hebben, en met Kerstmis 3 – De Bucks vragen vaak of ik mee ga fuiven maar ’t gaat nooit door! Ik laat het hem voortaan aan Hok zelf vragen, want weigeren doet hij zelf nooit, maar laat het mij altijd doen! Je moet in een huwelijk toch tactisch zijn, het juiste woord op de juiste plaats. ’t Is een moeilijke studie! – De theosofie hebben we alweer aan de kapstok [4] gehangen. ’t Is inderdaad vervelend dat ze op elke vraag een antwoord weten. Vooral wat ze vertellen over ’t leven na de dood kan me niet bevredigen, ’t is alles te aards gedacht. – Axel staat in de box met jouw konijnen pak aan. ’t Is ongelooflijk geslaagd, ik heb nog nooit zoiets schattigs gezien, er was iemand die het al na wil maken! Het past zo keurig en de kleur staat zo enig en ’t maaksel is zo bijzonder. Hoe kan je dat opeens zo? En hoe heb je de broek vanachter gedaan, de steken weer opgenomen?, dat het van achter langer is! – ’t Is grappig hoe Axel graag speelt met alles wat jij stuurde, de kartonnen kubussen, de bal, het speeldoosje, alles vindt hij schitterend. Maar veel mensen kwamen aan met beesten, die bij beurt voor beurt de box uit keilt! Het panoramaboek krijgt hij nog niet, want hij ziet nog geen plaatjes en bijt er alleen op. De schoentjes zijn gelukkig nog wat te groot, ik hoop dat hij erin kan als hij werkelijk buiten de box loopt. Op ’t ogenblik kruipt hij graag door de kamer. Maar wat een engelen van schoentjes en die sokjes; ik kan me voorstellen wat je een plezier gehad moet hebben, toen je de dingetjes kocht! geen wonder dat je er steeds over wou schrijven, toen je ’t verstuurd had! – Ter ere van je verjaardag, bieden we je de nieuwste film aan. Het laatste deel is helaas niet scherp, maar dat komt doordat de lens vochtig was. Het toestel is nu alweer goed, dus de volgende film is weer 100%! Je hebt inderdaad goed gezien dat Hok op de kade de boot ook filmde en hier is het resultaat! Eerst zie je bij opkomende zon een paar boten langsvaren en dan kijk ik in de verte en schud dat de boot nog niet aankomt. Dan verder Wytje en Axel en Dirk die Axel voert, dat is ook enig. Verder weet ik niet goed meer wat erop staat, ’t is al een poos weg, omdat Dirk en Em hem eerst wilden zien; Dirk heeft hem naar jullie verzonden, maar hij is van ons! – Fijn dat je zo genoot van de grote film. ’t Is ook werkelijk enig. Jullie hebt nu al haast een paar uur te draaien voor je je hele repertoire hebt afgewerkt! Ja die Wyt wou natuurlijk weer niet lachen en toen zwaaide ik hem toe met mijn handschoenen en deed hij het na, juist een bof! Je maakte me nieuwsgierig wat de Ladesteyns en Proosten van mij als filmster hebben gezegd! – Ik hoor zo graag wat goeds van mezelf, Mam, dus ik geloof dat de thermometer van m’n zelfkennis weer te laag aanwijst! – Daar gaat Axel weer voor me voorstelling geven. Hij gaat op zijn hoofd staan en dan moet ik hoera roepen! Dag Mam – wij zijn alle drie zeer opgewekt tegenwoordig – ik hoop jullie ook. Dag  • • •

A. H. Eida [1]